Kutangijilwa Na Mupashi Wa Lesa Mu Myaka Kitota Kitanshi Ne Lelo Jino
“Bintu byonse bebingila na mupashi wazhila umotu.”—1 KO. 12:11.
1. Ñanyi bishinka byo tusakwisambapo mu uno mutwe?
PENTEKOSITA. Kino kyambo kitulengela kuvuluka bintu bileta bingi lusekelo. (Byu. 2:1-4) Kwitululwa kwa mupashi wazhila pa bena Kilishitu batanshi kwaalwile jishinda Lesa jo engijilamo na bantu banji. Mu mutwe wafumako twisambile pa mashinda amo mupashi wa Lesa mo akwashishe bakalume bakishinka bajingako kala kwingila mingilo yakatazha. Ñanyi lupusano luji pa byaingilanga mupashi wa Lesa bwina Kilishitu saka bukyangye kutendeka ne byo aingilanga mu myaka kitota kitanshi. Kabiji mupashi wazhila wa Lesa ukwasha byepi bena Kilishitu mu ano moba? Twayai tumone.
“Akitalai! Nsongwakazhi Muzha wa Yehoba!”
2. Maliya wimwenejile byepi bingila mupashi wazhila?
2 Maliya naye wajinga mu kibamba kya peulu mu Yelusalema kimye kyaitulwilwe mupashi wazhila ye bebalaile. (Byu. 1:13, 14) Byo kwashajile myaka kukila pa makumi asatu kino saka kikyangye kubiwa, wimwenejile mupashi wa Yehoba byo aingijile mu jishinda jakukumya. Yehoba wavilwile bumi bwa Mwananji kufuma mwiulu kwiya pano pa ntanda ne kulengela Maliya kwimita saka akiji kisungu. Wamwimichile na “mupashi wazhila.”—Mat. 1:20.
3, 4. Maliya wamwesheshe ñanyi muchima, kabiji twakonsha kuba byepi byo aubile?
3 Mambo ka Maliya o bamupesheshe? Malaika byo apwisha kumulumbulwila kyaswa muchima wa Yehoba, Maliya waambile’mba: “Akitalai! Nsongwakazhi muzha wa Yehoba! Kimmwekele monka mo mwaambila.” (Luka 1:38) Kukumbula mu jino jishinda kwakubula kukankazhama kwamwesheshe patoka kuba’mba Maliya winengezha kuba kyaswa muchima wa Lesa. Kechi walangulukile pa bikamumona bantu mu kimasamasa pa jimi jo aimichile, nangwa pa byo kyakonsheshe kutamisha bulunda bwanji na mwanamulume wamwipangwizhe ne. Byo aambile’mba amiwa muzha wenu, Maliya wamwesheshe byo aketekejile mwi Yehoba na muchima yense amba ye Nkambo yanji.
4 Nanchi pa bimye bimo makatazho nangwa mingilo ya Lesa imo imupezha kalango nyi? Atweba bonse kyakonsha kuwama kwishikisha’mba: ‘Nanchi naketekela mwi Yehoba na muchima yense kuba’mba ukobila bintu mwayila kyaswa muchima wanji nyi? Nanchi nji na muchima wa kwipana nyi?’ Shiinwai kuba’mba Lesa upana mupashi wanji ku bonse bamuketekela na muchima yense boba kyaswa muchima wanji byo aji mulenga wa bintu byonse.—Byu. 5:32.
Petelo Bamukwashishe ku Mupashi Wazhila
5. Juba ja Pentekosita mu 33 C.E. saka jikyangye kufika, Petelo wimwenejile byepi bingila mupashi wazhila?
5 Byonkatu byo kyajinga kwi Maliya, Mutumwa Petelo naye wimwenejile bingila mupashi wazhila wa Lesa Pentekosita wa mu 33 C.E. saka akyangye kufika. Yesu wamupele aye ne bakwabo batumwa lūsa lwa kupanga bandemona. (Mako 3:14-16) Nangwa kya kuba Binembelo kechi byalumbulula bishinka byavula pa kino ne, kyamweka Petelo waingijishanga buno bulume bo bamupele. Bulume bwa Lesa bwamwekele ne kimye Yesu kyo aichile Petelo kwenda pa mema kuya ko ajinga pa Kalunga ka Ngalilea kabiji Petelo wayile. (Tangai Mateo 14:25-29.) Kino kimwesha patoka kuba’mba Petelo waketekejile mu mupashi wazhila kumukwasha kuba bintu byakukumya. Pano kimye kyafikile kya kuba’mba mupashi atendeke kwingijisha Petelo ne baana ba bwanga bakwabo mu mashinda akwabo.
