XI CHAL LUKAS

1 Ep buchʼutik lik sabeik skʼoplal li kʼusitik kʼotem ta pasele xchiʼuk la stsʼibaik, taje jpatoj lek koʼontontik ti jech kʼot ta pasel ta melele.+ 2 Jech xtok, jaʼ onoʼox laj yalbunkutik li buchʼutik laj yil ta satik ta slikebale+ xchiʼuk li buchʼutik la spukik aʼyejetike.+ 3 Ta skoj ti la jkʼelbe lek skʼoplal ek li kʼusitik kʼotem ta pasele, laj kakʼ ta koʼonton ti tukʼ xcholet ta jtsʼiba tal ti kʼu yelan kʼot ta pasele, jaʼ jech chkalbot tal, voʼot Teofilo+ ti lek ichʼbilot ta mukʼe. 4 Taje jech la jpas sventa xavojtikin lek li kʼusitik la-albat kʼalal laj avichʼ chanubtasele.+

5 Li ta skʼakʼalil ajvalil Erodes*+ ta Judeae, oy toʼox jun pale ti Sakarias sbie, ti te tsakal skʼoplal li ta jtsop paleetik ti Abias+ sbie. Li vinik taje yikʼojbe stseb Aaron ti Elisabet sbie. 6 Tukʼ skʼoplalik ta stojolal Dios li Sakarias xchiʼuk yajnile, yuʼun muʼyuk smulik ta skoj ti xchʼunojik skotol li mantaletike xchiʼuk skotol li kʼusitik yaloj Jeova* ti skʼan pasele. 7 Pe chʼabal yalab xnichʼnabik, yuʼun mu snaʼ x-alaj li Elisabete xchiʼuk mol meʼelik xa.

8 Vaʼun, kʼalal jaʼo yakal chtun ta paleal ta stojolal Dios li ta jtsop paleetik+ ti Abias sbie, 9 la sta yakʼel pom+ li ta stemplo Jeovae,*+ jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼiik spasel li ta abtelal ta paleale. 10 Kʼalal jaʼo yorail chichʼ akʼel pome, te tspasik orasion ta pana* skotol li epal krixchanoetike. 11 Vaʼun, te laj yakʼ sba ta ilel yaj-anjel Jeova* ta stojolal, te vaʼi ta xokon skajleb matanal sventa pom, te ta batsʼikʼob. 12 Kʼalal laj yil Sakarias taje, chʼayal to kʼot yoʼonton xchiʼuk xiʼ tajek. 13 Pe xi albat yuʼun li anjele: «Mu xaxiʼ, Sakarias, yuʼun laj xa yichʼ aʼiel li kʼusi chakʼane, ta xchiʼin yol li avajnil Elisabete, Juan+ chavakʼbe sbi. 14 Ta me xata xkuxetel avoʼonton xchiʼuk ta me xamuyubaj tajek, jech xtok, ep me buchʼutik xkuxet yoʼontonik mi vokʼe,+ 15 yuʼun mukʼ skʼoplal chkʼot ta sat Jeova.*+ Mu me stakʼ xuchʼ vino xchiʼuk mu me stakʼ xuchʼ mi jtosuk pox;+ jech xtok, chlik noʼox ventainatuk yuʼun chʼul espiritu kʼalal muʼyuk to vokʼeme,*+ 16 jaʼ ta skoj ti ep xnichʼnab Israel tsutik tal ta stojolal Jeovae,* ti jaʼ li Dios yuʼunike.+ 17 Jech xtok, jaʼ me baʼyel chjelav batel ta stojolal Dios, yuʼun yichʼojbe yoʼonton xchiʼuk yip Elias;+ ta skʼatajesbe yoʼonton totiletik kʼuchaʼal yoʼonton ololetik;+ tskolta li buchʼutik mu xchʼunik mantal sventa oyuk spʼijilik xchiʼuk ti jaʼuk spasik li kʼusi tukʼe, sventa chakʼbe Jeova* jun jteklum ti lek chapale».+

18 Xi laj yalbe anjel li Sakariase: «¿Kʼuxi ta jpat koʼonton mi melel taje? Yuʼun toj molun xa xchiʼuk oy xa sjabilal li kajnil eke». 19 Xi albat yuʼun li anjele: «Voʼon Gabrielun+ ti te nopol vaʼalun ta yeloval Diose,+ laj kichʼ takel tal sventa ta jchiʼinot ta loʼil xchiʼuk sventa xkal avaʼi li lekil aʼyejetik liʼe. 20 Pe ta skoj ti muʼyuk la achʼun li kʼusi laj kalbote, umaʼ chakom xchiʼuk jaʼ to chjam ave mi kʼot skʼakʼalil chkʼot ta pasel li kʼusitik taje, yuʼun chkʼot ta pasel mi la sta yoraile». 21 Kʼalal jaʼo jech taje, te chmalaat yuʼun jteklum li Sakariase xchiʼuk toj labal sba chaʼiik ti chjalij tajek ta temploe. 22 Mi jaʼuk xkʼopoj kʼalal lokʼ tale, jech oxal laj yakʼik venta ti oy kʼusi laj yil ta templo ti mu staleluke.* Ta skʼob xa noʼox la spasbe senya li krixchanoetike, yuʼun jech mu xkʼopoj-o lokʼ talel. 23 Vaʼun, bat ta sna kʼalal kʼot skʼakʼalil tsʼaki li xchʼul abtele.

24 Ta tsʼakal jutuk une, la xchiʼin yol li yajnil ti Elisabet sbie, voʼob u muʼyuk xlokʼ ta sna, xi laj yale: 25 «Li avie, jaʼ jech la spas Jeova* ta jtojolal. Laj yakʼ tal sat ta jtojolal sventa mu xakʼikun ta kʼexlal li krixchanoetike».+

26 Kʼalal vakib xa ox u xchiʼuk yole, li anjel Gabriele+ laj yichʼ takel batel yuʼun Dios ta jun jteklum ta Galilea ti Nasaret sbie. 27 Bat skʼel jun tojol tseb+ ti makbil xa yuʼun jun vinik ti Jose sbie, jaʼ snitilulal David, Maria+ sbi li tojol tseb taje. 28 Vaʼun, xi laj yal li anjel kʼalal och batele: «Liʼote, tseb, ti ataoj bendisione, liʼ oy ta atojolal li Jeovae».* 29 Pe lik svul yoʼonton ta skoj ti kʼusi albate, lik snopilan kʼu van yuʼun ti jech vul kʼoponatuke. 30 Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun li anjele: «Mu xaxiʼ, Maria, yuʼun lek ilbilot yuʼun li Diose. 31 ¡Kʼelavil! Ta xachiʼin avol, ta xavokʼes jun kerem,+ Jesus+ chavakʼbe sbi. 32 Taje mukʼ skʼoplal chbat+ xchiʼuk chichʼ albel skʼoplal ti jaʼ Xnichʼon li Buchʼu toj toyol oye;+ jech xtok, te chchotanat yuʼun Jeova* Dios li ta xchotleb ajvalil Davide, ti jaʼ stote;+ 33 vaʼun tsventain sbatel osil li snitilulal Jakobe, muʼyuk bu chlaj skʼoplal li Ajvalilal* yuʼune».+

34 Pe xi laj yalbe anjel li Mariae: «¿Kʼuxi xa noʼox chkʼot ta pasel taje, ti muʼyuk bu ta jchiʼin ta vayel junuk vinike?».+ 35 Xi takʼbat yuʼun li anjele: «Ta xtal ta atojolal li chʼul espiritue+ xchiʼuk chvul ta atojolal sjuʼel li Buchʼu toj toyol oye. Jech oxal, chʼul chichʼ albel skʼoplal+ xchiʼuk Xnichʼon Dios+ ch-albat li olol chvokʼe. 36 ¡Kʼelavil!, la xchiʼin yol ek li avutsʼ avalal ti Elisabet sbie, akʼo mi oy xa sjabilal, oy xa ta svakibal u xchiʼuk yol, jaʼ li buchʼu mu snaʼ x-alaj chalike; 37 yuʼun muʼyuk kʼusi albil ti mu spas yuʼun li Diose».+ 38 Vaʼun, xi laj yal li Mariae: «¡Liʼ oyune! ¡Jaʼ smosoun Jeova!* Akʼo kʼotuk ta pasel ta jtojolal li kʼusi laj avale». Laj une, lokʼ batel te li anjele.

39 Li vaʼ kʼakʼal une, lokʼ batel li Mariae xchiʼuk bat ta anil ta vitstikaltik, ta jun jteklum ta Juda, 40 vaʼun te och ta sna Sakarias, te kʼot skʼopon li Elisabete. 41 Kʼalal laj yaʼi kʼoponat yuʼun Maria li Elisabete, tsots la xijulan sba ta yut xchʼut li olole xchiʼuk lik ventainatuk yuʼun chʼul espiritu li Elisabete 42 xchiʼuk xi tsots laj yale: «¡Voʼot toj ep ataoj bendision ti jaʼ mu sta li yan antsetike xchiʼuk ep bendision staoj ek li olol achiʼuke! 43 ¿Kʼuxi xa noʼox ti jtaoj li matanal liʼe, ti jaʼ chtal ta jtojolal li smeʼ Kajvale? 44 Yuʼun ¡kʼelavil!, la xijulan sba ta muyubajel li kol jchiʼuk kʼalal kʼot ta jchikin li kʼusi laj aval kʼalal lavule. 45 Xmuyubaj noʼox ek li tseb ti la xchʼune, yuʼun chil chkʼot ta pasel skotol li kʼusitik albat yuʼun Jeovae».*

46 Xi laj yal li Mariae: «Ta jmukʼibtasbe skʼoplal Jeova*+ li ta jkuxlejale, 47 batsʼi xkuxet tajek koʼonton ta stojolal li Jkoltavanej Dios kuʼune,+ 48 yuʼun laj yil ti pekʼel skʼoplal li smosoe.+ Yuʼun liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, ‹xamuyubaj noʼox› xi chalik jkʼoplal skotol li jaykʼol kuxlejaletike,+ 49 yuʼun toj labalik sba kʼusi spasoj ta jtojolal li Buchʼu oy sjuʼele xchiʼuk chʼul li sbie,+ 50 oy-o xkʼuxul yoʼonton ta sbatel osil ta stojolal li buchʼutik chiʼtaike.*+ 51 Toj labalik sba kʼusitik spasoj ta sjuʼel; tanpuk batem yuʼun li buchʼutik tstoy sbaik ta skoj li kʼusi oy ta yoʼontonike.+ 52 Sjipoj lokʼel ta chotlebal sventa ajvalil li viniketik ti oy yabtelike+ xchiʼuk stoyojbe skʼoplal li buchʼutik bikʼit chakʼ sbaike;+ 53 jun yoʼonton yuʼun li buchʼutik abol sbaike,+ yuʼun ep kʼusitik lek yakʼojbe; yan li jkʼulejetike jecheʼ smeyoj skʼob la stak batel. 54 Tal skolta li yajtunel Israele. Jech la spas sventa xakʼ ta ilel ti vulem-o ta sjol ti yaloj chkʼuxubinvane,+ 55 jech kʼuchaʼal laj yalbe jmoltotaktik ta voʼnee, li Abraan xchiʼuk snitilulale».+ 56 Te van oxibuk u la xchiʼin Elisabet li Mariae, laj une sut batel ta sna.

57 Te une, kʼot skʼakʼalil vokʼ yol li Elisabete, vokʼ jun skerem. 58 Vaʼun, kʼalal laj yaʼi slakʼnatak xchiʼuk li yutsʼ yalaltake, xkuxet likel yoʼontonik xchiʼuk li Elisabet ta skoj ti ep kʼuxubinat yuʼun Jeovae.*+ 59 K’alal ech’ vaxakib k’ak’ale, talik k’alal laj yich’ ak’bel sirkunsision* li uni olole,+ Sakarias xa ox chakʼbeik sbi kʼuchaʼal li sbi stote. 60 Pe xi la stakʼ li smeʼ olole: «¡Moʼoj! Juan chichʼ akʼbel sbi». 61 Vaʼun, xi laj yalbeike: «Pe muʼyuk buchʼu jech sbi li ta avutsʼ avalale». 62 Jech oxal, la sjakʼbeik ta senya kʼusi sbi chakʼbe xnichʼon li totile. 63 Vaʼun, la stak ta kʼanel pechpech teʼ, xi la stsʼibae: «Juan sbi».+ Jech oxal, toj labal sba laj yaʼiik. 64 Ta ora noʼox jam ye, vaʼun lik kʼopojuk+ xchiʼuk la skʼupil kʼopta Dios. 65 Toj xiʼel kʼot skotol li slakʼnatakike, jech xtok, lik yalbeik skʼoplal li buchʼutik te nakalik ta vitstikaltik ta yosilal Judeae, 66 vaʼun laj yakʼ ta yoʼontonik li buchʼutik laj yaʼiik taje, xi laj yalike: «¿Kʼusi van yabtel chbat li uni olole?». Yuʼun ta melel, te oy ta stojolal li sjuʼel Jeovae.*

67 Vaʼun, li stote, li Sakariase, lik ventainatuk yuʼun chʼul espiritu, jaʼ yuʼun xi lik yal albil kʼope: 68 «Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael li Jeovae,* li Dios yuʼun Israele,+ yuʼun laj yakʼ sat ta stojolal li steklumale xchiʼuk la skolta.+ 69 Laj yakʼbutik jun tsatsal jkoltavanej*+ li ta snitilulal David ti jaʼ yajtunele,+ 70 jech onoʼox kʼuchaʼal kʼopoj ta voʼne ta stojolal li chʼul yaj-alkʼoptake,+ laj yal 71 ti tskoltautik lokʼel ta stojolal li kajkontrataktike xchiʼuk ti tskoltautik lokʼel ta skʼob li buchʼutik tspʼajutike,+ 72 sventa chakʼ ta ilel li xkʼuxul yoʼonton ti albat li jmoltotaktik ta voʼnee xchiʼuk sventa tsvules ta sjol li xchʼul tratoe,+ 73 ti jamal onoʼox laj yakʼ ye ta stojolal li jmoltotik Abraan ta voʼnee,+ 74 sventa xakʼbutik li matanal ta spasbel li xchʼul abtel ti muʼyuk xa xiʼel chkaʼitike, yuʼun laj xa ox spojutik lokʼel ta skʼob li kajkontrataktik 75 sventa tukʼuk koʼontontike xchiʼuk ti jaʼuk jpastik ta sjunul jkuxlejaltik li kʼusi tukʼe. 76 Pe li voʼote, uni olol, chavichʼ albel akʼoplal ti jaʼ yaj-alkʼopot li Buchʼu toj toyol oye, yuʼun voʼot jbabe chajelav ta stojolal Jeova* sventa chachapanbe sbe.+ 77 Jech xtok, jaʼ sventa xavakʼ ta ojtikinel ti tsta skolebal steklumal ta skoj ti chichʼ pasbel perton smulike,+ 78 yuʼun kʼuxutik ta yoʼonton li Dios kuʼuntike. Ta skoj li xkʼuxul oʼontonal taje, ta xtal svulaʼanutik li sakil osil jech kʼuchaʼal li sakil osil ta sob ti likem tal ta toyole, 79 sventa chakʼbe sakil osil li buchʼutik oyik ta ikʼal osile, li buchʼutik oyik ta snakʼobal lajelale+ xchiʼuk sventa tukʼ sbeiltas batel kakantik li ta sbelel jun oʼontonale».

80 Vaʼun, chʼi tal li uni olole xchiʼuk ayan lek stsatsal yoʼonton; te oy-o ta takixokol balumil, jaʼ to kʼalal kʼot skʼakʼalil laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal li Israele.

2 Li vaʼ kʼakʼale, li Sesar Augustoe* laj yal mantal ti akʼo yakʼ ta tsakel sbiik skotol li jnaklejetike.* 2 (Kʼalal laj yichʼ tsakel ta baʼyel velta li sbiike, jaʼo ochem ta ajvalil ta Siria li Kirinioe). 3 Jaʼ yuʼun, bat ta slumalik skotol li krixchanoetik sventa chakʼ ta tsakel li sbiike. 4 Li Jose+ eke lokʼ batel ta jteklum Nasaret ta Galilea, bat ta Judea ta steklumal David ti Belen+ sbie, yuʼun jaʼ yutsʼ yalal xchiʼuk snitilulal li Davide. 5 Bat yakʼ ta tsakel sbi xchiʼuk li Mariae, yuʼun jaʼ xa ox yajnil li vaʼ kʼakʼale+ xchiʼuk jutuk xa ox skʼan xvokʼ yol li Mariae.+ 6 Kʼalal jaʼo te oyike, kʼot yorail* ti chvokʼ yole. 7 Vaʼun, vokʼ li yole, jaʼ li sba yole,+ la xpix ta pokʼ xchiʼuk te la xpuchʼan ta veʼeb vakax,+ yuʼun muʼyuk xa xokol la staik li vayebale.

8 Jech xtok, li ta lum taje te nakalik ta osiltik jchabichijetik ti chchabi xchijik ta akʼobaltike. 9 Ta ora te vinaj tal yaj-anjel Jeova* ta stojolalik, vaʼun xojobaj ta spat xokonik li yutsilal Jeovae* xchiʼuk xiʼik tajek. 10 Pe xi albatik yuʼun li anjele: «Mu xaxiʼik. Yuʼun tal kalboxuk lekil aʼyejetik ti chmuyubaj-o tajek skotol li krixchanoetike. 11 Yuʼun vokʼ xa jun jkoltavanej avuʼunik+ li avie, jaʼ li Kajvaltik Kristoe,+ te vokʼ ta steklumal David.+ 12 Jaʼ chtun ta senyail liʼe: pixil ta pokʼ chataik jun olol xchiʼuk te puchʼul chataik ta veʼeb vakax». 13 Ta ora noʼox te vinaj tal yan epal anjeletik,*+ yakal tskʼupil kʼoptaik Dios xchiʼuk xi chalike: 14 «Akʼo junuk yutsil slekilal li Dios ti te oy ta toyole xchiʼuk junuk yoʼontonik li krixchanoetik ta sba balumil ti lek ilbilike».*

15 Jech oxal, kʼalal sutik muyel ta vinajel li anjeletike, xi lik yalbe sbaik li jchabichijetike: «Skʼan tukʼ xijbat ta ora li ta Belene, bat jkʼeltik li kʼusi kʼot ta pasel ti laj yakʼ jnaʼtik Jeovae».* 16 Jech oxal, batik ta anil, te la staik li Maria xchiʼuk Josee, vaʼun te puchʼul la staik ta veʼeb vakax li olole. 17 Kʼalal laj yilik taje, laj yakʼik ta naʼel li kʼusi albatik ta sventa li uni olole. 18 Toj labal sba laj yaʼi skotol li buchʼutik laj yaʼiik li kʼusi laj yal jchabichijetike, 19 yan li Mariae lik snakʼ ta yoʼonton skotol li kʼusitik laj yalike, te tsnopilan-o ta yoʼonton kʼusi smelolal.+ 20 Vaʼun, sutik batel li jchabichijetike, laj yalbeik yutsilal Dios xchiʼuk la skʼupil kʼoptaik, yuʼun skotol li kʼusitik laj yaʼiik xchiʼuk laj yilike jaʼ vinaj-o ti melel li kʼusi albatike.

21 Kʼalal lokʼ xa ox vaxakib kʼakʼale, kʼalal kʼot skʼakʼalil chichʼ sirkunsision* li olole,+ Jesus laj yichʼ akʼbel sbi, jaʼ li biil laj yal anjel kʼalal muʼyuk toʼox te ta xchʼut Mariae.+

22 Jech xtok, kʼalal kʼot skʼakʼalil tsakubtas sbaik jech kʼuchaʼal chal Smantal Moisese,+ laj yikʼik muyel ta Jerusalen sventa chakʼbeik yil Jeova* ti jaʼ yuʼun li olole, 23 jech onoʼox kʼuchaʼal tsʼibabil ta Smantal Jeovae:* «Skotol li sba olol chvokʼ ti kereme skʼan me chʼul skʼoplal ta stojolal Jeova».*+ 24 Vaʼun, laj yakʼik milbil matanal jech kʼuchaʼal chal Smantal Jeovae:* «Chaʼkot tortola* o chaʼkot chʼiom paloma».+

25 Te ta Jerusalene oy jun vinik ti Simeon sbie, jaʼ jun tukʼil vinik xchiʼuk yichʼoj ta mukʼ Dios, smalaoj chtal spatobil yoʼonton Israel+ xchiʼuk oy chʼul espiritu ta stojolal. 26 Jech xtok, akʼbat snaʼ yuʼun Dios ta chʼul espiritu ti muʼyuk bu chcham jaʼ to mi laj yil li Kristo stakoj tal Jeovae.* 27 Ta skoj ti ventainbil yuʼun sjuʼel li chʼul espiritue, och batel ta templo, vaʼun jaʼo te yikʼojik ochel Jesus li stot smeʼe, yuʼun tspasbeik li kʼusi nopem xaʼiik spasel jech kʼuchaʼal chal Mantale,+ 28 la spet li olole, la skʼupil kʼopta Dios xchiʼuk xi laj yale: 29 «Mukʼul Jpasmantal, avie chavakʼ ti junuk yoʼonton xcham li amoso+ jech kʼuchaʼal avaloj onoʼoxe, 30 yuʼun laj xa kil ta jsat li kʼusi chatunes sventa chakoltavane,+ 31 jaʼ li kʼusi achapanoj sventa xil ta sat skotol li jteklumetike.+ 32 Jaʼ jun lus+ ti tslokʼesbe smakobil sat li jteklumetike+ xchiʼuk jaʼ yutsil li ateklumal Israele». 33 Vaʼun, li stot smeʼ olole jech-o labal sba chaʼiik li kʼusitik laj yichʼ alel ta stojolal li olole. 34 Jech xtok, li Simeone la skʼan bendision ta stojolalik xchiʼuk xi laj yalbe li Mariae: «¡Kʼelavil!, li olol liʼe jaʼ ta skoj ti ep buchʼutik chyalik ta lum+ ta Israele,+ ti chlikik yan veltae xchiʼuk ta xichʼ pʼajel+ 35 sventa xvinaj skʼoplal li kʼusi tsnop ta yoʼontonike. Yan li voʼote, Maria, chavil avokol xchiʼuk oy kʼusi toj kʼux chavaʼi».*+

36 Vaʼun, oy jun meʼ j-alkʼop ti Ana sbie, jaʼ stseb Fanuel ti jaʼ snitilulal li Asere. Oy xa sjabilal li ants taje xchiʼuk vukub jabil la xchiʼin ta naklej smalal kʼalal laj yikʼ sbaike,* 37 li avie jaʼ xa jun meʼon ants ti yichʼoj xa 84 jabile. Muʼyuk bu yiktaoj sba chbat ta templo, ta kʼakʼal akʼobal chkʼot yichʼ ta mukʼ Dios, tspas ayuno* xchiʼuk tskʼan vokol. 38 Li vaʼ orae, nopaj batel xchiʼuk lik stojbe ta vokol Dios, lik yalbe skʼoplal li olole, laj yalbe skotol li buchʼutik tsmalaik chichʼ koltael li Jerusalene.+

39 Jech oxal, kʼalal laj xa ox spasik skotol li kʼusi chal Smantal Jeovae,*+ sutik batel ta steklumalik ta Nasaret ta Galilea.+ 40 Vaʼun, lik chʼiuk li uni olole xchiʼuk lik tsatsubuk, la sta batel lek spʼijil xchiʼuk lek ilbil-o yuʼun li Diose.+

41 Li stot smeʼe nopem xaʼi chbatik jujun jabil ta Kʼin Koltael ta Jerusalen.+ 42 Vaʼun, kʼalal yichʼoj xa ox 12 jabile, muyik batel ta kʼin jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼiike.+ 43 Kʼalal tsʼaki skʼakʼalil li kʼine xchiʼuk ti sutik batele, te kom ta Jerusalen li kerem Jesuse, pe muʼyuk laj yakʼ venta li stot smeʼe. 44 La snopik ti te kapal batel ta stojolal li xchiʼiltakik ta xanbale, jaʼ yuʼun kʼalal jun xa ox kʼakʼal xanavemik batele, lik saʼik mi te oy ta stojolal li yutsʼ yalalike xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik xojtikinike. 45 Pe ta skoj ti muʼyuk la staike, sutik batel ta Jerusalen xchiʼuk lik saʼik lek. 46 Vaʼun, kʼalal echʼem xa ox oxib kʼakʼale, te la staik ta templo, te chotol ta oʼlol ti bu oy jchanubtasvanejetike, yakal chaʼi li kʼusitik chalike xchiʼuk oy kʼusitik tsjakʼilan. 47 Pe toj labal sba chaʼiik skotol li buchʼutik te yakal chaʼiik ta skoj ti lek xaʼibe smelolale xchiʼuk ti kʼu yelan tstakʼe.+ 48 Vaʼun, kʼalal laj yilik li yutsʼ yalale, chʼayal to kʼot yoʼontonik, jech oxal xi albat yuʼun li smeʼe: «Jkerem, ¿kʼu yuʼun ti jech la apasbunkutike? Li voʼon xchiʼuk atote la jsaʼotkutik tajek, ep laj kat koʼontonkutik avuʼun». 49 Pe xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun la asaʼikun? ¿Mi mu xanaʼik ti skʼan liʼ oyun ta sna Jtote?».+ 50 Pe muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal li kʼusi albatike.

51 Vaʼun, yal batel xchiʼukik, sutik batel ta Nasaret, lek snaʼ xchʼunbe smantal li stot smeʼe.+ Jech xtok, li smeʼe la snakʼ lek ta yoʼonton skotol li kʼusitik taje.+ 52 Li Jesuse lik pʼijubuk mas xchiʼuk lik chʼiuk, lek ilbil-o yuʼun li Diose xchiʼuk li krixchanoetike.

3 Kʼalal 15 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Tiberio Sesare, ti jaʼo tikʼil ta ajvalil ta Judea li Ponsio Pilatoe, ti jaʼo ch-ajvalilaj ta yosilal Galilea li Erodese,*+ li sbankil ti Filipo sbie te ch-ajvalilaj ta yosilal Iturea balumil xchiʼuk ta Trakonitide xchiʼuk te ch-ajvalilaj ta yosilal Abilene li Lisaniase, 2 li ta skʼakʼalil Kaifas+ xchiʼuk kʼalal jaʼo ochem ta bankilal pale li Anase, jaʼo laj yichʼ akʼbel jun aʼyej yuʼun Dios ta takixokol balumil+ li Juan+ ti jaʼ xnichʼon Sakariase.

3 Jaʼ yuʼun, bat ta lumetik ta sjoylejal Jordan, te la xcholbe skʼoplal ti skʼan xichʼ voʼ li krixchanoetik sventa chakʼik ta ilel ti sutesoj yoʼontonik yoʼ staik perton ta skoj li smulike.+ 4 Jech onoʼox kʼot ta pasel kʼuchaʼal tsʼibabil skʼoplal ta slivro li j-alkʼop Isaiase: «Oy buchʼu xi tsots ch-avan ta takixokol balumile: ‹¡Chapanbeik li sbe Jeovae!* Tukʼibtasbeik li sbee.+ 5 Skʼan xichʼ nojesel skotol li stenlejaltike; skʼan xichʼ jemel yalel skotol li mukʼta vitsetik xchiʼuk li bikʼtal vitsetike, skʼan xkʼot ta tukʼil be li xotxot beetike xchiʼuk skʼan xichʼ pasel ta parejo ti bu lomolpotsʼole 6 xchiʼuk ta me xilik skotol krixchanoetik ti chkoltavan* li Diose›».+

7 Jaʼ yuʼun, xi lik yalbe li epal krixchanoetik ti lokʼemik tal sventa x-akʼbat yichʼik voʼe: «Stsʼunbaltak veneno chon, ¿buchʼu la spʼijubtasoxuk sventa xajatavik li ta skʼakʼal yoʼonton Dios ti poʼot xa xtale?+ 8 Jech oxal, akʼo vinajuk ta avabtelik ti asutesoj avoʼontonik ta melele. Mu me xiuk xlik aval ta avoʼontonike: ‹Jaʼ jtotkutik li Abraane›. Yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti oy sjuʼel Dios sventa tskʼatajesbe ta xnichʼnab Abraan li tonetik liʼe. 9 Jech xtok, te xa metsel ta yibel teʼetik li ekʼele. Jaʼ yuʼun, chichʼ tsʼetel skotol li teʼ ti mu xakʼ lek sate xchiʼuk chichʼ jipel ochel ta kʼokʼ».+

10 Xi jakʼbat yuʼun li epal krixchanoetike: «¿Kʼusi skʼan jpaskutik un chaʼa?». 11 Xi takʼbatike: «Li buchʼu oy chaʼlik skʼuʼ spokʼe* akʼo yakʼbe jlikuk li buchʼu chʼabal yuʼune xchiʼuk li buchʼu oy kʼusi tslajese akʼo yakʼbe ek li buchʼu chʼabal yuʼune».+ 12 Kʼalal ta jtsobpatanetik tal yichʼik voʼ+ xchiʼuk xi laj yalbeike: «Jchanubtasvanej, ¿kʼusi skʼan jpaskutik?». 13 Xi albatike: «Jaʼ noʼox me jech yepal xakʼanik* ti kʼu yepal albil skʼoplal li patane».+ 14 Xi la sjakʼik ek li buchʼutik ochemik ta soltaroale: «¿Kʼusi skʼan jpaskutik?». Xi takʼbatike: «Mu me xavilbajinik li krixchanoetike o mu me jecheʼuk xasabeik smul,+ skʼan me junuk avoʼontonik yuʼun ti kʼu yepal cha-akʼbatike».*

15 Oy kʼusi yakal tsmala li jteklume xchiʼuk xi tsnopilan ta yoʼonton skotolik ta stojolal li Juane: «¿Mi jaʼ van Kristo leʼe?».+ 16 Xi la stakʼbe skotol krixchanoetik li Juane: «Li voʼone chkakʼ avichʼik voʼ, yan li buchʼu tsʼakal chtal kuʼune jaʼ mas tsots yabtel, mu jta-o ti ta jtitunbe li yakʼil xonobe.+ Li stuke tstʼujoxuk ta chʼul espiritu xchiʼuk tslajesoxuk ta kʼokʼ.*+ 17 Te xa stsakoj ta skʼob li yikʼaobil strigo sventa chchʼuba lek li yavil bu chichʼ ikʼaele, yuʼun ta skʼej* ta snail li strigoe, yan li solepale* ta xchikʼ ta kʼokʼ ti bu mu xtupʼe».

