Mpfuxeto Wa Xikolo Xa Vutirheli Bya Le Tilweni

Handle ko pfula tibuku ku endliwa mpfuxeto wa mhaka leyi hlanganisiweke eswiavelweni swa Xikolo Xa Vutirheli bya le Tilweni swa mavhiki ya May 3 ku ya eka August 23, 1999. Tirhisa phepha rin’wana leswaku u tsala tinhlamulo ta swivutiso swo tala hilaha u nga kotaka hakona hi nkarhi lowu u nyikiweke wona.

[Tsundzuka: Hi nkarhi wa mpfuxeto wo tsala, ku nga tirhisiwa Bibele ntsena eku hlamuleni ka xivutiso xihi na xihi. Swikombo leswi landzelaka swivutiso i swa ku pfuna wena loko u endla ndzavisiso. Tinomboro ta matluka ni tindzimana swi nga ha endleka swi nga humeleli eka swikombo swin’wana swa Xihondzo xo Rindza.]

Hlamula yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka u ku I Ntiyiso kumbe I Mavunwa:

1. Vatswari a va boheki ku honisa minsinya ya milawu ya Bibele leswaku va kota ku hanyisana kahle ni vana va vona. [1, fy-TS tl. 108 ndz. 14] I Ntiyiso. (Swiv. 13:24)

2. Nhloko-mhaka ya Bibele hinkwayo i ku lweriwa ka Yehovha hi ku tirhisa Mfumo lowu lawuriwaka hi ‘mbewu’ leyi tshembisiweke. (Gen. 3:15) [2, si-TS tl. 17 ndz. 30] I Ntiyiso.

3. Ku ni vumbhoni lebyi nga nyawuriki bya vuyimburi ni byin’wana bya le handle lebyi tiyisaka ku pakanisa ka swiendlakalo leswi tsariweke eka Eksoda. [3, si-TS tl. 20 ndz. 4] I Mavunwa. Ku ni vumbhoni lebyi hlamarisaka bya vuyimburi ni bya le handle lebyi tiyisaka ku pakanisa ka tsalwa leri.

4. Lava nga le vuswetini a va nge swi koti ku nyikela hi timali leswaku va seketela timhaka ta Mfumo. [4, w97-TS 9/15 tl. 5 ndz. 7] I Mavunwa. Mhaka leyi nga eka Luka 21:1-4 yi kombisa leswaku hinkwavo va nga nyikela hi ku ya hi swiyimo swa vona leswaku va seketela timhaka ta Mfumo.

5. Ku hlayisa vatswari na vakokwana i xiphemu xa vugandzeri bya hina eka Yehovha. (1 Tim. 5:4) [7, w97-TS 9/1 tl. 4 ndz. 1-2] I Ntiyiso.

6. Eku sunguleni ku tlangeriwa ka Savata a ku ri mfungho exikarhi ka Yehovha ni matiko hinkwawo. [10, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona rs-TS tl. 242 ndz. 3.] I Mavunwa. Hilaha Eksoda 31:16, 17 yi kombisaka hakona, a ku ri mfungho exikarhi ka Yehovha ni tiko ra Israyele.

7. Loko n’wana a kule ku ringana lerova a nga tiendlela swiboho, u byarha vutihlamuleri lebyi engetelekeke bya swiendlo swa yena, ngopfu-ngopfu malunghana ni nawu wa Xikwembu. (Rhom. 14:12) [11, fy-TS tl. 135 ndz. 17] I Ntiyiso.

8. Muxe u tsale buku ya Levhitika hi lembe ra 1513 B.C.E. [13, si-TS tl. 25 tindz. 3-4] I Mavunwa. Lembe ra ku tsariwa ka Levhitika, hilaha swi kombisiweke hakona eka Eksoda 40:17 na Tinhlayo 1:1, a ku ri lembe ra 1512 B.C.E.

9. Marito ya Yesu lama nga eka Luka 21:20, 21 ma hetiseke hi 66 C.E. loko mavuthu ya Rhoma ehansi ka vulawuri bya Ndhuna-nkulu Titus ma tshike ku hlasela Yerusalema. [17, w97-TS 4/1 tl. 5 tindz. 3-4] I Mavunwa. Eka xiendlakalo lexi a ku ri Ndhuna-nkulu Gallus loyi a lawula mavuthu ya Rhoma.

10. Dyondzo ya Epikuro a yi ri ni khombo eka Vakreste hikuva a yi sekeriwe eka langutelo rakwe leri nga kombisiki ripfumelo, leri hlamuseriweke eka 1 Vakorinto 15:32. [16, w97-TS 11/1 tl. 24 ndz. 5] I Ntiyiso.

