¿Achkë qataman chrij rbʼanik xtqʼät tzij Jehová pa kiwiʼ ri winäq chqawäch apü?

1. ¿Achkë rma nqaʼij chë röj yoj kʼo chpan jun tiempo ri majun bʼëy xtqamestaj ta?

¡RÖJ yoj kʼo chpan jun tiempo ri majun bʼëy xtqamestaj ta! Ronojel qʼij najin nqatzʼët achkë rbʼanik najin yetzʼaqät ri profecías. Jun tzʼetbʼäl, najin nqatzʼët achkë rbʼanik «ri qʼatöy tzij ri kʼo pa norte» chqä «ri qʼatöy tzij ri kʼo pa sur» najin nkiʼän chʼaʼoj chkiwäch rchë nkiqʼät tzij pa rwiʼ jontir Rwachʼlew (Dan. 11:40, nota). Chqä, najin ntzjöx ri ütz taq rtzjol chrij Rqʼatbʼäl Tzij Dios chpan kʼïy tinamït, y kan pa millón winäq ye oknäq pä chpan rtinamit Jehová rchë nkiyaʼ rqʼij ryä (Is. 60:22; Mat. 24:14). Y kan pa rqʼijul najin nyaʼöx jontir ri nkʼatzin chqë rchë kuw nuʼän qakʼuqbʼäl kʼuʼx (Mat. 24:45-47).

2. ¿Achkë ütz nqayaʼ chwäch qan, y achkë nkʼatzin nqʼax chqawäch?

² Jehová najin nqrtoʼ rchë nqʼax más chqawäch ri xkebʼanatäj chqawäch apü (Prov. 4:18; Dan. 2:28). Röj ütz nqayaʼ chwäch qan chë, taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal, ya qataman chik jontir ri nkʼatzin nqatamaj rchë ma xtqayaʼ ta qa Jehová chqä rchë jnan xtuʼän qawäch kikʼë qachʼalal chpan ri tiempo riʼ ri kan kʼayewal xtuʼän. Tapeʼ ke riʼ, nkʼatzin nqʼax chqawäch chë chqawäch apü kʼo jojun xkebʼanatäj ri ma qataman ta. Chpan re tjonïk reʼ, naʼäy xtqatzʼët achkë rma xqajäl jojun naʼoj ri qʼaxnäq wä chqawäch chrij ri xkebʼanatäj chqawäch apü. Chrij riʼ xtqatzʼët achkë qataman chë xkebʼanatäj chqawäch apü y achkë xtuʼän Jehová, ri Qatat kʼo chkaj.

RI MA QATAMAN TA

3. ¿Achkë xqaʼij ojer chrij ri xtbʼanatäj kikʼë ri winäq taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal, y achkë rma xqaquʼ ya riʼ?

³ Rbʼanon qa xqaʼij chë taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal, ri winäq ma xtyaʼöx ta chik qʼij chkë rchë xtkikʼuqbʼaʼ kikʼuʼx chrij Jehová chqä rchë xkekolotäj qa. Röj xqaʼij riʼ rma xqaquʼ chë jontir ri xbʼanatäj taq xuʼän ri nüm jöbʼ pa rqʼij qa Noé xkʼambʼej tzij chrij jontir ri xtbʼanatäj chqawäch apü. Jun tzʼetbʼäl, xqaʼij chë achiʼel xuʼän Jehová taq xtzʼapij rchiʼ ri arca taq ya npë wä ri nüm jöbʼ chkij ri winäq, ke riʼ chqä xtbʼanatäj taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal; achiʼel ta xttzʼapeʼ ri puerta chkiwäch ri winäq y majun ta chik jun chkë ryeʼ xtkolotäj qa (Mat. 24:37-39).

4. ¿Achkë rma ma nqaʼij ta chik chë jontir ri xbʼanatäj pa rqʼij qa Noé nukʼambʼej tzij chrij ri najin yebʼanatäj pa qaqʼij komä?

⁴ ¿Ye kʼa ütz komä nqaʼij chë ri xbʼanatäj pa rqʼij qa Noé kʼo achoq chrij xkʼambʼej wä tzij?a Manä, rma le Biblia ma nuʼij ta ya riʼ. Kantzij na wä chë Jesús xjnamaj ri xbʼanatäj «pa rqʼij qa Noé» rkʼë ri xtbʼanatäj taq ryä xtqʼät tzij. Ye kʼa ma xuʼij ta chë jontir ri xbʼanatäj pa rqʼij qa Noé —achiʼel taq Jehová xtzʼapij rchiʼ ri arca— nukʼambʼej tzij chrij ri xtbʼanatäj chqawäch apü. Tapeʼ ke riʼ, kʼo kïy naʼoj nqatamaj qa chrij ri xbʼanatäj chpan ri tiempo riʼ.

