ISAIAS
1 Li ta skʼakʼalil Usias,+ Jotan,+ Akas+ xchiʼuk Esekias+ ti jaʼik ajvaliletik ta Judae,+ li Isaias*+ ti jaʼ xnichʼon Amose akʼbat yil yuʼun Dios li kʼusi chkʼot ta stojolal li Juda xchiʼuk Jerusalene:
2 chikintao, vinajel, chikintao, balumil,+
yuʼun kʼopoj xa li Jeovae:
3 Li jkot tot vakaxe xojtikin lek li jmanvanej yuʼune
xchiʼuk li jkot vuroe snaʼ bu oy yavil sveʼel ti akʼbil yuʼun yajvale;
yan li Israele mi jaʼuk xojtikinun,*+
li jteklumale mu xaʼibeik mi jsetʼuk* smelolal».
4 ¡Toj abol sba li jsaʼmulil jteklume,+
li jteklum ti ep tajek saʼoj spaltaile,*
li snitilulal viniketik ti toj chopolike, li alab nichʼnabiletik ti solel sokemike!
La skomtsanik li Jeovae,+
muʼyuk la stsakik ta venta li Chʼul Dios yuʼun Israele,
la svalopatinik komel.
5 ¿Bu xa jotukal abekʼtalik ta xavichʼik majel mi mas to la atoy abaik tajeke?+
Ip spʼejel li ajolike
xchiʼuk ip sjunlej li avoʼontonike.+
6 Ta xlik ta xpachʼomal avakanik kʼalal to ta ajolik, mi jaʼuk jutebuk ti bu chʼabal ip avuʼunike.
Oy ayayijemalik, yoxik noʼox abekʼtalik xchiʼuk silajtik noʼox abekʼtalik,
muʼyuk yichʼoj poxtael* mi jaʼuk yichʼoj pixel xchiʼuk muʼyuk yichʼoj kʼunibtasel ta aseite.+
7 Muʼyuk kʼusi x-ayan li ta alumalike.
Li ateklumalike yichʼoj chikʼel ta kʼokʼ.
Te akʼelojik la slajesik jyanlumetik li kʼusi chlokʼ ta avosilike.+
Xkoʼolaj kʼuchaʼal takixokol balumil kom yuʼunik li jyanlumetike.+
8 Li stseb Sione jech kom kʼuchaʼal nakʼobbail* ti bu tsʼunbil uvae,
xkoʼolaj kʼuchaʼal vakaxna* ta osiltik ti bu tsʼunajtik pepinoe,
xkoʼolaj kʼuchaʼal jteklum ti joyobtabile.+
9 Ti manchukuk laj yakʼ oyuk
buchʼu kuxul xkom li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*
lijkʼotutik kʼuchaʼal Sodoma ti jechuke
xchiʼuk jech lijkomutik kʼuchaʼal Gomorra ti jechuke.+
10 Jpasmantaletik* ta Sodoma,+ chikintabeik li skʼop Jeovae.
Jteklum Gomorra,+ tsʼet chikintaik li smantal* Jdioskutike.
11 Xi chal li Jeovae: «¿Kʼusi sbalil ta jtabe li epal milbil matanal chavakʼike?+
Taʼlo xa kaʼi li tot chijetik ti chavakʼik ta chikʼbil matanaletike+ xchiʼuk li xepuʼal jupʼem chonbolometike,+
mu jkʼupin li xchʼichʼel+ chʼiom tot vakaxetike,+ li xchʼichʼel chʼiom chijetike xchiʼuk li xchʼichʼel tentsunetike.+
12 Kʼalal chtal avaʼan abaik ta jtojolale,+
¿buchʼu laj yalboxuk ti xatalike,
13 Mu xa xavichʼik tal li matanal sat tsʼunobiletik ti mu kʼusi xtun-oe.
Li apomike solel toj chopol chkil.+
Li jujun achʼ lunae,*+ li savadoetike,+ ti chatsob abaike...+
mu xa stsʼik kuʼun ti chatunesik sjuʼel majia+ kʼalal jaʼo chapasik li tsobajel ti tsots skʼoplale.
14 Jpʼajoj li jujun achʼ luna* avuʼunike xchiʼuk li kʼinetik chapasike.
Kʼotem ta ikatsil chkaʼi;
solel lilub xa ta xkuchel.