6. Mupashi wakwashishe Petelo kuba ka pa juba ja Pentekosita mu 33 C.E. ne panyuma ya jino juba?
6 Pa juba ja Kijilo kya Pentekosita mu 33 C.E., Petelo ne bakwabo bebapele bulume bwibalengejile kutendeka kwamba milaka ya bantu baishile mu Yelusalema. Kepo Petelo aimene ne kwamba ku luonde. (Byu. 2:14-36) Uno mwanamulume wajinga na moyo patanshi, waishile kukosa ne kusapwila bukamonyi na kuchinchika nangwa kya kuba bebazakamishanga ne kwibamanyika. (Byu. 4:18-20, 31) Mupashi wa Lesa wakwashanga Petelo kuyuka bintu. (Byu. 5:8, 9) Kabiji bamupele ne bulume bwa kusangula bafwa.—Byu. 9:40.
7. Ñanyi mafunjisho a kwa Yesu aishile kumvwisha Petelo panyuma ya kushingwa na mupashi?
7 Juba ja Pentekosita saka jikyangye kufika, Petelo wayukile bukine bwavula bwibafunjishe Yesu. (Mat. 16:16, 17; Yoa. 6:68) Bino kwajinga bintu bimo bibafunjishe Yesu byo abujile kuyuka juba ja Pentekosita saka jikyangye kufika. Kyakumwenako, Petelo kechi wayukile’mba pa juba ja busatu Kilishitu ukasangwilwa mu mubiji wa bumupashi nangwa kuyuka’mba Bufumu bwanji bukekala mwiulu ne. (Yoa. 20:6-10; Byu. 1:6) Kyajinga kyenyi kwi Petelo pa kufunda amba muntu wakonsha kwaluka ke kilengwa kya mupashi ne kuya na kulama mu Bufumu bwa mwiulu. Waishiletu kuyuka bulongo mwatajile ano mafunjisho a kwa Yesu panyuma ya kubatizhiwa na mupashi wazhila ne kwikala na luketekelo lwa kuya mwiulu.
8. Bashingwa ne “mikooko ikwabo” bafunda ka?
8 Bintu byo babujile kumvwisha baana ba bwanga ba kwa Yesu baishile kwibyumvwisha panyuma ya kwibetulwila mupashi wazhila. Banembi ba Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki batangijilwe na mupashi kunemba bintu byapusana pusana pa nkebelo ya Yehoba kuba’mba tumwenemo. (Efi. 3:8-11, 18) Lelo jino, bashingwa ne “mikooko ikwabo” babena kuja kajo ka ku mupashi kamotu, ke bakwasha kuyuka bukine. (Yoa. 10:16) Nanchi musanta mupashi wa Lesa byo emukwasha kumvwisha Mambo a Lesa nyi?
Paulo “Wayujile na Mupashi”
9. Mupashi wazhila wakwashishe Paulo kuba ka?
9 Panyuma ya kupitapo mwaka umo kufuma pa Pentekosita mu 33 C.E., Saulo awo waishile kutendeka kutelwa’mba Paulo naye watambwile mupashi wazhila kufuma kwi Lesa. Mupashi wamukwashishe kwingila mingilo yo tumwenamo ne atweba lelo jino. Mutumwa Paulo watangijilwe na mupashi kunemba ma buku 14 a mu Baibolo. Byonkatu byo kyajinga kwi Petelo, mupashi wa Lesa wakwashishe Paulo kumvwisha ne kunemba byaumvwanyika pa luketekelo lwa kwikala mwiulu na mubiji wa bumbulwa kufwa ubula kumona bubole. Mupashi wazhila wakwashishe Paulo kubuka bakolwa, kufumya bandemona, ne kusangula bafwa. Nangwa byonkabyo, bulume bupana mupashi wazhila bwakwashishe bapopweshi ba Lesa kwingila mwingilo mwine wanema bingi. Buno bonka bulume bwa mupashi wazhila bo bujipo ne na bakalume ba Lesa lelo jino nangwa kya kuba kechi bamutambula mu jishinda jakukumya ne.
10. Mupashi wazhila wakwashishe byepi Paulo kwamba saka akasuluka?
10 Paulo “wayujile na mupashi” ne kwambila mulozhi kipasu. Byo amwambijile byakwashishe mukulumpe wa kyalo kya Cyprus wibatelekelenga. Mukulumpe wa kyalo waswile bukine “mambo wakuminye bingi pa lufunjisho lwa Yehoba.” (Byu. 13:8-12) Paulo wayukishetu bulongo mupashi wazhila wa Lesa amba ye ukwasha kushimuna bukine. (Mat. 10:20) Kyo kyo asashijile kipwilo kya mu Efisesa kumulombelako kuba’mba ambenga ‘saka akasuluka.’—Efi. 6:18-20.
