MBANDU YAKUDILONGA 49
MWIMBU 44 Musambu wa Selevende ya Tâte
O Divulu Dya Jobe Ditukwatekesa Kubhana Itendelesu Yambote
“Eye-phe Jobe ngakudyondo, ivwa o izwelu yami.”—JOBE 33:1.
ITWANDADILONGA
Twanda dilonga kyebhi o divulu dya Jobe ditukwatekesa kubhana itendelesu yambote.
1-2. Mukonda dyahi Jobe wabhindamene kikwatekesu kya makamba mê?
KYOSO o jimbote ja Jobe jadiboto, athu avulu evu o ima yabhiti ni mwene. O makamba atatu a Jobe ayi katé mu mbanza ya Uze phala kuswinisa Jobe. O majina mâ enyá: Elifaji, Bidade ni Zofale. Kyoso kyamono Jobe, ene adiwana kyavulu.
2 Xinganeka mu maka yá: Jobe wexile mutala hadi yavulu mukonda o jimbudi jê joso, o jingombe, jikamelu ni jijumendu jafu, o jamukwa ajinyana. Akalakadi’ê avulu a ajibha. Sayi kizuwa o an’ê exile mubhanga fesa, o inzo mwakexile ya alundumukina ku thandu dyâ, enyoso afu. Jobe wakwata we uhaxi wabhonzo, o mukutu wê wazelele ni mabhumbu. Kyoso o makamba mê atatu kyabhixila, asange Jobe waxikama ku uthôkwa, mwene waluwalele kyavulu. Ihi yabhange ene? Mu sambwadi dya izuwa, ene kazwela kima sumbala amono kwila Jobe wexile mutala hadi yavulu. (Jobe 2:12, 13) Sayi munzangala amwixana Elihu wayi we mutala Jobe, yu waxikama ku mbandu yê. Anga Jobe umateka kuzwela, mwene wambe kwila wamesenene kufwa mba kota se kamuvwalele. (Jobe 3:1-3, 11) Sé phata, Jobe wabhindamene kikwatekesu! O ima yazwela o makamba a Jobe, yalondekesa se amuzolele mwene mba kana.
3. Ihi i twanda dilonga mu milongi yiyi?
3 Jihova watumu Mozé phala kusoneka o ima yazwela, ni ima yabhange o makamba atatu a Jobe ni Elihu. Elihu wazwela ima yamesenene Jihova. Elifaji wazwela ima yalondekesa kwila dimonyu wamubhangesa kuzwela o ima yoyo. (Jobe 4:12-16; 33:24, 25) Mu kiki-phe kitudiwana mu kumona kwila mu divulu dya Jobe tusanga-mu izwelu itukwatekesa kubhana itendelesu yambote ni izwelu ilondekesa o ukexilu wayibha wa kubhana itendelesu ku akwetu. Mu milongi yiyi twanda dilonga kyebhi o divulu dya Jobe ditukwatekesa kubhana itendelesu yambote. Kyadyanga, twanda dilonga o phangu yayibha ya Elifaji, Bidade ni Zofale, anga twanda dilonga o phangu yambote ya Elihu. Mukusuluka, twanda dilonga kyebhi o phangu ya Jobe yakwatekesa o akwa Izalayele ni kyebhi ki itena kutukwatekesa.
KYEBHI O MAKAMBA ATATU A JOBE KYAMUBHANA ITENDELESU?
4. Mukonda dyahi o makamba atatu a Jobe, mu veji dya kumukonda o malamba, amuluwalesa dingi? (Tala we o foto.)
4 O Bibidya yamba kwila kyoso o makamba atatu a Jobe kyevu o hadi yexile mutala mwene, ene ayi-ku phala “ku mukonda o malamba ni ku muswinisa.” (Jobe 2:11) Maji mu veji dya kumukonda o malamba, amuluwalesa dingi. Mukonda dyahi? Mukonda dya ima itatu. Kyadyanga, ene kasoto kwivwa o ndolo yexile mukwivwa Jobe. Mu kifika, ene ambe kwila Jobe exile mumutalesa hadi mukonda dya ituxi yatele.a (Jobe 4:7; 11:14) Kyakayadi, o itendelesu yabhana kwa Jobe yamuluwalesa dingi. O izwelu yâ yedile kala ima yambote, maji kiyamukwatekesa kana. (Jobe 13:12) Mu veji jiyadi, Bidade wambe kwila Jobe wexile muzwela kyavulu. (Jobe 8:2; 18:2) Zofale wambe kwila Jobe wexile “kyowa.” (Jobe 11:12) Kyakatatu, sumbala ene kadikola ni Jobe, maji o ima yazwela ene, yamubhangesa kudivwa kwila kexile ni valolo, yu wexile muditatela. (Jobe 15:7-11) O makamba yá a Jobe mu veji dya kumuswinisa, ene amesenene kulondekesa kwila mwene watele ituxi.