Hlamula swivutiso leswi landzelaka:

11. I dyondzo yihi leyi hi yi dyondzaka eka nawu lowu nga eka Levhitika 3:17 lowu yirisaka ku dya mafurha? [13, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w84 2/15 tl. 29 ndz. 2.] Mafurha a ma tekiwa ma ri ya xixevo xa risima, xo nandziha. Nawu wu kombise Vaisrayele leswaku leswinene swa vona i swa Yehovha. Namuntlha Vakreste va fanele va hambeta va nyikela swa risima swa vona eka yena. (Kol. 3:23, 24) (Mongo lowu fanaka)

12. Ha yini Yehovha a pfumelele Sathana Diyavulosi leswaku a hambeta a hanya? (Eks. 9:15) [5, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w92-TS 3/15 tl. 10 ndz. 14.] Hikwalaho ka mphikamakaneta leyi Sathana a yi pfuxeke malunghana ni ku lulama ka vuhosi bya Yehovha bya misava hinkwayo, Yehovha u pfumelele Sathana leswaku a hanya leswaku a ta kombisa matimba ya Yena ni ku endla leswaku vito ra Yena ri dzunisiwa emisaveni hinkwayo. (Mongo lowu fanaka)

13. Loko xirho xa ndyangu xi vabya ngopfu, hi wahi magoza yo sungula lawa ndyangu wu faneleke wu ma teka leswaku wu kota ku rhangisa swilo swa nkoka? (Swiv. 15:22) [6, fy-TS tl. 122 ndz. 14] Swirho swa ndyangu swi fanele swi hlangana swi burisana hi xiyimo xexo loko hi tlhelo hi xikhongelo swi hundzukela eRitweni ra Xikwembu leswaku swi kuma nkongomiso. (Ps. 25:4)

14. Hikwalaho ka yini tiko ra Israyele ri vuriwa “tiko ra v̌aprista”? (Eks. 19:6) [7, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w95-TS 7/1 tl. 16 ndz. 8.] Loko Nawu wa Muxe wu sunguriwile, Valevhi va xinuna a va siva vana va mativula va ndyangu wun’wana ni wun’wana lowu nga riki wa Valevhi. Xisweswo, hi ndlela yo fanekisela, ndyangu wun’wana ni wun’wana eIsrayele a wu ri ni muyimeri entirhweni wa le tempeleni; nakambe Vaisrayele a va yimela Yehovha emahlweni ka matiko.

15. Hi kwihi ku hambana exikarhi ka tihlo leri ‘tsakeke’ ni leri nga ‘lulamangiki’? (Mat. 6:22, 23) [10, w97-TS 10/1 tl. 26 ndz. 5] Tihlo leri ‘tsakeke’ hi leri langutaka swilo swa moya, ri langute Mfumo wa Xikwembu; tihlo leri nga ‘lulamangiki’ hi leri nga kotiki ku vona swa le kule, ri vona ntsena mintsako ya nyama leyi kumekaka hi ku olova, ku nga ri eka tipakani ta moya.

16. Ha yini ku vuriwa leswaku Davhida u fambe “hi ku tenga ka mbilu ni ku lulama” kasi ku ni swihoxo leswi a swi endleke? (1 Tih. 9:4) [11, w97-TS 5/1 tl. 5 ndz. 2] Yehovha a byi vona vutshembeki bya xiviri bya Davhida hikuva Davhida a titsongahata, a lava ku endla leswi lulameke, nkarhi na nkarhi a kombela ku tshinyiwa ni ku nyikiwa ndzayo naswona a nga hambukanga evugandzerini bya ntiyiso.

17. Hi wahi malunghelo ya manguva lawa lama a ma fanekiseriwa hi ku va Vaisrayele va “endlisa ŝeŝo” malunghana ni tabernakela? (Eks. 39:32) [12, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w95-TS 12/15 tl. 13 ndz. 9.] Eminkarhini ya manguva lawa, malandza ya Xikwembu ma ni lunghelo ra ku seketela ntirho wo chumayela hi mbilu hinkwayo swin’we ni minongonoko ya ku andza ka Mfumo.

18. I yini lexi kombisiwaka hi ntiyiso wa leswi Yehovha a swi paluxeke malunghana na yena loko a vule leswaku “hi mina Loyi-a-nga-kona”? (Eks. 3:14) [3, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w95-TS 3/1 tl. 10 ndz. 6.] Marito lawa ma kombisa leswaku Yehovha u va xin’wana ni xin’wana lexi lavekaka leswaku a hetisisa swikongomelo swakwe.

19. Hi yihi dyondzo leyi kumekaka eka xiendlakalo lexi khumbaka Nadabu na Abihu lexi nga eka Levhitika 10:1, 2? [15, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w84 2/15 tl. 29 ndz. 3.] Malandza ya Yehovha lama nga ni vutihlamuleri ma fanele ma pfumelelana ni swilaveko swa Xikwembu naswona a ma fanelanga ma tlanga hi malunghelo ya wona kumbe ku ma tirhisa hi ndlela yo biha. (Levh. 10:8-11) (Mongo lowu fanaka)

20. Ehansi ka Nawu wa Muxe, ha yini ku tswala n’wana swi endla wansati a va la nga “tengangiki”? (Levh. 12:2, 5) [16, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w84 2/15 tl. 29 ndz. 5.] Tanihi leswi swirho swa mbeleko a swi endleriwe ku tswala munhu la hetisekeke, ku va la nga “tengangiki” swa nkarhinyana loku fambisanaka ni ku tswala, a ku endla leswaku munhu a yisa nyingiso eka xidyoho lexi a tswariweke na xona ni xilaveko xa gandzelo ra nkutsulo.