16 Poko abaik, sakubtaso abaik;+
iktaik spasel li kʼusitik toj chopol chapasik ta yeloval jsate;
komtsanik spasel li kʼusi chopole.+
17 Chanik spasel li kʼusi leke, saʼik li kʼusi tukʼe,+
tukʼibtasik li j-ilbajinvaneje,
pakbeik skʼoplal sderecho li buchʼu chamem stote,*
pakbeik skʼoplal sventa tukʼuk xichʼ chapanel li ants ti chamem smalale».+
18 Xi chal li Jeovae: «Laʼik, jchapantik li jkʼoptike.+
Akʼo mi solel kuxul tsoj li amulike,
sak ta xkom kʼuchaʼal li taive;+
akʼo mi tsoj tajek kʼuchaʼal li kuxul tsajal pokʼe,
sak ta xkom jech kʼuchaʼal li sakil tsotse.*
19 Mi oy ta avoʼontonik chachikintaike,
chalajesik li kʼusitik lek chlokʼ ta balumile.+
20 Pe mi mu xachikintaik xchiʼuk mi la atoy abaike,
chavichʼik milel ta espada,+
yuʼun jech lokʼem ta ye li Jeovae».
21 ¡Kʼuxi xa noʼox kʼot ta jchonbail ants+ li tukʼil jteklume!+
Ep toʼox tukʼilal te;+
te toʼox oy tukʼilal ta stojolal,+
pe li avie, jaʼ noʼox oy jmilvanejetik tey.+
23 Li bankilaletik avuʼune toj pimik ta mantal xchiʼuk lek xil sbaik xchiʼuk li j-elekʼetike.+
Lek tajek xaʼiik xchon sbaik ta takʼin* ta jujuntal xchiʼuk yakʼojik persa saʼel matanaletik.+
Muʼyuk chchapanik lek li buchʼu chamem stote*
xchiʼuk muʼyuk tstsakik ta venta kʼalal tskʼan parte li buchʼu chamem smalale.+
24 Jaʼ yuʼun, li Kajvaltik ta melele, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
li Buchʼu oy sjuʼel yuʼun Israele, xi chale:
«Liʼ xa noʼox kʼalale, ta xkakʼbe slajeb li buchʼutik chopol chilikune
xchiʼuk ta jpakbe sutel li kajkontratake.+
25 Ta xlik jyales jkʼob ta atojolalik,
ta jlokʼes skotol li avikʼobalik
jech kʼuchaʼal li buchʼu chunijes plata sventa slokʼesbe li yikʼobale.+
26 Ta jvaʼanboxuk yan velta jchapanvanejetik jech kʼuchaʼal ta slikebale
xchiʼuk chkakʼboxuk yan velta jtojobtasvanejetik jech kʼuchaʼal ta baʼyele.+
Mi jech kʼot ta pasele, chavichʼik biiltasel ta Tukʼil Jteklum, ta Tukʼil Jnaklejetik.+
27 Ta skoj ti tukʼune, ta jman yan velta li Sione,+
ta tukʼilal ta jman li jnaklejetik ta Sion sventa sutik tale.
28 Li jtoybaetik xchiʼuk li jpasmuliletike koʼol chichʼik lajesel,+
li buchʼutik chiktaik Jeovae ta xkʼot yorail chlajik.+
29 Yuʼun ta kʼexlal chakomik ta skoj li mukʼta teʼetik la akʼanike+
xchiʼuk kʼexlal chakomik ta skoj li nichimaltik* la atʼujike.+
30 Yuʼun jech chakʼotik kʼuchaʼal jpets mukʼta teʼ ti chtakij li yanale,+
kʼuchaʼal nichimaltik ti chʼabal yaʼlele.
31 Li tsatsal vinike jech chkʼot kʼuchaʼal li linoe,
li yabtele ta xchʼit kʼuchaʼal xnich kʼokʼ;
xchaʼtosal chlik tsanuk skʼakʼal,
ti muʼyuk buchʼu xuʼ xtupʼ yuʼune».
2 Liʼe jaʼ li kʼusi laj yil ta sventa Juda xchiʼuk Jerusalen li Isaias ti jaʼ xnichʼon Amose:+
2 li ta slajebaltik kʼakʼale,
li vits ti bu oy sna Jeovae
jaʼ mas toyol chkʼot kʼuchaʼal li yan vitsetike xchiʼuk lek nakal chkom,+
chichʼ toyel muyel ta yakʼol li bikʼtal vitsetike
xchiʼuk te chbatik li mukʼtik lumetike.+
3 Epal jteklumetik te chbatik xchiʼuk xi chalike:
«Laʼik, muykutik batel li ta vits yuʼun Jeovae,
li ta sna Sdios Jakobe.+
Jaʼ ta xchanubtasutik ta sventa li beetik yuʼune
xchiʼuk te chijxanav li ta sbetake».+
4 Jaʼ chchapan li mukʼtik lumetike
xchiʼuk jaʼ tsbeiltas li epal jteklumetike.