5. a) ¿Achkë xuʼän Noé taq majanä tpë ri nüm jöbʼ chkij ri winäq? (Hebreos 11:7; 1 Pedro 3:20). b) ¿Achkë nbʼanö chë ri xtzjoj Noé jnan jbʼaʼ rkʼë ri nqatzjoj röj chkë ri winäq pa qaqʼij komä?

⁵ Taq Noé xkʼoxaj ri xuʼij Jehová che rä, ryä xkʼüt chë rkʼuqbʼan rkʼuʼx chrij ryä taq xuʼän ri arca (taskʼij rwäch Hebreos 11:7; 1 Pedro 3:20). Ke riʼ chqä ri winäq pa qaqʼij komä, taq ryeʼ nkikʼoxaj ri ütz taq rtzjol chrij Rqʼatbʼäl Tzij Dios, nkʼatzin nkikʼüt rkʼë ri yekiʼän chë nkikʼuqbʼaʼ kikʼuʼx chrij Jehová (Hech. 3:17-20). Pedro xuʼij chë Noé «xtzjoj rchʼaʼäl Dios» (2 Ped. 2:5). Tapeʼ ke riʼ, achiʼel xqatzʼët chpan ri jun qa tjonïk, ma qataman ta we Noé xtzjoj chkë jontir winäq ri ye kʼo chwäch jontir Rwachʼlew chë xtpë jun nüm jöbʼ chkij. Pa qaqʼij komä, röj nqatäj qaqʼij chë nqatzjoj le Biblia chkë jontir winäq, y nqayaʼ qan chrij ri samaj riʼ. Tapeʼ ke riʼ, ma xtqkowin ta xtqatzjoj le Biblia chkë jontir. ¿Achkë rma nqaʼij riʼ?

6, 7. ¿Achkë rma ma xtqkowin ta xtqatzjoj le Biblia chkë jontir winäq ri ye kʼo chwäch ronojel Rwachʼlew?

⁶ Tqatzʼetaʼ achkë xuʼij qa Jesús chrij ri akuchï xtapon wä ri samaj nqaʼän. Ryä xuʼij chë «ri ütz taq rtzjol chrij Rqʼatbʼäl Tzij Dios xttzjöx chwäch jontir Rwachʼlew rchë jontir winäq xkekʼoxan rchë» (Mat. 24:14). Y ri xuʼij qa ryä kan najin nbʼanatäj pa qaqʼij komä. Röj nqatzjoj ri ütz taq rtzjol chrij Rqʼatbʼäl Tzij Dios pa más 1,000 chʼaʼäl, y rma ri qasitio pa internet jw.org, jbʼaʼ ma jontir winäq ri ye kʼo chwäch ronojel Rwachʼlew yekowin nkitamaj chrij ri ütz taq rtzjol riʼ.

⁷ Ye kʼa Jesús chqä xuʼij ya reʼ chkë rtzeqelbʼëy: «Rïx ma xkixkowin ta xkixbʼä chpan jontir ri tinamït ri ye kʼo Israel taq majanä tpë Rkʼajol ri Achï». Reʼ ntel chë tzij chë ryeʼ ma xkekowin ta xtkitzjoj rchʼaʼäl Dios chkë jontir winäq chpan ri tiempo ri majanä tpë ryä (Mat. 10:23; 25:31-33). Pa qaqʼij komä, kan pa millón winäq ye kʼo chkipan tinamït ri akuchï qachʼalal qʼaton chkiwäch nkitzjoj le Biblia. Chqä jojun minutos ri yeqʼax kan pa ciento taq neʼy yeʼaläx. Rma riʼ, tapeʼ xtqatäj qaqʼij rchë xtqatzjoj ri ütz taq rtzjol «chkë jontir tinamït, ijatzul y chʼaʼäl», ma xtqkowin ta xtqtzjon kikʼë jontir winäq chpan re tiempo reʼ ri majanä tchup rwäch jontir ri itzelal (Apoc. 14:6).

8. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ nqaquʼ rij? (Keʼatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

⁸ Rkʼë ri xqatzʼët qa, rkʼë jbʼaʼ nqaquʼ ya reʼ: «Taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal, ¿achkë xtbʼanatäj kikʼë ri winäq ri ma xkitamaj ta chik chrij ri ütz taq rtzjol? ¿Achkë xtkiʼän Jehová chqä Jesús kikʼë ryeʼ?» (Juan 5:19, 22, 27; Hech. 17:31). Ri texto rchë re tjonïk reʼ nunataj chqë chë Jehová «ma nrajoʼ ta chë kʼo ta jun nchup rwäch»; ryä nrajoʼ chë jontir «ntzolin pä kikʼuʼx rkʼë» (2 Ped. 3:9; 1 Tim. 2:4). Tapeʼ ke riʼ, Jehová ma rbʼin ta na chqë achkë xtuʼän kikʼë ri winäq riʼ, y majun ta rma nuʼij pä chqë.