18 Jech xtok, li Juane ep laj yal mantal xchiʼuk laj yalilanbe lekil aʼyejetik li jteklume. 19 Pe li ajvalil Erodes ta yosilal Galileae tsots akʼbat mantal yuʼun Juan ta skoj li Erodiase, ti jaʼ li yajnil sbankil ti Filipo sbie xchiʼuk ta skoj skotol li kʼusitik toj chopol spasoj li Erodese, 20 ta skotol li kʼusitik chopol spasoje oy to kʼusi yan la spas: la stikʼ ta chukel li Juane.+

21 Vaʼun, kʼalal laj xa ox yichʼ voʼ sjunul li jteklume, laj yichʼ voʼ ek li Jesuse.+ Kʼalal jaʼo yakal tspas orasione, jam li vinajele+ 22 xchiʼuk yal tal ta sba chʼul espiritu ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jkot palomae xchiʼuk laj yichʼ aʼiel jun yechʼomal eil ta vinajel ti xi laj yale: «Voʼot Jnichʼonot, jkʼanojot, ximuyubaj avuʼun».+

4 Vaʼun, ta skoj ti ventainbil yuʼun chʼul espiritu li Jesuse, lokʼ batel li ta Jordane. Laje, beiltasat batel yuʼun chʼul espiritu ta takixokol balumil+ 2 ti 40 kʼakʼal te oye, vaʼun te akʼat ta preva yuʼun li Diabloe.+ Jech xtok, muʼyuk kʼusi la slajes ti kʼu sjalil taje, jaʼ yuʼun kʼalal tsʼaki li skʼakʼalile, viʼnaj. 3 Vaʼun, xi albat yuʼun li Diabloe: «Mi jaʼ xnichʼonot Diose, albo ti akʼo xkʼataj ta pan li ton liʼe». 4 Pe xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Xi tsʼibabile: ‹Maʼuk noʼox ta pan kuxul li krixchanoe›».+

5 Jech oxal, laj yikʼ muyel ta toyol xchiʼuk laj yakʼbe yil uni jlikel skotol li mukʼtik lumetik ta balumile.+ 6 Vaʼun, xi albat yuʼun li Diabloe: «Chkakʼ aventain skotol liʼe xchiʼuk chkakʼbot li yutsilalike, yuʼun akʼbil ta kok ta jkʼob+ xchiʼuk jaʼ chkakʼbe li buchʼu oy ta koʼonton chkakʼbee. 7 Jaʼ yuʼun, mi chavichʼun ta mukʼ junuk veltae, chavichʼ skotol taje». 8 Xi la stakʼ li Jesuse: «Xi tsʼibabile: ‹Jaʼ noʼox skʼan xavichʼ ta mukʼ li Jeova* Dios avuʼune xchiʼuk jaʼ noʼox stuk skʼan xapasbe xchʼul abtel›».+

9 Vaʼun, laj yikʼ batel ta Jerusalen xchiʼuk te la svaʼan ta jol templo ti bu toyole,* xi laj yalbee: «Mi jaʼ xnichʼonot Diose, jipo aba yalel,+ 10 yuʼun xi tsʼibabile: ‹Ta stak talel yaj-anjeltak ta atojolal sventa xchabiot› 11 xchiʼuk ‹Chchʼamikot batel ta skʼobik sventa mu xamaj avakan ta ton›».+ 12 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Xi albile: ‹Mu stakʼ xavakʼ ta preva li Jeova* Dios avuʼune›».+ 13 Kʼalal laj yoʼonton ta yakʼel ta preva Jesus li Diabloe, lokʼ batel te, la smalabe yan yorail.+

14 Vaʼun, li Jesuse beiltasbil ta sjuʼel chʼul espiritu, sut batel ta Galilea.+ Puk batel skʼoplal ta sjoylejal skotol jteklumetik ta skoj li kʼusitik lekik tspase. 15 Jech xtok, lik chanubtasvanuk ta snailtak stsobobbailik xchiʼuk lek laj yalbeik skʼoplal skotolik.

16 Te bat ta Nasaret+ ti bu chʼie xchiʼuk jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼi ta skʼakʼalil savadoe te och batel ta snail tsobobbail+ xchiʼuk vaʼi sventa tskʼel li Tsʼibetike. 17 Vaʼun, laj yichʼ akʼbel li balbalvun yuʼun j-alkʼop Isaiase, te une la xjilchʼun li balbalvune xchiʼuk la sta ti bu xi tsʼibabile: 18 «Liʼ oy ta jtojolal li xchʼul espiritu Jeovae,* yuʼun la stʼujun sventa xkalbe lekil aʼyejetik li buchʼutik abol sbaike. La stakun tal sventa xkalbe skʼoplal kolebal li buchʼutik chukbilik batele, sventa xilik osil yan velta li maʼsatetike xchiʼuk sventa chkakʼbe skolebal li buchʼutik lilijem yoʼontonike,+ 19 sventa jcholbe skʼoplal li sjabilal ti lek ch-ilvan li Jeovae».*+ 20 Kʼalal laj yoʼontone, la sbal li balbalvune, laj yakʼbe sutel li jtunele, vaʼun choti; tukʼ kʼelat batel yuʼun li buchʼutik te chotolik ta snail tsobobbaile. 21 Vaʼun, xi lik yalbe skotolike: «Chkʼot ta pasel avi li kʼusi tsʼibabil laj avaʼiike».+

22 Lek kʼusitik lik yal skotolik ta stojolal li Jesuse xchiʼuk labal sba chaʼiik ti oy lek smuil li kʼusitik chale,+ xi chalike: «Jaʼ xnichʼon Jose maʼ leʼe, ¿mi mu jechuk?».+ 23 Vaʼun xi laj yalbe yaʼiike: «Ta melel, jaʼ jkʼoplal avuʼunik li kʼusi albil liʼe: ‹Doktor, poxta aba atuk; li kʼusi laj kaʼikutik apasoj ta Kapernaume,+ paso liʼ ta alumal eke›». 24 Xi to laj yale: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti mu junuk j-alkʼop chʼambil li ta slumale.+ 25 Jech kʼuchaʼal liʼe, chkalboxuk avaʼiik ta melel: oy toʼox ep antsetik ti chamem smalalik ta Israel ta skʼakʼalil Elias kʼalal laj yichʼ makel oxib jabil xchiʼuk vakib u li vinajele, jech xtok, tal tsatsal viʼnal ta sjunul balumil.+ 26 Akʼo mi jech, li Eliase muʼyuk bu laj yichʼ takel batel ta stojolal mi junuk li antsetik tee, jaʼ te takat batel ta stojolal jun meʼon ants ta Sarepta ta yosilal Sidon.+ 27 Jech xtok, oy toʼox ep buchʼutik ip ta lepra* ta Israel li ta skʼakʼalil j-alkʼop Eliseoe; pe mi junuk buchʼu laj yichʼ poxtael, jaʼ noʼox laj yichʼ poxtael li Naamane, li jsiria vinike».+ 28 Vaʼun, kʼalal laj yaʼiike, lik skʼakʼal yoʼonton skotolik li buchʼutik te oyik ta snail tsobobbaile,+ 29 jech oxal vaʼi skotolik xchiʼuk la slokʼesik ta anil li ta jteklume, te une laj yikʼik batel ta jol vits ti bu oy li slumalike, yuʼun tskʼan ox te tsjipik yalel. 30 Pe te xvaʼvun echʼel ta oʼlol ti bu oyike, jech la stam batel sbe.+

31 Laje, yal batel ta Kapernaum, ti jaʼ jun jteklum ta yosilal Galileae. Te chchanubtasvan ta skʼakʼalil savado,+ 32 vaʼun chʼayal to kʼot yoʼontonik ta skoj ti kʼu yelan chanubtasvane,+ yuʼun ti kʼu yelan kʼopoje xvinaj ti tsots yabtele. 33 Pe te ta snail tsobobbaile te oy jun vinik ti ochem jun pukuj ta yoʼontone, jun ibal sba* pukuj, vaʼun xi tsots avane:+ 34 «¿Kʼusi chasaʼ liʼ eke, Jnasaretal Jesus?+ ¿Mi yuʼun tal alajesunkutik? Xkojtikinot lek buchʼuot, voʼot li Buchʼu chʼul yuʼun Diose».+ 35 Pe li Jesuse la stsak ta utel li pukuje, xi laj yalbee: «¡Anchan, lokʼan ta yoʼonton li vinike!». Jech oxal, kʼalal laj xa ox sjip ta lum ta oʼlol ti bu oy krixchanoetike, li pukuje lokʼ batel ta stojolal li vinike xchiʼuk muʼyuk la syayijes. 36 Toj labal sba laj yil skotolik taje xchiʼuk xi lik yalbe sbaike: «¡Kʼelavilik, kʼu to yelan li skʼopojele! ¡Tsots yabtel xchiʼuk oy sjuʼel tspas ta mantal li ibal sba pukujetike, vaʼun ta xlokʼik batel!». 37 Jech oxal, puk batel skʼoplal ta buyuk noʼox li ta sjoylejal jteklume.

38 Kʼalal lokʼ batel li ta snail tsobobbaile, och ta sna Simon. Li smeʼniʼ Simone tsots ip ta kʼokʼ, jech oxal laj yalbeik ti akʼo skoltae.+ 39 Jaʼ yuʼun, te vaʼi ta stsʼel xchiʼuk la spajesbe li skʼakʼale, jech tupʼ li skʼakʼale. Ta anil noʼox vaʼi xchiʼuk lik meltsanbatuk sveʼelik.

40 Pe kʼalal ta xchʼay xa ox batel kʼakʼale, skotol li buchʼutik oy yajchamelike laj yikʼbeik tal, kʼusiuk noʼox chamelal ti ip chaʼiike. Kʼalal la skajan skʼob ta sba li buchʼutik ipike, poxtajik.+ 41 Jech xtok, ep buchʼutik lokʼ pukujetik ta stojolalik, xi x-avet chalike: «Voʼot Xnichʼonot li Diose».+ Pe la stsak ta utel li pukujetike, muʼyuk bu laj yakʼ kʼopojikuk,+ yuʼun snaʼojik ti jaʼ li Kristoe.+

42 Pe kʼalal sakub osil ta yokʼomale, lokʼ batel, bat ta nom ti bu stsʼijlane.*+ Pe te yakal tsaʼat* yuʼun epal krixchanoetik, vaʼun te kʼotik ti bu oye xchiʼuk laj xa ox spajesik sventa mu xbat. 43 Pe xi albatike: «Jech xtok, persa skʼan jchol li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal* yuʼun Dios ta yan jteklumetik eke, yuʼun jaʼ ta sventa ti takbilun tale».+ 44 Jech oxal, te chchol-o mantal li ta snail tsobobbailetik ta Judeae.

5 Jun veltae, kʼalal jaʼo te vaʼal ta xokon nab ta Jenesaret* li Jesuse,+ laj ta netʼel yuʼun epal krixchanoetik, yuʼun tskʼan chaʼiik li skʼop Diose. 2 Vaʼun, te laj yil ti te kotajtik chaʼkot varko ta tiʼ nabe, pe jaʼo lokʼemik li jtsakchoyetike, yuʼun yakal tsap snutiʼik sventa tsakob choy.+ 3 Te muy li ta jkot varkoe, jaʼ li svarko Simone, laj yalbe ti akʼo stikʼ ochel jutuk ta yut nabe. Vaʼun, te choti li ta varkoe, te lik xchanubtas tal li epal krixchanoetike. 4 Kʼalal laj yoʼontone, xi laj yalbe li Simone: «Tikʼo ochel ta natil nab li avarkoe, vaʼun te xajipik yalel li anutiʼik sventa tsakob choye». 5 Pe xi la stakʼ li Simone: «Jchanubtasvanej, sjunul akʼobal laj kakʼbekutik yipal saʼel, muʼyuk bu la jtakutik,+ pe ta skoj ti voʼot chavale, ta jip yalel li nutiʼ sventa tsakob choye». 6 Kʼalal la sjipik yalele, batsʼi ep tajek la staik li choye. Jech oxal, solel lik jatuk li snutiʼik sventa tsakob choye.+ 7 Jaʼ yuʼun, la svelkʼobtaik sventa xtal koltaatikuk yuʼun li xchiʼiltakik ti te tikʼilik ta yan varkoe, vaʼun talik, la snojesik xchaʼkotal li varkoe, ta xa x-och yalel ta nab. 8 Kʼalal laj yil Simon Pedro taje, la skejan sba ta stojolal li Jesuse xchiʼuk xi laj yale: «Chʼako aba ta jtojolal, Kajval, yuʼun jpasmulil vinikun». 9 Ta skoj ti batsʼi ep la stsakik choye, chʼayal to kʼot yoʼonton li Pedro xchiʼuk xchiʼiltake, 10 jaʼ jech laj yaʼi sbaik ek li Santiago xchiʼuk Juane, li xnichʼnab Sebedeoe,+ ti jaʼ xchiʼiltak li Simone. Pe xi laj yalbe Simon li Jesuse: «Mu xa xaxiʼ. Yuʼun liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, krixchanoetik xa chasaʼ kuʼun».*+ 11 Jaʼ yuʼun, la slokʼesik ta tiʼ nab li svarkoike, te laj yiktaik skotol, vaʼun la stsʼakliik batel.+

12 Ta yan velta kʼalal jaʼo te oy ta jun jteklume, ¡te oy jun vinik ti ip ta lepra* sjunul sbekʼtale! Kʼalal la sta ta ilel Jesus li vinike, la spatan sba ta lum xchiʼuk xi la skʼanbe vokole: «Kajval, ti xakʼanuke, xuʼ xapoxtaun».+ 13 Jech oxal, la syeʼ batel skʼob, la spik xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Ta jkʼan! Kolan». Ta ora noʼox sakchʼay li sleprae.+ 14 Vaʼun, laj yalbe mantal ti mu me buchʼu kʼusi xalbee xchiʼuk xi laj yalbee: «Pe batan, bat akʼo aba ta ilel ta stojolal li palee xchiʼuk akʼo li matanal jech kʼuchaʼal yaloj Moises+ ta skoj ti lapoxtaje, sventa xakʼik venta li kʼusi kʼot ta pasele».+ 15 Pe mas to puk batel skʼoplal, jaʼ yuʼun la stsob-o sba tal epal krixchanoetik sventa chaʼiik li kʼusitik chale xchiʼuk sventa xichʼ poxtabel li xchamelike.+ 16 Akʼo mi jech, te chbatilan ti bu stsʼijlan* sventa tspas orasione.

17 Oy jun kʼakʼal kʼalal jaʼo chchanubtasvane, te chotolik li jfariseoetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantal ti likemik tal ta skotol bikʼtal lumetik ta Galilea, ta Judea xchiʼuk ta Jerusalene; te chkoltaat ta sjuʼel Jeova* sventa chpoxtavan li Jesuse.+ 18 ¡Kʼelavil!, te kʼot viniketik ti xchechojik tal jun vinik ta svayeb* ti alubem sbekʼtale, lik skʼelik kʼusi xuʼ spasik sventa tstikʼik ochel xchiʼuk ti xakʼik ta yeloval li Jesuse.+ 19 Jaʼ yuʼun, muyik ta jol na ta skoj ti mu xa x-ochike, yuʼun tsinil tajek li krixchanoetike, jech oxal la stotsbeik li stejail na sventa te xchechik yalel xchiʼuk svayeb* li jchamele, yoʼ te xakʼik ta oʼlol tajek ti bu oy li krixchanoetik ta yeloval li Jesuse. 20 Kʼalal ilbat li xchʼunel yoʼontonike, xi laj yale: «Vinik, pasbil xa perton li amultake».+ 21 Vaʼun, xi lik snopik li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li jfariseoetike: «¿Buchʼu xa noʼox leʼe ti chchopol kʼopoj ta stojolal Diose? ¿Mi mu jaʼuk noʼox Dios ti xuʼ spas perton li mulile?».+ 22 Pe li Jesuse laj yakʼ venta li kʼusi yakal tsnopike, jaʼ yuʼun xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun ti jech chanop ta avoʼontonike? 23 ¿Kʼusi mas kʼun ta alel, mi jaʼ ti xi chichʼ alele: ‹Pasbil xa perton li amultake› o mi jaʼ ti xi chichʼ alele: ‹Vaʼlan, xanavan› xie? 24 Ta jkʼan ti xanaʼik ti tsots yabtel yichʼoj ta sba balumil li Xnichʼon Krixchano sventa tspas perton muliletike...». Vaʼun, xi laj yalbe li buchʼu alubem sbekʼtale: «Xi chkalbote: vaʼlan, tamo batel li avayebe,* batan ta ana».+ 25 Vaʼun, te skʼelojik vaʼi, la stam li svayebe* xchiʼuk bat ta sna, lik stoybe skʼoplal li Diose. 26 Toj labal sba laj yil skotolik, lik stoybeik skʼoplal Dios xchiʼuk xiʼik ta jyalel, xi laj yalike: «¡Toj labal xa noʼox sba ti kʼusitik laj kiltik avie!».

27 Kʼalal jech kʼot ta pasele, lokʼ batel xchiʼuk te laj yil jun jtsobpatan ti Levi sbie, te chotol ti bu chichʼ tojel patane, xi laj yalbee: «Laʼ tsʼakliun».+ 28 Jaʼ yuʼun, te laj yikta skotol, vaʼi xchiʼuk lik stsʼakli batel. 29 Vaʼun, li Levie laj yakʼ lek veʼel ta sna ta sventa li Jesuse, te chveʼik* ep jtsobpatanetik xchiʼuk yan krixchanoetik.+ 30 Pe lik bikʼtal kʼopojikuk li jfariseoetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantal yuʼunike, xi laj yalbeik li yajchankʼoptak Jesuse: «¿Kʼu yuʼun jmoj chaveʼik, cha-uchʼbolajik xchiʼuk li jtsobpatanetik xchiʼuk li jpasmuliletike?».+ 31 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk bu chtun yuʼunik doktor li buchʼutik muʼyuk ipike, jaʼ noʼox chtun yuʼunik li buchʼutik ipike.+ 32 Li voʼone maʼuk tal jtak ta ikʼel li buchʼutik tukʼike, jaʼ tal jtak ta ikʼel li jpasmuliletik sventa sutes yoʼontonike».+

33 Xi laj yalbeike: «Nopajtik noʼox tspasik ayuno* li yajchankʼoptak Juane xchiʼuk tskʼanik vokol, jaʼ jech tspasik li yajchankʼoptak jfariseoetik eke, pe li avajchankʼoptake chveʼik xchiʼuk ch-uchʼbolajik noʼox».+ 34 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Mu xuʼ spasik ayuno avuʼunik li yamigotak jnupunel kʼalal liʼ to xchiʼukik li jnupunele, ¿mi mu jechuk? 35 Pe chkʼot me skʼakʼalil ta melel ti chpojbatik batel li jnupunele,+ vaʼun jaʼ to tspasik ayuno li vaʼ kʼakʼale».+

36 Xi albatik jun lokʼolkʼop xtoke: «Muʼyuk me buchʼu chtuchʼ lokʼel jtuchʼuk pokʼ ta jlik achʼ kʼuʼil pokʼil sventa tspakʼ li ta mol kʼuʼil pokʼile. Yuʼun mi jech tspase, li achʼ pokʼe ta me xjat lokʼel, jech xtok, mu me snup-o sba xchiʼuk mol pokʼ li achʼ pokʼe.+ 37 Jech xtok, muʼyuk me buchʼu te chchʼol achʼ vino li ta yav vino* ti mol xae. Yuʼun mi jech tspase, li achʼ vinoe ta me sjatbe li yav vinoe, vaʼun ta me xmal xchiʼuk ta me sok li yav vino eke. 38 Pe li achʼ vinoe skʼan te xichʼ chʼolel li ta achʼ yav vinoe.* 39 Mu me skʼan xuchʼ achʼ vino li buchʼu yuchʼoj xa mol vinoe, yuʼun xi chale: ‹Jaʼ mas toj lek ta uchʼel li mol vinoe›».

6 Vaʼun, kʼalal jaʼo te jelav ta trigoaltik ta skʼakʼalil savadoe, la xtuchʼik trigo li yajchankʼoptake+ xchiʼuk la sjuʼilan ta skʼobik sventa xkʼuxik.+ 2 Ta skoj taje, xi laj yal jlom jfariseoetike: «¿Kʼu yuʼun jaʼ yakaloxuk spasel li kʼusi mu stakʼ pasel ta savadoe?».+ 3 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «¿Mi muʼyuk akʼelojik-o li kʼusi la spas David xchiʼuk sviniktak kʼalal viʼnajike?+ 4 ¿Mi mu ochuk batel ta sna Dios xchiʼuk akʼbat li pan ti akʼbil ta stojolal Diose, ti la sveʼe xchiʼuk ti laj yakʼbe ek li buchʼutik te xchiʼuk batele? Taje jaʼ noʼox xuʼ sveʼik li paleetike, muʼyuk buchʼu yan xuʼ sveʼ».+ 5 Vaʼun, xi to albatike: «Jaʼ Yajval savado li Xnichʼon Krixchanoe».+

6 Kʼalal jaʼo skʼakʼalil savado xtoke,+ och batel ta snail tsobobbail xchiʼuk te lik chanubtasvanuk. Vaʼun, te oy jun vinik ti xmochʼoj sba* li sbatsʼikʼobe.+ 7 Li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li jfariseoetike te skʼelojik mi chpoxtavan ta skʼakʼalil savado li Jesuse, yuʼun tskʼelik kʼu yelan xuʼ tsabeik smul. 8 Pe li stuke snaʼoj li kʼusi tsnopike,+ jech oxal xi laj yalbe li vinik ti xmochʼoj sba* jun skʼobe: «Likan, vaʼano aba ta oʼlol». Vaʼun, lik xchiʼuk bat svaʼan sba ta oʼlol. 9 Laje, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Oy kʼusi ta jakʼboxuk: ¿kʼusi stakʼ pasel li ta savadoe, mi jaʼ li kʼusi leke o mi jaʼ li kʼusi chopole; mi jaʼ ti oy buchʼu ta jpojtike o mi jaʼ ti oy buchʼu ta jmiltike?».+ 10 Vaʼun, kʼalal la skʼel jujujot xokone, xi laj yalbe li vinike: «Xachʼo li akʼobe». La xachʼ, vaʼun lekub li skʼobe. 11 Pe kap tajek sjolik xchiʼuk lik yalilanbe sbaik kʼusi xuʼ spasbeik li Jesuse.

12 Oy jun kʼakʼal ti muy batel ta vits sventa tspas orasione,+ sjunul akʼobal la skʼopon Dios.+ 13 Pe kʼalal sakub osile, laj yikʼ tal li yajchankʼoptake, vaʼun la stʼuj lokʼel 12 ta voʼ, jtakboletik laj yakʼbe sbi:+ 14 taje jaʼ Simon ti Pedro laj yakʼbe sbie, ti sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk Andrese, Santiago, Juan, Felipe,+ Bartolome, 15 Mateo, Tomas,+ Santiago xnichʼon Alfeo, Simon ti «Baxbol Vinik»* chalbeike, 16 Judas xnichʼon Santiago xchiʼuk Judas Iskariote ti akʼvan ta kʼabal ta tsʼakale.

17 Vaʼun, li Jesuse yal tal xchiʼukik, te kʼot ta stenlejaltik. Te oy ep yajchankʼoptak xchiʼuk epal krixchanoetik ti likemik tal ta sjunul steklumal Judea, ta Jerusalen xchiʼuk li ta yosilal Tiro xchiʼuk ta Sidon ta tiʼ nabe, yuʼun tal yaʼiik li kʼusitik chale xchiʼuk sventa xichʼ poxtabel li xchamelike. 18 Li buchʼutik ilbajinbilik yuʼun ibal sba* pukujetike poxtajik ek. 19 Skotol krixchanoetik tskʼan tspikik li Jesuse, yuʼun chlokʼ sjuʼel+ sventa chpoxta skotol li krixchanoetike.

20 Vaʼun, la stoy muyel sat ta stojolal li yajchankʼoptake xchiʼuk xi laj yalanbee:

«Xamuyubajik noʼox voʼoxuk ti abol abaike, yuʼun jaʼ avuʼunik li Ajvalilal* yuʼun Diose.+

21 »Xamuyubajik noʼox voʼoxuk ti chaviʼnajik avie, yuʼun chavichʼ nojesbel achʼutik.+

»Xamuyubajik noʼox voʼoxuk ti cha-okʼik avie, yuʼun chatseʼinik.+

22 »Xamuyubajik noʼox me kʼalal ta spʼajoxuk li krixchanoetike,+ kʼalal chavichʼik nutsele,+ kʼalal ta xchopol kʼoptaoxuk xchiʼuk kʼalal chakʼik ta kʼexlal abiik ta skoj li Xnichʼon Krixchanoe. 23 Kuxetuk noʼox me avoʼontonik li vaʼ kʼakʼale xchiʼuk pʼitanik me ta muyubajel, yuʼun mukʼ li amoton chataik ta vinajele, yuʼun jech onoʼox la spasbeik j-alkʼopetik li smoltotakike.+

24 »Pe ¡abol abaik voʼoxuk ti jkʼulejoxuke,+ yuʼun lek xa tsʼakal ataojik li spatobil avoʼontonike!+

25 »¡Abol abaik voʼoxuk ti noj achʼutik avie, yuʼun chaviʼnajik!

»¡Abol abaik voʼoxuk ti chatseʼinik avie, yuʼun chavat avoʼontonik xchiʼuk cha-okʼik!+

26 »¡Abol abaik mi lek xa akʼoplalik yuʼun li krixchanoetike,+ yuʼun jech la spasbeik jloʼlavanej j-alkʼopetik li smoltotakike!

27 »Pe xi chkalboxuk li voʼoxuk ti yakal chachikintaik li kʼusitik chkale: kʼanik-o me li avajkontratakike, lek me kʼusi xapasbeik li buchʼutik tspʼajoxuke,+ 28 kʼanik akʼo x-akʼbat slekilal li buchʼutik chchopol kʼoptaoxuke, pasik orasion ta stojolal li buchʼutik chayilbajinike.+ 29 Li buchʼu chtʼaxbot majel ta xokon asate akʼbo xtok li jote; li buchʼu tspojbot li akʼuʼ alapoj ta sbae akʼbo xtok li akʼuʼ alapoj ta yute.+ 30 Akʼbo li buchʼu oy kʼusi tskʼanbote+ xchiʼuk li buchʼu tspojbot kʼusitik avuʼune, mu xakʼanbe sutel.

31 »Jech xtok, li kʼusitik chakʼan akʼo spasboxuk li krixchanoetike jechuk me xapasbeik ek.+

32 »Mi jaʼ noʼox chakʼanik li buchʼutik skʼanojoxuke, ¿kʼusi lek chavakʼik ta ilel li voʼoxuke? Yuʼun kʼalal ta jpasmuliletik skʼanojik ek li buchʼutik chkʼanatike.+ 33 Xchiʼuk mi lek kʼusi chapasbeik li buchʼutik lek kʼusi tspasboxuke, ¿kʼusi lek chavakʼik ta ilel li voʼoxuke? Yuʼun kʼalal ta jpasmuliletik jech tspasik ek. 34 Jech xtok, mi oy kʼusi chavakʼbeik xchʼamun* li buchʼu apatoj avoʼontonik tsutesboxuke, ¿kʼusi lek chavakʼik ta ilel li voʼoxuke?+ Yuʼun li jpasmuliletik eke oy kʼusi chakʼbeik xchʼamun li jpasmuliletike, yuʼun spatoj yoʼonton tsutesbatik ti kʼu yepal laj yakʼike. 35 Yan li voʼoxuke kʼanik-o me li avajkontratakike, pasbeik kʼusi lek xchiʼuk oyuk kʼusi xavakʼbeik xchʼamun, mu xapat avoʼontonik ti tsutesboxuke;+ mi jech chapasike, mukʼ amoton chataik xchiʼuk chakʼotik ta xnichʼnab li Buchʼu toj toyol oye, yuʼun lek yoʼonton ta stojolal li buchʼu mu snaʼ stoj ta vokole xchiʼuk li buchʼu toj chopole.+ 36 Oyuk-o me xkʼuxul avoʼontonik jech kʼuchaʼal oy xkʼuxul yoʼonton li Atotike.+

37 »Jech xtok, mu xa xatikʼik mulil, vaʼun muʼyuk chavichʼ tikʼbel amulik ek,+ mu xa xavalik ti tstoj smul li yantike, vaʼun muʼyuk chavichʼik albel ti chatoj amulik eke. Pasbeik perton smul yantik sventa xavichʼ pasbel perton amulik ek.+ 38 Oyuk me kʼusi xavakʼilanbeik li yantike, vaʼun cha-akʼbatik ek.+ Chtanij xa me lokʼel li kʼusi achupoj ta yok akʼuʼik* ti lek tsʼakal spʼisole, ti tsinile, ti lek noje xchiʼuk ti tokol xae. Yuʼun ti kʼu yelan chapʼisvanike jaʼ jech chavichʼik pʼisel ek».

39 Vaʼun, albatik jun lokʼolkʼop xtok: «Li jun maʼsate mu xuʼ sbeiltas yan maʼsat, ¿mi mu jechuk? Xchaʼvoʼalik chbalchʼujik ochel ta chʼen, ¿mi mu jechuk?+ 40 Li jun jchanune* maʼuk mas jelavem skʼoplal kʼotem ta stojolal li yajchanubtasvaneje, pe skotol li buchʼu lek chanubtasbile jaʼ jech chkʼot kʼuchaʼal li yajchanubtasvaneje. 41 Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun chakʼelbe sjobelal sbekʼ sat avermano ti jaʼ mu xavakʼ venta ti te kʼatal jtel tsʼamteʼ ta sbekʼ asat atuke?+ 42 ¿Kʼuxi ti xi chavalbe avermanoe: ‹Ermano, jlokʼestik li sjobelal sbekʼ asate›, pe ti mu xavil ti te kʼatal jtel tsʼamteʼ ta sbekʼ asat atuke? ¡Jloʼlavanej! Baʼyel lokʼeso li jtel tsʼamteʼ te kʼatal ta sbekʼ asat atuke, jech chavil lek kʼuxi xuʼ xalokʼesbe sjobelal sbekʼ sat li avermanoe.

43 »Yuʼun chʼabal jtekʼuk lekil teʼ ti chopol chakʼ sate xchiʼuk chʼabal jtekʼuk chopol teʼ ti lek tajek sat chakʼe.+ 44 Yuʼun chichʼ ojtikinel ta sat li jujutekʼ teʼe.+ Jech kʼuchaʼal liʼe, muʼyuk bu chichʼ tsobel igo ta chʼixtik xchiʼuk muʼyuk bu chichʼ tsobel uva ta jpets chʼix. 45 Li lekil vinike tslokʼes tal li kʼusitik lekik skʼejoj* ta yoʼontone, pe li chopol vinike tslokʼes tal li kʼusitik toj chopol skʼejoj ta yoʼontone. Yuʼun jaʼ chlokʼ ta ye li kʼusitik oy ta yoʼontone.+

46 »Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun ‹¡Kajval! ¡Kajval!› xavutikun ti muʼyuk bu chapasik li kʼusitik chkalboxuke?+ 47 Skotol li buchʼu chtal ta jtojolal xchiʼuk ti chaʼi li kʼusitik chkale xchiʼuk ti tspase, chkalboxuk avaʼiik buchʼu xkoʼolaj-o:+ 48 jaʼ xkoʼolaj kʼuchaʼal jun vinik ti la svaʼan sna ta sba tone, ti nat la sjom yalel sventa tspasbe lek snaklebe. Jech oxal, kʼalal tal tsatsal voʼe, li yok ukʼume la smaj li na taje, pe muʼyuk bu la svukʼilan, yuʼun lek vaʼanbil.+ 49 Yan li buchʼu chaʼi li kʼusitik chkale pe ti muʼyuk bu tspase+ xkoʼolaj kʼuchaʼal jun vinik ti la svaʼan sna ta ba lum ti muʼyuk bu laj yakʼbe snaklebe. Laj ta majel ta ukʼum, vaʼun ta anil noʼox lom, batsʼi laj ta jyalel li na taje».