Kyoso ki wamubhana kitendelesu ku muthu, kana kumubhangesa kubanza kwila eye wabetakota, mwene ndenge. O kima kiwatokala kubhanga, o kumukwatekesa ngo (Tala o kaxi 4)
5. Ihi yabhiti kyoso Elifaji, Bidade ni Zofale kyazubha kuzwela?
5 Kyoso Elifaji, Bidade ni Zofale kyazubha kuzwela, Jobe wadivu dingi kyayibha. (Jobe 19:2) Kyoso ene kyayile ni kumutatela, Jobe wambe kwila kexile ni kikuma. Mukonda dya kitatelu kya makamba mê, Jobe wazwela ima sé kuxinganeka. (Jobe 6:3, 26) O ima yazwela o makamba atatu a Jobe kiyalungile ni ixinganeku ya Jihova, ene wa kamukwatela henda. Mukonda dya kiki, Satanaji wa abhangesa kuluwalesa dingi Jobe. (Jobe 2:4, 6) Kyebhi o musoso yu wakwatekesa o athu mu ukulu, ni kyebhi ki utena kutukwatekesa lelu?
6. Ihi yadilongo o akwa Izalayele ku musoso wa Jobe?
6 Ihi yadilongo o akwa Izalayele ni musoso wa Jobe? Kyoso Jihova kyabhana o ijila yê ku akwa Izalayele, mwene wasolo tufunga phala kufundisa o mundu wê ni kwakwatekesa kutumaka o ijila yê. (Mate. 1:15-18; 27:1) Ande dya kufundisa o athu, o mayala yá atokalele hanji kwa evwa ni mwanyu woso. (2 Mal. 19:6) Mu veji dya kubanza kwila ejidile kya o ima yoso, ene atokalele hanji kubhanga ibhwidisu. (Mate. 19:18) Ene atokalele kuzwela ni henda ni yó exile mwabhinga kikwatekesu. Mukonda dyahi? Mukonda se o tufunga tutu eji kala ni njinda, o athu keji kwatangela o ima yexile ku mixima yâ. (Mak. 22:22-24) Nange o tufunga tutu, bhukaxi ka musoso wa Jobe, adilongele kwila atokalele kubhana matwi ku athu.
7. (a) Mu Izalayele, ananyi dingi exile mubhana itendelesu? (b) Ihi yadilongo o akwa Izalayele mu ima yazwela Elifaji, Bidade ni Zofale kwa Jobe? (Jisabhu 27:9)
7 Mu kidi, ko tufunga ngo exile mubhana itendelesu mu Izalayele. Muthu woso-woso, kikale diyala, muhatu, mwadyakime mba munzangala, weji tena kubhana kitendelesu kwa kamba dyê phala n’atene kuzukama dingi kwa Jihova, mba phala n’akale ni wendelu wambote. (Jisá. 141:5) O makamba a kidi adikwatekesa mu ukexilu yu. (Tanga Jisabhu 27:9.) Se o akwa Izalayele axinganekene mu ima yazwela Elifaji, Bidade ni Zofale kwa Jobe, ene eji dilonga o ima katokalele ku izwela ni ima katokalele ku ibhanga kyoso kyeji bhana itendelesu ku akwâ.
8. Ima yebhi kitutokala kuzwela kyoso kitubhana itendelesu ku akwetu? (Tala we o jifoto.)
8 Ihi i tutena kudilonga ku musoso wa Jobe? Kyoso o jiphange jetu kyamudibhana ni ibhidi, twabhingi kukala polondo phala kwakwatekesa. Maji twatokala kudilanga phala kitubhange o ima yabhangele o makamba atatu a Jobe. Kyadyanga, ande dya kubhana itendelesu, twatokala kwijiya kyambote o ima. Kyakayadi, o itendelesu yetu yatokala kutunda mu Mak’â Nzambi, kana mu ibanzelu yetu, kala kyabhangele Elifaji mu ithangana yavulu. (Jobe 4:8; 5:3, 27) Katatu, kitutokala kuzwela ima iluwalesa akwetu. Lembalala kwila sayi ima yazwela Elifaji ni makamba mê, yexile ya kidi. Mu kubhita mivu yavulu, poxolo Phawulu watumbula izwelu ya Elifaji. (Sokesa Jobe 5:13 ni 1 Kolindu 3:19.) Maji ima yavulu yazwelele ene, ima yayibha, yaluwalesele kyavulu Jobe. Jihova wambe kwila o izwelu yoyo yexile ya makutu. (Jobe 42:7, 8) O muthu ubhana o itendelesu yambote nuka wanda bhangesa mukwa kubanza kwila Jihova, muthu wayibha ni kwila mwene kazolo o jiselevende jê. Kindala twanda dilonga o phangu ya Elihu.