Tsala (ma-)rito kumbe xiga lexi lavekaka ku hetisa yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

21. Hambileswi ku nga riki na ndlela ya singita ya ku herisa xivundza, mutswari la nga yexe a nga xi tiyisela hi ku pfuniwa hi matimba lama humaka eka Yehovha, lama kumiwaka hi ku phikelela eku khongeleni. (1 Tim. 5:5) [2, fy-TS tl. 113 ndz. 21]

22. Ku va munhu a weriwa hi khombo evuton’wini byakwe swi nga ha vangiwa hi nkarhi ni khombo kumbe hikwalaho ka vudyoho bya hina lebyi hi tswariweke na byona. [6, w97-TS 5/15 tl. 22 ndz. 7]

23. Buku ya Eksoda yi hlamusela Yehovha tanihi Muponisi ni Muhleri ni Muhetisisi lonkulu wa swikongomelo swa yena leswikulu. [12, si-TS tl. 24 ndz. 26]

24. Xa nkoka ngopfu hi leswi hi swi endlaka exihundleni ku nga ri erivaleni, leswi paluxaka vumunhu bya hina bya xiviri. [15, w97-TS 10/15 tl. 29 ndz. 4]

25. Loko minkhuvo ya ku tshovela yi fambisana ni vuhedeni, kumbe mikhuva ya vukhongeri bya mavunwa, Vakreste va ntiyiso va nga ha papalata ku hlundzukisa Yehovha hi ku ala ku hlanganyela evugandzerini byo tano lebyi thyakeke. [1, w97-TS 9/15 p. 9 ndz. 6]

Hlawula nhlamulo leyi faneleke eka yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

26. “Malembe ya mune wa madzana” ya ku xanisiwa ka mbewu ya Abrahama ma sungule loko Iximayele a hlekule Isaka hi (1943; 1919; 1913) B.C.E naswona ma hele loko yi kutsuriwa aEgipta hi (1543; 1519; 1513) B.C.E. (Gen. 15:13) [2, si-TS tl. 17 ndz. 31]

27. Leswaku ndyangu wa swi kota ku langutana ni vuvabyi lebyikulu kumbe a wu swi koti, hakanyingi swi titshege hi (xiyimo xa timali xa; langutelo ra; mindzindza-khombo ya) swirho swa wona. (Swiv. 17:22) [5, fy-TS tl. 120 ndz. 10]

28. Munhu loyi embilwini yakwe a vulaka leswaku “a ku na Šikwembu,” u vuriwa “šihunguki” hikwalaho ka leswi munhu loyi u (tsanile hi tlhelo ra mahanyelo; a nga dyondzekangiki; a nga riki na vuswikoti bya ku anakanya). (Ps. 14:1) [9, w97-TS 10/1 tl. 6 ndz. 8]

29. Loko Adamu na Evha va xandzukile, nchumu wa nkoka lowu va lahlekeleke a ku ri (ku hetiseka loku a ku ri; vuxaka ni Xikwembu lebyi a byi ri; muti wa le ntangeni lowu a wu ri), xilotlelo xa ntsako wa vona. [14, w97-TS 10/15 tl. 6 ndz. 2]

30. Buku ya (Genesa; Eksoda; Levhitika) yi hlamusela xilaveko xa ku kwetsima ko tala ku tlula buku yihi na yihi ya Bibele. [13, si-TS tl. 26 ndz. 9]

Twananisa matsalwa lama landzelaka ni tinhlamuselo leti xaxametiweke laha hansi:

Eks. 5:2; Eks. 21:29; Swiv. 1:8; Gal. 5:20; Yak. 1:14, 15

31. Un’wana ni un’wana la tivulaka Mukreste kambe a nga lavi ku hundzuka ivi a tshika xifafa, ku katsa ni ku hambeta a xanisa swirho swa ndyangu, a nga ha susiwa eku hlanganyeleni. [Gal. 5:20] [17, fyTS tl. 150 ndz. 23]

32. Ndlela leyi hi endlaka swilo ha yona yi sungula hi ndlela leyi hi anakanyaka ha yona. [Yak. 1:14, 15] [16, fy-TS tl. 148 ndz. 18]

33. Yehovha Xikwembu wa va tsongahata vanhu hinkwavo lava hi ku delela va alaka ku xixima Vukwembu byakwe. [Eks. 5:2] [4, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w92-TS 12/15 tl. 13 ndz. 18.]

34. Hambileswi Bibele yi byarhisaka tatana vutihlamuleri lebyikulu bya ku dyondzisa vana, manana na yena u ni xiphemu xa nkoka lexi a faneleke a xi endla. [Swiv. 1:8] [10, fy-TS tl. 133 ndz. 12]

35. Nawu a wu nga pfumeli leswaku munhu la nga ni vusopfa a kombisiwa tintswalo loko ku ri ni un’wana la dlayiweke. [Eks. 21:29] [8, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w95-TS 11/15 tl. 11 ndz. 5.]