11. Paulo bamutangijilanga byepi ku mupashi wa Lesa?
11 Mupashi wazhila kechi wakwashangatu Paulo kukasuluka pa kwamba ne, wamukanyanga ne kwamba mu mapunzha amo. Inge wakasa lwendo lwa bumishonale, Paulo bamutangijilanga ku mupashi wazhila. (Byu. 13:2; tangai Byubilo 16:6-10.) Yehoba ne luno utangijila mwingilo wa kusapwila na mupashi wanji. Byonkatu byajinga Paulo, bapopweshi ba Yehoba balukokelo lelo jino nabo babena kwibikako kusapwila bukine na kuchinchika ne na mukoyo. Nangwa kya kuba lelo jino Lesa kechi utangijila bantu banji byonka byo atangijilanga Paulo ne, twafwainwa kushiinwa kuba’mba Yehoba ubena kwingijisha mupashi wazhila kukwasha bantu ba michima yawama kutambula bukine.—Yoa. 6:44.
“Mingilo ya Misango ne Misango”
12-14. Nanchi mupashi wa Lesa ulengela bapopweshi banji bonse kubatu bintu bimo nyi? Lumbululai.
12 Nanchi mashimikila aamba pe Yehoba byo apesheshe kipwilo kya bena Kilishitu bashingwa mu ba mu kitota kitanshi atundaika bakalume ba Lesa ba mu ano moba nyi? Kechi kya kuzhinauka ne kuzhinaukatu ne. Vulukai byambo mutumwa Paulo byo anembejile kipwilo kya mu Kolinda pa bya bupe bya mupashi wazhila byo batambwile mu jishinda jakukumya. Wanembele’mba: “Kuji bya bupe byapusana pusana, bino mupashi wazhila umotu ye wibipana; kabiji kuji mingilo yapusana pusana, bino kujitu Nkambo umo; kuji mingilo ya misango ne misango, bino Lesa umo yenka ye wiingila yonse mu bonse.” (1 Ko. 12:4-6, 11) Mupashi wazhila ukwasha bakalume ba Lesa kwingila mingilo yapusana pusana kwesakana na bintu byo biji pa kyokyo kimye. “Kajitanga kacheche” ne “mikooko ikwabo” ya kwa Kilishitu bonsetu batambula mupashi wazhila. (Luka 12:32; Yoa. 10:16) Pano bino kechi ulengela bonse mu kipwilo kuba bintu bimotu ne.
13 Kyakumwenako, bakulumpe mu kipwilo bebatongola na mupashi wazhila. (Byu. 20:28) Pano bino bena Kilishitu bashingwa kechi bakalama mu bipwilo bonse ne. Pano mambo ka o kyaikela bino? Mambo mupashi wa Lesa wingila mu mashinda apusana pusana mu baji mu kipwilo.
14 Mupashi walengela bashingwa ‘kwikala baana banji’ nangwa kuyuka’mba baana ba Lesa, uno mupashi Yehoba ye ye aingijishe pa kusangula Mwananji yenkawa umotu kwikala mbulwa kufwa mwiulu. (Tangai Loma 8:11, 15.) Kabiji yenka uno mupashi umotu Yehoba yeye aingijishe ne pa kulenga ntanda. (Nte. 1:1-3) Kupichila mu mupashi wazhila umotu, Yehoba wakwashishe Bezalela kwikala sendwe kimye kyo balengelenga tente wa lusambakeno, wapele Samisonyi bulume bukatampe kabiji walengejile ne Petelo kwenda pa mema. Onkao mambo, kechi twafwainwa kumonanga kwikala na mupashi wa Lesa ne kushingwa na mupashi wa Lesa amba kyo kimotu kabiji amba byonse bilengela bantu kuba bintu bimotu ne. Lesa mwine ye usala bashingwa na mupashi.
15. Nanchi kubatizhiwa na mupashi wazhila kukatwajijila myaka ne myaka nyi? Lumbululai.
15 Buno bulume bwazhila bwa Lesa bwakwashishe bakalume banji bakishinka pa myaka yavula bingi kushingwa na mupashi saka kukyangye kutendeka. Pa juba ja Pentekosita mu 33 C.E., mupashi watendekele kwingila mu jishinda jipya kabiji kechi jikatwajijila myaka ne myaka ne. Kubatizhiwa na mupashi wazhila kukapwa, pa kuba mupashi wazhila ukatwajijila kwingila mu bantu ba Lesa pa kuba’mba bakakonshe kutwajijila kuba kyaswa muchima wa Lesa myaka ne myaka.