7 Kʼalal laj yoʼonton ta yalbel krixchanoetik li kʼusi onoʼox chalbee, och batel ta Kapernaum. 2 Vaʼun, oy jun bankilal soltaro ti oy jun smoso ti skʼanoj tajeke, toj tsots ip xchiʼuk ta xa xcham.+ 3 Kʼalal laj yaʼibe skʼoplal li Jesuse, la stak batel moletik yuʼun judaetik sventa xbat yikʼik tal, yuʼun tskʼan ti akʼo xtal poxtabatuk li smosoe. 4 Vaʼun, xi kʼot skʼanbeik vokol Jesus li buchʼutik laj yichʼik takel batele: «Sta-o ti xakoltae, 5 yuʼun skʼanoj li jlumalkutike xchiʼuk jaʼ la svaʼan li snail jtsobobbailkutike». 6 Jaʼ yuʼun, la xchiʼin batel j-ikʼvanejetik li Jesuse. Kʼalal jutuk xa ox skʼan xkʼot ta nae, stakoj xa ox batel yamigotak li bankilal soltaro sventa xi xbat yalbeike: «Bankilal, mu xavakʼ avokol, yuʼun mu jta-o ti xa-och ta yut jnae.+ 7 Jech oxal, muʼyuk ay jkʼelot ta skoj ti mu jta-o chkaʼie. Pe alo ti chkole, vaʼun chkol li jmosoe. 8 Yuʼun pasbilun noʼox ta mantal xchiʼuk ta jpas ta mantal soltaroetik ek, kʼalal ‹¡Batan!› mi xkut li june, chbat. ‹¡Laʼ!› mi xkut li jun xtoke, chtal. ‹¡Paso liʼe!› mi xkut li jmosoe, tspas». 9 Toj labal sba laj yaʼi Jesus kʼalal laj yaʼi li kʼusitik taje, te une joypʼij, la skʼel batel li epal krixchanoetik ti tstsʼakliate xchiʼuk xi laj yalbee: «Chkalboxuk avaʼiik ti muʼyuk buchʼu jech toj mukʼ xchʼunel yoʼonton jtaoj li ta Israele».+ 10 Kʼalal sutik batel ta na li buchʼutik laj yichʼik takel batele, poxtajem xa kʼot staik li mosoile.+

11 Kʼalal mu toʼox jaluk yechʼel taje, bat ta jteklum Nain, te tijilik batel ek li yajchankʼoptake xchiʼuk li epal krixchanoetike. 12 Kʼalal jutuk xa ox skʼan xkʼot ta stiʼ jteklume, jaʼ to chile te telbil* tal jun anima, jaʼ skerem jun ants ti jun noʼox li yole.+ Jech xtok, jaʼ jun ants ti chamem smalale. Te chiʼinbil tal yuʼun epal krixchanoetik ta jteklum li antse. 13 Kʼalal la sta ta ilel ants li Kajvaltike, kʼuxubaj ta yoʼonton+ xchiʼuk xi laj yalbee: «Mu xa xa-okʼ».+ 14 Te une, nopaj batel, la spikbe li svayebe* xchiʼuk pajik ta xanbal li buchʼutik stelojik* batele. Vaʼun, xi laj yalbee: «Xi chkalbote, kerem: ¡likan!».+ 15 Te une, chaʼkuxi li kereme, choti xchiʼuk lik kʼopojuk, vaʼun li Jesuse laj yakʼbe skerem li meʼile.+ 16 Vaʼun, xiʼik ta jyalel skotolik xchiʼuk xi lik stoybeik skʼoplal li Diose: «Vul ta lokʼel jun mukʼul j-alkʼop ta jtojolaltik».+ Xi chalik xtoke: «Laj xa yakʼ tal sat Dios ta stojolal li steklumale».+ 17 Puk batel skʼoplal ta sjunul Judea xchiʼuk li ta jteklumetik ti oy ta sjoylejale.

18 Vaʼun, li Juane albat yuʼun yajchankʼoptak li kʼusitik taje.+ 19 Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel chaʼvoʼ yajchankʼoptak li Juane, la stak batel sventa xi sjakʼbeik li Kajvaltike: «¿Mi voʼot li buchʼu chtale+ o mi yan-o buchʼu ta jmalakutik?». 20 Kʼalal kʼotik ta stojolale, xi laj yalbeike: «Jaʼ la stakunkutik tal li Juan J-akʼ-ichʼvoʼ sventa xi jakʼbotkutike: ‹¿Mi voʼot li buchʼu chtale o mi yan-o buchʼu ta jmalakutik?›». 21 Li vaʼ orae, la xpoxta ep jchameletik, li buchʼutik tsots xchamelike,+ li buchʼutik uʼuninbil yuʼun chopol pukujetike xchiʼuk ep maʼsatetik la sjambe sat. 22 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Batanik, bat albeik Juan li kʼusi laj avilik xchiʼuk li kʼusi laj avaʼiike: li maʼsatetike xilik xa osil,+ li koxoetike chanavik xa, li buchʼutik ipik ta leprae* poxtajik xa,+ li pakʼchikinetike* chaʼiik xa kʼoponel, li buchʼutik chamemike chchaʼkuxiik xa xchiʼuk li buchʼutik abol sbaike chichʼik xa cholbel li lekil aʼyejetike.+ 23 Xmuyubaj noʼox li buchʼu muʼyuk bu tsmak* yakan ta jkoje».+

24 Kʼalal batik xa ox li yajchankʼoptak Juane, xi lik yalbe epal krixchanoetik ta sventa Juan li Jesuse: «¿Kʼusi lokʼ akʼelik li ta takixokol balumile? ¿Mi jaʼ lokʼ akʼelik jtekʼuk aj ti xlaʼaʼet ta ikʼe?+ 25 Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi lokʼ akʼelik? ¿Mi jaʼ lokʼ akʼelik jun vinik ti toyol stojol skʼuʼ spokʼ slapoje?+ Yuʼun te oyik ta sna ajvaliletik maʼ li buchʼutik toj kʼupil sba skʼuʼ spokʼike xchiʼuk ti toj echʼem kʼusitik oy yuʼunike. 26 ¿Kʼusi lokʼ akʼelik chaʼa? ¿Mi jaʼ jun j-alkʼop? Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti jaʼ mas to jelavem skʼoplal kʼuchaʼal li jun j-alkʼope.+ 27 Taje jaʼ li buchʼu xi tsʼibabil skʼoplale: ‹¡Kʼelavil! ¡Voʼon ta jtak batel baʼyel ta atojolal* li kaj-almantale, jaʼ jbabe chbat avuʼun sventa xchapan abe!›.+ 28 Chkalboxuk avaʼiik ti muʼyuk buchʼu mas jelavem skʼoplal ti vokʼem tal ta stojolal junuk ants jech kʼuchaʼal li Juane. Pe li buchʼu mas bikʼit skʼoplal li ta Ajvalilal* yuʼun Diose jaʼ mas to jelavem skʼoplal kʼuchaʼal li Juane».+ 29 (Kʼalal laj yaʼiik sjunul jteklum xchiʼuk jtsobpatanetik taje, laj yalik ti tukʼ li Diose, yuʼun laj yichʼik voʼ ti kʼu yelan laj yakʼ ichʼvoʼ li Juane.+ 30 Pe muʼyuk bu la stsakik ta mukʼ li tojobtasel* akʼbatik yuʼun Dios li jfariseoetik+ xchiʼuk li buchʼutik lek chanemik ta Mantale, yuʼun muʼyuk bu laj yichʼik voʼ ta stojolal Juan).

31 «Jaʼ yuʼun, ¿buchʼu ta jkoʼoltas-o li krixchanoetik ta jkʼol kuxlejal liʼe, buchʼu xkoʼolajik-o?+ 32 Jaʼ xkoʼolajik kʼuchaʼal uni ololetik ti te chotajtik ta chʼivit ti xi chapta sbaike: ‹La jupankutik avaʼiik ama,* pe muʼyuk xa-akʼotajik, kʼalal xi-avetkutik ta at-oʼontone, muʼyuk bu xa-okʼik›. 33 Jaʼ jech ek, li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe muʼyuk bu sveʼ pan xchiʼuk muʼyuk bu xuchʼ vino,+ pe xi chavalike: ‹Ochem pukuj ta yoʼonton›. 34 Li Xnichʼon Krixchanoe chveʼ xchiʼuk ch-uchʼbolaj, pe xi chavalike: ‹¡Kʼelavilik! ¡Jaʼ jun vinik ti mu x-echʼ yoʼonton ta veʼel xchiʼuk ta yuchʼel vinoe, jaʼ yamigo jtsobpatanetik xchiʼuk jpasmuliletik!›.+ 35 Manchuk mi jech, li pʼijilale chvinaj ti tukʼ skʼoplal* ta skoj skotol li xnichʼnabe».*+

36 Vaʼun, oy jun jfariseo ti chalilanbe tajek ti akʼo xbat veʼuk ta snae. Jech oxal, och batel ta sna jfariseo li Jesuse xchiʼuk te choti ta veʼel ta mexa. 37 ¡Kʼelavil!, oy jun ants ti ojtikinbil kʼuchaʼal jpasmulil li ta jteklume, laj yaʼi ti te chveʼ* ta sna jun jfariseo li Jesuse, laj yichʼ batel muil aseite ti xchʼoloj batel ta jarra ti pasbil ta alabastroe.+ 38 Te kʼot skejan sba ta spat li Jesuse, ta stsʼel yakan, lik okʼuk xchiʼuk lik xtʼuxubtasbe yakan ta yaʼlel sat xchiʼuk la skusbe ta stsotsil sjol. Jech xtok, la skʼunil tsʼutsʼbe* li yakane xchiʼuk la smalbe li muil aseitee. 39 Kʼalal laj yil li jfariseo ti ikʼvan ta veʼele, xi la snop ta yoʼontone: «Ti j-alkʼopuk ta melel li vinik liʼe, xojtikin jechuk buchʼu li antse xchiʼuk snaʼoj jechuk ti kʼu yelan stalelal li ants ti la spik akanile, ti jaʼ jun jpasmulile».+ 40 Pe xi laj yal li Jesuse: «Oy kʼusi chkalbot, Simon». Xi la stakʼe: «Alo kaʼitik, Jchanubtasvanej».

41 «Oy chaʼvoʼ viniketik ti oy yilik ta stojolal jun vinik ti chakʼ ta chʼamunel stakʼine; li june oy voʼob sien ta sep denario* yil, pe li june 50 ta sep. 42 Kʼalal mu xa sut yilik li viniketik taje, ta sjunul yoʼonton la xchʼaybe yil xchaʼvoʼalik. Jaʼ yuʼun, ¿buchʼu junukal mas skʼanoj?». 43 Xi la stakʼ li Simone: «Ta jnope jaʼ ti buchʼu mas ep chʼaybat yile». Xi albate: «Oy arason, jech avaʼuk». 44 Te une, joypʼij li Jesuse, la skʼel batel li antse xchiʼuk xi laj yalbe li Simone: «¿Mi xavil li ants liʼe? Kʼalal li-och ta yut anae, muʼyuk laj avakʼbun voʼ sventa li kakane. Yan li ants liʼe la xtʼuxubtasbun kakan ta yaʼlel sat xchiʼuk la skus ta stsotsil sjol. 45 Muʼyuk bu la atsʼutsʼun* maʼ voʼote, jaʼuk li ants liʼe muʼyuk bu lajem-o yoʼonton ta skʼunil tsʼutsʼel kakan ti kʼu xa sjalil li-och tale. 46 Muʼyuk bu la amalbe aseite li jole, jaʼuk li ants liʼe la smalbe muil aseite li kakane. 47 Ta skoj taje, chkalbot avaʼi ti pasbil xa perton li smultake manchuk mi toj ep,*+ yuʼun toj echʼ xa noʼox kʼanvan; yan li buchʼu jutuk noʼox chkʼanvane jutuk noʼox chichʼ pasbel perton». 48 Vaʼun, xi laj yalbe li antse: «Pasbil xa perton li amultake».+ 49 Xi la snopik li buchʼutik te chveʼik ta mexae: «¿Buchʼu xa noʼox li vinik leʼe, ti tspas perton muliletike?».+ 50 Pe xi laj yalbe ants li Jesuse: «Laj xa skoltaot li xchʼunel avoʼontone;+ junuk avoʼonton batan».

8 Kʼalal mu toʼox jaluk yechʼel taje, lik xanavuk ta jujun jteklum xchiʼuk ta jujun bikʼtal lumetik, chchol batel mantal xchiʼuk chalbe batel skʼoplal li lekil aʼyejetik sventa Ajvalilal* yuʼun Diose.+ Te xchiʼuk batel li 12 ta voʼ jtakboletike 2 xchiʼuk te oy jayvoʼ antsetik ti laj yichʼik lokʼesbel pukujetik ti toj chopolike xchiʼuk ti poxtaatike, june jaʼ li Maria ti Magdalena chalbeike, ti laj yichʼ lokʼesbel vukvoʼ pukuje; 3 te oy Juana+ ti jaʼ li yajnil Kusae, ti oy kʼusi akʼbil sbain yuʼun Erodese, te oy Susana xchiʼuk yantik epal antsetik ti laj yakʼbeik kʼusitik oy yuʼunik sventa tskoltaike.+

4 Vaʼun, kʼalal la stsob sba tal epal krixchanoetik ti bu oyik li buchʼutik stijluojik tal Jesus ta jujun jteklume, te lik yal jun lokʼolkʼop:+ 5 «Oy jun jtsʼunolajel ti bat stsʼun sbekʼ stsʼunobe. Kʼalal lik svij batele, te kʼot jlom ta xokon be, vaʼun laj ta pechʼel ta tekʼel xchiʼuk laj ta mut.+ 6 Jlome te kʼot ta sba ton, kʼalal jave, takij ta skoj ti takin slumale.+ 7 Jlome te kʼot ta chʼixtik, jaʼ yuʼun laj ta netʼel kʼalal chʼi tal xchiʼuk li chʼixtike.+ 8 Jlom xtoke te kʼot ta lekil balumil, jaʼ yuʼun kʼalal jave, sien laj yakʼ sat li jlome».+ Jaʼ yuʼun, xi tsots laj yal kʼalal laj yoʼontone: «Akʼo yaʼi li buchʼu tskʼan chchikintae».+

9 Pe li yajchankʼoptake la sjakʼbeik kʼusi smelolal li lokʼolkʼop taje.+ 10 Xi albatike: «Li voʼoxuke cha-akʼbat anaʼik kʼusi smelolal li kʼusitik chʼul ti mukul skʼoplal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, pe li yan krixchanoetike ta lokʼolkʼop chichʼik albel,+ jaʼ yuʼun akʼo mi yakal chilik yilel, pe mu xilik; akʼo mi yakal chaʼiik, pe mu xaʼibeik smelolal.+ 11 Li smelolal lokʼolkʼope jaʼ liʼe: li sbekʼ tsʼunobile jaʼ li skʼop Diose.+ 12 Li sbekʼ tsʼunobil ti kʼot ta xokon bee jaʼ skʼoplal li buchʼutik laj yaʼiike, vaʼun chtal li Diabloe, tslokʼesbe ta yoʼontonik li skʼop Dios sventa mu xchʼunik xchiʼuk ti mu sta skolelike.+ 13 Li sbekʼ tsʼunobil ti kʼot ta sba tone jaʼ skʼoplal li buchʼutik la xchikintaik li skʼop Diose xchiʼuk ti xkuxet noʼox yoʼontonik la xchʼamike, pe chʼabal yibel; chchʼunik kʼuk sjalil, pe chchʼak sbaik lokʼel kʼalal chtal prevaetike.+ 14 Yan li sbekʼ tsʼunobil ti kʼot ta chʼixtike jaʼ skʼoplal li buchʼutik la xchikintaik li skʼop Diose, pe ta skoj ti jochatik batel yuʼun li kʼusitik tsvul-o yoʼontonike, li kʼulejale+ xchiʼuk li kʼusitik tskʼupin ta xkuxlejalike,+ chlajik ta netʼel xchiʼuk muʼyuk bu chyijub lek satik.+ 15 Pe li sbekʼ tsʼunobil ti kʼot ta lekil balumile jaʼ skʼoplal li buchʼutik la xchikintaik li skʼop Dios ta slekil yutsil yoʼontonike, tstsʼun lek ta yoʼontonik,+ chakʼ satik xchiʼuk chkuch yuʼunik.+

16 »Kʼalal tstsan kantil li jun krixchanoe, muʼyuk kʼusi tsnujanbe o chakʼ ta yolon tem,* yuʼun tskajan ta skajleb kantil sventa xilbeik xojobal li buchʼutik ch-och batel ta yut nae.+ 17 Ta melel, li kʼusitik nakʼale* chichʼ akʼel ta ojtikinel xchiʼuk li kʼusitik mukul tajek skʼoplale chichʼ naʼel, mu teuk nakʼal-o chkom ta sbatel osil.+ 18 Jaʼ yuʼun, tsʼet chikintaik lek, yuʼun li buchʼu oy yuʼune ta to x-akʼbat mas,+ yan li buchʼu chʼabal yuʼune kʼajomal noʼox chpojbat ti kʼu yepal oy yuʼun yaloje».+

19 Vaʼun, tal kʼelatuk yuʼun smeʼ xchiʼuk yitsʼinabtak,+ pe mu stakʼ xnopajik batel ti bu oy ta skoj li epal krixchanoetike.+ 20 Jaʼ yuʼun, xi albate: «Li ameʼ xchiʼuk avitsʼinabtake te vaʼalik ta pana,* yuʼun tskʼan tskʼelikot». 21 Xi takʼbatike: «Liʼe jaʼ jmeʼ xchiʼuk jaʼ jbankil kitsʼinabtak, yuʼun chaʼiik li skʼop Diose xchiʼuk tspasik li kʼusi chale».+

22 Oy jun kʼakʼale, ochik batel ta varko li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake xchiʼuk xi laj yalbee: «Jelavkutik batel ta jot nab». Jaʼ yuʼun, lik xanavikuk batel xchiʼuk svarkoik.+ 23 Pe kʼalal jaʼo chanavik batel ta varkoe, vay li Jesuse. Vaʼun, tal xibal sba tsatsal ikʼ li ta nabe, lik nojuk ta voʼ li svarkoike xchiʼuk lik yil svokolik.+ 24 Jaʼ yuʼun, bat skʼelik xchiʼuk bat stijik, xi laj yalbeike: «¡Jchanubtasvanej, Jchanubtasvanej, chichamkutik xa!». Vaʼun, vaʼi xchiʼuk la stsak ta utel li ikʼe xchiʼuk li nab ti xyukʼlajet tajeke, tsʼij xi likel li ikʼ xchiʼuk nabe, jech stsʼijlan* kom skotol.+ 25 Vaʼun, xi albatike: «¿Bu oy li xchʼunel avoʼontonike?». Pe xiʼik ta jyalel xchiʼuk chʼayal to kʼot yoʼontonik xchiʼuk xi laj yalbe sbaike: «¿Buchʼu xa noʼox ta melel leʼe? Yuʼun kʼalal ta ikʼ xchiʼuk ta nab tspas ta mantal xchiʼuk chchʼunbat».+

26 Te kʼotik ta stiʼil yosilal jerasaetik+ ti te oy ta yeloval Galileae. 27 Kʼalal yal ta varkoe, te nupat ta be yuʼun jun vinik te ta jteklum ti ochem pukuj ta yoʼontone. Voʼne xa ti muʼyuk slap-o skʼuʼ spokʼe xchiʼuk ti muʼyuk xa bu xkʼot-o ta snae, yuʼun te xa oy-o ta mukinal.+ 28 Tsots avan kʼalal laj yil Jesuse xchiʼuk la skejan sba ta stojolal, xi laj yale: «¿Kʼusi chasaʼ liʼ eke, Jesus, Xnichʼon Dios ta vinajel? Tsots ta jkʼanbot vokol, mu xavakʼbun jvokol».+ 29 (Yuʼun li Jesuse laj yalilanbe mantal li ibal sba* pukuj ti akʼo xlokʼ ta stojolal li vinike. Yuʼun ep ta velta laj yuʼunin li vinike*+ xchiʼuk ep ta velta yichʼoj chukbel yok skʼob ta kadena, lek chabibil, pe xchakʼlajet noʼox yuʼun ta tuchʼel li kadenae xchiʼuk ch-ikʼat batel yuʼun pukuj ti bu stsʼijlane).* 30 Pe xi jakʼbat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼusi abi?». Xi la stakʼe: «Lejion»,* yuʼun ep pukujetik ochem ta stojolal li vinike. 31 Xchiʼuk ep ta velta tsots la skʼanbeik vokol ti akʼo mu xjipatik yalel ta xabe.*+ 32 Jaʼo te xlamet* chveʼ jtsop epal chitometik+ ta vitstik, jaʼ yuʼun la skʼanbeik vokol ti akʼo x-akʼat ochikuk ta stojolal li chitometike, vaʼun albatik ti xuʼe.+ 33 Te une, lokʼik ta stojolal vinik li pukujetike, bat stikʼ sbaik ta chitometik, anil bat skotolik ta tayal chʼentik* li chitometike, la sjip sbaik yalel ta nab, vaʼun te jikʼavik. 34 Pe jatavik li jchabichitometik kʼalal laj yilik li kʼusi kʼot ta pasele, batik ta jteklum xchiʼuk ta stiʼiltak jteklum sventa chalbeik skʼoplal li kʼusi kʼot ta pasele.

35 Lokʼ batel li krixchanoetik sventa tskʼelik ti kʼusi kʼot ta pasele. Te kʼotik yoʼ bu oy li Jesuse, vaʼun te la staik li vinik ti lokʼ pukujetik ta stojolale; slapoj xa skʼuʼ spokʼ xchiʼuk talem xa lek xchʼulel, te chotol ta yakan Jesus; vaʼun xiʼik ta jyalel. 36 Li buchʼutik laj yilike lik xchapik kʼuxi poxtaj li vinik ti uʼuninbil toʼox yuʼun pukuje. 37 Vaʼun, li epal krixchanoetik ti likemik ta yosilal jerasaetike lik skʼanbeik vokol ti akʼo xlokʼ batel te li Jesuse, yuʼun solel xiʼik ta jyalel. Vaʼun, muy ta varko xchiʼuk lokʼ batel. 38 Pe tsots lik skʼanbe vokol Jesus li vinik ti lokʼ pukujetik ta stojolal sventa xbat xchiʼine, akʼo mi jech, xi albat sventa xtakat sutele:+ 39 «Sutan batel ta ana xchiʼuk alilano batel li kʼusitik la spas Dios ta atojolale». Vaʼun, la stam batel sbe, bat yal ta sjunul jteklum li kʼusi la spas Jesus ta stojolale.

40 Kʼalal sut batel li Jesuse, toj lek chʼamat yuʼun li epal krixchanoetike, yuʼun smalaojik xa onoʼox.+ 41 Pe jaʼo xa te nopaj tal jun vinik ti Jairo sbie, bankilal jpasmantal ta snail tsobobbail. La skejan sba ta yakan Jesus xchiʼuk la skʼanbe vokol ti akʼo xbat ta snae,+ 42 yuʼun ta xa xcham li stseb ti jun noʼoxe, te van 12 jabil yichʼoj.

Vaʼun, solel netʼbil batel yuʼun epal krixchanoetik li Jesus kʼalal yakal ta xanbale. 43 Pe te oy jun ants ti oy xa ta 12 jabil ti mu xmak xchamele,+ muʼyuk buchʼu staoj ti xuʼ xpoxtaate.+ 44 Te nopaj batel ta spat, la spikbe li stsitsimal* skʼuʼ slapoj ta sbae,+ vaʼun ta ora noʼox mak li xchamele. 45 Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Jesuse: «¿Buchʼu ti la spikune?». Kʼalal laj yalik ti muʼyuk buchʼu pikvane, xi laj yal li Pedroe: «Jchanubtasvanej, kakalot ta oʼlol yuʼun li epal krixchanoetike xchiʼuk solel tsnetʼoxuk».+ 46 Pe xi laj yal li Jesuse: «Oy buchʼu la spikun, yuʼun laj kaʼi ti lokʼ juʼele».+ 47 Kʼalal laj yakʼ venta ants ti vinaje, xtʼeltʼun* xa tal ta xiʼel, la skejan sba ta stojolal xchiʼuk jamal laj yalbe sjunul jteklum ti kʼu yuʼun la spike xchiʼuk ti kʼuxi poxtaj ta anile. 48 Xi albat yuʼun Jesus li antse: «Jtseb, lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone. Junuk avoʼonton batan».+

49 Kʼalal yakal to ta loʼil li Jesuse, te tal jun yajkʼopojel li bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile, xi laj yale: «¡Cham xa maʼ li atsebe! Altik xa chavakʼbe svokol li Jchanubtasvaneje».+ 50 Xi takʼbat yuʼun Jesus kʼalal laj yaʼi taje: «Mu xavat avoʼonton,* jaʼ noʼox skʼan oyuk xchʼunel avoʼonton, yuʼun ta xkol li atsebe».+ 51 Kʼalal kʼot li ta nae, muʼyuk buchʼu yan laj yikʼ ochel, jaʼ noʼox li Pedroe, li Juane, li Santiagoe xchiʼuk li stot smeʼ tsebe. 52 Pe yakal chokʼitaik tseb skotol li krixchanoetike xchiʼuk tsmaj stiʼ yoʼontonik ta at-oʼonton. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Jesuse: «Mu xa xa-okʼik,+ yuʼun muʼyuk bu chamem li tsebe, jaʼ noʼox yakal chvay».+ 53 Kʼalal jech laj yaʼiike, lik stseʼintaik sventa tslabanik, yuʼun snaʼojik ti chamem xae. 54 Pe la stsakbe skʼob li tsebe xchiʼuk xi laj yalbee: «Tseb, ¡likan!».+ 55 Vaʼun, chaʼkuxi*+ li tsebe, ta anil noʼox lik+ xchiʼuk laj yal mantal Jesus ti akʼo smakʼlinike. 56 Ta melel, mu xa snaʼ kʼusi tspasik li stot smeʼe, pe albatik mantal ti mu me buchʼu xalbeik li kʼusi kʼot ta pasele.+

9 Vaʼun, la stak ta ikʼel li 12 ta voʼ jtakboletike, laj yakʼbe sjuʼelik xchiʼuk laj yakʼbe yabtelik sventa tspasik ta mantal skotol li pukujetike+ xchiʼuk sventa chpoxtaik jchameletik.+ 2 Vaʼun, la stakan batel sventa xbat xcholbeik skʼoplal li Ajvalilal* yuʼun Diose xchiʼuk sventa chpoxtavanik. 3 Jech xtok, xi laj yalbe yaʼiike: «Mu me kʼusi xavichʼik batel ti bu chabatike, mu xavichʼ batel anamteʼik, amoralik, apanik, atakʼinik* mi jaʼuk chaʼchop akʼuʼ apokʼik.*+ 4 Pe buyuk noʼox jpʼejukal na ti cha-ochike te komanik-o jaʼ to mi lalokʼik batel li ta jteklume.+ 5 Xchiʼuk buyuk noʼox ti mu skʼan xchʼamoxuke lilino komel li spukukal* avakanik kʼalal mi lalokʼik li ta jteklum taje, jech chakʼik venta ti mu lekuk oyike».+ 6 Vaʼun, la stam batel sbeik, batik ta jujun bikʼit lumetik, la xcholik batel li lekil aʼyejetike xchiʼuk ta buyuk noʼox poxtavanik.+

7 Vaʼun, kʼot ta xchikin ajvalil Erodes* skotol li kʼusitik yakal chkʼot ta pasele, mu xa snaʼ kʼusi tspas, yuʼun oy buchʼutik chalik ti laj xa la yichʼ chaʼkuxesel li Juane,+ 8 pe li yantike chalik ti jaʼ la vul ta lokʼel li Eliase, li yantik xtoke chalik ti laj xa la yichʼ chaʼkuxesel junuk j-alkʼop ta voʼnee.+ 9 Xi laj yal li Erodese: «Voʼon la jtuchʼbe sjol li Juane.+ ¿Buchʼu xa noʼox skʼoplal ti vaʼ yelan kʼusitik tspase?». Jech oxal, oy ta yoʼonton tskʼel yaʼi.+

10 Kʼalal sutik tal li jtakboletike, laj yalbeik Jesus skotol li kʼusitik la spasike.+ Vaʼun, laj yikʼan batel xchiʼuk batik ti bu stsʼijlan* ta jun jteklum ti Betsaida sbie.+ 11 Kʼalal laj yaʼi epal krixchanoetik taje, la stsʼakliik batel. Lek chʼamatik yuʼun li Jesuse xchiʼuk lik albatikuk skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk poxtaatik li buchʼutik skʼanik poxtaele.+ 12 Kʼalal lik chʼayuk batel kʼakʼale, li 12 ta voʼ jtakboletike te nopajik batel ta stojolal xchiʼuk xi laj yalbeike: «Tako xa batel li krixchanoetik sventa xbatik li ta bikʼtal lumetik ti liʼ noʼox nopol oye xchiʼuk li ta stiʼiltak jteklum sventa tsaʼ bu xuʼ xvayik xchiʼuk kʼusi tslajesike, yuʼun stsʼijlan* ti bu oyutike».+ 13 Pe xi albatike: «Makʼlinik voʼoxuk».+ Xi laj yalike: «Chʼabal kʼusi oy kuʼunkutik, kʼajomal voʼob pan xchiʼuk chaʼkot choy, jaʼ xa noʼox mi chbat jmanbekutik tal sveʼel skotol li krixchanoetik liʼe». 14 Ta melel, te van voʼmiluk li viniketike. Pe xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Albeik mantal ti akʼo xchotiik sventa stsob sbaik 50 ta voʼ jujuvokʼe». 15 Jaʼ jech la spasik, laj yalbeik ti akʼo xchoti skotolike. 16 Te une, la stsak li voʼob pane xchiʼuk li chaʼkot choye, la skʼel muyel vinajel, la stoj ta vokol. Laje, la xut* xchiʼuk laj yakʼbe li jchankʼopetike, vaʼun li jchankʼopetike bat yakʼbeik li krixchanoetike. 17 Jech oxal, veʼ skotolik xchiʼuk noj lek xchʼutik, vaʼun la stsobbeik li skomenale,* noj 12 moch.+

18 Ta tsʼakale, kʼalal jaʼo yakal tspas orasione, te batik ta stojolal Jesus li jchankʼopetike, vaʼun xi jakʼbatike: «¿Buchʼuun la chalik li krixchanoetike?».+ 19 Xi la stakʼbeike: «Voʼot la li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe; pe li yantike chalik ti voʼot la li Eliase; li yantik xtoke chalik ti voʼot la junuk j-alkʼop ta voʼne ti laj yichʼ chaʼkuxesele».+ 20 Vaʼun, xi albatike: «Pe li voʼoxuk une, ¿buchʼuun avalojik?». Xi la stakʼ li Pedroe: «Voʼot li Kristoot yuʼun Diose».+ 21 Vaʼun, tsots albatik mantal, albatik ti mu me buchʼu xalbeike,+ 22 pe xi laj yale: «Toj ep chil svokol li Xnichʼon Krixchanoe xchiʼuk chpʼajat yuʼun li moletike, li bankilal paleetike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale xchiʼuk chlaj ta milel,+ vaʼun chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼal».+

23 Vaʼun, xi laj yalbe skotolike: «Mi oy buchʼu tskʼan chtal ta jtojolale, akʼo sjip ta yoʼonton xkuxlejal,+ akʼo xkuch li jtel teʼ sventa vokolil* jujun kʼakʼale xchiʼuk akʼo stsʼakliun-o batel.+ 24 Yuʼun li buchʼu tspoj yaʼi xkuxlejale ta me xchʼay yuʼun, yan li buchʼu chcham* ta jkoje jaʼ tsta xkuxlejal.+ 25 Ta melel, ¿kʼusi sbalil tstabe li jun krixchano mi laj yuʼunin skotol li kʼusi oy ta balumil pe ti jaʼ chbat ta chʼayel li stuke o ti chil svokole?+ 26 Yuʼun li buchʼu chkʼexav ta jkoj xchiʼuk ti chkʼexav-o li kʼusi chkale, li Xnichʼon Krixchanoe jaʼ jech ta xkʼexav ta stojolal ek kʼalal mi vul tal xchiʼuk smukʼulal stuk xchiʼuk smukʼulal Stot xchiʼuk smukʼulal skotol li chʼul anjeletike.+ 27 Pe chkalboxuk avaʼiik ta melel ti oy jlom li buchʼutik liʼ vaʼalik ti muʼyuk bu chaʼiik kʼu yelan ta jyalel li lajelale, jaʼ to mi baʼyel laj yilik li Ajvalilal yuʼun Diose».+

28 Ta melel, kʼalal echʼ xa ox van vaxakib kʼakʼal ti laj yal Jesus taje, laj yikʼ muyel ta vits li Pedroe, laj yikʼ batel xtok li Juan xchiʼuk Santiagoe, bat spas orasion.+ 29 Kʼalal jaʼo yakal tspas orasione, lik yanijuk* li sate xchiʼuk sakub tajek li skʼuʼ spokʼe, solel xojobinaj tajek. 30 Ta anil noʼox vinaj tal chaʼvoʼ viniketik ti te yakal chchiʼinik ta loʼil li Jesuse, jaʼ li Moises xchiʼuk Eliase. 31 Vinaj xojobalik xchiʼuk lik yalbeik skʼoplal ti chbate, ti jech onoʼox albil skʼoplal ti poʼot xkʼot ta pasel ta stojolal ta Jerusalene.+ 32 Vaʼun, li Pedro xchiʼuk li buchʼutik te xchiʼinoje solel tsmutsʼ xa sba stuk li satike, pe kʼalal vikʼ xa ox lek satike, laj yilbeik li xojobal Jesuse+ xchiʼuk laj yilik li chaʼvoʼ viniketik ti te vaʼalike. 33 Kʼalal chbatik xa ox li chaʼvoʼ viniketike, xi laj yalbe Jesus li Pedroe: «Jchanubtasvanej, toj lek ti liʼ oyunkutike. Jaʼ yuʼun, akʼo jvaʼankutik oxpʼej karpana, jpʼej avuʼun, jpʼej yuʼun Moises xchiʼuk jpʼej yuʼun Elias». Pe mu snaʼ li kʼusi yakal chale. 34 Pe kʼalal yakal to chal li kʼusitik taje, la svol sba tal jvol tok xchiʼuk pixatik ta yaxinal.* Xiʼik tajek kʼalal yakal chpixatik yuʼun li toke. 35 Vaʼun, te vinaj tal jun yechʼomal eil+ ta tok ti xi chale: «Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu tʼujbile.+ Chikintaik li kʼusi chale».+ 36 Kʼalal vinaj li yechʼomal eile, stuk xa te oy li Jesuse. Pe muʼyuk kʼusi xalik li vaʼ kʼakʼale xchiʼuk muʼyuk buchʼu laj yalbeik li kʼusitik laj yilike.+

37 Ta yokʼomale, kʼalal yalik tal li ta vitse, bat nupatuk ta be yuʼun epal krixchanoetik.+ 38 Vaʼun, oy jun vinik ti tsots kʼopoj ti bu oy epal krixchanoetike, xi laj yale: «Jchanubtasvanej, ta jkʼanbot vokol ti akʼo xakolta li jnichʼone, yuʼun uni jun noʼox.+ 39 ¡Kʼelavil!, ch-ilbajinat yuʼun jun pukuj, ta anil noʼox chlik avanuk, tstupʼbe yikʼ, chvokan ye yuʼun xchiʼuk vokol tajek chikta komel akʼo mi yayijem xa. 40 La jkʼanbe vokol avajchankʼoptak ti akʼo slokʼesbeike, pe muʼyuk bu xuʼ yuʼunik». 41 Xi la stakʼ li Jesuse: «¡Ay, jkʼol kuxlejal ti chʼabal xchʼunel avoʼontone xchiʼuk ti jpasmulilote!,+ ¿kʼu to van sjalil liʼ ta jchiʼinoxuke xchiʼuk kʼu to van sjalil ta jtsʼikboxuk? Ikʼo tal li anichʼone».+ 42 Pe kʼalal jaʼo chnopaj xa batel li Jesuse, li pukuje la sjip ta lum li kereme xchiʼuk tsots la slikesbe stupʼ-ikʼ. Pe li Jesuse la stsak ta utel li ibal sba* pukuje xchiʼuk la xpoxta li kereme, vaʼun laj yakʼbe sutel skerem li totile. 43 Toj chʼayal to kʼot yoʼonton skotolik ta skoj li smukʼul juʼel Diose.