9. ¿Achkë rbʼin Jehová chqë chpan Rchʼaʼäl?

⁹ Chpan Rchʼaʼäl, Jehová rbʼin chqë achkë xtuʼän chqawäch apü. Ryä nuʼij chë xkerkʼasoj pä ri winäq ri «ma xkikʼwaj ta jun jïk kʼaslemal», ntel chë tzij, ri winäq ri ma xkitamaj ta chrij ri ütz taq rtzjol y rma riʼ ma xkitzolij ta kiʼ che rä kimak (Hech. 24:15; Luc. 23:42, 43). Rkʼë jbʼaʼ ya reʼ nuʼän chë nqaquʼ kij nkʼaj chik kʼutunïk.

10. ¿Achkë chik nkʼaj rkʼë jbʼaʼ nqaquʼ rij?

¹⁰ ¿Achkë xtbʼanatäj kikʼë jontir ri winäq ri xkekäm chpan ri nimaläj tijöj poqonal? ¿Kan jurayil xtchup kiwäch chqä ma xkekʼasöx ta pä chik? Le Biblia nuʼij chë ri winäq ri ma xkekʼasöx ta pä chik, ya riʼ ri xtchup kiwäch rma Jehová chqä r·ángeles chpan Armagedón rma xtkipabʼaʼ kiʼ chwäch ryä (2 Tes. 1:6-10). Ye kʼa ¿achkë xtbʼanatäj kikʼë ri winäq ri xkekäm chpan ri nimaläj tijöj poqonal rma xtbʼä kijnaʼ, xtkïl jun yabʼil, jun accidente o xkekamsäx kimä nkʼaj chik winäq? (Ecl. 9:11; Zac. 14:13). ¿Xkekʼasöx pä jojun chkë ryeʼ taq xkekʼasöx pä ri molaj winäq «ri ma xkikʼwaj ta jun jïk kʼaslemal»? Ma qataman ta.

RI QATAMAN

11. ¿Achkë rma xtqʼat tzij pa kiwiʼ ri winäq chpan Armagedón?

¹¹ Kʼo kʼïy achkë jun qataman chrij ri xkebʼanatäj chqawäch apü. Röj qataman chë chpan Armagedón ri winäq xtbʼan kikʼë achiʼel xkiʼän ryeʼ kikʼë rchʼalal Cristo (Mat. 25:40). Ri winäq xekitoʼ ri qachʼalal ri yechaʼon rchë yebʼä chkaj chqä xetoʼon rkʼë Cristo, xtbʼix karneʼl chkë. Chqä, qataman chë jojun chkë rchʼalal Cristo xkejeʼ na chwäch Rwachʼlew taq xtchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal y xkekʼwäx chkaj taq ya xtchapatäj Armagedón. Rma riʼ, we kʼa xkejeʼ na chwäch Rwachʼlew jojun qachʼalal ri yechaʼon rchë yebʼä chkaj, rkʼë jbʼaʼ jojun winäq ri ütz kan xkekowin na xkekitoʼ ri qachʼalal riʼ chqä xketoʼon rkʼë ri samaj nkiʼän (Mat. 25:31, 32; Apoc. 12:17). ¿Achkë rma kan kowan rqʼij nqatamaj jontir riʼ?

12, 13. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ xtkiʼän jojun winäq taq xtkitzʼët chë xchup rwäch «Babilonia la Grande»? (Keʼatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¹² Tapeʼ ya xchapatäj yän ri nimaläj tijöj poqonal, rkʼë jbʼaʼ ye kʼo jojun winäq ri xtkitzʼët chë xchup rwäch «Babilonia la Grande», xtnatäj chkë chë ri testigos de Jehová kan kʼïy jnaʼ xkitzjoj chë ya riʼ xtbʼanatäj. ¿Xtkiyaʼ na komä rqʼij Jehová jojun chkë ri winäq riʼ? (Apoc. 17:5; Ezeq. 33:33).