5 Laʼik, snitilulal Jakob,
xanavkutik li ta sakil osil yuʼun Jeovae.+
6 Dios, la akomtsan xa li ateklumale, li snitilulal Jakobe.+
Yuʼun li slumalike nojem xa ta kʼusitik ti likemik tal ta Slokʼeb Kʼakʼale;
tspasik majia+ jech kʼuchaʼal li jfilisteaetike
xchiʼuk epajem yalab xnichʼnabik te li jyanlumetike.
7 Nojem ta plata xchiʼuk ta oro li slumalike,
muʼyuk xa noʼox spajeb li skʼulejalike.
Nojem ta kaʼetik li slumalike
xchiʼuk muʼyuk xa noʼox spajeb li skaretaike.+
8 Li slumalike noj ta diosetik ti chʼabal sbalile.+
Tsnijan sbaik ta stojolal li yabtel yok skʼobike,
tsnijan sbaik ta stojolal li yabtel sniʼ skʼobike.
9 Jech ta snijan sba li vinike, ta xichʼ akʼel ta kʼexlal,
vaʼun mu xa xuʼ avuʼun xavakʼ ta perton.
10 Ochan li ta chʼene xchiʼuk nakʼo* aba ta pukuk*
ta skoj ti toj xibal sba li skʼakʼal yoʼonton Jeovae
xchiʼuk li smukʼulal ti toj labal xa noʼox sbae.+
11 Li jtoybaetike skʼan snijan sbaik
xchiʼuk li buchʼu xtoyet chaʼi sbaike skʼan sbikʼtajes sbaik.*
Li vaʼ kʼakʼale, jaʼ xa noʼox chichʼ toybel skʼoplal li Jeovae.
12 Yuʼun jaʼ skʼakʼalil li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*+
Chtal ta stojolal skotol li jtoybae xchiʼuk li buchʼu xtoyet chaʼi sbae,
chtal ta stojolal skotolik akʼo mi tsots skʼoplalik o mi bikʼit skʼoplalik,+
13 chtal ta stojolal skotol li sedro teʼetik ta Libano ti natik tajeke xchiʼuk ti labalik sbae,
chtal ta stojolal skotol li tulanetik ta Basane,
14 chtal ta stojolal skotol li tayal vitsetike
xchiʼuk chtal ta stojolal skotol li tayal bikʼtal vitsetike,
15 chtal ta stojolal skotol li tayal kʼelob osile xchiʼuk ta skotol li tsatsal muroetike,
16 chtal ta stojolal skotol li varkoetik ta Tarsise+
xchiʼuk ta stojolal skotol li kʼupil sba varkoetike.
17 Li jtoybaetike skʼan snijan sbaik
xchiʼuk li buchʼu xtoyet chaʼi sbaike skʼan sbikʼtajes sbaik.*
Li vaʼ kʼakʼale, jaʼ xa noʼox chichʼ toybel skʼoplal li Jeovae.
18 Chchʼay skʼoplal ta j-echʼel li diosetik ti muʼyuk sbalilike.+
19 Li krixchanoetike ch-ochik ta chʼen
xchiʼuk ti bu jomajtik yut balumil+
ta skoj ti toj xibal sba li skʼakʼal yoʼonton Jeovae
xchiʼuk li smukʼulal ti toj labal xa noʼox sbae,+
solel chnik ta xiʼel yuʼun balumil kʼalal chtotse.
20 Li vaʼ kʼakʼale, li viniketike tstsakik li sdiosik ti muʼyuk sbalil ti pasbil ta plata xchiʼuk ta oro
ti laj toʼox spasik sventa snijan sbaik ta stojolale,
ta sjipik batel ti bu oy li chʼoetike* xchiʼuk li sotsʼetike,+
21 vaʼun ch-ochik batel ti bu jomajtik li tonetike
xchiʼuk ch-ochik ti bu sjavbenal tayal tonetik
ta skoj ti toj xibal sba li skʼakʼal yoʼonton Jeovae
xchiʼuk li smukʼulal ti toj labal xa noʼox sbae,
solel chnik ta xiʼel yuʼun balumil kʼalal chtotse.
22 Mu xapat avoʼontonik ta stojolal li jun noʼox vinik ti chichʼ ikʼe,
yuʼun jaʼ sventa alekilalik.
¿Kʼu yuʼun ti chatsakik ta venta li vinike?