Kʼalal jaʼo chʼayal yoʼonton skotolik ta skoj li kʼusitik la spase, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: 44 «Chikintaik lek xchiʼuk vuleso me ta ajolik li kʼusitik chkale, yuʼun li Xnichʼon Krixchanoe ta xichʼ akʼel ta skʼob krixchanoetik».+ 45 Pe muʼyuk bu laj yaʼibeik-o smelolal li kʼusi laj yale. Ta melel, laj yichʼik mukbel sventa mu xaʼibeik smelolal, vaʼun muʼyuk kʼusi la sjakʼbeik ta sventa li kʼusi laj yale, yuʼun xiʼik ta sjakʼel.

46 Vaʼun, lik svulilan sbaik ta sventa ti buchʼu junukal mas mukʼ skʼoplal yuʼunike.+ 47 Ta skoj ti snaʼoj Jesus li kʼusi yakal tsnop ta yoʼontonike, laj yikʼ tal jun uni olol, la svaʼan ta xokon, 48 vaʼun xi albatike: «Li buchʼu tstsak ta venta junuk uni olol ta jbi jech kʼuchaʼal li uni olol liʼe, tstsakun ta venta ek; jech xtok, li buchʼu tstsakun ta ventae tstsak ta venta ek li buchʼu la stakun tale.+ Yuʼun li buchʼu bikʼit chakʼ sba avuʼunike jaʼ li buchʼu mas mukʼ skʼoplale».+

49 Xi la stakʼ li Juane: «Jchanubtasvanej, oy buchʼu laj kilkutik ti yakal tslokʼes pukujetik kʼalal tstunes abie, laj ox jpajeskutik, yuʼun maʼuk jchiʼiltik ta xanbal».+ 50 Pe xi albat yuʼun li Jesuse: «Mu xapajesik, yuʼun li buchʼu muʼyuk tskontrainoxuke jmoj avoʼontonik xchiʼuk».

51 Ta skoj ti chkʼot xa* skʼakʼalil ti chichʼ ikʼel muyele,+ jpʼel ta yoʼonton ti chbat ta Jerusalene. 52 Jaʼ yuʼun, la stak jelavel jayvoʼuk yajkʼopojel. Vaʼun, batik li buchʼutik takatik batele xchiʼuk te kʼotik ta jun bikʼit lum yuʼun jsamariaetik sventa chchapanbeik li kʼusitik chtun yuʼune. 53 Pe muʼyuk bu la xchʼamik li Jesuse,+ yuʼun jpʼel ta yoʼonton chbat ta Jerusalen. 54 Kʼalal laj yil li jchankʼop Santiago xchiʼuk Juan+ taje, xi laj yalike: «Kajval, ¿mi chakʼan ta jkʼankutik akʼo yaluk tal kʼokʼ ta vinajel sventa xlajesatik?».+ 55 Pe joypʼij li Jesuse, vaʼun la stsak ta utel xchaʼvoʼalik. 56 Jech oxal, batik ta yan bikʼit lum.

57 Pe kʼalal jaʼo te xbatik ta bee, oy buchʼu xi albate: «Ta jtsʼakliot batel ti buyuk noʼox chabate». 58 Pe xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Oy xchʼen li vetetike xchiʼuk oy stas li mutetik chvil ta vinajele, yan li Xnichʼon Krixchanoe muʼyuk bu xuʼ smetsan sjol».+ 59 Vaʼun, xi laj yalbe yan vinike: «Laʼ tsʼakliun». Xi laj yal li vinike: «Kajval, baʼyel akʼo bat jmuk li jtote».+ 60 Pe xi albat yuʼun li Jesuse: «Akʼo smuk stuk yanimaik li animaetike,+ pe li voʼote, bat cholbo skʼoplal ta buyuk noʼox li Ajvalilal yuʼun Diose».+ 61 Oy to yan buchʼu xi laj yale: «Ta jtsʼakliot batel, Kajval, jaʼ noʼox ti baʼyel akʼo bat jkʼopon komel li buchʼutik te oy ta jnae». 62 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Li buchʼu stsakoj ta skʼob slokobil osile, mi tskʼel sutel li kʼusitik yiktaoje,+ mu sta-o x-och li ta Ajvalilal yuʼun Diose».+

10 Ta tsʼakal une, laj to stʼuj 70 ta voʼ li Kajvaltike, ta chaʼchaʼvoʼ+ la stak jelavel ta skotol jteklumetik ti bu chbat li stuk eke. 2 Vaʼun, xi laj yalbe skotolike: «Ta melel, toj ep kʼusitik tsʼunbil ti skʼan tsobbel sate, pe jaʼ toj jutuk li j-abteletike. Jaʼ yuʼun, kʼanbeik vokol li Yajval Abtel ti akʼo stak tal mas j-abteletik ta stsobbel sat li kʼusitik tsʼunbile.+ 3 ¡Batanik! Pe pʼijanik me, yuʼun ta jtakoxuk batel kʼuchaʼal chijetik ta stojolal loboetik.*+ 4 Mu me xavichʼ batel yav atakʼinik, amoralik, axonobik+ xchiʼuk mu me xapajik ta skʼoponel* li krixchanoetik chanupik ta bee. 5 Xi me baʼyel xavalik kʼalal cha-ochik ta yut nae: ‹Junuk avoʼontonik li buchʼutik liʼ nakaloxuk ta nae›.+ 6 Yuʼun mi oy buchʼu skʼanoj li jun oʼontonale, ta xichʼ komel li jun oʼontonal oy ta atojolalike. Pe mi muʼyuke, ta sut tal ta atojolalik. 7 Jaʼ yuʼun, te xakomik li ta na taje,+ lajesik xchiʼuk uchʼanik li kʼusitik cha-akʼbatike,+ yuʼun sta-o xichʼ stojol li j-abtele.+ Jech xtok, mu me xalokʼ xa-ochik batel ta jujupʼej na.

8 »Kʼalal cha-ochik ta junuk jteklum xtoke xchiʼuk ti lek chchʼamoxuke, lajesik me li kʼusitik cha-akʼbatik tee 9 xchiʼuk poxtaik li jchameletik tee xchiʼuk xi xavalbeike: ‹Nopajem xa tal ta atojolalik li Ajvalilal* yuʼun Diose›.+ 10 Pe kʼalal cha-ochik ta junuk jteklum xchiʼuk ti mu xchʼamoxuke, batanik li ta mukʼta kayeetik yuʼunike xchiʼuk xi xavalike: 11 ‹Li spukukal* ateklumalik ti la spakʼ sba ta kakankutike ta jlilinkutik komel sventa xavakʼik venta ti muʼyuk lek oyoxuke.+ Pe teuk me ta ajolik liʼe: nopajem xa tal li Ajvalilal yuʼun Diose›. 12 Jamal chkal avaʼiik ti vaʼ kʼakʼale, mas to me tsots chil svokol li jteklum taje, jaʼ tsʼikbaj to chaʼi li Sodomae.+

13 »¡Toj abol aba, Korasin! ¡Toj abol aba, Betsaida!, yuʼun ti teuk laj yichʼ pasel ta Tiro xchiʼuk ta Sidon li skʼelobiltak juʼelal laj yichʼ pasel ta atojolalike, voʼne xa la slapik chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk la xchotan sbaik ta tantik jechuk ta skoj ti sutesoj yoʼontonike.+ 14 Jech oxal, kʼalal chavichʼik chapanele, mas to me tsots chavil avokolik, jaʼ tsʼikbaj to chaʼi li Tiro xchiʼuk Sidone. 15 Li voʼot eke, Kapernaum, ¿mi avaloj ti kʼalal to ta vinajel chtoy batel akʼoplale? ¡Bu chata, kʼalal to ta Mukinal* chayal batel!

16 »Li buchʼu chchikinta li kʼusi chavalike chchikinta li kʼusi chkale.+ Li buchʼu mu skʼan xchikinta li kʼusi chavalike mu skʼan xchikinta li kʼusi chkal eke. Jech xtok, li buchʼu mu skʼan xchikinta li kʼusi chkale mu skʼan xchikintabe ek li kʼusi chal li buchʼu la stakun tale».+

17 Vaʼun, xkuxet noʼox yoʼonton sutik tal li 70 ta voʼe xchiʼuk xi laj yalike: «Kajval, kʼalal ta pukujetik la xchʼunik jmantalkutik kʼalal la jtuneskutik abie».+ 18 Xi albatik ta skoj taje: «Li Satanase laj kil ti anil noʼox yal ta lum+ kʼuchaʼal li saksevul* ti sjisluj chyal tal ta vinajele. 19 ¡Kʼelavilik!, laj kakʼ avabtelik sventa xapechʼilanik ta tekʼel li chon xchiʼuk tseke,* jech xtok, laj kakʼ avabtelik sventa xatsalbeik sjuʼel li jkontrainvaneje,+ muʼyuk kʼusi chopol chanuptanik. 20 Pe mu me jaʼuk xkuxetuk-o avoʼontonik taje, ti la xchʼunik amantalik li pukujetike, jaʼuk kuxetuk-o avoʼontonik ti teuk tsʼibabil ta vinajel li abiike».+ 21 Li vaʼ orae, xkuxet tajek yoʼonton ta sventa chʼul espiritu xchiʼuk xi laj yale: «Tot, Yajval vinajel xchiʼuk balumil, ta jkʼupil kʼoptaot ta stojolal krixchanoetik, yuʼun li kʼusitik laj kalbe skʼoplale anakʼoj lek ta stojolal li buchʼutik pʼijik xchiʼuk li buchʼutik lek snaʼike,+ vaʼun jaʼ avakʼojbe snaʼ li uni ololetike. Tot, ta melel jech la skʼan avoʼonton ti kʼu yelan kʼot ta pasele.+ 22 Skotol li kʼusitike jaʼ yakʼojbun ta jkʼob li Jtote xchiʼuk muʼyuk buchʼu xojtikin buchʼu jaʼ li Nichʼonile jaʼ noʼox li Totile. Jech xtok, muʼyuk buchʼu xojtikin buchʼu jaʼ li Totile jaʼ noʼox li Nichʼonile,+ vaʼun li Nichʼonile ta xakʼ ta ojtikinel li Totile, pe jaʼ noʼox ti buchʼu tskʼan yoʼonton stuke».+

23 Vaʼun, joypʼij ta stojolal jchankʼopetik li Jesuse xchiʼuk xi laj yalanbe ta mukule: «Xmuyubaj noʼox satik li buchʼutik chilik li kʼusitik yakal chavilike.+ 24 Yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti ep j-alkʼopetik xchiʼuk ajvaliletik oy ox ta yoʼonton tskʼel yaʼiik li kʼusitik chakʼelik voʼoxuke, pe muʼyuk bu xilik;+ oy ox ta yoʼonton chaʼiik li kʼusitik chavaʼiik voʼoxuke, pe muʼyuk bu xaʼiik».

25 ¡Kʼelavil un!, te vaʼi jun vinik ti lek chanem ta Mantale xchiʼuk xi laj yalbe sventa tspas ta prevae: «Jchanubtasvanej, ¿kʼusi skʼan jpas sventa jta li kuxlejal sbatel osile?».+ 26 Xi albate: «¿Kʼusi tsʼibabil li ta Mantale? ¿Kʼusi chal aviloj?». 27 Xi la stakʼe: «‹Skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova* Dios avuʼune, ta sjunul akuxlejal, ta sjunul avipal xchiʼuk ta sjunul anopben›+ xchiʼuk ‹skʼan me jech xakʼan achiʼil jech kʼuchaʼal akʼanoj aba atuke›».+ 28 Xi albate: «Toj lek la atakʼ, jech xapas-o batel, vaʼun chata li kuxlejale».+

29 Pe ta skoj ti oy ta yoʼonton chakʼ ta ilel ti jaʼ jun tukʼil vinike,+ xi laj yalbe li Jesuse: «¿Buchʼu van ta melel li jchiʼile?». 30 Xi takʼav li Jesuse: «Oy jun vinik ti yal tal ta Jerusalen sventa chbat ta Jerikoe, vaʼun laj ta j-elekʼ, pojbat batel li kʼusitik oy yuʼune, laj ta majel, chamem xa kom yuʼunik yilel; te une, batik. 31 Vaʼun, jaʼo te xyal tal jun pale li ta be taje, pe la sjoy sbe kʼalal laj yile, bat ta jot tiʼ be. 32 Jech xtok, te yal tal jun jlevi vinik, pe la sjoy sbe ek kʼalal laj yile, bat ta jot tiʼ be. 33 Pe jaʼo te chanav tal jun jsamaria vinik+ ta skoj ti oy bu chbate, kʼuxubaj ta yoʼonton kʼalal laj yile. 34 Vaʼun, nopaj batel ta stojolal, la xpixbe li syayijemale, la smalbe aseite xchiʼuk vino. Te une, la skajan batel ta svuro, yuʼun laj yikʼ batel ti bu chakʼik ta chʼamunel nae xchiʼuk la xchabi. 35 Ta yokʼomal une, laj yakʼbe chib denario* li yajval nae xchiʼuk xi laj yale: ‹Chabibun li vinike, mi mu xlokʼ-o ti kʼu yepal chkakʼbot liʼe, te ta jtojbot mi lisut tale›. 36 ¿Buchʼu junukal ta yoxvoʼal chavil ti la skʼan li xchiʼil+ ti laj ta j-elekʼe?». 37 Xi la stakʼe: «Jaʼ li buchʼu la xkʼuxubin li vinike».+ Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «Batan, bat paso jech ek».+

38 Vaʼun, kʼalal jaʼo stamoj batel sbeike, te och ta jun bikʼit lum. Te oy jun ants ti Marta sbie,+ lek la xchʼam li Jesuse xchiʼuk te laj yakʼ vayuk ta sna. 39 Oy jun smuk ti Maria sbie, vaʼun te choti ta stsʼel yakan Kajvaltik xchiʼuk te chchikintabe li kʼusi chale.* 40 Yan li Martae jaʼ batem ta yoʼonton li kʼusitik ep skʼan pasele. Jech oxal, te nopaj tal xchiʼuk xi laj yale: «Kajval, ¿mi lek noʼox chavil ti jtuk chakʼ jpas jmuk li kʼusitik skʼan pasele? Albo ti akʼo xtal skoltaune». 41 Xi takʼbat yuʼun li Kajvaltike: «Marta, Marta, toj ep kʼusitik chavul-o avoʼonton. 42 Yuʼun jutuk noʼox li kʼusi chtune o jun noʼox. Yan li Mariae jaʼ la stʼuj li kʼusi leke,*+ vaʼun muʼyuk bu chichʼ pojbel».

11 Oy jun velta kʼalal laj xa ox spas orasione, xi albat yuʼun jun yajchankʼope: «Kajval, chanubtasunkutik kʼuxi ta pasel orasion, jech kʼuchaʼal la xchanubtas yajchankʼoptak li Juane».

2 Vaʼun, xi albatike: «Xi xavalik kʼalal chapasik orasione: ‹Tot, akʼo yichʼ chʼultajesel* li abie.+ Akʼo taluk li Ajvalilal* avuʼune.+ 3 Akʼbun li jveʼelkutik* ti kʼu yepal chtun kuʼunkutik avi kʼakʼale.+ 4 Xchiʼuk pasbunkutik perton jmulkutik+ jech kʼuchaʼal ta jpasbekutik perton ek li buchʼutik oy yil kuʼunkutike+ xchiʼuk mu me xavakʼ xiyalkutik ta mulil›».+

5 Vaʼun, xi laj yal xtoke: «Jnoptik avaʼiik ti oy junuk avamigoik ti chbat akʼoponik ta oʼlol akʼobal ti xi chavalbeike: ‹Amigo, jkʼextik oxibuk apan, 6 yuʼun tal jun kamigo ti jaʼ to vul tal ta nome, vaʼun muʼyuk kʼusi xkakʼbe slajes›. 7 Pe xi tstakʼ tal ta yut snae: ‹Anchan xa. Jmakoj xa lek stiʼ jna, puchʼulun xa ta jtem* xchiʼuk kuni nichʼnab. Mu xa xuʼ xilik xchiʼuk mu xa kʼusi xuʼ xkakʼbot›. 8 Chkalboxuk avaʼiik ti chlik yakʼbe li kʼusitik chtun yuʼun li yamigoe, pe maʼuk ta skoj ti yuʼun jaʼ yamigoe, jaʼ ta skoj ti solel te xkʼankʼune.+ 9 Jaʼ yuʼun, chkalboxuk avaʼiik ti xakʼanilanike,+ vaʼun cha-akʼbatik; saʼilanik, vaʼun chataik; kʼojilanik li tiʼ nae, vaʼun chajambatik.+ 10 Yuʼun skotol li buchʼu tskʼane ch-akʼbat,+ skotol li buchʼu tsaʼe tsta xchiʼuk skotol li buchʼu tskʼojilan tiʼ nae chjambat. 11 Ta melel, ¿buchʼu junukal totil avuʼunik ti chon chakʼbe xnichʼon kʼalal chkʼanbat choye?+ 12 ¿O mi tsek* van chakʼbe kʼalal chkʼanbat ton alakʼe? 13 Jaʼ yuʼun, mi lek li matanaletik xanaʼ xavakʼbeik anichʼnabik akʼo mi toj chopoloxuk li voʼoxuke, ¡buuk xa noʼox li Atotik te oy ta vinajele chʼul espiritu chakʼbe li buchʼutik tskʼanike!».+

14 Ta mas jelavele, la slokʼes jun pukuj ti tspas ta umaʼ li buchʼu chuʼunine.+ Vaʼun, kʼopoj li umaʼ kʼalal lokʼ xa ox li pukuje xchiʼuk labal sba tajek laj yilik.+ 15 Pe oy buchʼutik xi lik yalike: «Ta stsatsal Belsebu* tslokʼes pukujetik, jaʼ li ajvalil yuʼun pukujetike».+ 16 Pe oy junantik ti persa tskʼanik ti akʼo yakʼ ta ilel junuk senyail+ ta vinajel sventa xakʼik ta prevae. 17 Ta skoj ti snaʼoj li kʼusi tsnopike,+ xi laj yale: «Skotol li ajvalilal ti xchʼakoj sba xchiʼuk ti skontrainoj sba stuke ta xlaj, jech xtok, li jun utsʼ alalil ti xchʼakoj xchiʼuk ti skontrainoj sba stuke ta me xlaj batel ek. 18 Jaʼ jech ek, mi xchʼakoj sba xchiʼuk mi skontrainoj sba stuk li Satanase, ¿kʼuxi vaʼal chkom li ajvalilal yuʼune? Yuʼun chavalik ti ta stsatsal Belsebu ta jlokʼes li pukujetike. 19 Mi ta stsatsal Belsebu ta jlokʼes li pukujetike, ¿buchʼu ta stsatsal tslokʼes pukujetik li anichʼnabike chaʼa? Jaʼ yuʼun, jaʼ chchapanoxuk li anichʼnabike. 20 Pe mi jaʼ ta sniʼ skʼob Dios+ ta jlokʼes li pukujetike, ta melel chʼayal xa avoʼonton la staoxuk li Ajvalilal yuʼun Diose.+ 21 Kʼalal chchabi spasob mantal jun tsatsal vinik ti lek chapal xchiʼuk yabtejebe, muʼyuk chbat ta elekʼ li kʼusitik oy yuʼune. 22 Pe kʼalal oy buchʼu chtal kontrainatuk ti jaʼ mas tsotse xchiʼuk ti tstsalate, chpojbat batel skotol li yabtejeb ti spatoj-o yoʼontone, vaʼun chichʼ chʼakel batel li kʼusitik oy yuʼun ti pojbate. 23 Buchʼuuk noʼox ti muʼyuk oy ta jtojolale skontrainojun, jech xtok, buchʼuuk noʼox ti mu skoltaun ta stsobel krixchanoetike jaʼ tsnamajesan batel ta jtojolal.+

24 »Kʼalal chlokʼ ta stojolal jun vinik li jun ibal sba* pukuje, te chjelav batel ta taki osiltik sventa tsaʼ bu chkux yoʼonton, pe ta skoj ti chʼabal tstae, xi chale: ‹Chisut batel ta jna ti bu lilokʼ tale›.+ 25 Pe kʼalal kʼote, lek mesbil xchiʼuk lek chapal la sta li nae. 26 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel xchiʼuk bat yikʼ tal yan vukvoʼ pukujetik ti mas to toj chopolik kʼuchaʼal stuke, vaʼun ochik batel xchiʼuk te nakiik. Jaʼ yuʼun, mas to toj tsots bat svokol li vinike, jaʼ mu sta li ta baʼyele».

27 Pe kʼalal jaʼo yakal chal taje, te tsots kʼopoj tal jun ants ta oʼlol epal krixchanoetik, xi laj yale: «¡Xmuyubaj noʼox li ants ti la svokʼesote xchiʼuk ti la xchuʼuntasote!».+ 28 Pe xi laj yal li Jesuse: «¡Jaʼ mas xmuyubajik li buchʼutik chaʼiik li skʼop Diose xchiʼuk ti tspasik li kʼusi chale!».+

29 Xi lik yal kʼalal lik stsob sbaik tal li epal krixchanoetik ta stojolale: «Toj chopol li jkʼol kuxlejal liʼe; tsabeik junuk senyail, pe muʼyuk bu ch-akʼbat yilik junuk senyail, jaʼ noʼox li senyail Jonase.+ 30 Jech kʼuchaʼal jaʼ senyail kʼot ta stojolal jniniveetik li Jonase,+ li Xnichʼon Krixchanoe jaʼ me senyail chkʼot ek ta stojolal li jkʼol kuxlejal liʼe. 31 Li meʼ ajvalil ta sure+ chchaʼkuxi tal ta Skʼakʼalil Chapanel xchiʼuk li krixchanoetik ta jkʼol kuxlejal liʼe, vaʼun chakʼ ta ilel ti oy smulike, yuʼun li stuke nom tajek bu lik tal sventa tal yaʼibe li spʼijil Salomone. Pe ¡kʼelavilik!, oy to buchʼu liʼ oy ti mas mukʼ skʼoplal kʼuchaʼal li Salomone.+ 32 Li krixchanoetik ta Ninivee chchaʼkuxiik tal ta Skʼakʼalil Chapanel xchiʼuk li jkʼol kuxlejal liʼe, vaʼun chakʼik ta ilel ti oy smul li jkʼol kuxlejal liʼe, yuʼun li stukike la sutes yoʼontonik kʼalal cholbatik mantal yuʼun Jonase.+ Pe ¡kʼelavilik!, oy to buchʼu liʼ oy ti mas mukʼ skʼoplal kʼuchaʼal li Jonase. 33 Kʼalal tstsan kantil li jun krixchanoe, maʼuk te chakʼ ti bu nakʼale xchiʼuk muʼyuk bu tsnujanbe moch,* yuʼun tskajan ta skajleb+ sventa xilbeik xojobal li buchʼutik ch-och batel ta yut nae. 34 Li slusal abekʼtale jaʼ li sbekʼ asate. Kʼalal tukʼ skʼeloj batel* li sbekʼ asate, xojobaj noʼox sjunul li abekʼtal eke, pe mi ch-itʼixaje,* ta ikʼal osil me oy li abekʼtale.+ 35 Kʼelo me aba chaʼa, ti mu me jaʼuk ikʼal osil li sakil osil oy avuʼune. 36 Jech oxal, mi xojobaj noʼox sjunul li abekʼtale, ti muʼyuk jutebuk ikʼal osil ta stojolale, xojobaj noʼox sjunul jech kʼuchaʼal xojobaj noʼox kantil ta atojolale».

37 Kʼalal laj xa ox yal taje, albat yuʼun jun jfariseo ti akʼo xbat veʼuk ta snae. Vaʼun, och batel, te choti ta veʼel ta mexa. 38 Pe labal to sba laj yil li jfariseo kʼalal laj yil ti muʼyuk bu baʼyel la spok skʼob* kʼalal chveʼ xae.+ 39 Pe xi albat yuʼun li Kajvaltike: «Kʼelavil, li voʼoxuk ti jfariseooxuke, chapokbeik lek li spat xokon kopa xchiʼuk platoe, pe li yut avoʼontonike nojem ta xpichʼetel oʼontonal xchiʼuk ta kʼusitik toj chopol.+ 40 ¡Bol krixchanoetik! Li buchʼu la spasbe spat xokone jaʼ la spasbe xtok li yute, ¿mi mu jechuk? 41 Jech oxal, lokʼuk ta avoʼontonik xapasbeik kʼusitik lek* li buchʼutik abol sbaike, vaʼun sakoxuk me ajunulik mi jech chapasike. 42 Pe ¡toj abol abaik, jfariseoetik, yuʼun chavakʼik li diesmo ta sventa tulnichime,* lulae xchiʼuk skotol li itajetike,+ pe jaʼ muʼyuk yakaloxuk spasel li tukʼilal xchiʼuk li kʼanelal ta stojolal Diose! Persa onoʼox skʼan pasel maʼ taje, pe maʼuk skʼan xal ti xaviktaik spasel li yan kʼusitike.+ 43 ¡Toj abol abaik, jfariseoetik, yuʼun jaʼ akʼanojik tajek li sbacholal* chotlebal ta snail tsobobbailetike xchiʼuk lek xa chavaʼiik ti chakʼoponatik ta chʼivite!+ 44 ¡Toj abol abaik, yuʼun xakoʼolajik kʼuchaʼal mukinal ti mu xvinaje*+ xchiʼuk ti te chanavik ta sba li krixchanoetike, pe mu snaʼik!».

45 Oy buchʼu xi laj yal ti lek chanem ta Mantale: «Jchanubtasvanej, chopol chkaʼikutik ek li kʼusi laj avale». 46 Vaʼun, xi laj yale: «¡Toj abol abaik ek, li voʼoxuk ti lek chanemoxuk ta Mantale, yuʼun alal ikatsil chavakʼbeik xkuch li krixchanoetike, pe li voʼoxuke mi jaʼuk jsetʼuk* xakʼan xapik ta junuk sniʼ akʼobik li ikatsile!+

47 »¡Toj abol abaik, yuʼun chavaʼanbeik smukinal li j-alkʼopetike, pe jaʼ la smilik j-alkʼopetik li amoltotakike!+ 48 Ta melel, anaʼojik lek li kʼusitik la spas amoltotakike; akʼo mi jech, koʼol avoʼontonik xchiʼukik, yuʼun jaʼ la smilik j-alkʼopetik li amoltotakike,+ yan li voʼoxuke chavaʼanbeik smukinalik. 49 Ta skoj taje, xi laj yal li spʼijil Dios eke: ‹Ta jtak batel j-alkʼopetik xchiʼuk jtakboletik ta stojolalik, pe oy junantik ti tsmilik xchiʼuk ti tskontrainike, 50 sventa jaʼ sbainbeik* xchʼichʼel skotol j-alkʼopetik li jkʼol kuxlejal liʼe, ti lik yichʼ malel tal kʼalal lik tal stsʼunbal krixchanoetike,+ 51 ti te lik tal ta xchʼichʼel Abel+ kʼalal to ta xchʼichʼel Sakariase, ti te laj yichʼ milel ta stsʼel skajleb matanal xchiʼuk ta yeloval nae›.*+ Jech, chkalboxuk avaʼiik ti jaʼ tsbain* li jkʼol kuxlejal liʼe.