¹³ Tqaquʼ rij ri xbʼanatäj pa rqʼij qa Moisés. Taq ri israelitas xeʼel pä Egipto, kan ye kʼïy winäq ri jalajöj kitinamit xepë kikʼë (Éx. 12:38). Rkʼë jbʼaʼ jojun chkë ryeʼ xkikʼuqbʼaʼ kikʼuʼx chrij Jehová taq xkitzʼët chë xebʼanatäj ri 10 plagas ri xertzjoj Moisés. We ke riʼ chqä xtkiʼän jojun winäq taq xtchup rwäch Babilonia la Grande, ¿xtqaquʼ komä chë ma pa rbʼeyal ta xtbʼan we xtyaʼöx qʼij chkë jojun winäq rchë xkeʼok pä qkʼë taq ya xtchapatäj Armagedón? ¡Manä, ma ke riʼ ta xtqaquʼ! Röj nqajoʼ nqakʼän qanaʼoj chrij Qatat kʼo chkaj, ryä «jun Dios ri kan nupoqonaj kiwäch ri winäq, ri ma chanin ta nkatäj ryowal, ri kan nüm rajowabʼäl chqä majun bʼëy nkʼis ta, ri majun bʼëy yeryaʼ ta qa rachiʼil» (Éx. 34:6).b

14, 15. ¿Achkë rma qataman chë ma yë ta rkamik jun winäq o rtinamit nbʼanö chë xtrïl rkʼaslemal ri ma xtkʼis ta? (Salmo 33:4, 5).

¹⁴ Rkʼë jbʼaʼ qakʼoxan jun qachʼalal ri nuʼij reʼ chrij jun rchʼalal ri ma nuyaʼ ta rqʼij Jehová: «Más ütz xa ta nkäm taq majanä tchapatäj ri nimaläj tijöj poqonal, rchë ke riʼ xtkʼasöx pä chwäch ri kʼakʼakʼ Rwachʼlew». Kantzij na wä chë ri qachʼalal riʼ yë ri ütz nrajoʼ pa rwiʼ rchʼalal. Ye kʼa ma tqamestaj ta chë ma yë ta rkamik jun winäq nbʼanö chë xtrïl rkʼaslemal ri ma xtkʼis ta. Jehová kan pa rbʼeyal nuqʼät tzij, y jontir ri nuʼän kan ütz (taskʼij rwäch Salmo 33:4, 5). Röj qataman chë «ri Juez pa rwiʼ jontir Rwachʼlew» kan xtuʼän ri ütz (Gén. 18:25).

¹⁵ Chqä, ma tqamestaj ta chë ma yë ta rtinamit jun winäq nbʼanö chë xtrïl rkʼaslemal ri ma xtkʼis ta. Jehová majun bʼëy xtuʼij ta kʼsïkʼ chkë ri winäq ri xejeʼ chkipan tinamït ri akuchï majun bʼëy xkikʼoxaj ta chrij ri ütz taq rtzjol chrij Rqʼatbʼäl Tzij ryä (Mat. 25:46). We röj kan nqarayij yeqatoʼ ri winäq riʼ, más na chik nurayij nuʼän riʼ «ri Juez pa rwiʼ jontir Rwachʼlew». Ma qataman ta achkë xtuʼän Jehová chpan ri nimaläj tijöj poqonal. Rkʼë jbʼaʼ jojun chkë ri winäq riʼ xtkitamaj rwäch ryä chqä xtkikʼuqbʼaʼ kikʼuʼx chrij taq ryä xtchʼajchʼobʼej rbʼiʼ chkiwäch jontir winäq (Ezeq. 38:16).

16. ¿Achkë qataman röj chrij Jehová? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¹⁶ Rma ri nuʼij chpan le Biblia, röj qataman chë Jehová kowan nuloqʼoqʼej kikʼaslemal ri winäq. Chqä qataman chë xyaʼ rkʼaslemal Rkʼajol pa kamïk rchë röj xtqkowin xtqïl ri kʼaslemal ri ma xtkʼis ta (Juan 3:16). Y chpan qakʼaslemal qatzʼeton chë Jehová kowan nqrajoʼ chqä nupoqonaj qawäch (Is. 49:15). Ryä rtaman achkë qabʼiʼ chqajujnal. Y ma xa xuʼ ta riʼ, rma ryä rtaman qawäch, we röj xtqkäm, kan achiʼel qabʼanik komä kan ke riʼ qabʼanik xtqrkʼasoj pä. Chqä xtkowin xtuʼän chë xtnatäj chqë jontir ri qaqʼaxan pa qakʼaslemal (Mat. 10:29-31). Röj kʼo kʼïy rma ri ütz nqayaʼ chwäch qan chë Jehová kan pa rbʼeyal xtqʼät tzij pa kiwiʼ ri winäq, rma ryä kan kʼo rnaʼoj kan pa rbʼeyal nuʼän che rä jontir chqä nupoqonaj kiwäch ri winäq (Sant. 2:13).

17. ¿Achkë xtqatzʼët chpan ri jun chik tjonïk?

¹⁷ Rma komä nqʼax más ya reʼ chqawäch, nqʼalajin chqawäch chë kan kowan nkʼatzin nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq pa qaqʼij komä. ¿Achkë rma nqaʼij riʼ? Y ¿achkë xtbʼanö chë ronojel mul xtqayaʼ qan chrij rtzjoxik le Biblia? Chpan ri jun chik tjonïk xtqtzjon chkij re kʼutunïk reʼ.