16. Mupashi wazhila ubena kukwasha bapopweshi ba Lesa kuba ka mu ano moba?
16 Mupashi wazhila wa Yehoba ubena kutangijila ñanyi mwingilo pano pa ntanda? Lumwekesho 22:17 waamba’mba: “Mupashi wazhila ne musongwa babena kwamba amba: ‘Iyai!’ Ne yewa ubena kumvwa naye ambe amba: ‘Iyai!’ Kabiji yense wafwa kilaka eye; ne yense wasaka atambule mema a bumi a bupetu.” Mupashi wa Lesa ubena kulengela bena Kilishitu lelo jino kusampanya lwito lwa bumi lwafuma kwi Yehoba ku “yense wasaka” kutambula ano mema a bumi. Bena Kilishitu bashingwa babena kutangijila uno mingilo. Ba mu jibumba jikatampe babena kwibakwashako kusampanya luno lwito. Onse mabumba abiji beakwasha ku mupashi wazhila pa kwingila uno mwingilo. Bonse ba mu ano mabumba abiji bamwesha kwipana kwabo kwi Yehoba pa kubatizhiwa “mu jizhina ja Tata ne ja Mwana ne ja mupashi wazhila.” (Mat. 28:19) Bonse balondela lutangijilo lwa mupashi wa Lesa mu bwikalo bwabo ne kumuswisha kwibakwasha kwikala na mbaji ya kipangwa kya mupashi. (Nga. 5:22, 23) Byonkatu bikala bashingwa, ne mikooko ikwabo ikeba bukwasho bwa mupashi wa Lesa. Na bukwasho bwa mupashi bebikako kwikala bwikalo butokesha Yehoba ku muchima.—2 Ko. 7:1; Lum. 7:9, 14.
Lombainga Mupashi Wazhila
17. Twakonsha kumwesha byepi kuba’mba tuji na mupashi wa Lesa?
17 Nangwa muji na luketekelo kwa kuya na kwikala mwiulu nangwa lwa kwikala pano pa ntanda myaka ne myaka, Yehoba wakonsha kwimupa “bulume bwakila bwa bantu” bwa kwimukwasha kulama bukishinka bwenu pa kuba’mba mukatambule kilambu. (2 Ko. 4:7) Kusapwila mambo awama a Bufumu kwakonsha kulengela bamo kwimwendeleka. Bino vulukainga kuba’mba: “Umvwe babena kwimunena na mambo a jizhina ja Kilishitu, mwatokwa, mambo kino kimwesha amba muji na mupashi wa lukumo, ko kuba amba mupashi wa Lesa.”—1 Pe. 4:14.
18, 19. Yehoba wimukwasha byepi na mupashi wanji wazhila, kabiji mwafuukulapo kutwajijila kuba ka?
18 Mupashi wazhila ke kya bupetu kipana Lesa ku bamulomba. Mupashi kechi upanatu bulume ne, wimulengela ne kwibikishako kwingila bulongo mwingilo wa Lesa. “Lesa ubena kuba bintu mu jishinda jimutokesha ku muchima kupichila mu kwimupa bulume bwa kuba bintu byo atemwa.” Na bukwasho bwa mupashi wazhila ye etupa, ne kwibikako atweba bene ‘kukwachisha ku mambo apana bumi’ kuketulengela kutwajijila ‘kwikala na moyo ne kuzakama byo tubena kwibikishako kuba’mba Lesa aketupulushe.’—Fili. 2:12, 13, 16.
19 Byo twakinka manungo mu mupashi wa Lesa, twayai tuteshenga muchima pa mingilo yonse yo betupa, twingilenga bulongo ne kulomba Yehoba kwitukwasha. (Yako. 1:5) Ukemukwasha kumvwisha Mambo anji, kuyuka bya kuba na makatazho a mu bwikalo ne kusapwila mambo awama. “Lombainga, mukekitambula; kebainga, mukekitana; konkonshainga, bakemushinkwilako,” kabiji kino kyavwangamo kulomba ne mupashi wazhila. (Luka 11:9, 13) Twajijilai kusashijila Yehoba kuba’mba emukwashenga kutwajijila kwikala byajinga bakalume banji bakishinka bajingako kala ne ba mu ano moba batangijilwa na mupashi wazhila wa Lesa.
Mwakonsha Kulumbulula Nyi?
• Ñanyi muchima wajingapo ne Maliya ye twafwainwa kwikala nanji pa kuba’mba tukamone byawama?
• Paulo bamutangijilanga byepi ku mupashi wa Lesa?
• Bakalume ba Lesa batangijilwa byepi na mupashi wa Lesa lelo jino?
[Kipikichala pa peja 24]
Mupashi wa Lesa wakwashishe Paulo kubula kukumpulwa na bongozhi bwa bandemona
[Kipikichala pa peja 26]
Lelo jino, mupashi wazhila ukwasha bena Kilishitu bonsetu, baji na luketekelo lwa kuya mwiulu ne baji na lwa kwikala pano pa ntanda