52 »¡Toj abol abaik, li voʼoxuk ti lek chanemoxuk ta Mantale, yuʼun la apojbeik li syaveal yojtikinobile. Muʼyuk la-ochik li voʼoxuke xchiʼuk la amakik ta be xtok li buchʼutik yakal xa ox ch-ochike!».+

53 Jaʼ yuʼun, kʼalal lokʼ batel tee, li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li jfariseoetike lik svoliik* sventa chilbajinik xchiʼuk ep tajek kʼusitik lik sjakʼilanbeik, 54 yuʼun tskʼelik kʼuxi xuʼ stsakik ta skoj li kʼusitik chale.+

12 Vaʼun chaʼa, kʼalal jaʼo la stsob sbaik tal ta smilal xa noʼox krixchanoetik ti chpechʼilan xa sbaik ta tekʼele, xi lik yalbe baʼyel li yajchankʼoptake: «Kʼelo me abaik ta skoj li slevadurail* jfariseoetike, ti jaʼ li loʼlavaneje.+ 2 Pe li kʼusitik nakʼal tajeke chichʼ vinajesel, jech xtok, ta xvinaj skotol li kʼusitik mukule.+ 3 Jech oxal, li kʼusi chavalik ta ikʼal osile chichʼ aʼiel ta sakil osil, li kʼusi chavalbe abaik ta achikinik ta akuartoike te to ta jol naetik chichʼ alel batel. 4 Kamigotak, chkalboxuk avaʼiik+ ti mu xaxiʼtaik li buchʼu xmil yuʼun abekʼtalike pe ti mu xa kʼusi xuʼ yuʼun spasel ta tsʼakale.+ 5 Pe chkalboxuk avaʼiik li buchʼu skʼan xaxiʼtaike: jaʼ xiʼtaik* li buchʼu xuʼ sjipoxuk ochel ta Jeena*+ kʼalal smilojoxuk xa oxe. Jech, chkalboxuk avaʼiik, jaʼ xiʼtaik li buchʼu taje.+ 6 Xman-o voʼkot saktarin li chaʼsep takʼin ti jutuk sbalile,* ¿mi mu jechuk? Akʼo mi jech, mi jkotuk chʼayem ta sjol li Diose.+ 7 Pe li voʼoxuke kʼalal to ta stsotsil ajolik chapbil skotol.+ Mu xaxiʼik; yuʼun voʼoxuk mas tsots akʼoplalik kʼuchaʼal li epal saktarine.+

8 »Chkalboxuk avaʼiik ti buchʼu chal ta stojolal krixchanoetik ti xojtikinune,+ li Xnichʼon Krixchano eke chal ta stojolal yaj-anjeltak Dios ti xojtikine.+ 9 Pe li buchʼu tspʼajun ta stojolal krixchanoetike jaʼ jech ta xichʼ pʼajel ta stojolal yaj-anjeltak Dios ek.+ 10 Jech xtok, li buchʼu chchopol kʼopoj ta stojolal Xnichʼon Krixchanoe ta xichʼ pasbel perton, yan li buchʼu chchopol kʼopoj ta stojolal chʼul espiritue muʼyuk chichʼ pasbel perton.+ 11 Kʼalal chavichʼik ikʼel batel ta stojolal epal krixchanoetike,* ta stojolal li buchʼutik tsots yabtelik yuʼun ajvaliletike xchiʼuk ta stojolal li j-abteletike, mu xavat avoʼontonik ta sventa ti kʼuxi chapak akʼoplalike o ti kʼusi chavalike,+ 12 yuʼun jaʼ chchanubtasoxuk chʼul espiritu kʼusi skʼan xavalik li vaʼ orae».+

13 Vaʼun, xi albat yuʼun jun vinik ti te kapal ta epal krixchanoetike: «Jchanubtasvanej, albo li jbankil ti akʼo koʼol jchʼakbe jbakutik li kʼusi chkichʼkutike». 14 Xi la stakʼbe li vinike: «Chiʼiltik, ¿buchʼu la svaʼanun ta jchapanvanej avuʼunik o ti voʼon ta jchʼak li kʼusitik oy avuʼunike?». 15 Vaʼun, xi albatike: «Vikʼiluk me lek asatik xchiʼuk kʼelo me abaik ta sventa skotol li xpichʼetel oʼontonale,+ yuʼun kʼalal ep kʼusitik oy yuʼun li jun krixchanoe, maʼuk tsta-o xkuxlejal li kʼusitik oy yuʼune».+ 16 Vaʼun, albatik jun lokʼolkʼop, xi laj yale: «Oy jun jkʼulej vinik ti lek laj yakʼ sat li kʼusitik la stsʼun ta yosile. 17 Jech oxal, xi lik snop ta yoʼontone: ‹¿Kʼusi van ta jpas? Mu xa jnaʼ bu chkakʼ li kʼusitik lokʼ kuʼune›. 18 Jech oxal, xi laj yale: ‹Laj xa jnaʼ kʼusi ta jpas:+ ta jlomes li snail kʼusitik oy kuʼune, vaʼun ta jvaʼan mas mukʼtik, te ta jtsob skotol li kʼusitik la jtsʼune xchiʼuk skotol li kʼusitik oy kuʼune. 19 Xchiʼuk xi chkalbe jbae: «Oy ep kʼusitik kʼejel* kuʼun sventa jayibuk jabil; xuʼ junuk noʼox koʼonton, xiveʼ noʼox, xi-uchʼbolaj noʼox xchiʼuk ti jkʼupin noʼox li kʼusitik oy kuʼune»›. 20 Pe xi albat yuʼun li Diose: ‹Bol vinik, chacham ta akʼobaltik tana. Vaʼun chaʼa, ¿buchʼu chichʼ komel li kʼusitik la atsobe?›.+ 21 Jaʼ jech chkʼot ta stojolal li buchʼu tstsob skʼulejal stuke, pe ti maʼuk jkʼulej ta stojolal li Diose».+

22 Vaʼun, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Jaʼ yuʼun, chkalboxuk avaʼiik ti mu xa xavul avoʼontonik ta sventa li akuxlejalike: ti kʼusi chalajesike o ti kʼusi chalapike.+ 23 Yuʼun jaʼ mas tsots skʼoplal li akuxlejalik kʼuchaʼal aveʼelike xchiʼuk jaʼ mas tsots skʼoplal li abekʼtalik kʼuchaʼal akʼuʼ apokʼike. 24 Nopbeik skʼoplal li joj mutetike: leʼe mu snaʼ x-ovolajik mi jaʼuk snaʼ stsob sveʼelik; jech xtok, chʼabal snail sveʼelik. Akʼo mi jech, makʼlinbilik yuʼun Dios.+ ¿Mi mu jaʼuk mas tsots akʼoplalik kʼuchaʼal li mutetike?+ 25 ¿Buchʼu junukal avuʼunik ti xuʼ snatubtas jlikeluk* xkuxlejal ta skoj ti chavul avoʼontonike? 26 Yuʼun mi mu xuʼ avuʼunik spasel taje, ¿kʼu yuʼun chavul avoʼontonik ta skoj li yan kʼusitike?+ 27 Nopik kʼuxi chchʼi li nichimetike:* muʼyuk bu tsots ch-abtejik xchiʼuk muʼyuk bu chnaujik; pe chkalboxuk avaʼiik ti mi jaʼuk sta jech yutsil skʼuʼ spokʼ la slap Salomon ta sjunul smukʼulal kʼuchaʼal li nichimetik taje.+ 28 Jaʼ yuʼun, mi jaʼ jech chakʼbe skʼuʼ spokʼ tsʼiʼleletik ta osiltik li Diose, ti liʼ to oyik avie, pe ti chichʼ tikʼel ta orno okʼome, ¿mi mu masuk oy srasonal ti chakʼ akʼuʼ apokʼik li voʼoxuke? ¡Toj jutuk xchʼunel avoʼontonik! 29 Jech oxal, mu xa xavul avoʼontonik ta saʼel li kʼusi chalajesik xchiʼuk li kʼusi chavuchʼike, mu xa xavul tajek avoʼontonik.+ 30 Yuʼun taje jaʼ li kʼusitik batem tajek ta yoʼonton saʼel li krixchanoetik ta balumile, pe li Atotike snaʼoj me ti chtun avuʼunik li kʼusitik taje.+ 31 Jaʼ mas lek saʼilanik li Ajvalilal* yuʼune, vaʼun ta me xakʼboxuk li kʼusitik taje.+

32 »Mu xaxiʼ, uni jtsop chij,+ yuʼun li Atotike snopoj xa chakʼboxuk li Ajvalilale.+ 33 Chonik li kʼusitik oy avuʼunike, akʼik matanal sventa chakʼuxubinvanik.*+ Paso yav atakʼinik ti mu snaʼ xlaje, jaʼ xkaltik, tsobo akʼulejalik ta vinajel+ ti mu xlaj skʼoplale, ti bu mu xnopaj batel j-elekʼe xchiʼuk ti bu mu x-och xchanule. 34 Yuʼun ti bu oy akʼulejalike jaʼ te oy li avoʼontonik eke.

35 »Alapojuk me akʼuʼ apokʼik xchiʼuk chapalukoxuk me*+ xchiʼuk tsanaluk me li akantilike;+ 36 skʼan me jechoxuk kʼuchaʼal viniketik ti tsmala yajvalik kʼalal tsut tal+ ta skʼinal nupunele,+ yuʼun kʼalal mi kʼot skʼojilan tiʼ nae, ta anil noʼox tsjambeik. 37 ¡Xmuyubajik noʼox li mosoiletik ti vikʼil sat chkʼot taatikuk yuʼun li yajvalike! Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti tslap skʼuʼ spokʼ* li yajvalik sventa chtun ta stojolalike xchiʼuk chakʼ akʼo xchotiik ta veʼel ta mexa, vaʼun chnopaj tal ta stojolalik xchiʼuk ch-akʼbat sveʼelik. 38 Manchuk mi ta yorail xchaʼkojal chabivanej* ta akʼobaltik chkʼot o mi ta yorail yoxkojal chabivanej* ta akʼobaltik chkʼot, ¡xmuyubajik noʼox me mi jech vikʼil-o satike! 39 Pe naʼik me liʼe: ti lajuk snaʼ yajval na jayib ora ta akʼobal chtal li j-elekʼe, muʼyuk bu xakʼ akʼo x-och j-elekʼ ta sna ti jechuke.+ 40 Li voʼoxuk eke, akʼik ta ilel ti chapaloxuke, yuʼun jaʼo chtal li Xnichʼon Krixchano kʼalal maʼuk yorail anopojike».+

41 Vaʼun, xi laj yal li Pedroe: «Kajval, ¿mi voʼonkutik noʼox chavalbunkutik li lokʼolkʼop taje o mi jkotolkutik?». 42 Vaʼun, xi la stakʼ li Kajvaltike: «¿Buchʼu jaʼ ta melel li tukʼil jchabina, ti pʼije, ti ch-akʼbat sbain skotol li yaj-abteltak yajval sventa chakʼbe sveʼel ta yorail ti kʼu yepal chtun yuʼunike?+ 43 ¡Xmuyubaj noʼox me mi jech yakal tspas ta xtaat yuʼun yajval li mosoil taje! 44 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti ta me svaʼan sventa chakʼbe sbain skotol li kʼusitik oy yuʼune. 45 Pe mi oy junuk velta xi chlik snop ta yoʼonton li mosoil taje: ‹Muʼyuk to chtal li Kajvale›, vaʼun chlik smaj li yan jtuneletike, chlik ta veʼel, ta uchʼbolajel xchiʼuk ta yakubel,+ 46 pe kʼalal maʼuk skʼakʼalil snopoj xchiʼuk ti maʼuk yorail snaʼoj chkʼot yajval li mosoile, jaʼo me chkʼot, jaʼ yuʼun tsots chakʼbe stoj smul xchiʼuk jaʼ te chbat yakʼbe xchiʼin li buchʼutik muʼyuk tukʼike. 47 Vaʼun, li mosoil ti laj yaʼibe smelolal li kʼusi tskʼan yoʼonton yajvale, pe ti muʼyuk bu la xchapan sbae xchiʼuk ti muʼyuk bu la spas li kʼusi kʼanbat yuʼun* yajvale ep chichʼ majel.+ 48 Yan li buchʼu muʼyuk bu laj yaʼibe smelolal xchiʼuk ti la spas li kʼusitik sta-o majele jutuk noʼox chichʼ majel. Ta melel, skotol li buchʼu ep kʼusi ch-akʼbate ep kʼusi chkʼanbat; li buchʼu ep kʼusi ch-akʼbat sventaine mas toj ep kʼusi chkʼanbat.+

49 »Tal jtsan kʼokʼ ta balumil, pe ¿kʼusi to mas ta jkʼan ti tsanem xae? 50 Ta melel, oy jun ichʼvoʼ ti persa chkichʼe, jech-o ta jvul koʼonton jaʼ to mi tsutse.+ 51 ¿Mi chanopik ti tal kakʼ jun oʼontonal ta balumile? Chkalboxuk avaʼiik ti mu jechuke, yuʼun tal chʼakvankun.+ 52 Yuʼun li avi xchiʼuk ta mas jelavele, ta xchʼak sbaik li voʼob ti nakalik ta jpʼej nae, li oxvoʼe tskontrainik li chaʼvoʼe, li chaʼvoʼe tskontrainik li oxvoʼe. 53 Ta xchʼak sbaik, li totile tskontrain xnichʼon, li nichʼonile tskontrain stot; li meʼile tskontrain stseb, li tsebe tskontrain smeʼ; li meʼalibale* tskontrain yalib, li alibale tskontrain smeʼalib».+

54 Vaʼun chaʼa, xi laj yalbe ek li epal krixchanoetike: «Kʼalal chavilik chlik tal tok ta smaleb kʼakʼale, xi chavalik ta orae: ‹Ta xtal tsatsal ikʼaloʼ›, vaʼun jech chkʼot ta pasel. 55 Kʼalal chavilik ti xjumet tal ikʼ ta sure, xi chavalike: ‹Toj kʼux kʼakʼal tana›, vaʼun jech chkʼot ta pasel. 56 Jloʼlavanejetik, xanaʼik skʼelel kʼu yelan li balumil xchiʼuk vinajele, pe ¿kʼuxi ti mu xanaʼik skʼelel li kʼusi chkʼot ta pasel avie?+ 57 ¿Kʼu yuʼun mu xanop atukik li kʼusi tukʼe? 58 Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal chbat achapan akʼopik ta stojolal ajvalil xchiʼuk li avajkontrae, kʼelo kʼusi xuʼ xapas sventa xchapaj akʼopik kʼalal yakal to chaxanavik batel ta be sventa mu xbat yakʼot ta skʼob jchapanvaneje, vaʼun li jchapanvaneje chakʼot ta skʼob mayol, te une tstikʼot ta chukel li mayole.+ 59 Chkalbot avaʼi ti ta melel mi jaʼuk me bu chalokʼ ta chukel jaʼ to mi toj avuʼun li slajeb sentavoe».*

13 Li vaʼ kʼakʼale, oy buchʼutik te laj yalbeik Jesus kʼu yelan milatik yuʼun Pilato li jgalileaetik kʼalal jaʼo te chakʼik milbil matanale. 2 Jech oxal, xi takʼbatike: «¿Mi chanopik ti jaʼ mas to toj tsots smulik li jgalileaetik ta skoj ti vaʼ yelan tsots vokol la snuptanike, ti jaʼ mu sta jech smulik li yan jgalileaetike? 3 Chkalboxuk avaʼiik ti mu jechuke; jech oxal mi mu xasutes avoʼontonike, jaʼ me jech chalaj akotolik ek.+ 4 O li 18 ta voʼ chamik ta skoj ti lajik ta netʼel ta tayal kʼelob osil ta Siloame, ¿mi chanopik ti jaʼ mas to toj tsots smulik ti vaʼ yelan la snuptanike, ti jaʼ mu sta jech skotol li yan krixchanoetik te nakalik ta Jerusalene? 5 Chkalboxuk avaʼiik ti mu jechuke; jech oxal mi mu xasutes avoʼontonike, jaʼ me jech chalaj akotolik ek».

6 Vaʼun, xi lik yal jun lokʼolkʼope: «Oy jun vinik ti te tsʼunul jtekʼ igo ti bu tsʼunajtik s-uvae, tal stulbe sat, pe chʼabal bu la sta.+ 7 Jech oxal, li vinike xi laj yalbe li jtsʼun-uvae: ‹Oy xa ta oxib jabil liʼ xivaʼvun ta sabel sat li steʼel igoe, pe chʼabal bu jta. ¡Tsʼeto lokʼel! ¿Kʼu yuʼun ti jecheʼ liʼ tsmak balumile?›. 8 Vaʼun, xi takʼav li jtsʼun-uvae: ‹Kajval, akʼo to te oyuk li jabil liʼe, ta jokʼbe baʼyel li xokontak yoke xchiʼuk chkakʼbe skʼaʼal. 9 Mi laj yakʼ sat ta tsʼakale, lek un bi; pe mi muʼyuke, tsʼeto lokʼel›».+

10 Vaʼun, te chchanubtasvan ta jun snail tsobobbail ta skʼakʼalil savado. 11 Pe jaʼo te oy jun ants ti oy xa ta 18 jabil ip ta skoj ti uʼuninbil yuʼun jun pukuje, xvujvun spat chanav xchiʼuk mu stakʼ tukʼ xvaʼi. 12 Kʼalal laj yil li Jesuse, la skʼopon, xi laj yalbee: «Ants, chkol li achamele».+ 13 Laj yakʼ skʼob ta stojolal xchiʼuk ta ora noʼox tukʼ vaʼi, jaʼ yuʼun lik stoybe skʼoplal li Diose. 14 Pe chopol laj yil li bankilal jpasmantal ta snail tsobobbail ta skoj ti poxtavan ta savado li Jesuse, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li epal krixchanoetike: «Oy vakib kʼakʼal sventa xij-abtej;+ jaʼo xatalik sventa xavichʼik poxtael, pe mu xatalik maʼ ta skʼakʼalil savadoe».+ 15 Pe xi takʼbat yuʼun li Kajvaltike: «Jloʼlavanejetik,+ ¿mi muʼyuk chatitunik lokʼel ta sna li stot avakaxik o avuroik ta skʼakʼalil savado sventa chbat avakʼbeik yuchʼ voʼe?+ 16 Jaʼ yuʼun, ¿mi mu lekuk xanaʼik ti xkol lokʼel ta mosoil ta skʼakʼalil savado li ants liʼe, ti jaʼ stseb Abraan, ti oy xa ta 18 jabil chukbil yuʼun li Satanase?». 17 Vaʼun, lik kʼexavuk skotol li yajkontratak ta skoj li kʼusitik laj yale, pe skotol li epal krixchanoetike xkuxet noʼox yoʼontonik ta skoj li kʼusitik jun yutsil la spase.+

18 Vaʼun, xi albatike: «¿Kʼusi xkoʼolaj-o li Ajvalilal* yuʼun Diose o kʼusi ta jkoʼoltas-o? 19 Jaʼ xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej sbekʼ mostasa* ti laj yichʼ batel jun vinik sventa chbat stsʼun li ta tsʼunobaltik yuʼune, vaʼun chʼi, pas ta mukʼta teʼ, jech oxal te tal spas stasik ta skʼobkʼobtak li mutetike».+

20 Xi to laj yal xtoke: «¿Kʼusi ta jkoʼoltas-o li Ajvalilal yuʼun Diose? 21 Jaʼ xkoʼolaj kʼuchaʼal levadura* ti laj yichʼ batel jun ants sventa chbat svotsʼ ta arina ti oxpʼis spʼisol* ti lek mukʼtike, vaʼun la sitʼes skotol li arinae».+

22 Laje, lik xanavuk ta skotol jteklumetik xchiʼuk ta bikʼit lumetik sventa chbat ta Jerusalen, vaʼun te chchanubtasvan batel. 23 Te une, xi albat yuʼun jun vinike: «Kajval, ¿mi jutuk noʼox li buchʼu chkolike?». Xi albatike: 24 «Tsots xavakʼbeik yipal sventa jaʼ te xa-ochik batel li ta bikʼit tiʼ nae,+ yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti ep buchʼutik tskʼan ch-ochike pe mu me xuʼ yuʼunik. 25 Yuʼun kʼalal likem xa ox smak lek tiʼ na li yajval nae, te vaʼal chakomik ta pana,* chakʼojilanik li tiʼ nae xchiʼuk xi chavalike: ‹Kajval, jambunkutik li tiʼ nae›.+ Pe xi tstakʼboxuke: ‹Mu jnaʼ bu likemoxuk tal›. 26 Vaʼun, xi chlik avalike: ‹La jchiʼinotkutik ta veʼel, ta uchʼbolajel xchiʼuk te lachanubtasvan li ta mukʼtik kaye kuʼunkutike›.+ 27 Pe xi chalboxuke: ‹Mu jnaʼ bu likemoxuk tal. ¡Lokʼanik batel, voʼoxuk ti chapasik li kʼusi muʼyuk tukʼe!›. 28 Vaʼun, jaʼ te cha-okʼik xchiʼuk chakʼux stanal aveik kʼalal chavilik batel li Abraan, Isaak, Jakob xchiʼuk skotol li j-alkʼopetik ti te oyik ta Ajvalilal yuʼun Diose, yan li voʼoxuke chavichʼik jipel lokʼel.+ 29 Jech xtok, chtal xchiʼinik ta veʼel ta Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetik ta slokʼeb kʼakʼal, ta smaleb kʼakʼal, ta norte xchiʼuk ta sure. 30 Pe ¡kʼelavilik!, li buchʼutik ta slajeb oyike jaʼ chkʼotik ta baʼyel, li buchʼutik ta baʼyel oyike jaʼ chkʼotik ta slajeb».+

31 Jaʼo te nopaj tal jlom jfariseoetik li vaʼ orae xchiʼuk xi laj yalbeike: «Lokʼan batel liʼe, batan, yuʼun tskʼan tsmilot li Erodese». 32 Vaʼun, xi albatike: «Batanik, xi xbat avalbeik li vet* taje: ‹¡Kʼelavil!, ta jlokʼes pukuj xchiʼuk chipoxtavan li avi xchiʼuk okʼome, chaʼej to chlaj koʼonton›. 33 Pe skʼan xibat avi, okʼom xchiʼuk chaʼej, yuʼun mu lekuk* ti chichʼ milel junuk j-alkʼop ti maʼuk ta Jerusalene.+ 34 Jerusalen, Jerusalen, ti chamil li j-alkʼopetike xchiʼuk ti chavakʼbe ton li buchʼutik chichʼ takel batel ta atojolale...,+ ¡ep ta velta la jkʼan la jtsob avalab jech kʼuchaʼal tstsob ta yolon xikʼ yalab li meʼ alakʼe! Pe muʼyuk xakʼanik li voʼoxuke.+ 35 ¡Kʼelavilik! Iktabil chkom li anaike.+ Xi chkalboxuk avaʼiike: muʼyuk xa me bu chavilikun-o jaʼ to me mi xi laj avalike: ‹¡Akʼo sta bendision li buchʼu chtal ta sbi Jeovae!›».*+

14 Ta yan veltae, bat ta veʼel ta sna jun jnitvanej ta relijion yuʼun jfariseoetik ta skʼakʼalil savado, li buchʼutik te oyik ta nae te nopol tskʼelik batel. 2 Pe jaʼo te vaʼal ta yeloval Jesus jun vinik ti ip ta situbele.* 3 Jaʼ yuʼun, lik kʼopojuk li Jesuse, xi lik sjakʼbe li buchʼutik lek chanemik ta Mantale xchiʼuk li jfariseoetike: «¿Mi stakʼ xijpoxtavan ta savado o mi muʼyuk?».+ 4 Pe te tsʼijil komik. Vaʼun, la stsakbe skʼob li vinike, la xpoxta, laje la stak batel. 5 Xi albatike: «¿Buchʼu van junukal avuʼunik ti muʼyuk chbat slokʼes ta anil mi balchʼuj ochel ta yut chʼen+ ta skʼakʼalil savado li xnichʼone o li stot xvakaxe?».+ 6 Vaʼun, muʼyuk bu la stakʼik jpʼeluk.

7 Kʼalal laj yakʼ venta ti kʼu yelan tstʼujik li chotlebaletik ti bu mas tsotsik skʼoplale, lik yalbe jun lokʼolkʼop li buchʼutik takbilik ta ikʼele.+ Xi laj yale: 8 «Kʼalal oy buchʼu chikʼot ta veʼel ta skʼinal nupunele, mu me jaʼuk te xachoti li ta chotlebal ti bu mas tsots skʼoplale.+ Yuʼun xiʼel oy buchʼu ikʼbil ta veʼel ek ti jaʼ mas ojtikinbil kʼuchaʼal li voʼote. 9 Vaʼun, ti xtal li buchʼu laj yikʼoxuk ta veʼele xchiʼuk ti xi chalbote: ‹Jaʼ liʼ akʼo chotluk li vinik liʼe›. Jech chakʼexav xa chbat chotlan li ta chotlebal bu muʼyuk tsots skʼoplale. 10 Pe kʼalal chavichʼ takel ta ikʼele, jaʼ te xbat chotlan li ta chotlebal bu muʼyuk tsots skʼoplal sventa xi chalbot li buchʼu la stakot ta ikʼele: ‹Amigo, laʼ liʼ ti bu mas leke›. Vaʼun, chichʼoxuk ta mukʼ skotol li buchʼutik takbil ta ikʼele.+ 11 Yuʼun li buchʼu xtoyet xa chaʼi sbae chichʼ bikʼtajesbel skʼoplal, yan li buchʼu bikʼit chakʼ sbae chichʼ toybel skʼoplal».+

12 Vaʼun, xi laj yalbe ek li j-ikʼvanej ta veʼele: «Kʼalal cha-ikʼvan ta veʼel ta oʼlol kʼakʼal o ta bat kʼakʼale, mu me jaʼuk xatak ta ikʼel li avamigotake, li abankil avitsʼinabe, li avutsʼ avalaltake xchiʼuk li alakʼnatak ti jkʼulejike. Yuʼun xuʼ van stakoxuk ta ikʼel junuk kʼakʼal ek, vaʼun jaʼ atojol chkʼot. 13 Pe kʼalal chapas kʼine, jaʼ tako ta ikʼel li buchʼutik abol sbaike, li buchʼutik mu xtun skʼobike,* li koxoetike xchiʼuk li maʼsatetike,+ 14 vaʼun chamuyubaj, yuʼun muʼyuk kʼusi xuʼ stojboxuk-o sutel. Yuʼun te chavichʼ tojbel kʼalal chchaʼkuxi+ li buchʼutik tukʼike».

15 Kʼalal laj yaʼi jun vinik taje, ti ikʼbil ta veʼel eke, xi laj yalbe li Jesuse: «Xmuyubaj noʼox li buchʼu tsveʼ pan li ta Ajvalilal* yuʼun Diose».

16 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Oy jun vinik ti laj yakʼ mukʼta veʼel ta bat kʼakʼale,+ vaʼun ep buchʼutik la stak ta ikʼel. 17 Kʼalal la sta yorail li veʼel ta bat kʼakʼale, la stak batel smoso sventa xi xbat yalbe li buchʼutik takbilik ta ikʼele: ‹Laʼik, yuʼun meltsajem xa skotol›. 18 Pe lik skʼan perton skotolik.+ Xi laj yal li baʼyele: ‹La jman jsep kosil, jaʼ yuʼun chbat jkʼel; avokoluk, pasun ta perton›. 19 Xi laj yal li jun eke: ‹La jman voʼob par j-abtel vakax, jaʼ yuʼun chbat jkʼel; avokoluk, pasun ta perton›.+ 20 Xi laj yal li jun xtoke: ‹Jaʼ to linupun, jech oxal mu xuʼ kuʼun xibat›. 21 Jaʼ yuʼun, bat ta stojolal yajval li mosoile, bat yalbe skotol taje. Vaʼun, ilin tajek li yajval nae xchiʼuk xi laj yalbe li smosoe: ‹Batan ta anil li ta mukʼtik kayee xchiʼuk li ta bikʼtal bebetik ta jteklume, vaʼun ikʼo tal li buchʼutik abol sbaike, li buchʼutik mu xtun skʼobike, li maʼsatetike xchiʼuk li koxoetike›. 22 Xi laj yal ta tsʼakal li mosoile: ‹Kajval, laj xa yichʼ pasel li kʼusi laj avale, pe oy to xokol chotlebal›. 23 Xi albat yuʼun yajval li mosoile: ‹Batan ta bebetik xchiʼuk ta bikʼtal bebetik, vaʼun ikʼo tal ta persa skotolik sventa xnoj li jnae.+ 24 Yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti buchʼutik laj yichʼik takel ta ikʼele, mi junuk buchʼu tspas preva li jveʼel sventa bat kʼakʼale›».+

25 Vaʼun, li Jesuse te chanav batel xchiʼuk epal krixchanoetik, joypʼij xchiʼuk xi laj yalanbee: 26 «Mi oy buchʼu chtal ta jtojolal pe ti muʼyuk bu tspʼaj* stot, smeʼ, yajnil, xnichʼnab, sbankil yitsʼinab, yixleltak o xvixobtak xchiʼuk mi jaʼuk bu tspʼaj li xkuxlejal stuke,+ mu xuʼ xtun ta kajchankʼop.+ 27 Li buchʼu muʼyuk chkuch li jtel teʼ sventa vokolil* kʼalal chtal ta jtojolale, mu xuʼ xtun ta kajchankʼop.+ 28 Jech kʼuchaʼal liʼe, mi oy junuk avuʼunik ti tskʼan tsvaʼan junuk tayal kʼelob osile, ¿mi mu baʼyeluk chchotan sba sventa tskʼel kʼu yepal chlaj yuʼun sventa stsuts yuʼun li kʼusi tspase? 29 Yuʼun mi moʼoje, xuʼ me xakʼbe snakleb, pe muʼyuk bu tstsuts yuʼun, vaʼun yikʼaluk me xlik labanatuk yuʼun li buchʼutik chilike, 30 xi chalike: ‹Oy kʼusi lik svaʼan li vinik leʼe, pe muʼyuk bu stsuts yuʼun›. 31 ¿Mi oy van junuk ajvalil ti chbat spas kʼop xchiʼuk yan ajvalil, ti mu baʼyeluk chchotan sba sventa tsnop lek mi stsal yuʼun ta lajunmil soltaroetik li yan ajvalil ti jaʼ oy 20 mil yajsoltarotake? 32 Ta melel, mi mu xuʼ yuʼune, tstak batel jtsop jkʼopojel kʼalal nom to xtal li yan ajvalile, vaʼun tskʼan ti akʼo spas ta jun yoʼontonike. 33 Jaʼ noʼox jech ek, naʼik me lek ti mu me xuʼ xatunik ta kajchankʼop mi muʼyuk chaviktaik* skotol li kʼusitik oy avuʼunike.+

34 »Toj lek ta melel maʼ li atsʼame. Pe mi oy junuk velta chlaj yip li atsʼame, ¿kʼuxi xa chchiʼub?+ 35 Mu xa kʼusi xtun-o ta sventa li balumile, mi jaʼuk ta sventa li skʼaʼal balumile. Tstaniik lokʼel. Akʼo yaʼi li buchʼu tskʼan chchikintae».+

15 Vaʼun, skotol li jtsobpatanetik xchiʼuk li jpasmuliletike nopajik talel ta stojolal Jesus sventa chaʼibeik li skʼope.+ 2 Li jfariseoetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale xi chbikʼtal kʼopojik-oe: «Lek chchʼam jpasmuliletik li vinik leʼe xchiʼuk chchiʼin ta veʼel». 3 Vaʼun, xi albatik yuʼun Jesus li lokʼolkʼop liʼe: 4 «Mi oy jun vinik avuʼunik ti oy sien ta kot xchije, pe ti chʼay jkote, ¿mi mu teuk van chikta ta takixokol balumil li 99 ta kot sventa chbat saʼ tal li jkot ti chʼayeme, ti jaʼ to chlaj yoʼonton mi la stae?+ 5 Vaʼun, tskajan ta snekeb mi la stae xchiʼuk xkuxet xa yoʼonton. 6 Vaʼun, kʼalal chkʼot ta snae, tstak ta ikʼel yamigotak xchiʼuk slakʼnatak, xi chalbee: ‹Jmojuk kuxetuk koʼontontik, yuʼun laj xa jta li jchij ti chʼayem toʼoxe›.+ 7 Chkalboxuk avaʼiik ti jaʼ jech xkuxet yoʼontonik ta vinajel kʼalal tsutes yoʼonton li jun jpasmulile,+ ti jaʼ mu sta jech ta skoj li 99 ta voʼ tukʼil krixchanoetik ti mu persauk sutes yoʼontonike.