Kyoso ki wamubhana kitendelesu, (1) sota kwijiya kyambote o maka amudibhana nawu o muthu, (2) tanga o Mak’â Nzambi, ni (3) zwela mu ukexilu wa henda (Tala o kaxi 8)
KYEBHI ELIHU KYABHANA ITENDELESU KWA JOBE?
9. Mukonda dyahi Jobe abhingile kumuswinisa ni kumubazela? Kyebhi Jihova kyakwatekesa Jobe?
9 Jobe ni makamba mê atatu adikwatele kyavulu. O ima yazwelele yatenesa 28 dya ibatulu mu Bibidya. Ima yavulu yalondekesa kwila ene akexile ni njinda. Mukonda dya kiki, o ndolo ya Jobe kiyabhitile! Né kiki Jobe abhingile kumuswinisa ni kumubazela. Kyebhi Jihova kyamukwatekesa? Jihova wamubazela bhukaxi ka Elihu. Mukonda dyahi Elihu kazwelele luwa kima? Mwene wambe: “Eme ngi munzangala, enu mu adyakime, mwa kuka kya. Ngadixibha mukonda dya ku mixila.” (Jobe 32:6, 7) Elihu wejidile kwila o adyakime ala dingi ni unjimu mukonda amono kya ima yavulu ku mwenyu, o minzangala ndenge. Kyoso kyazubha kwivwa ni mwanyu woso o ima yazwela Jobe ni makamba mê, Elihu wamateka kuzwela. Mwene wambe: “O kitala kikyene kibhana o unjimu ku muthu, o athu akuka k’ene ngo atongolola o ima yambote.” (Jobe 32:9) Ima yebhi yazwelele Elihu? Mwene wa izwela mu ukexilu webhi?
10. Ihi yabhange Elihu ande dya kubhana itendelesu kwa Jobe? (Jobe 33:6, 7)
10 Ande dya Elihu kubhana kitendelesu kwa Jobe, mwene wabhangesa Jobe kudivwa kyambote. Kyebhi? Mukonda o ima yevu Elihu yamubhangesa kukala ni njinda, né kiki mwene wabhange nguzu phala kutululuka ande dya kuzwela ni Jobe. (Jobe 32:2-5) Mukonda dya kiki, mwene wazwela ni Jobe ni henda yoso. Mu kuzwela ni Jobe, mwene walondekesa kwila wexile dikamba dya kidi dya Jobe. Mu kifika, mwene wambe: “Bhu pholo ya Nzambi yakidi, twasokeletu ngo.” (Tanga Jobe 33:6, 7.) Mu kusuluka, mwene walondekesa kwila wevu yoso yazwela Jobe, mukonda wabhitulula o izwelu ya Jobe. (Jobe 32:11; 33:8-11) Elihu wabhange we kiki mu ithangana ya mukwa kyoso kyabhana itendelesu kwa Jobe.—Jobe 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Ihi yabhange Elihu kyoso kyabazela Jobe? (Jobe 33:1)
11 Kyoso Elihu kyabazela Jobe, mwene kabhangesa Jobe kudivwa kyayibha. Mu kifika, Elihu watumbula o dijina dya Jobe, o makamba mê amukwa kabhange kiki. (Tanga Jobe 33:1.) Nange Elihu walembalala kwila kyoso Jobe ni makamba mê kyexile mudikwata, mwene wamesenene kyavulu kuzwela. Kyenyiki Elihu wambe kwa Jobe kwila kyoso kyejiya ni kumubhana itendelesu, Jobe weji tena we kuzwela, mukonda mwene wexile polondo phala kubhana matwi kwa Jobe. (Jobe 32:4; 33:32) Elihu walondekesa we kwa Jobe se mukonda dyahi sayi ima yazwelele Jobe, kiyexile ima yambote. Ni henda yoso, Elihu walembalesa Jobe yalungu ni idifwa ya Jihova kala, o unjimu, o kutena, o kuyuka ni henda yê yakalelaku. (Jobe 36:18, 21-26; 37:23, 24) O itendelesu yiyi ya Elihu nange yakwatekesa Jobe kukala polondo phala kuxikina o itendelesu ya Jihova. (Jobe 38:1-3) Kyebhi o phangu ya Elihu yakwatekesa o athu mu ukulu ni kyebhi ki itena kutukwatekesa lelu?