8 »O mi oy junuk ants ti oy lajunsep drakma* stakʼine, pe ti chʼay jsepe, ¿mi mu tauk stsan skantil, tsmes lek sna xchiʼuk tsaʼ lek ti jaʼ to chlaj yoʼonton mi la stae? 9 Vaʼun, kʼalal mi la stae, tstak ta ikʼel li yamigotake* xchiʼuk li slakʼnatake, xi chalbee: ‹Jmojuk kuxetuk koʼontontik, yuʼun laj xa jta li jsep drakma* takʼin ti chʼayem toʼoxe›. 10 Chkalboxuk avaʼiik ti jaʼ jech xkuxet yoʼonton li yaj-anjeltak Dios kʼalal tsutes yoʼonton li jun jpasmulile».+

11 Vaʼun, xi laj yale: «Oy jun vinik ti oy chaʼvoʼ xnichʼone. 12 Xi laj yalbe stot li itsʼinale: ‹Tot, akʼbun li jparte ti kʼu yepal skʼoplal chavakʼbune›. Vaʼun, li totile la xchʼakbe kʼusitik oy yuʼun li chaʼvoʼ xnichʼnabe. 13 Kʼalal echʼ jayibuk kʼakʼale, la stsob skotol kʼusitik oy yuʼun li itsʼinale, bat ta namal balumil, vaʼun te laj yixtolan skotol li kʼusitik oy yuʼune, yuʼun muʼyuk xa noʼox spajeb li kʼusitik la spase. 14 Kʼalal laj xa ox slajes skotole, tal tsatsal viʼnal li ta namal balumil taje, vaʼun lik yil svokol. 15 Jech oxal, bat spakʼalin sba ta stojolal jun jnaklej li ta balumil taje, vaʼun takat batel ta yosil sventa chchabibe xchitom.+ 16 Oy tajek ta yoʼonton tslajesbe yaʼi sveʼel chitom li kereme, pe muʼyuk buchʼu kʼusi x-akʼbat slajes.

17 »Xi laj yal kʼalal vul xchʼulele: ‹¡Kʼu to noʼox yepal yaj-abteltak jtot ti ep spanike, jaʼuk ti voʼone chicham xa ta viʼnal! 18 Ta jtam batel jbe, chibat yoʼ bu oy li jtote xchiʼuk xi chkalbee: «Tot, jtaoj jmul ta stojolal Dios ta vinajel xchiʼuk ta atojolal. 19 Mu xa jta-o ti chapʼisun ta anichʼone. Pʼisun xa noʼox kʼuchaʼal junuk avaj-abtel»›. 20 Jech oxal, la stam batel sbe, bat yoʼ bu oy li stote. Kʼalal nom to skʼan xkʼote, taat ta ilel yuʼun li stote, kʼuxubaj ta yoʼonton xnichʼon li totile, bat snup ta be ta anil, la smey xchiʼuk la skʼunil tsʼutsʼ.* 21 Vaʼun, xi laj yalbe li stote: ‹Tot, jtaoj jmul ta stojolal Dios ta vinajel xchiʼuk ta atojolal.+ Mu xa jta-o ti chapʼisun ta anichʼone›. 22 Pe xi laj yalbe smosotak li totile: ‹¡Sobanik!, ichʼik tal jlikuk natil kʼuʼil ti bu mas leke xchiʼuk lapbeik. Jech xtok, xojbeik junuk aniyo ta sniʼ skʼob xchiʼuk lapbeik xonob. 23 Xchiʼuk ikʼik tal li chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme, milik jtiʼtik xchiʼuk muyubajkutik, 24 yuʼun chamem toʼox li jnichʼon liʼe, pe chaʼkuxi xa;+ chʼayem toʼox, pe laj xa yichʼ tael›. Vaʼun, lik muyubajikuk.

25 »Pe jaʼo batem ta yosilik li bankilale, vaʼun kʼalal sut tal xchiʼuk ti nopaj tal ta snae, laj yaʼi ti chnik son xchiʼuk ti yakal ch-akʼotajike. 26 Jech oxal, la skʼopon jun yajtunel xchiʼuk la sjakʼbe kʼusi yakal chkʼot ta pasel. 27 Xi takʼbate: ‹Sut tal li avitsʼine, vaʼun li atote la smil jkot chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme, yuʼun muʼyuk ip* sut tal›. 28 Pe ilin ta jyalel xchiʼuk mu skʼan x-och li ta snae. Vaʼun, lokʼ tal li stote xchiʼuk lik skʼanbe vokol ti akʼo ochuke. 29 Xi la stakʼbe li stote: ‹¡Kʼelavil!, oy xa jayibuk jabil chi-abtej ta atojolal kʼuchaʼal jun moso xchiʼuk mi junuk velta kiktaoj jba ta xchʼunel li amantaltake. Pe mi junuk velta avakʼojbun jkotuk chʼiom tentsun sventa ximuyubaj xchiʼuk li kamigotake. 30 Pe jaʼ noʼox ti sut tal li anichʼon ti ay yixtolan ta jchonbail antsetik li kʼusitik oy avuʼune, la amilbe jkot chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme›. 31 Vaʼun, xi la stakʼbe xnichʼon li totile: ‹Jnichʼon, liʼ onoʼox achiʼinojun-o maʼ li voʼote xchiʼuk jaʼ avuʼun skotol li kʼusitik oy kuʼune. 32 Pe yuʼun skʼan xijmuyubaj xchiʼuk ti xkuxetuk noʼox koʼontontike, yuʼun chamem toʼox li avitsʼine, pe chaʼkuxi xa; chʼayem toʼox, pe laj xa yichʼ tael›».

16 Vaʼun, xi laj yalbe li yajchankʼoptak eke: «Oy jun jkʼulej vinik ti oy jun jchabina yuʼun ti laj yichʼ tikʼbel smul ta skoj ti jecheʼ la chixtolanbe li kʼusitik oy yuʼun yajvale. 2 Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel xchiʼuk xi laj yalbee: ‹¿Kʼusi ti vaʼ yelan yakalot spasel ti kʼot ta jchikine? Albun kaʼi kʼu yelan oy skotol li kʼusitik aventainoje, yuʼun muʼyuk xa bu chabain li jnae›. 3 Xi la snop ta yoʼonton li jchabinae: ‹¿Kʼusi van ta jpas ta skoj ti tslokʼesun ta kabtel li kajvale? Yuʼun muʼyuk xa yipal kuʼun ta yabtelanel li balumile xchiʼuk chikʼexav ta skʼanel limoxna. 4 ¡Aa!, laj xa jnaʼ kʼusi ta jpas sventa oyuk buchʼu xiyotes ta sna kʼalal mi lilokʼesat ta jchabinae›. 5 Vaʼun, la stak ta ikʼel ta jujuntal li buchʼutik oy yil ta stojolal yajvale, xi laj yalbe li baʼyele: ‹¿Kʼu yepal avil yuʼun li kajvale?›. 6 Xi la stakʼe: ‹Oy sien ta pʼis aseite ti pasbil ta oliva ti lek mukʼtik spʼisole›.* Xi albate: ‹Chotlan, liʼ oy li svunal avil ti la apas firmare xchiʼuk 50 xa noʼox ta pʼis xatsʼiba ta anil›. 7 Vaʼun, xi laj yalbe li jun eke: ‹¿Kʼu yepal avil li voʼote?›. Xi la stakʼe: ‹Oy sien ta pʼis trigo ti lek mukʼtik spʼisole›.* Xi albate: ‹Tsako li svunal kʼusi kʼotem ta nopel ta sventa li avile xchiʼuk 80 xa noʼox ta pʼis xatsʼiba›. 8 Manchuk mi muʼyuk tukʼ li jchabinae, kʼupil kʼoptaat yuʼun li yajvale, yuʼun pʼij ti kʼu yelan la spas sbae; yuʼun li krixchanoetik avie* jaʼ mas pʼijik, jaʼ mu sta li yajtuneltak Diose.*+

9 »Chkalboxuk avaʼiik xtok ti xatunesik li kʼulejal ta balumil* sventa xasaʼ avamigotakike,+ yuʼun kʼalal mi laj skʼoplal li kʼulejal taje, li avamigotakike chikʼoxuk ochel ta snaik ti jaʼ sventa sbatel osile.+ 10 Li buchʼu tukʼ chakʼ sba ta sventa li kʼusi jutuke tukʼ chakʼ sba xtok ta sventa li kʼusi epe, jech xtok, li buchʼu muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta sventa li kʼusi jutuke muʼyuk tukʼ chakʼ sba xtok ta sventa li kʼusi epe. 11 Jaʼ yuʼun, mi muʼyuk tukʼ avakʼoj abaik ta sventa li akʼulejalik ta balumile, ¿buchʼu xa noʼox spatoj yoʼonton chal ti xuʼ xabain li melel kʼulejale? 12 Jech xtok, mi muʼyuk tukʼ avakʼoj abaik ta sventa li kʼusi maʼuk avuʼunike, ¿buchʼu xa noʼox chakʼboxuk li kʼusi kʼejbil ti jaʼ avuʼunike?+ 13 Mu me xuʼ xtun ta moso ta chaʼvoʼ yajval mi junuk j-abtel ta na, yuʼun tskontrain li june, jaʼ tskʼan li yane; o jaʼ mas nopol chakʼ sba ta stojolal li june, pe tspʼaj li yane. Jaʼ me jech ek, mu me xuʼ xatunik ta smoso Dios xchiʼuk ta smoso Kʼulejal».+

14 Kʼalal laj yaʼi jfariseoetik skotol li kʼusitik taje, lik snel satiik sventa tslabanik, yuʼun xpichʼet yoʼontonik ta takʼin.+ 15 Jaʼ yuʼun, xi albatike: «Li voʼoxuke chavalik ta stojolal krixchanoetik ti tukʼoxuke,+ pe xojtikin me Dios li avoʼontonike.+ Yuʼun ibal me sba* chil Dios li kʼusi mukʼ skʼoplal chil krixchanoetike.+

16 »Li Mantal xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike laj yichʼ alel kʼalal to ta skʼakʼalil Juan. Jaʼo te lik yichʼ alel tal ti jaʼ lekil aʼyejetik li Ajvalilal* yuʼun Diose, vaʼun jaʼ li kʼusi ta sjunul yoʼonton tskʼan tsta li jeltos krixchanoetike.+ 17 Ta melel, xuʼ van jaʼ mu vokoluk chlaj skʼoplal li vinajel xchiʼuk balumile, pe li kʼusi tsʼibabil ta Mantale persa onoʼox chkʼot ta pasel skotol, manchuk mi jaʼ li letra ti bikʼit tajek ta skotole.+

18 »Tsloʼla snup xchiʼil li buchʼu tsutes-o* yajnil xchiʼuk ti chikʼ yan antse, jech xtok, ta xmulivaj li buchʼu chikʼ jun ants ti sutesbil yuʼun smalale.+

19 »Oy jun jkʼulej vinik ti naka kuxul morado xchiʼuk lino pokʼ tslape xchiʼuk ti xkuxet noʼox yoʼonton jujun kʼakʼal tskʼupin skʼulejale. 20 Pe nopem xaʼi te chakʼik jun jkʼanlimoxna vinik li ta stiʼ snae, Lasaro sbi, noj ta kʼaʼal chin li sbekʼtale 21 xchiʼuk oy tajek ta yoʼonton tslajes yaʼi li kʼusitik chlilij yalel ta xmexa li jkʼulej vinike. Pe chlaj ta lekʼbel ta tsʼiʼ xtok li skʼaʼal chine. 22 Vaʼun, kʼalal echʼ batel kʼakʼale, cham li jkʼanlimoxnae, vaʼun ikʼat batel yuʼun anjeletik ta xokon Abraan.

»Cham li jkʼulej vinik eke xchiʼuk laj yichʼ mukel. 23 Kʼalal jaʼo te chil svokol ta Mukinale,* la stoy muyel sat, te laj yil batel ta nom li Abraan xchiʼuk Lasaro ti te oy ta xokone. 24 Jech oxal, kʼopoj xchiʼuk xi laj yale: ‹Jtot Abraan, kʼuxubinun, tako tal li Lasaroe, akʼo stsʼaj sniʼ skʼob ta voʼ sventa xtal sikubtasbun kokʼ, yuʼun toj echʼem chkil jvokol ta skoj ti xtiltun* li kʼokʼe›. 25 Pe xi laj yal li Abraane: ‹Jnichʼon, vuleso ta ajol ti ep kʼusitik la ata ta akuxlejale, jaʼuk li Lasaroe naka chopol kʼusitik la sta. Pe li avi une, liʼ xa la sta spatobil yoʼontone, yan li voʼote chavil avokol. 26 Maʼuk noʼox taje, yuʼun oy jun natil xab* ta oʼlol kuʼuntik, jaʼ yuʼun li buchʼutik tskʼan chbatik ti bu oyoxuke mu xuʼ xjelavik batel xchiʼuk muʼyuk buchʼu xuʼ xjelav tal ta jtojolalkutik xtok liʼe›. 27 Vaʼun, xi laj yale: ‹Mi jeche chaʼa, tot, ta jkʼanbot vokol ti akʼo xatak batel ta sna jtote, 28 yuʼun oy voʼob kitsʼinab ti skʼan lek tsʼakal xcholbatik mantal sventa mu xtalik li ta yavil tsatsal vokolil liʼe›. 29 Pe xi la stakʼ li Abraane: ‹Te oy ta stojolalik li kʼusitik la stsʼiba Moises xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike; jaʼ akʼo xchikintabeik li kʼusitik chalike›.+ 30 Vaʼun, xi la stakʼe: ‹Jtot Abraan, muʼyuk ta xchikintabeik, yuʼun jaʼ to tsutes yoʼontonik mi jaʼ bat ta stojolalik li buchʼu chaʼkuxieme›. 31 Pe xi la stakʼ li Abraane: ‹Mi mu skʼan xchikintabeik li kʼusitik la stsʼiba Moises+ xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike, muʼyuk me bu chchʼunbeik xtok li buchʼu chaʼkuxieme›».

17 Vaʼun, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Persa onoʼox chtal li kʼusitik tsmak* akanile. Pe ¡toj abol sba li buchʼu tsmak akanile! 2 Jaʼ me mas lek jechuk ti akʼo sjokʼanbeik stanal molino ta snukʼ xchiʼuk ti akʼo yichʼ jipel ochel ta nabe, ti jaʼ mu smakbe* yakan junuk li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaik liʼe.+ 3 Kʼelo me aba atukik. Mi oy bu la spas smul junuk velta li avermanoe, tsots xavalbe mantal,+ vaʼun pasbo perton mi la sutes yoʼontone.+ 4 Manchuk mi vukub to velta ta kʼakʼal tspas smul ta atojolal xchiʼuk ti vukub to velta xi chtal yalbote: ‹Pasbun perton›, skʼan me xapasbe perton».+

5 Xi laj yalbeik Kajvaltik li jtakboletike: «Akʼbun mas xchʼunel koʼontonkutik».+ 6 Laje, xi laj yal li Kajvaltike: «Ti jechuk smukʼul xchʼunel avoʼontonik kʼuchaʼal sbekʼ mostasae,* xi chavalbeik jechuk li teʼ* liʼe: ‹¡Bulo aba lokʼel, bat tsʼuno aba ta nab!›, vaʼun ta xchʼunboxuk.+

7 »¿Buchʼu junukal avuʼunik ti oy junuk smoso ti yakal tslok osil o ti yakal ta xchabi jtsop chij ti xi chalbe mi sut tal ta osiltike: ‹Laʼ ta anil liʼe, chotlan ta veʼel› mi xi van? 8 Mu jechuk, ¿mi mu van xiuk chalbee: ‹Meltsanbun jutebuk kʼusi jlajes, lapo amak* sventa xavakʼbun jveʼel xchiʼuk xavakʼbun kʼusi chkuchʼ, vaʼun jaʼ to xaveʼ xavuchʼ voʼ mi laj koʼontone›? 9 Muʼyuk bu tstojbe ta vokol li smoso ti la spas skotol li kʼusitik sbainoje, ¿mi mu jechuk? 10 Jaʼ jech li voʼoxuk eke, kʼalal mi laj xa ox apasik skotol li kʼusitik akʼbil ta abaik spasele, xi xavalike: ‹Mosoilunkutik noʼox ti mu kʼusi xitunkutik-oe. Li kʼusi la jpaskutike jaʼ onoʼox li kʼusi skʼan jpaskutike›».+

11 Vaʼun, kʼalal jaʼo chbat ta Jerusalene, te echʼ ta yosilal Samaria xchiʼuk Galilea. 12 Kʼalal jaʼo yakal ch-och batel ta jun bikʼit lume, te nupat ta be yuʼun lajunvoʼ viniketik ti ipik ta leprae,* pe nom noʼox la svaʼan sbaik.+ 13 Avanik xchiʼuk xi laj yalike: «¡Jesus, Jchanubtasvanej, oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolalkutik!». 14 Kʼalal ilatike, xi albatike: «Batanik, bat akʼo abaik ta ilel ta stojolal li paleetike».+ Pe kʼalal jaʼo chanavik batele, poxtajik.+ 15 Oy jun yuʼunik ti sut tal kʼalal laj yil ti kole, tsots x-avet tal sventa tstoybe skʼoplal Dios. 16 Vaʼun, la spatan sba ta yakan Jesus, la stojbe ta vokol. Jaʼ to noʼox jun jsamaria vinik+ xtok. 17 Xi laj yal li Jesuse: «Lajunvoʼ ta skotolik ti laj yichʼik poxtaele, ¿mi mu jechuk? Vaʼun chaʼa, ¿bu oyik li balunvoʼ xchiʼiltake? 18 ¿Mi yuʼun jaʼ noʼox sut tal sventa stoybe skʼoplal Dios li jyanlum vinik liʼe?». 19 Vaʼun, xi laj yalbe li vinike: «Likan, tamo batel abe, lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone».+

20 Kʼalal jakʼbat yuʼun jfariseoetik bakʼin chtal li Ajvalilal* yuʼun Diose,+ xi la stakʼe: «Mu yuʼunuk lek xa tajek xvinaj chtal li Ajvalilal yuʼun Diose, 21 mi jaʼuk xi chalike: ‹¡Kʼelavilik liʼe!› o ‹¡Kʼelavilik leʼe!›. Yuʼun liʼ oy ta oʼlol avuʼunik* li Ajvalilal yuʼun Diose».+

22 Vaʼun, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Chkʼot skʼakʼalil ti oy ta avoʼontonik chakʼan chakʼelbeik li skʼakʼalil kʼalal chtal li Xnichʼon Krixchanoe, pe muʼyuk bu chavilik. 23 Xchiʼuk xi cha-albatike: ‹¡Kʼelavilik leʼe!› o ‹¡Kʼelavilik liʼe!›. Mu me xabatik mi jaʼuk xatsʼakliik batel ta anil.+ 24 Yuʼun jech kʼuchaʼal saksevul* ti xlebluj to lokʼel ta vinajel ti chbat kʼalal to ta jot vinajel li xojobale, jaʼ jech ek li Xnichʼon Krixchano+ kʼalal mi kʼot skʼakʼalile.+ 25 Pe persa baʼyel chil svokol xchiʼuk chichʼ pʼajel yuʼun li jkʼol kuxlejal liʼe.+ 26 Jech xtok, jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel ta skʼakʼalil Noee,+ jaʼ jech chkʼot ta pasel li ta skʼakʼalil Xnichʼon Krixchanoe:+ 27 li vaʼ kʼakʼale, ta xveʼik, ta x-uchʼbolajik noʼox li krixchanoetike, ta saʼ yajnil li viniketike xchiʼuk chakʼ ta malijel stsebik li krixchanoetike; jaʼ to la xkechanik kʼalal och ta arka li Noee,+ vaʼun vul li Nojelal ta voʼe xchiʼuk laj skotolik.+ 28 Jech xtok, jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel ta skʼakʼalil Lote:+ ta xveʼik, ta x-uchʼbolajik noʼox li krixchanoetike, ta xmanolajik, ta xchonolajik, ta stsʼunolajik xchiʼuk ta svaʼan snaik. 29 Pe kʼalal jaʼo lokʼ batel ta Sodoma li Lote, yal tal kʼokʼ xchiʼuk asufre ta vinajel, vaʼun laj skotolik.+ 30 Jaʼ jech chkʼot ta pasel ek li vaʼ kʼakʼal kʼalal chakʼ sba ta ilel ta stojolal krixchanoetik li Xnichʼon Krixchanoe.+

31 »Li vaʼ kʼakʼale, li buchʼu te oy ta sjol snae akʼo mu xyal yichʼ li kʼusitik oy yuʼun ta yut snae, jech xtok, li buchʼu te oy ta yosile mu me sut skʼel li kʼusitik yiktaoj komele. 32 Vuleso me ta ajolik li yajnil Lote.+ 33 Li buchʼu tspoj yaʼi xkuxlejal* stuke ta me xchʼay yuʼun, yan li buchʼu chchʼay yuʼune jaʼ me chkuxi-o.+ 34 Chkalboxuk avaʼiik ti vaʼ akʼobale, te puchʼul ta jun tem* chaʼvoʼ krixchanoetik: li june ch-ikʼat batel, pe li yane te ch-iktaat komel.+ 35 Oy chaʼvoʼ antsetik ti jmoj yakal chjuchʼunik ta molinoe: li june ch-ikʼat batel, pe li yane te ch-iktaat komel». 36* —— 37 Jech oxal, xi la stakʼbeike: «Kajval, ¿bu chkʼot ta pasel taje?». Xi albatike: «Ti bu oy li animaetike, te chbat stsob sbaik li aguilaetike».+

18 Vaʼun, lik albatikuk jun lokʼolkʼop ta sventa ti toj tsots skʼoplal skʼan mu xikta sbaik ta spasel orasion sventa mu xlubtsajike,+ 2 xi lik yale: «Oy jun jchapanvanej ta jun jteklum ti muʼyuk bu chiʼta Dios xchiʼuk ti muʼyuk bu chichʼ ta mukʼ krixchanoetike. 3 Jech xtok, li ta jteklum taje oy jun ants ti chamem smalale, chkʼotilan ta stojolal li jchapanvaneje xchiʼuk xi chalbee: ‹Kʼelo ti tukʼuk xkichʼ chapanel kʼalal chikʼun batel ta snail chapanobbail li kajkontrae›. 4 Lek jal ti muʼyuk bu la stsakbe ta mukʼ skʼop ants li jchapanvaneje, pe xi la snop ta tsʼakale: ‹Manchuk mi muʼyuk bu ta jxiʼta Dios xchiʼuk ti muʼyuk bu chkichʼ ta mukʼ mi junuk krixchanoe, 5 ta skoj ti liʼ xvulvun ta jtojolal li ants ti chamem smalale, ta jkʼel ti akʼo tukʼuk xichʼ chapanel sventa mu xa xtal svulilanune, yuʼun liʼ xvaʼvun ta skʼanel partee›».+ 6 Vaʼun, xi laj yal li Kajvaltike: «¡Chikintaik li kʼusi laj yal li jchapanvaneje, manchuk mi muʼyuk tukʼ stalelal! 7 Jaʼ me jech ta melel, ¿mi mu tauk skʼel Dios ti tukʼuk xchapanatik li buchʼutik tʼujbil yuʼun ti ta kʼakʼal akʼobal tskʼanik vokol ta stojolale+ xchiʼuk mi mu tauk xakʼ ta ilel ta stojolalik ti oy lek smalael yuʼune?+ 8 Chkalboxuk avaʼiik ti tskʼel ti akʼo tukʼuk xichʼik chapanel ta anile. Pe kʼalal mi vul li Xnichʼon Krixchanoe, ¿mi oy van ta melel jech xchʼunel oʼontonal tsta li ta balumile?».

9 Pe xi laj yal jun lokʼolkʼop xtok ta sventa li buchʼutik spatoj yoʼonton ti tukʼ chaʼi sbaike xchiʼuk ti muʼyuk sbalil chilik yantike: 10 «Muy batel chaʼvoʼ viniketik ta templo sventa tspasik orasion, jun jfariseo xchiʼuk jun jtsobpatan. 11 Te vaʼi sventa tspas orasion li jfariseoe, xi lik yalbe sba skʼoplal stuke: ‹Dios, ta jtojbot ta vokol ti mu jechukun kʼuchaʼal skotol li yantike: ti j-elekʼetike, ti muʼyuk stukʼilike, ti tsloʼla snup xchiʼilike xchiʼuk ti mi jaʼuk xikoʼolaj kʼuchaʼal li jtsobpatan liʼe. 12 Chaʼkoj ta jpas ayuno* ta xemana, chkakʼ jdiesmo ta skotol li kʼusitik ta jtae›.+ 13 Yan li jtsobpatane nom to la svaʼan sba, mi jaʼuk skʼan stoy muyel sat ta vinajel, kʼajomal noʼox lik smaj stiʼ yoʼonton xchiʼuk xi laj yale: ‹Ay Dios, oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolal, yuʼun jpasmulilun›.+ 14 Chkalboxuk avaʼiik ti vinik taje jaʼ mas tukʼ skʼoplal kʼalal sut batel ta snae, jaʼ mu sta li jfariseoe.+ Yuʼun li buchʼu xtoyet xa chaʼi sbae chichʼ bikʼtajesbel skʼoplal, yan li buchʼu bikʼit chakʼ sbae chichʼ toybel skʼoplal».+

15 Vaʼun, li krixchanoetike te laj yikʼbeik tal uni ololetik sventa xakʼ skʼob ta stojolalik, pe kʼalal laj yil jchankʼopetik taje, lik yutik.+ 16 Pe laj yikʼ tal ololetik li Jesuse xchiʼuk xi laj yale: «Akʼo talikuk ta jtojolal li uni ololetike xchiʼuk mu xapajesik. Yuʼun jaʼ jechik li buchʼutik chuʼuninik li Ajvalilal* yuʼun Diose.+ 17 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti buchʼu muʼyuk chchʼam li Ajvalilal yuʼun Dios jech kʼuchaʼal jun uni olole, mi jaʼuk onoʼox bu ch-och te».+

18 Oy jun ajvalil ti xi la sjakʼbe Jesuse: «Lekil Jchanubtasvanej, ¿kʼusi skʼan jpas sventa jta li kuxlejal sbatel osile?».+ 19 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼu yuʼun chavalbun ti lekune? Muʼyuk onoʼox buchʼu lek, jaʼ noʼox stuk lek li Diose.+ 20 Xavojtikin li mantaletike: ‹Mu xaloʼla anup achiʼil,+ mu xamilvan,+ mu xa-elkʼaj,+ mu xanopbe smul achiʼil+ xchiʼuk ichʼo ta mukʼ atot ameʼ›».+ 21 Vaʼun, xi la stakʼ li vinike: «Ta jbikʼtal onoʼox lik jpas tal skotol maʼ taje». 22 Xi laj yal Jesus kʼalal laj yaʼie: «Oy to jtos kʼusi skʼan avuʼun: chono skotol li kʼusitik oy avuʼune, li stojole bat chʼakbo li buchʼutik abol sbaike; jaʼ jech chata akʼulejal ta vinajel, vaʼun laʼ tsʼakliun».+ 23 Kʼalal laj yaʼi taje, lik yat tajek yoʼonton, yuʼun jkʼulej tajek.+

24 Li Jesuse la skʼel batel li vinike, vaʼun xi laj yale: «¡Toj vokol chaʼi ch-och batel ta Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼutik oy stakʼinike!+ 25 Ta melel, jaʼ mu vokoluk chjelav ta sat akuxa sventa tsʼisom jkot kameyo, jaʼ toj vokol ch-och ta Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼu jkʼuleje».+ 26 Xi laj yalik li buchʼutik laj yaʼiik taje: «¿Buchʼu xa noʼox xuʼ xkol?».+ 27 Xi laj yale: «Li kʼusitik mu xuʼ yuʼun spasel li krixchanoetike, xuʼ yuʼun spasel li Diose».+ 28 Pe xi laj yal li Pedroe: «¡Kʼelavil!, li voʼonkutike kiktaojkutik li kʼusitik oy kuʼunkutik sventa jtsʼakliotkutike».+ 29 Xi albatike: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti skotol li buchʼu yiktaoj sna o yajnil o sbankil o yitsʼin o xvix o yixlel o stot smeʼ o xnichʼnab ta skoj li Ajvalilal yuʼun Diose+ 30 mas to me toj ep tsta li avi kʼakʼale xchiʼuk ta me sta xkuxlejal sbatel osil ta tsʼakal».+

31 Vaʼun, parte laj yikʼ batel li 12 ta voʼ jtakboletike xchiʼuk xi laj yalanbee: «¡Kʼelavilik! Chijmuy batel ta Jerusalen, vaʼun chkʼot ta pasel* skotol li kʼusitik stsʼibaoj j-alkʼopetik ta sventa li Xnichʼon Krixchanoe.+ 32 Jech kʼuchaʼal liʼe, chichʼ akʼel ta skʼob jyanlumetik sventa tslabanik,+ muʼyuk xa noʼox xkʼexlal chilbajinik+ xchiʼuk tstubtaik,+ 33 vaʼun tsmilik mi laj xa ox stsitsike;*+ pe chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼal».+ 34 Pe mi jtosuk bu laj yaʼibeik smelolal taje, yuʼun mukbil smelolal li kʼusitik albatike.

35 Vaʼun, kʼalal poʼot xa ox xkʼot ta Jeriko li Jesuse, te chotol jun maʼsat vinik ta xokon be, te tskʼan limoxna.+ 36 Kʼalal laj yaʼi ti ep te ch-echʼ krixchanoetik li maʼsate, la sjakʼ kʼusi ti yakal chkʼot ta pasele. 37 Xi laj yalbeike: «¡Jaʼ liʼ yakal ch-echʼ li Jnasaretal Jesuse!». 38 Xi lik avanuke: «¡Jesus, Xnichʼon David, oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolal!». 39 Pe li buchʼutik jbabeik batele tsots lik yutik ti akʼo stsʼijie, pe mas to tsots xi lik avanuke: «¡Xnichʼon David, oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolal!». 40 Jech oxal, vaʼi li Jesuse xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo yikʼik tal li vinike. Kʼalal nopaj xa ox tale, xi la sjakʼ li Jesuse: 41 «¿Kʼusi chakʼan ta jpasbot?». Xi laj yalbee: «Kajval, akʼo jamuk li jsate». 42 Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «Akʼo jamuk li asate; lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone».+ 43 Jech oxal, ta ora noʼox jam li sate, vaʼun lik stsʼakli batel Jesus+ xchiʼuk la stoybe skʼoplal Dios. Kʼalal laj yilik krixchanoetik li kʼusi kʼot ta pasele, lik skʼupil kʼoptaik Dios ek.+

19 Vaʼun, och batel ta Jeriko, te echʼ batel ta oʼlol. 2 Te oy jun vinik li ta jteklum taje, Sakeo sbi; jaʼ jun bankilal jtsobpatan xchiʼuk jkʼulej vinik. 3 Tskʼel yaʼi buchʼu li Jesuse, pe mu xil ta skoj ti tsinil tajek epal krixchanoetike, yuʼun komkom vinik noʼox. 4 Jaʼ yuʼun, jelav batel ta anil, muy ta jtekʼ sikomoro teʼ sventa tskʼel li Jesuse, yuʼun poʼot xa ox te xjelav li ta be taje. 5 Kʼalal te xa x-echʼ Jesus ti bu taje, la skʼel muyel xchiʼuk xi laj yalbee: «Sakeo, yalan tal ta anil, yuʼun te chivay ta ana tana». 6 Jech oxal, yal tal ta anil xchiʼuk xkuxet noʼox yoʼonton te laj yakʼ vayuk ta sna. 7 Pe te lik bikʼtal kʼopojuk skotol li krixchanoetik kʼalal laj yilik taje, xi laj yalike: «Bat vayuk ta sna jun jpasmulil vinik».+ 8 Pe vaʼi li Sakeoe xchiʼuk xi laj yalbe li Kajvaltike: «¡Kʼelavil, Kajval!, chkakʼbe j-oʼloluk kʼusitik oy kuʼun li buchʼutik abol sbaike, jech xtok, chanib to velta ta jsutesbe li buchʼu laj kelkʼanbe ta mukul stakʼine».+ 9 Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «Laj xa sta skolebalik avi li buchʼutik liʼ nakalik ta nae, yuʼun jaʼ xnichʼonot Abraan ek. 10 Yuʼun li Xnichʼon Krixchanoe jaʼ tal saʼ xchiʼuk tal skolta li buchʼutik chʼayemike».+

11 Kʼalal jaʼo te yakal chaʼiik li kʼusitik chale, albatik jun lokʼolkʼop xtok ta skoj ti te nopol oyik ta Jerusalene, yuʼun tsnopik ti chvinaj tal ta anil li Ajvalilal* yuʼun Diose.+ 12 Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Oy jun vinik ti jaʼ xnichʼon ajvalile bat ta nom+ sventa chichʼ yabtel ta ajvalil, vaʼun sut tal. 13 Laj yikʼ tal lajunvoʼ smoso, laj yakʼbe lajuneb mina* ta skotolik xchiʼuk xi laj yale: ‹Abtelanik ti kʼu sjalil chibate›.+ 14 Pe kontrainbil yuʼun xchiʼiltak ta jteklum, jaʼ yuʼun la stakik batel jtsop jkʼopojel ta stojolal sventa xi xalbeike: ‹Mu jkʼankutik xa-och ta ajvalil kuʼunkutik›.

15 »Kʼalal echʼ xa ox kʼuk sjalile, sut tal kʼalal laj xa ox yichʼ yabtel ta ajvalile, vaʼun la stak ta ikʼel li smosotak ti laj yakʼbe komel takʼine,* yuʼun tskʼel kʼu yepal la spasik kanal ta skoj ti laj yabtelanike.+ 16 Vaʼun, te tal li baʼyele, xi laj yale: ‹Kajval, jolin lajuneb mina li aminae›.+ 17 Vaʼun, xi albate: ‹¡Lek ti jech la apase, lekil mosoil! Yuʼun tukʼ la aventain ti kʼusi juteb laj kakʼbot aventain komele, jaʼ yuʼun ichʼo avabtel sventa chaventain lajuneb jteklum›.+ 18 Vaʼun, te tal li xchaʼvoʼale, xi laj yale: ‹Kajval, pas ta voʼob mina li aminae›.+ 19 Xi laj yalbe eke: ‹Baino voʼob jteklum li voʼot eke›. 20 Pe te tal yan xtok, xi laj yale: ‹Kajval, liʼ oy li aminae, la jpix lek ta pokʼ. 21 Yuʼun lixiʼ avuʼun ta skoj ti tsots xanaʼ xapasvan ta mantale; yuʼun chalokʼes li takʼin ti muʼyuk atikʼoj ta vankoe xchiʼuk chatsobbe sat li kʼusi mu voʼotuk la atsʼune›.+ 22 Xi albate: ‹Chopol mosoil, ta jchapanot ta skoj akʼopojel. Yuʼun anaʼoj onoʼox ti tsots jnaʼ xipasvan ta mantale, ti ta jlokʼes li takʼin ti mu voʼonuk la jtikʼ ta vankoe xchiʼuk ti ta jtsobbe sat li kʼusi mu voʼonuk la jtsʼune.+ 23 Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun muʼyuk xatikʼ ta vanko li jtakʼine?* Yuʼun kʼalal mi livule, chkichʼ sutel xchiʼuk sjol jechuk li jtakʼine›.

24 »Jech oxal, xi laj yalbe li buchʼu te vaʼajtike: ‹Pojbeik li minae, jaʼ akʼbeik li buchʼu yichʼoj lajuneb minae›.+ 25 Pe xi laj yalike: ‹¡Kajval, pe oy xa lajuneb mina yuʼun chkil une!›. 26 ‹Chkalboxuk avaʼiik ti skotol li buchʼu oy yuʼune ta to x-akʼbat mas; yan li buchʼu chʼabal yuʼune ta xpojbat sutel ti kʼu yepal oy yuʼune.+ 27 Jech xtok, ikʼik tal li kajkontratak ti mu skʼanik xi-ajvalilaj ta stojolalike, liʼ xamilik ta yeloval jsate›».

28 Kʼalal laj yoʼonton ta yalel taje, lik xanavuk, muy batel ta Jerusalen. 29 Vaʼun, kʼalal nopaj xa ox batel ta Betfague xchiʼuk ta Betaniae, te ta yok li vits Olivatik chalbeike,+ la stak batel chaʼvoʼ yajchankʼoptak li Jesuse.+ 30 Xi laj yale: «Batanik li ta bikʼit lum leʼe, vaʼun mi lakʼotik xa oxe, te chukul chataik jkot chʼiom vuro ti muʼyuk buchʼu skajlebinoj-oe. Titunik, vaʼun ikʼik tal liʼe. 31 Pe mi oy buchʼu xi tsjakʼboxuke: ‹¿Kʼu yuʼun chatitunik li chʼiom vuroe?›. Xi me skʼan xavalike: ‹Yuʼun chtun yuʼun li Kajvaltike›». 32 Vaʼun, batik li buchʼutik laj yichʼik takel batele xchiʼuk jaʼ jech tajek la staik kʼuchaʼal albatike.+ 33 Pe xi laj yal li yajvaltak chʼiom vuro kʼalal la stitunike: «¿Kʼu yuʼun chatitunik li chʼiom vuroe?». 34 Xi laj yalike: «Yuʼun chtun yuʼun li Kajvaltike». 35 Laje, laj yikʼbeik tal li Jesuse, la slambeik ta sba chʼiom vuro li skʼuʼ slapoj ta sbaike, vaʼun la skajanik muyel li Jesuse.+

36 Kʼalal kajal xa ox batel li Jesuse, lik skʼi ta be li skʼuʼ slapoj ta sbaike.+ 37 Vaʼun, kʼalal nopol xa ox x-echʼ batel ti bu chyal tal sbelel li vits Olivatike, xkuxet noʼox likel yoʼonton skotol li epal jchankʼopetike xchiʼuk tsots lik skʼupil kʼoptaik Dios ta skoj ti laj yilik li skʼelobiltak juʼelal laj yichʼ pasele. 38 Xi chalike: «¡Akʼo sta bendision li buchʼu chtal kʼuchaʼal Ajvalil ta sbi Jeovae!* ¡Akʼo oyuk jun oʼontonal ta vinajel xchiʼuk ichʼbiluk ta mukʼ li Dios te oy ta toyole!».+ 39 Pe xi laj yal jlom jfariseoetik ti te kapalik ta epal krixchanoetike: «Jchanubtasvanej, tsako ta utel li avajchankʼoptake».+ 40 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik, mi tsʼij xiik likele, jaʼ me chlik avanuk li tonetike».

41 Kʼalal poʼot xa ox xkʼote, la skʼel li jteklume, lik okʼuk ta skoj.+ 42 Xi laj yale: «Ti lajuk avakʼ venta atuke, ti lajuk avaʼibe smelolal li kʼusitik chakʼ jun oʼontonale... Pe li avi une, laj xa avichʼ mukbel li kʼusitik taje.+ 43 Yuʼun chkʼot skʼakʼalil ti chtal sjoyobtaot li avajkontratak ta estaka ti tsʼubajtik lek sniʼe xchiʼuk tsibtasoxuk* ta jujujot.+ 44 Tsjipot ta lum xchiʼuk li avalab achiʼuke,+ jech xtok, mi jpʼejuk ton kajal chkom ta sba yan ton liʼ ta atojolale,+ yuʼun muʼyuk xavakʼ venta kʼalal jaʼo skʼakʼalil chavichʼ kʼelele».

45 Vaʼun, och batel ta templo xchiʼuk lik snuts lokʼel skotol li buchʼutik te chchonolajike.+ 46 Te une, xi albatike: «Xi tsʼibabile: ‹Li jnae spasobil orasion chkʼot›,+ pe li voʼoxuke apasojik xa ta xchʼen j-elekʼetik».+

47 Te chchanubtasvan-o skotol kʼakʼal ta templo. Pe li bankilal paleetik, li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li buchʼutik tsots yabtelik ta jteklume lik skʼelik kʼuxi xuʼ smilik.+ 48 Pe mu staik ti kʼu yelan xuʼ smilike, yuʼun te napʼalik ta stojolal Jesus skotol li krixchanoetik sventa chaʼiik li kʼusitik chale.+

20 Oy jun kʼakʼal kʼalal jaʼo yakal chchanubtas krixchanoetik ta templo xchiʼuk kʼalal jaʼo yakal chcholbe skʼoplal li lekil aʼyejetike, te talik li bankilal paleetik, li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li moletike, 2 xi laj yalbeike: «Albun kaʼikutik, ¿bu la ata avabtel ti jech chapas li kʼusitik liʼe o buchʼu laj yakʼbot avabtel?».+ 3 Xi la stakʼe: «Oy kʼusi ta jakʼboxuk ek. Takʼbeikun tal: 4 ¿bu lik tal li yabtel Juan ti laj yakʼ ichʼvoʼe, mi ta vinajel o mi ta stojolal krixchanoetik?». 5 Vaʼun, xi lik yalbe sbaike: «‹Ta vinajel› mi xkutike, xi chalbutike: ‹¿Kʼu yuʼun muʼyuk xachʼunbeik chaʼa?›. 6 Pe ‹ta stojolal krixchanoetik› mi xkutike, chakʼbutik ton skotol li krixchanoetike, yuʼun xchʼunojik ti jaʼ jun j-alkʼop li Juane».+ 7 Jaʼ yuʼun, laj yalik ti mu snaʼik bu likem tale. 8 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk chkalboxuk bu la jta kabtel ek ti jech ta jpas li kʼusitik liʼe».

9 Te une, lik yalbe jun lokʼolkʼop li krixchanoetike: «Oy jun vinik la stsʼun uva,+ vaʼun laj yakʼbe slokʼ jtsʼunolajeletik, laje bat ta namal balumil, jal te jokʼtsaj.+ 10 Kʼalal kʼot yoraile, la stak batel jun mosoil ta stojolal li jtsʼunolajeletik sventa x-akʼbat jlomuk li sat uvae. Pe majat yuʼun li jtsʼunolajeletike, vaʼun xokol skʼob takat sutel.+ 11 Pe jaʼ noʼox jech la spas yan velta li yajval uvae, la stak batel yan smoso. Tsots la smajik ek, la xkʼexlaltasik xchiʼuk xokol skʼob la stakik sutel ek. 12 Laj to stak batel yan xtok, yoxvoʼal xa; la syayijesik ek xchiʼuk la snutsik lokʼel. 13 Vaʼun xi laj yal li yajval uvae: ‹¿Kʼusi van skʼan jpas? Jaʼ xa ta jtak batel li jkerem ti jkʼanoje.+ Xuʼ van jaʼ xichʼik ta mukʼ›. 14 Xi laj yalbe sbaik li jtsʼunolajeletik kʼalal la staik ta ilel li nichʼonile: ‹Leʼe jaʼ li buchʼu chichʼ komel kʼusitike; bat jmiltik sventa voʼotik xkichʼtik li kʼusitik chuʼunine›. 15 Jech oxal, la sjipik lokʼel ti bu tsʼunajtik uvae, vaʼun la smilik.+ Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi van tspasbatik yuʼun li yajval uvae? 16 Ta xtal xchiʼuk tsmil li jtsʼunolajeletike, vaʼun yan xa-o buchʼutik chakʼbe ti butik tsʼunajtik s-uvae».

Xi laj yalik kʼalal laj yaʼiike: «¡Mu me jechuk xkʼot ta pasel taje!». 17 Pe kʼelbat satik yuʼun li Jesuse xchiʼuk xi albatike: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi skʼan xal li kʼusi xi tsʼibabile: ‹Li ton ti la spʼajik li jvaʼanej naetike jaʼ li ton ta chikin na ti mas tsots skʼoplal kʼoteme›?+ 18 Lilijem chkom skotol li buchʼu kajal chkʼot li ta sba ton taje.+ Yan li buchʼu chyal tal ta sbae vochʼem* chkom ta jyalel».

19 Ta ora ox tskʼan tstsakik Jesus li bankilal paleetik xchiʼuk li jfariseoetike, pe chiʼik ta skoj li krixchanoetike, yuʼun laj yakʼik venta ti jaʼ skʼoplalik kʼalal laj yal li lokʼolkʼop taje.+ 20 Kʼalal laj xa ox skʼelik leke, la stojik jayvoʼuk viniketik ta mukul, vaʼun la stakik batel ta stojolal Jesus sventa xakʼik ta ilel ti tukʼik xa tajek yilele, yuʼun tskʼelik kʼuxi xuʼ stabeik smul ta skoj li kʼusitik chale,+ vaʼun jech chbat yakʼik ta skʼob j-abteletik xchiʼuk ta skʼob ajvalil. 21 Oy kʼusi la sjakʼbeik, xi laj yalike: «Jchanubtasvanej, jnaʼojkutik ti tukʼ kʼusi chavale, ti tukʼ xanaʼ xachanubtasvane xchiʼuk ti mu tʼujbiluk noʼox yajval avuʼune, yuʼun melel kʼusi chavakʼ ta chanel ta sventa li Diose: 22 ¿mi stakʼ* xichʼ tojbel patan li Sesare o mi moʼoj?». 23 Pe laj yakʼ venta ti oy smanyaike, jaʼ yuʼun xi albatike: 24 «Akʼbeikun kil jsepuk denario,* ¿buchʼu slokʼol liʼe xchiʼuk kʼusi ti liʼ tsʼibabile?». «Jaʼ li Sesare» xiik. 25 Xi albatike: «Vaʼun chaʼa, tojbeik ta persa Sesar li kʼusitik jaʼ yuʼun Sesare,+ yan li kʼusitik jaʼ yuʼun Diose tojbeik Dios».+ 26 Pe muʼyuk kʼu xut stsakik ta yeloval sat krixchanoetik ta skoj li kʼusitik laj yale, kʼajomal noʼox toj labal sba laj yaʼiik ti jech la stakʼe, jaʼ yuʼun muʼyuk xa kʼusi laj yalik.

27 Pe oy jlom jsaduseoetik, ti chalik ti chʼabal chaʼkuxesele,+ talik ta stojolal Jesus xchiʼuk xi la sjakʼbeike:+ 28 «Jchanubtasvanej, li Moisese xi la stsʼibabutik komele: ‹Mi oy buchʼu cham sbankil, ti stuk chikta komel li yajnile xchiʼuk ti chʼabal to xnichʼnabe, skʼan xikʼbe yajnil sbankil li itsʼinal* sventa oyuk snitilulal li sbankile›.+ 29 Yuʼun oy toʼox vukvoʼ viniketik ti sbankil yitsʼin sbaike. La saʼ yajnil li bankilale, pe cham kʼalal chʼabal toʼox xnichʼnabe. 30 Jaʼ jech la snuptan ek li xchaʼvoʼale, 31 vaʼun laj yikʼ li yoxvoʼale. Laj yikʼ svukvoʼalik; pe chʼabal xnichʼnabik kom, yuʼun chamik. 32 Ta slajebal une, cham li ants eke. 33 Jaʼ yuʼun, li ta chaʼkuxesele, ¿buchʼu junukal ta xkʼot ta yajnil? Yuʼun laj yikʼ svukvoʼalik».

34 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Li krixchanoetik avie* tsaʼ yajnilik xchiʼuk chmalijik, 35 pe li buchʼutik chchaʼkuxiik tal ti bu oy animaetike xchiʼuk ti sta-o xkuxiik ta jelavele muʼyuk tsaʼ yajnilik xchiʼuk muʼyuk chmalijik.+ 36 Jech xtok, muʼyuk xa bu chchamik, yuʼun jaʼ jechik kʼuchaʼal anjeletik xchiʼuk jaʼik xnichʼnab Dios ta skoj ti yichʼojik chaʼkuxesele.* 37 Pe ti chchaʼkuxi li buchʼutik chamemike, laj yalbe skʼoplal Moises ek kʼalal la stsʼiba ta sventa li jpets chʼixe, kʼalal laj yalbe skʼoplal Jeova* ti jaʼ ‹li Sdios Abraane, li Sdios Isaake xchiʼuk li Sdios Jakobe›.+ 38 Leʼe jaʼ li Dios yuʼun li buchʼutik kuxulike, maʼuk li buchʼutik chamemike, yuʼun kuxul chil skotolik».+ 39 Vaʼun, oy jlom jchanubtasvanejetik ta mantal ti xi la stakʼike: «Jchanubtasvanej, lek lakʼopoj». 40 Jaʼ yuʼun, muʼyuk xa buchʼu kʼusi la skʼan la sjakʼbe jpʼeluk.

41 Vaʼun, xi jakʼbatike: «¿Kʼuxi ti chalik ti jaʼ xnichʼon David li Kristoe?+ 42 Yuʼun xi chal stuk David li ta slivroal Salmose: ‹Xi albat yuʼun Jeova* li Kajvale: «Chotlan ta jbatsʼikʼob 43 jaʼ to mi laj kakʼ ta skajleb avakan li avajkontratake»›.+ 44 Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ‹Kajval› xi li Davide, ¿kʼuxi xa noʼox ti jaʼ xnichʼone?».

45 Vaʼun, kʼalal jaʼo yakal chaʼi skotol krixchanoetik taje, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: 46 «Kʼelo me abaik ta stojolal li jchanubtasvanejetik ta mantal ti buyuk noʼox tskʼan chbatik ti slapoj snatil kʼuʼike xchiʼuk ti tskʼanik tajek ti lek xa chkʼoponatik ta chʼivite xchiʼuk ti te chchotiik ta sbacholal* chotlebal ta snail tsobobbailetike xchiʼuk ti bu mas tsotsik skʼoplal li ta jujun kʼine+ 47 xchiʼuk ti tspojbeik kʼusitik oy yuʼun* li antsetik ti chamem smalalike xchiʼuk ti jal tajek tspasik orasion sventa tsmakbeik sat* li krixchanoetike. Mas tsots chichʼik chapanel maʼ leʼe».

21 Kʼalal la stoy sat li Jesuse, te laj yil ti tstikʼik matanal takʼin ta xkaxailtak* takʼin li jkʼulejetike.+ 2 Vaʼun, te laj yil jun ants ti chamem smalale xchiʼuk ti chʼabal kʼusi oy yuʼune, te la stikʼ chaʼsep yuni takʼin* ti jutuk tajek sbalile,+ 3 vaʼun xi laj yale: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel, li jun povre ants ti chamem smalal leʼe jaʼ mas ep la stikʼ stakʼin ta skotol li buchʼutik la stikʼike.+ 4 Yuʼun naka skomenal* stakʼin la stikʼik ta moton maʼ leʼe, yan li antse la stikʼ skotol ti kʼu yepal oy yuʼun sventa chkuxi-o akʼo mi povree».+

5 Ta mas tsʼakale, kʼalal jaʼo oy buchʼutik yakal chalbeik skʼoplal kʼu yelan pasbil ta kʼupil sba tonetik li temploe xchiʼuk li kʼusitik akʼbil ta stojolal Diose,+ 6 xi laj yale: «Li kʼusitik chavilik liʼe, ta xkʼot skʼakʼalil ti chichʼ jinesele, mi jpʼejuk ton kajal chkom ta sba yan ton liʼe».+ 7 Vaʼun, xi la sjakʼbeike: «Jchanubtasvanej, ¿bakʼin chkʼot ta pasel ta melel li kʼusitik taje xchiʼuk kʼusi senyail kʼalal ta xkʼot ta pasel skotol li kʼusitik liʼe?».+ 8 Xi la stakʼe: «Kʼelo me abaik, mu me xalajik ta loʼlael,+ yuʼun ep buchʼutik chtalik ta jbi xchiʼuk xi chalike: ‹Voʼon Kristoun› xchiʼuk ‹Nopajem xa tal tajek li skʼakʼalile›. Mu me xbat atsʼakliik ta anil.+ 9 Jech xtok, kʼalal chavaʼiik ti oy paskʼop xchiʼuk ti oy vochlajetele,* mu me xaxiʼik ta jyalel. Yuʼun persa baʼyel chkʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje, pe muʼyuk to me bu chtal ta ora li slajebe».+

10 Vaʼun, xi albatike: «Chlik skontrain sbaik jujun mukʼta jteklum,+ chlik skontrain sbaik ajvaliletik.+ 11 Ta x-echʼ tsatsal nikeletik, chlik viʼnal xchiʼuk tsatsal chamel ta buyuk noʼox;+ jech xtok, chichʼ ilel kʼusitik toj xibal sba xchiʼuk chvinaj mukʼtik senyailtak ta vinajel.

12 »Pe kʼalal muʼyuk to chkʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje, baʼyel chavichʼik chukel xchiʼuk chavichʼik kontrainel,+ chavichʼik akʼel ta kʼabal ta snail tsobobbailetik xchiʼuk chavichʼik tikʼel ta chukinab. Jech xtok, voʼon ta jkoj chavichʼik ikʼel batel ta stojolal bankilal ajvaliletik xchiʼuk ta stojolal itsʼinal ajvaliletik.+ 13 Taje jaʼ sventa xaʼiik mantal avuʼunik. 14 Jech oxal, akʼo me ta avoʼontonik ti mu me baʼyeluk chachapan abaik kʼuxi chapak akʼoplalike,+ 15 yuʼun voʼon chkakʼ ta aveik kʼusi chavalik xchiʼuk chkakʼ apʼijilik, vaʼun muʼyuk bu chkuch yuʼunik mi jaʼuk bu chchibal kʼoptaoxuk skotol li avajkontratakike.+ 16 Jech xtok, chakʼoxuk ta kʼabal* kʼalal ta atot ameʼik, abankil avitsʼinik, avutsʼ avalalik xchiʼuk avamigotakik, vaʼun oy me jayvoʼuk chalajik ta milel,+ 17 chavichʼik pʼajel yuʼun skotol krixchanoetik ta skoj li jbie.+ 18 Akʼo mi jech, mi jpʼejuk stsotsil ajolik ta xchʼay.+ 19 Ta sventa ti chkuch avuʼunike, chakuxiik-o.+

20 »Pe kʼalal mi laj avilik ti joybil ta soltaroetik li Jerusalene,+ naʼik me ti poʼot xa xichʼ lajesele.+ 21 Vaʼun, li buchʼutik te oyik ta Judeae akʼo jatavikuk batel ta vitstik,+ li buchʼutik te oyik ta yutil Jerusalene akʼo lokʼikuk batel xchiʼuk li buchʼutik te oyik ta bikʼtal lumetike mu me x-ochik batel te. 22 Yuʼun jaʼo skʼakʼalil chapanel sventa chkʼot ta pasel skotol li kʼusitik tsʼibabile. 23 Li vaʼ kʼakʼale, ¡toj abol sbaik li antsetik ti xchiʼuk yolike xchiʼuk li antsetik ti chchuʼun to yolike!+ Yuʼun chlik tsatsal vokolil li ta jteklume xchiʼuk chlik skʼakʼal oʼontonal ta stojolal li krixchanoetik te nakalike. 24 Vaʼun, chlajik ta espada xchiʼuk chichʼik chukel batel ta skotol jteklumetik;+ jech xtok, chichʼ pechʼel ta tekʼel yuʼun jteklumetik* li Jerusalene jaʼ to mi tsʼaki yorail ti akʼbil li jteklumetike.*+

25 »Jech xtok, chvinaj senyailtak ta kʼakʼal, ta luna* xchiʼuk ta kʼanaletik,+ jech xtok, chil svokol li jteklumetik ta sba balumile, yuʼun mu snaʼik kʼusi tspasik ta skoj ti xvoʼoʼet li nabe xchiʼuk ti tsyukʼilan sbae. 26 Chbat xchʼulelik ta xiʼel li krixchanoetike xchiʼuk ta skoj ti tsmalaik kʼusitik chkʼot ta pasel li ta sba balumile, yuʼun ta xnik li kʼusitik oy ta vinajele. 27 Te une, ta xilik chtal ta ba tok xchiʼuk sjuʼel xchiʼuk smukʼulal+ li Xnichʼon Krixchanoe.+ 28 Pe kʼalal chlik kʼotuk ta pasel li kʼusitik taje, tukʼ xavaʼiik xchiʼuk toyo muyel asatik, yuʼun nopol xa li akolebalike».

29 Vaʼun, xi lik albatikuk jun lokʼolkʼope: «Kʼelavilik li steʼel igoe xchiʼuk skotol li yan teʼetike.+ 30 Kʼalal chavilik chkʼelomaje, anaʼoj atukik ti nopol xa li veranoe.* 31 Jaʼ jech ek, kʼalal chavilik chkʼot ta pasel li kʼusitik taje, naʼik me ti nopol xa li Ajvalilal* yuʼun Diose. 32 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti muʼyuk onoʼox bu chlaj li jkʼol kuxlejal liʼe jaʼ to mi kʼot ta pasel skotol li kʼusitike.+ 33 Chlaj skʼoplal li vinajel xchiʼuk balumile, pe li kʼusi chkale muʼyuk onoʼox bu chlaj skʼoplal.+

34 »Pe kʼelo me aba atukik sventa mu x-alub avoʼontonik ta skoj ti chaveʼik ta mase, ti cha-uchʼbolajik ta mase+ xchiʼuk ta skoj li vul oʼonton ta sventa li kuxlejale,+ vaʼun ti chʼayal avoʼonton chvul staoxuk ta anil li vaʼ kʼakʼal 35 ti xkoʼolaj kʼuchaʼal yakel ta chʼojone.+ Yuʼun chvul ta stojolal skotol li jnaklejetik ta spʼejel balumile. 36 Vaʼun chaʼa, vikʼiluk-o me asatik+ ta skʼanel vokol skotol kʼakʼal+ sventa xakolik lokʼel ta skotol li kʼusitik albil skʼoplal ti persa chkʼot ta pasele, vaʼun jaʼ me jech vaʼaloxuk ta stojolal li Xnichʼon Krixchanoe».+

37 Jech oxal, te chchanubtasvan ta templo li ta kʼakʼaltike, yan li ta akʼobaltike, chlokʼ batel sventa te chbat komuk li ta vits Olivatik chalbeike. 38 Vaʼun, chbatik ta templo ta sob skotol li krixchanoetik sventa chaʼiik li kʼusitik chale.

22 Vaʼun, chnopaj xa tal+ li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile,* ti Kʼin Koltael chalbeike.+ 2 Li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale lik skʼelik lek kʼuxi xuʼ smilik,+ yuʼun xiʼik ta skoj li krixchanoetike.+ 3 Laje, li Satanase och ta stojolal li Judas ti Iskariote chalbeike, jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike,+ 4 te une bat skʼel li bankilal paleetik xchiʼuk li bankilal jchabivanejetik ta temploe, yuʼun chalbe kʼuxi chakʼ ta kʼabal ta stojolalik li Jesuse.+ 5 Vaʼun, xkuxet likel yoʼontonik ta skoj taje xchiʼuk laj yalik ti chakʼbeik plata takʼine.+ 6 Lek laj yaʼi, jaʼ yuʼun lik saʼilan kʼuxi xuʼ xakʼ ta kʼabal kʼalal jaʼo chʼabal krixchanoetike.

7 Vaʼun, kʼot li Skʼakʼalil Pan ti Muʼyuk Slevaduraile, kʼalal jaʼo chakʼik ta milbil matanal li chonbolom sventa Kʼin Koltaele.+ 8 Jaʼ yuʼun, la stak batel Pedro xchiʼuk Juan li Jesuse, xi laj yale: «Batanik, bat chapanik li veʼlil sventa Kʼin Koltael yoʼ jlajestike».+ 9 Xi laj yalbeike: «¿Bu chakʼan chbat jchapankutik?». 10 Xi albatike: «¡Kʼelavilik!, kʼalal mi la-ochik ta jteklume, te chanup abaik ta be xchiʼuk jun vinik ti xkuchoj batel jpʼej kʼib yaʼale. Tsʼakliik batel, jaʼ to te xapajik ti bu ch-och ta jpʼejuk nae.+ 11 Xi xavalbeik li yajval nae: ‹Xi chalbot li Jchanubtasvaneje: «¿Bu oy li kuarto sventa jvulaʼaletik yoʼ te jlajes xchiʼuk kajchankʼoptak li veʼlil sventa Kʼin Koltaele?»›. 12 Li vinik taje chakʼ avilik jkʼol mukʼta kuarto ta akʼol ti chapal xa leke. Jaʼ te xameltsanik». 13 Vaʼun, batik, jaʼ jech la staik ti kʼu yelan albatike, te une la xchapanik li Kʼin Koltaele.

14 Kʼalal kʼot yorail une, te choti ta veʼel ta mexa xchiʼuk li yajtakboltake.+ 15 Vaʼun, xi albatike: «Jech onoʼox oy tajek ta koʼonton ti jmoj jlajestik li veʼlil sventa Kʼin Koltael liʼe, ti kʼalal mu to chkil jvokole, 16 yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti mu xa bu ta jlajes li veʼlil sventa Kʼin Koltaele, jaʼ to mi kʼot ta pasel ta Ajvalilal* yuʼun Dios li kʼusitik skʼan xal taje». 17 Vaʼun, la stsak li kopa akʼbate, la stoj ta vokol xchiʼuk xi laj yale: «Tsakik liʼe, jelubtasbo abaik batel ta jujuntal, 18 yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, muʼyuk xa chkuchʼ li vino liʼe, jaʼ to mi vul li Ajvalilal yuʼun Diose».