12. Kyebhi Jihova kyakwatekesa o akwa Izalayele bhukaxi ka jipolofeta? Kyebhi o phangu yambote ya Elihu yakwatekesa o akwa Izalayele?
12 Ihi yadilongo o akwa Izalayele ni musoso wa Jobe? Jihova wexile mulonga ni kubazela o akwa Izalayele bhukaxi ka jipolofeta. Mu kifika, mu kithangana kya afundixi, Jihova wabhana itendelesu ku mundu wê bhukaxi ka polofeta ya muhatu amwixana Debola. Jihova wabhana we itendelesu ku akwa Izalayele bhukaxi ka Samuwele, katé mwene kyoso kyexile hanji munzangala. (Afun. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Mu kithangana kya jisobha, o jipolofeta exile mubhana itendelesu ku akwa Izalayele phala kwakwatekesa kubheza Jihova mu ukexilu watokala. Kyoso ene kyexile mu mubhukumukina, Jihova wexile mwabazela we bhukaxi ka jipolofeta. (2 Sam. 12:1-4; Ika. 3:24) O phangu yambote ya Elihu yakwatekesa o akwa Izalayele exile jifiyele, kwijiya se ihi yatokalele kuzwela kyoso kyeji bazela akwâ ni kyebhi kyatokalele kubhanga kiki.
13. Kyebhi kitutena kukolokotesa o jiphange jetu?
13 Ihi i tutena kudilonga ku phangu ya Elihu? Etu tuboka ku athu o itumu ya Jihova yala mu Bibidya. Tuzwela we ima ikolokotesa o jiphange jetu. (1 Ko. 14:3) Benge-benge o tufunga atokala “kukolokotesa” o jiphange, katé mwene yó ala ni kikote ku muxima mba yó azwela ima “sé kuxinganeka.”—1 Te. 5:14; Jobe 6:3.
14-15. Kifika kyahi kitukwatekesa kumona se kyebhi o tufunga kyatena kukayela o phangu ya Elihu?
14 Xinganeka mu kifika kiki: Kafunga umona kwila sayi phange ya muhatu mu kilunga wala ni kikote ku muxima. O kafunga kaka ni kafunga ka mukwa aya kudibhata dya phange yiyi phala kumukunda. Kyoso kyaya ni kuzwela, o phange u atangela kwila sumbala wene muya mu yonge ni kuboka, maji kasanguluka. Ihi yatokala kubhanga o tufunga?
15 Kyadyanga, ene atokala kumwivwa ni mwanyu woso phala kwijiya se ihi yamu mubhangesa kudivwa kiki. O kwila wamubanza kwila Jihova kamuzolo? O kwila o “ibhindamu ya mwenyu yú” yene yamu mutandanganyesa? (Luk. 21:34) Kayadi, o tufunga atokala we ku muximana mukonda dya nguzu yene mubhanga phala kuboka ni kuya mu yonge, sumbala ni maka ala nawu mwene. Katatu kyoso o tufunga kyanda tetuluka se mukonda dyahi o phange wamudivwa kiki, bhukaxi ka Bibidya ene anda mukwatekesa kuxikina kwila Jihova wamuzolo kyavulu.—Nga. 2:20.
SULUKA MU KUKATULA MBOTE MU DIVULU DYA JOBE
16. Ihi dingi i utena kubhanga phala kudilonga madisá mu divulu dya Jobe?
16 Sé phata o divulu dya Jobe ditulonga madisá avulu! Kala kitwadilongo mu milongi yatundu-mu, o divulu dya Jobe ditulonga se mukonda dyahi Nzambi wehela o hadi ni kyebhi kitutena kukolokota. Kala kitwadilongo mu milongi yiyi, tutena kubhana itendelesu yambote mu kudilonga ku phangu yayibha ya Elifaji, Bidade ni Zofale, ni kukatula mbote mu phangu ya Elihu. Ande dya kubhana itendelesu, kima kyambote kubhitulula o ima i twadilongo mu divulu dya Jobe. Se nuka dingi watangele o divulu dya Jobe, tanga-dyu, ni ukatule madisá amukwa. Wanda mona kwila kiki kyanda kukwatekesa kyavulu ku mwenyu wé!
MWIMBU 125 “A Zediwa Akwa Henda!”
a Nange dimonyo dyabhangesa Elifaji kubanza kwila Jihova kamono kuyuka ku athu ni kwila seku muthu utena ku musangulukisa. Elifaji waxikinine ku kibanzelu kiki kyayibha. Mu ithangana yoso yazwela ni Jobe, mwene watumbula o kibanzelu kiki kyayibha.—Jobe 4:17; 15:15, 16; 22:2.