19 Jech xtok, la stsak jun pan,+ la stoj ta vokol, la xut* xchiʼuk laj yakʼbe li yajchankʼoptake, xi laj yale: «Liʼe jaʼ skʼelobil* li jbekʼtal+ ti chichʼ akʼel ta aventaike.+ Jech xapasilanik-o sventa jnaʼobil».+ 20 Jaʼ jech la spas xtok ta sventa li kopa kʼalal laj xa ox yoʼontonik ta veʼele, xi laj yale: «Li kopa liʼe jaʼ skʼelobil* li achʼ trato+ ta sventa li jchʼichʼel+ ti chichʼ malel ta aventaike.+

21 »¡Kʼelavilik!, liʼ skajanoj skʼob jchiʼuk ta sba mexa li buchʼu chakʼun ta kʼabale.+ 22 Yuʼun ta melel, tstam batel sbe li Xnichʼon Krixchano jech onoʼox kʼuchaʼal albile;+ pe ¡toj abol sba li vinik ti ch-akʼvan ta kʼabale!».+ 23 Vaʼun, lik yalbe sbaik buchʼu van junukal yuʼunik ta melel ti jech tspase.+

24 Pe tsots lik svulilan sbaik xtok ta sventa ti buchʼu junukal mas mukʼ skʼoplal ilbil yuʼunike.+ 25 Pe xi albatike: «Li ajvaliletik ta jteklumetike jpʼel xa xalik ta stojolal li buchʼutik sventainojike xchiʼuk jkʼuxubinvanejetik chalbeik ti buchʼutik mukʼ skʼoplalik ti chpasvanik ta mantale.+ 26 Pe mu me jechukoxuk kʼuchaʼal taje.+ Yuʼun li buchʼu tskʼan mukʼ skʼoplal avuʼunike, skʼan baʼyel xkʼot ta itsʼinal;+ jech xtok, li buchʼu jbabee skʼan baʼyel xkʼot ta jtunel. 27 Yuʼun ¿buchʼu ti mas mukʼ skʼoplale, mi jaʼ li buchʼu chchoti ta veʼele* o mi jaʼ li jtunele? ¿Mi mu jaʼuk mas mukʼ skʼoplal li buchʼu chchoti ta veʼel* ta mexae? Yan li voʼone jaʼ jech kʼotemun ta atojolalik kʼuchaʼal jtunel.+

28 »Akʼo mi jech, li voʼoxuke liʼ achiʼinojikun-o+ kʼalal chkil jvokole;+ 29 jaʼ yuʼun ta jpas jun trato xchiʼuk voʼoxuk, jech kʼuchaʼal spasoj jun trato xchiʼuk voʼon li Jtote, ta sventa jun ajvalilal,+ 30 sventa te xaveʼik xchiʼuk te xa-uchʼbolajik ta jmexa li ta Ajvalilal kuʼune,+ jech xtok, chachotiik li ta chotlebal sventa ajvalil+ yoʼ xachapanik li 12 ta vokʼ nitilulal ta Israele.+

31 »Simon, Simon, ¡kʼelavil!, li Satanase yaloj mantal ti akʼo xavichʼik lilinel akotolik kʼuchaʼal trigoe.+ 32 Pe jkʼanoj xa vokol ta atojolal sventa mu xchʼay li xchʼunel avoʼontone;+ vaʼun tsatsubtasbo yoʼonton avermanotak kʼalal mi asutesoj xa ox avoʼontone».+ 33 Vaʼun, xi laj yalbee: «Kajval, chapalun xa sventa chbat jchiʼinot, akʼo mi xkichʼtik chukel o mi xkichʼtik milel».+ 34 Pe xi albate: «Chkalbot avaʼi, Pedro, ti oxib xa ox velta laj aval ti mu xavojtikinun kʼalal skʼan toʼox x-okʼ jkot kots* tanae».+

35 Xi albatik eke: «Kʼalal la jtakoxuk batel ti muʼyuk laj avichʼ batel yav atakʼinik, amoralik xchiʼuk axonobike,+ ¿mi mu jechuk ti muʼyuk kʼusi la spas palta avuʼunike?». Xi laj yalike: «¡Muʼyuk!». 36 Vaʼun, xi albatike: «Pe li avi une, akʼo me yichʼ batel li buchʼu oy yav stakʼine, akʼo me stsak xtok li smorale; jech xtok, akʼo xchon li skʼuʼ slapoj ta sba sventa sman junuk s-espada li buchʼu chʼabal yuʼune. 37 Yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti chkʼot ta pasel ta jtojolal li kʼusi tsʼibabile, jaʼ xkaltik liʼe: ‹Te laj yichʼ kapbel skʼoplal ta stojolal li buchʼutik toj chopolike›.+ Yuʼun yakal xa chkʼot ta pasel li kʼusitik jaʼ jkʼoplale».+ 38 Vaʼun, xi laj yalike: «¡Kʼelavil, Kajval!, oy liʼ chib espadae». Xi albatike: «Lek xa noʼox jech».

39 Kʼalal lokʼ batele, bat ta vits Olivatik kʼuchaʼal nopem onoʼox xaʼie, vaʼun te tijilik batel li yajchankʼoptak eke.+ 40 Kʼalal kʼot ti bu taje, xi laj yale: «Pasik-o me orasion sventa mu xayalik ta mulil».+ 41 Te une, la xchʼak sba lokʼel ta stojolalik, jechtik snamal bat kʼuchaʼal snamal chichʼ tenel batel tone, vaʼun la skejan sba xchiʼuk lik spas orasion, 42 xi laj yale: «Tot, ti xakʼanuke, lokʼesbun ta jtojolal li kopa* liʼe. Pe maʼukuk me xkʼot ta pasel ti kʼusi tskʼan koʼontone, jaʼuk me ti kʼusi tskʼan avoʼontone».+ 43 Vaʼun, te vinaj tal jun anjel ta vinajel ta stojolal xchiʼuk tsatsubtasbat yoʼonton.+ 44 Ta skoj ti mu xa xnel chaʼi li svokole, mas to tsots lik spas orasion;+ jech xtok, xkoʼolaj xa kʼuchaʼal chʼichʼ li xchikʼ ti stsʼujtsʼun yalel ta lumtike. 45 Kʼalal laj yoʼonton ta spasel orasion xchiʼuk kʼalal bat skʼel li jchankʼopetike, chvayik kʼot sta, lubemik tajek ta skoj ti chat yoʼontonike.+ 46 Xi albatike: «¿Kʼu yuʼun chavayik? Likanik xchiʼuk pasik-o me orasion sventa mu xayalik ta mulil».+

47 Kʼalal yakal toʼox chkʼopoje, jaʼo xa te tal epal krixchanoetik xchiʼuk li vinik ti Judas chalbeike, jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike, jaʼ jbabe kʼotel, vaʼun nopaj batel sventa tstsʼutsʼ* li Jesuse.+ 48 Pe xi albat yuʼun li Jesuse: «Judas, ¿mi ta jkoj noʼox tsʼutsʼel* chavakʼ ta kʼabal li Xnichʼon Krixchanoe?». 49 Kʼalal laj yilik kʼusi chkʼot ta pasel li buchʼutik te oy ta spat xokone, xi laj yalike: «Kajval, ¿mi ta xkakʼbekutik espada?». 50 Vaʼun, oy jun yuʼunik ti la syayijesbe smoso li mero bankilal palee, yuʼun la xtuchʼbe sbatsʼichikin.+ 51 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Mu xapasik jech leʼe». Vaʼun, la spikbe li xchikine xchiʼuk la xpoxta. 52 Laje, xi albatik yuʼun Jesus li bankilal paleetike, li bankilal jchabivanejetik ta temploe xchiʼuk li moletik ti tal tsakvanikuke: «¿Mi yuʼun tal achukikun kʼuchaʼal jun j-elekʼ ti avichʼoj tal a-espadaik xchiʼuk ateʼike?+ 53 Kʼalal skotol kʼakʼal te la jchiʼinoxuk ta temploe,+ muʼyuk la atsakikun.+ Pe jaʼ xa yorail avuʼunik xchiʼuk jaʼ xa yorail yuʼunik ek li buchʼutik oy yabtelik ta ikʼal osile».+

54 Vaʼun, la xchukik batel li Jesuse,+ laj yikʼik batel, bat yakʼik ta sna li mero bankilal palee; pe te xtijet* batel ta nom li Pedroe.+ 55 Kʼalal la stsanik kʼokʼ ta oʼlol amakʼe,* te jmoj chotiik, vaʼun te bat chotluk li Pedro eke.+ 56 Pe oy jun kiara ti laj yil batel li Pedro ti te chotol ta yeloval kʼokʼe, la skʼel lek xchiʼuk xi laj yale: «Te toʼox xchiʼuk maʼ leʼ eke». 57 Pe laj yal ti mu xojtikine, xi laj yale: «Mi jaʼuk xkojtikin maʼ taje, ants». 58 Kʼalal mu toʼox jaluk yechʼele, xi laj yal yan krixchano kʼalal laj yil eke: «Te kapal akʼoplal maʼ leʼ eke». Pe xi la stakʼ li Pedroe: «Mu jechuk maʼ taje, chiʼiltik».+ 59 Vaʼun, kʼalal echʼ xa ox van junuk orae, oy buchʼu xi tsots laj yal ti mu xlaj yoʼontone: «¡Melel xkal, jaʼ toʼox te xchiʼuk maʼ li vinik leʼe, yuʼun jaʼ jun jgalilea vinik!». 60 Pe xi la stakʼ li Pedroe: «Mu jnaʼ li kʼusi chavale, chiʼiltik». Vaʼun, ta ora noʼox okʼ jkot kots* kʼalal yakal to chkʼopoje. 61 Te une, joypʼij li Kajvaltike xchiʼuk tukʼ la skʼel batel li Pedroe, vaʼun li Pedroe vul ta sjol ti xi onoʼox albil yuʼun li Kajvaltike: «Oxib xa ox velta la apʼajun kʼalal skʼan toʼox x-okʼ jkot kots* tanae».+ 62 Vaʼun, lokʼ batel ta pana,* lik smil sba ta okʼel.

63 Li viniketik ti yakal chchabiik+ Jesuse lik slabanik xchiʼuk lik smajik;+ 64 vaʼun kʼalal laj xa ox smakbeik sate, xi la sjakʼilanbeike: «Mi j-alkʼopote, albunkutik buchʼu ti la smajote». 65 Ep to kʼusitik laj yalbeik sventa chchopol kʼoptaik.

66 Kʼalal sakub xa ox osil une, la stsob sbaik li moletik ta jteklum ti jaʼik li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale,+ vaʼun laj yikʼik ochel ta Sanedrin li Jesuse, xi laj yalbeike: 67 «Alo kaʼikutik mi voʼot li Kristoote».+ Pe xi albatike: «Manchuk mi xkalboxuk, mu onoʼox xachʼunik ta jyalel. 68 Jech xtok, mi oy kʼusi ta jakʼboxuke, mu onoʼox xakʼan xatakʼik. 69 Pe liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, li Xnichʼon Krixchanoe+ ta xchoti ta sbatsʼikʼob Dios ti oy sjuʼele».+ 70 Vaʼun, xi laj yal skotolik kʼalal laj yaʼiik taje: «¿Mi yuʼun voʼot li Xnichʼonot Diose chaʼa?». Xi takʼbatike: «Voʼoxuk laj aval atukik ti voʼonune». 71 Xi laj yalike: «¿Kʼu yuʼun persa to skʼan xtal yan testigoetik? Yuʼun laj xa kaʼi jtuktik ti lokʼ ta ye stuke».+

23 Jaʼ yuʼun, vaʼi skotol li epal krixchanoetike, laj yikʼik batel ta stojolal Pilato.+ 2 Vaʼun, lik stikʼbeik smul,+ xi laj yalike: «Yakal tsokes jteklumalkutik la jtakutik li vinik liʼe xchiʼuk yakal chal ti akʼo mu xichʼ tojbel patan li Sesare,+ jech xtok, chal stuk ti jaʼ la Kristoe, ti jaʼ la jun ajvalile».+ 3 Vaʼun, xi jakʼbat yuʼun li Pilatoe: «¿Mi voʼot ajvalilot yuʼun li judaetike?». Xi la stakʼbee: «Voʼot laj aval atuk».+ 4 Laje, xi laj yalbe bankilal paleetik xchiʼuk epal krixchanoetik li Pilatoe: «Mi jutebuk bu la jtabe smul li vinik liʼe».+ 5 Pe mu xlaj tajek yoʼontonik, xi chalilanike: «Tsokesbe sjol jteklum ta skoj li kʼusitik chakʼ ta chanel ta sjunul Judeae, la slikes tal ta Galilea xchiʼuk vul kʼalal to liʼe». 6 Kʼalal laj yaʼi Pilato taje, la sjakʼ mi yuʼun jaʼ jgalilea vinik. 7 Kʼalal laj xa ox yakʼ venta Pilato ti ventainbil yuʼun Erodes+ li Jesuse, la stak batel ta stojolal, yuʼun jaʼo te oy ta Jerusalen li vaʼ kʼakʼale.

8 Xkuxet tajek yoʼonton kʼalal laj yil Jesus li Erodese, yuʼun oy xa skʼakʼalil ti oy ta yoʼonton tskʼel yaʼie, yuʼun ep kʼusi yaʼiojbe skʼoplal+ xchiʼuk tskʼan akʼo spas junuk senyail. 9 Vaʼun, ep kʼusitik lik sjakʼbe, pe muʼyuk bu takʼbat jpʼeluk.+ 10 Pe jujulikel chvaʼi li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale, tsots lik stikʼbeik smul. 11 Li Erodes xchiʼuk yajsoltarotake laj yilbajinik,+ jech xtok, la slapbeik jlik kʼupil sba kʼuʼil sventa tslabanik,+ vaʼun li Erodese la stak sutel ta stojolal Pilato. 12 Li vaʼ kʼakʼale, laj yamigoin sbaik li Erodes xchiʼuk Pilatoe, yuʼun skontra toʼox sbaik kʼalal skʼan toʼox xkʼot ta pasel taje.

13 Li Pilato une la stsob li bankilal paleetike, li ajvaliletike xchiʼuk li krixchanoetike, 14 xi laj yalbe yaʼiike: «Voʼoxuk laj avikʼbeikun tal li vinik liʼe, ti chavalik ti tstijbe yoʼonton krixchanoetik sventa stoy sbaike. Avi une, laj xa avil ta asat atukik ti la jakʼbe li smule, pe muʼyuk bu la jtabe srasonal ti kʼu yuʼun oy smul chavalike.+ 15 Jech, mi jaʼuk onoʼox bu tabat smul yuʼun li Erodes eke, jaʼ yuʼun la stak sutel tal yan velta, ¡kʼelavilik!, muʼyuk kʼusi spasoj ti sta-o xcham li vinik liʼe. 16 Jaʼ yuʼun, chkakʼbe kastigo,+ vaʼun ta jkolta batel». 17* —— 18 Pe xi tsots avan skotol li krixchanoetike: «¡Akʼo yichʼ milel li vinik leʼe, jaʼ koltabunkutik lokʼel li Barrabase!».+ 19 (Li vinik taje laj yichʼ tikʼel ta chukel ta skoj ti la stoy sba ta stojolal ajvalil li ta jteklume xchiʼuk ta skoj ti milvane). 20 Kʼopoj yan velta li Pilatoe, yuʼun oy ta yoʼonton tskolta batel li Jesuse.+ 21 Vaʼun, tsots lik avanuk li krixchanoetike, xi laj yalike: «¡Jokʼano ta jtel teʼ! ¡Jokʼano ta jtel teʼ!».*+ 22 Xi albatik ta yoxibal veltae: «¿Kʼu yuʼun? ¿Kʼusi chopol la spas li vinik liʼe? Muʼyuk kʼusi la jta jutebuk ti sta-o xchame; jech oxal chkakʼbe kastigo, vaʼun ta jkolta batel». 23 Ta skoj taje, tsots lik kʼopojikuk, solel mu xlaj yoʼonton chalik ti akʼo yichʼ milele,* jaʼ yuʼun chʼunbatik ta skoj ti te x-avlajetike.+ 24 Vaʼun, li Pilatoe laj yakʼ akʼo xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼanike. 25 La skolta lokʼel li buchʼu la skʼan krixchanoetik ti akʼo xkole, jaʼ li buchʼu tikʼil toʼox ta chukel ta skoj ti la stoy sba ta stojolal ajvalil xchiʼuk ti milvane, pe jaʼ laj yakʼ batel li Jesus sventa spasbeik ti kʼusi tskʼan yoʼontonike.

26 Kʼalal jaʼo yikʼojik batele, la stsakik jun vinik ti Simon sbi ti vokʼem ta Sirene ti sut tal ta yosile, vaʼun la skajanbeik li jtel teʼ sventa vokolile,* te tijil batel ta spat li Jesuse.+ 27 Te tijil batel epal krixchanoetik ti likemik ta jteklume xchiʼuk te kapal batel antsetik ek ti tsmaj stiʼ yoʼontonik ta at-oʼonton xchiʼuk ti ch-okʼik ta skoje. 28 Joypʼij li Jesuse, la skʼel batel li antsetike xchiʼuk xi laj yalbee: «Stsebetak Jerusalen, mu xavokʼitaikun. Jaʼ lek okʼita aba atukik xchiʼuk okʼitao li avalabike;+ 29 yuʼun chkʼot skʼakʼalil ti xi chal li krixchanoetike: ‹¡Xmuyubaj noʼox li antsetik ti mu snaʼ x-alajike, li antsetik ti muʼyuk yolike xchiʼuk li antsetik ti muʼyuk bu chuʼuntasvanemike!›.+ 30 Vaʼun, xi chlik yalbeik li vitsetike: ‹¡Loman tal ta jbakutik!› xchiʼuk xi chalbeik li bikʼtal vitsetike: ‹¡Nakʼunkutik!›.+ 31 Mi jech tspasik kʼalal yox to li teʼe, ¿kʼusi van chkʼot ta pasel kʼalal takin xae?».

32 Jech xtok, te yikʼojik batel chaʼvoʼ viniketik ti toj chopol kʼusi la spasik sventa jmoj xichʼik milel xchiʼuk li Jesuse.+ 33 Vaʼun, kʼalal kʼotik ti bu Bakil Jolil sbie,+ te la sbajik ta jtel teʼ xchiʼuk li viniketik ti toj tsots smul spasojike, jun ta sbatsʼikʼob xchiʼuk jun ta stsʼetkʼob.*+ 34 Pe xi laj yal li Jesuse: «Tot, paso ta perton skotolik, yuʼun mu snaʼ li kʼusi tspasike». Jech xtok, laj yakʼik suerte sventa tspukbe sbaik li skʼuʼ spokʼ slapoje.+ 35 Te vaʼal skʼelojik-o li krixchanoetike. Pe lik nel sativanuk li jnitvanejetik ta relijion* sventa tslabanike xchiʼuk xi chalike: «La skolta yantik; akʼo skolta sba stuk mi yuʼun jaʼ li Kristo yuʼun Diose, li Buchʼu tʼujbile».+ 36 Kʼalal ta soltaroetik labanvanik ek, nopajik batel ta stojolal, vaʼun laj yakʼbeik yuchʼ pajal vino+ 37 xchiʼuk xi laj yalbeike: «Koltao aba atuk mi voʼot ajvalilot yuʼun judaetike». 38 Jech xtok, xi tsʼibabil li ta sjol teʼe: «Liʼe jaʼ li ajvalil yuʼun judaetike».+

39 Vaʼun, lik chopol kʼoptavanuk li jun vinik ti te jokʼol ti toj tsots smul spasoje,+ xi laj yale: «¿Mi mu jechuk ti voʼot li Kristoote? Koltao aba atuk xchiʼuk koltaunkutik ek». 40 Xi tsakat ta utel yuʼun li june: «¿Mi muʼyuk axiʼtaoj* ta jyalel li Diose? Jech yakal chavichʼ kastigo kʼuchaʼal chichʼ kastigo li stuk eke. 41 Yuʼun li voʼotike jtatik-o li kʼusi chkichʼtik pasbel ta skoj li kʼusitik la jpastike; pe li vinik liʼe chʼabal kʼusi chopol spasoj». 42 Vaʼun, xi laj yale: «Jesus, naʼun me kʼalal mi la-och li ta Ajvalilal* avuʼune».+ 43 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Chkalbot ta melel li avie: te chachiʼinun ta Paraiso».+

44 Akʼo mi te xa ox van ta svakibal ora,* ikʼub osil ta sjunul balumil kʼalal to ta sbalunebal ora,*+ 45 yuʼun mak sat li kʼakʼale; vaʼun jat ta oʼlol+ li kortina ta temploe.+ 46 Tsots avan li Jesuse, xi laj yale: «Tot, chkakʼ ta akʼob li yip jkuxlejale».*+ Cham* kʼalal jech laj yale.+ 47 Pe la stoybe skʼoplal Dios li bankilal soltaro ta skoj ti laj yil kʼusitik kʼot ta pasele, xi laj yale: «Ta melel, chʼabal smul li vinik liʼe».+ 48 Kʼalal laj yilik kʼusi kʼot ta pasel skotol li epal krixchanoetik ti te tsobol ch-elovajike, smaj xa stiʼ yoʼontonik kʼalal sutik batel ta snaike. 49 Jech xtok, ta nom noʼox te vaʼal skotolik li buchʼutik xojtikinike. Jaʼ noʼox jech ek, te yakal tskʼelik kʼusi chkʼot ta pasel li antsetik ti la xchiʼinik tal ta Galileae.+

50 ¡Kʼelavil!, te oy jun vinik ti Jose sbie, lek ichʼbil ta mukʼ ta Sanedrin, jaʼ jun lekil vinik xchiʼuk tukʼil vinik.+ 51 (Li vinik taje muʼyuk bu la skolta sba ta sventa li kʼusitik la snopik xchiʼuk li kʼusitik la spasike). Ta Arimatea likem, ta steklumal Judea xchiʼuk smalaoj li Ajvalilal yuʼun Diose. 52 Vaʼun, bat ta stojolal Pilato, bat skʼanbe li sbekʼtal Jesuse. 53 La syales+ xchiʼuk la xpix ta jlik lekil lino, te laj yakʼ ta jun mukinal ti sjomoj ta jpʼej ton+ ti muʼyuk buchʼu te akʼbil-oe. 54 Vaʼun, jaʼo xa li skʼakʼalil chchapan sbaike,+ kʼalal poʼot xa xlik li skʼakʼalil savadoe.+ 55 Pe te tijilik batel li antsetik ti la xchiʼinik tal ta Galilea li Jesuse. Ay skʼelik li mukinale xchiʼuk laj yilik ti kʼu yelan laj yichʼ akʼel komel li sbekʼtale,+ 56 vaʼun sutik batel sventa chchapanik muil tsʼiʼleletik xchiʼuk muil aseite. Pe laj onoʼox xkuxik ta savado+ jech kʼuchaʼal albil ta mantale.

24 Pe li ta sba kʼakʼal ta xemanae, sob tajek talik li ta mukinale, yichʼojik tal li muil tsʼiʼleletik la smeltsanike.+ 2 Pe tselelinbil* xa ox lokʼel la staik li ton ta mukinale,+ 3 kʼalal ochik batele, muʼyuk xa bu te la stabeik li sbekʼtal Kajvaltik Jesuse.+ 4 Kʼalal mu xa snaʼ kʼusi tspasik ta skoj taje, ta anil noʼox te vaʼi ta stsʼelik chaʼvoʼ viniketik ti xleblun xojobal skʼuʼ spokʼike. 5 Ta skoj ti xiʼik tajek li antsetike xchiʼuk ti snijanoj yalel satik ta lume, xi albatike: «¿Kʼu yuʼun tal asaʼik yoʼ bu oy animaetik li buchʼu kuxul xae?+ 6 Muʼyuk xa bu liʼ oye, yuʼun laj xa yichʼ chaʼkuxesel. Vuleso ta ajolik kʼu yelan laj yalboxuk kʼalal te toʼox oy ta Galileae, 7 ti laj yal ti chichʼ akʼel ta skʼob jpasmuliletik li Xnichʼon Krixchanoe xchiʼuk ti chichʼ milel ta jtel teʼe, pe ti chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼale».+ 8 Vaʼun, vul ta sjolik li kʼusitik laj yale,+ 9 jech oxal lokʼik batel li ta mukinale, bat yalbeik skotol kʼusitik kʼot ta pasel li 11 ta voʼ jtakboletike xchiʼuk skotol li yantike.+ 10 Taje jaʼik li Maria Magdalenae, li Juanae xchiʼuk li Maria ti jaʼ smeʼ Santiagoe. Jech xtok, jaʼ jech laj yalbeik jtakboletik kʼusitik kʼot ta pasel li yan antsetik eke. 11 Akʼo mi jech, jecheʼ loʼil noʼox laj yaʼiik, muʼyuk la xchʼunik li kʼusi laj yal li antsetike.

12 Pe lik li Pedroe, bat ta anil li ta mukinale, vaʼun kʼalal la stsuban sbae, laj yil ti jaʼ xa noʼox te votsajtik li lino pokʼe. Jech oxal, sut batel, toj labal sba laj yil ti kʼusi kʼot ta pasele.

13 Pe li vaʼ kʼakʼal onoʼoxe, jaʼo te chanavik batel chaʼvoʼ jchankʼopetik ta jun bikʼit lum ti Emaus sbie, te van 11 kilometrouk* xil Jerusalen, 14 te yakal chalbeik batel skʼoplal skotol li kʼusitik kʼot ta pasele.

15 Vaʼun, kʼalal yakal chalbeik batel skʼoplal li kʼusitik taje, te nopaj tal ta stojolalik li Jesuse, te chiʼinatik batel ta xanbal, 16 pe makbil satik sventa mu xakʼik venta ti jaʼe.+ 17 Xi albatike: «¿Kʼusi ti yakal chavalik tal ta bee?». Vaʼun, te vaʼiik, xvinaj ti chat tajek yoʼontonike. 18 Xi takʼav li jun ti Kleopas sbie: «¿Mi atuk xa noʼox van ti j-echʼelbeot ta Jerusalen ti mu xanaʼ li kʼusitik kʼot ta pasel voljechabje tee?». 19 Xi jakʼbatike: «¿Kʼusitik ti kʼot ta pasele?». Xi laj yalbeike: «Jaʼ li kʼusitik kʼot ta pasel ta stojolal Jnasaretal Jesuse,+ ti kʼot ta j-alkʼop ti oy sjuʼel sventa tspas skʼelobiltak juʼelal xchiʼuk ti oy yip skʼopojel ta sba sat Dios xchiʼuk ta sba sat skotol krixchanoetike.+ 20 Li bankilal paleetik xchiʼuk li ajvaliletik kuʼunkutike laj yalik mantal ti xichʼ milel+ xchiʼuk ti xichʼ bajel ta jtel teʼe. 21 Pe li voʼonkutike jpatoj ox koʼontonkutik ti jaʼ li buchʼu tspoj Israele.+ Maʼuk noʼox taje, yuʼun oy xa ta yoxibal kʼakʼal ti jech kʼot ta pasele. 22 Jech xtok, oy jayvoʼuk antsetik ti jaʼ jchiʼiltakutik ti toj chʼayal to kʼot koʼontonkutik yuʼunike, yuʼun sob tajek batik li ta mukinale.+ 23 Pe kʼalal muʼyuk xa te la stabeik li sbekʼtale, sutik tal xchiʼuk laj yalik ti laj yilik anjeletike xchiʼuk albatik ti kuxul la li Jesuse. 24 Vaʼun, batik ta mukinal+ jlom li buchʼutik te toʼox jchiʼukutike, batsʼi jech yelan laj yilik ek jech kʼuchaʼal laj yal li antsetike, pe muʼyuk bu laj yilik li Jesuse».

25 Jaʼ yuʼun, xi albatike: «¡Muʼyuk apʼijilik xchiʼuk vokol chavaʼiik xchʼunel skotol li kʼusitik yaloj j-alkʼopetike! 26 ¿Mi mu persauk onoʼox jech chichʼ svokol li Kristo+ sventa tsta smukʼulale?».+ 27 Vaʼun, xcholet lik yalbe skʼoplal li kʼusitik la stsʼiba Moises xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike,+ laj yalbe smelolal li Tsʼibetik ti jaʼ skʼoplal stuke.

28 Vaʼun, nopajik batel li ta bikʼit lum ti bu chbatike, pe li stuke mas to nom chbat yileluk la spas. 29 Pe mu xlaj tajek yoʼontonik xchiʼuk xi laj yalbeike: «Jaʼ lek koman liʼe, yuʼun ch-och xa akʼobal xchiʼuk bat xa kʼakʼal». Jech och batel sventa te xkom xchiʼukik. 30 Kʼalal te xa chveʼike,* la stsak jun pan, la skʼan jun bendision, la xut* xchiʼuk laj yakʼbe xchaʼvoʼalik.+ 31 Vaʼun, laj yichʼ jambel lek satik xchiʼuk laj yakʼik venta ti jaʼe, pe sakchʼay batel ta satik.+ 32 Laje, xi lik yalbe sbaike: «¿Mi mu xtiltunuk koʼontontik kʼalal yakal chchiʼinutik tal ta loʼil ta bee, kʼalal lek tsʼakal la sjambutik tal smelolal li Tsʼibetike?». 33 Li vaʼ orae, likik xchiʼuk la stam sutel sbeik ta Jerusalen, te tsobol kʼot staik li 11 ta voʼ jtakboletike xchiʼuk li yan xchiʼiltakike, 34 xi laj yalike: «¡Chaʼkuxiem xa ta melel li Kajvaltike, yuʼun laj xa yakʼ sba ta ilel ta stojolal li Simone!».+ 35 Vaʼun, lik yalik ek li kʼusitik kʼot ta pasel ta bee xchiʼuk ti kʼu yelan laj yakʼik venta ti jaʼ Jesus kʼalal la xut* li pane.+

36 Kʼalal jaʼo yakal chalik li kʼusitik taje, te kʼot svaʼan sba ta stojolalik xchiʼuk xi albatike: «Junuk avoʼontonik».+ 37 Ta skoj ti xiʼemik ta jyalele xchiʼuk ti chʼayal to kʼot yoʼontonike, la snopik mi jaʼ jun anjel ti laj yilike. 38 Jaʼ yuʼun, xi albatike: «¿Kʼu yuʼun chaxiʼik xchiʼuk kʼu yuʼun xchibet avoʼontonik? 39 Kʼelavilik li kok jkʼobe, voʼonun; pikikun xchiʼuk kʼelikun, yuʼun chʼabal sbekʼtal xchiʼuk sbakil li jun anjele, pe li voʼone oy jbekʼtal xchiʼuk jbakil jech kʼuchaʼal chavilike». 40 Kʼalal jech laj yale, laj yakʼanbe yil li yok skʼobe. 41 Pe mu xchʼunik ta skoj ti xmuyubajik tajek xchiʼuk ti toj labal sba chaʼiike, jaʼ yuʼun xi albatike: «¿Mi oy kʼusi jlajestik avuʼunik?». 42 Vaʼun, laj yakʼbeik jutuk vobil choy, 43 la stsak xchiʼuk te skʼelojik kʼalal lik stiʼe.

44 Te une, xi albatike: «Liʼe jaʼ li kʼusitik laj kalboxuk kʼalal liʼ toʼox jchiʼukoxuke,+ ti persa onoʼox ta xkʼot ta pasel skotol li jkʼoplal tsʼibabil ta Smantal Moises xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetik xchiʼuk li kʼusitik tsʼibabil ta Salmose».+ 45 Vaʼun, jambat lek snopbenik sventa xaʼibeik smelolal li Tsʼibetike,+ 46 xi albatike: «Jaʼ jech tsʼibabil ti chichʼ svokol li Kristoe xchiʼuk ti chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼale+ 47 xchiʼuk ti jaʼ ta sbi chichʼ cholbel skʼoplal skotol jteklumetik+ ti akʼo sutes yoʼontonik sventa tspasbat perton smulike...+ ti baʼyel chlik ta Jerusalene.+ 48 Voʼoxuk chavalik batel skotol li kʼusitik taje.+ 49 ¡Kʼelavilik!, ta jtak tal ta atojolalik li kʼusi onoʼox yaloj Jtote. Pe liʼ me oyanik li ta jteklum jaʼ to mi laj avichʼik li juʼelal ti likem tal ta toyole».+

50 Laj une, ikʼatik lokʼel, batik kʼalal ta Betania, vaʼun la stoy skʼob xchiʼuk akʼbatik bendision. 51 Kʼalal jaʼo yakal ch-akʼbatik bendisione, la xchʼak sba lokʼel ta stojolalik xchiʼuk muy batel ta vinajel.+ 52 Laj yichʼik ta mukʼ* xchiʼuk xkuxet tajek yoʼontonik sutik batel ta Jerusalen.+ 53 Vaʼun, skotol kʼakʼal te tskʼupil kʼoptaik Dios ta templo.+