3 Yuʼun li Kajvaltik ta melele, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*
ta slokʼes skotol ta Jerusalen xchiʼuk ta Juda li jeltos koltael xchiʼuk li kʼusitik chtune,
jaʼ xkaltik, li pane xchiʼuk li voʼe,+
2 li tsatsal vinike, li jpaskʼope,
li jchapanvaneje, li j-alkʼope,+ li jtʼunole,* li mole,
3 li bankilal ta stojolal 50 ta voʼe,+ li buchʼu tsots yichʼoj yabtele, li jtojobtasvaneje,
li buchʼu xtojob lek spasel majiae xchiʼuk li buchʼu xchanoj lek svovijesbel sjol chone.+
4 Naka keremetik ta xkakʼ kʼotuk ta bankilaletik avuʼunik
xchiʼuk jaʼ tsventainoxuk li buchʼutik xtal xbat noʼox snopbenike.
5 Ta xilbajin sbaik ta jujuntal li krixchanoetike,
ta xilbajin li xchiʼilike.+
Li kereme tstsak ta kʼop li buchʼu mole,
li buchʼu muʼyuk mas kʼanbile tskontrain li buchʼu ichʼbil ta mukʼe.+
6 Ta jujuntal ta stsakbeik skʼob li sbankilik ta sna stotike xchiʼuk xi chalike:
«Li voʼote oy akʼuʼ apokʼ, kʼotan ta jkomandantekutik.
Voʼot baino skʼelel li sjinemal kʼusitik lomem liʼe».
7 Pe xi tstakʼ li vaʼ kʼakʼale:
«Mu voʼonukun ta jpix li ayayijemaltake;*
chʼabal jveʼel xchiʼuk chʼabal jkʼuʼ jpokʼ li ta jnae.
Mu xavaʼanikun ta komandante ta stojolal li jteklume».
8 Yuʼun li Jerusalene smakoj* xa yakan
xchiʼuk li Judae yalem xa ta lum,
yuʼun li kʼusi chalik xchiʼuk li kʼusi tspasike kontra chil li Jeovae;
xtoyet tspas sbaik ta yeloval li yutsilale.+
9 Lek xvinaj ta satik li spaltailike*
xchiʼuk chalik ta jamal smulik jech kʼuchaʼal li Sodomae;+
muʼyuk bu ta smukik jsetʼuk.*
¡Toj abol sbaik, yuʼun chakʼbe sba svokol stukik!
10 Albeik ti lek kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik tukʼike;
11 ¡Toj abol sba li buchʼu toj chopole!
Chtal vokolil ta stojolal,
yuʼun ti kʼu yelan spasojbe li yantike jaʼ jech chichʼ pasbel ek.
12 Li jkʼel-abteletik yuʼun li jteklumale toj echʼ noʼox ch-utsʼintavanik
xchiʼuk antsetik xa tspasatik ta mantal.
Jteklumal, li jnitvanejetik avuʼune xatal xabatik noʼox yuʼun
xchiʼuk mu xa xanaʼ bu jotukal be chatamik batel yuʼun.+
13 Li Jeovae yakal tstsak yabtel kʼuchaʼal jun jchapanvanej;
ta xvaʼi sventa xal kʼusi chkʼot ta stojolal li jteklumetike.
14 Li Jeovae chlik xchapan li moletike xchiʼuk li bankilaletik ta steklumale.
Xi chalbe yaʼiike: «Li voʼoxuke la achikʼik skotol li steʼeltak uvae
xchiʼuk avichʼojik batel ta anaik li kʼusi laj avelkʼanbeik li buchʼu povreike.+
15 ¿Kʼuxi xa noʼox ti chapechʼik ta tekʼel li jteklumale
xchiʼuk ti chavilbajinik tajek li buchʼu povreike?»,+ xi li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.
16 Xi chal li Jeovae: «Ta skoj ti jtoybaetik li stsebetak Sione,
stoyoj lek sjol* chanavik,
stsʼuʼ sativanik noʼox, xpʼitomajik noʼox ti bu chbatike,
stsʼinlajet noʼox li snatsʼil snukʼ yakanike,
17 li Jeovae tsyayijesbe sjol li stsebetak Sione xchiʼuk chakʼ ti oyuk spakʼtake*
xchiʼuk li Jeovae chakʼ ti xichʼik lokʼbel li stsotsil sjolike.+
18 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae ta slokʼesbe li snatsʼil snukʼ yakanik ti kʼupilik sbae,
li xchuk sjolike xchiʼuk li kʼusitik alakʼik sba ti xkoʼolaj yelanil kʼalal unin* to li lunae,*+
19 li s-areteike, li spulseraike, li xpix satike,
20 li sdiademaike, li skadenail snukʼ yakanike, li xchukik sventa skʼupiltas-o sbaike,
li yav sperfumeike xchiʼuk li kʼusitik tstunesik sventa metsʼule,*
21 li s-aniyoal sniʼ skʼobike xchiʼuk li s-areteal sniʼike,
22 li snatil kʼuʼik kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal tspasike, li xchaʼkʼolal skʼuʼike, li xmochibike xchiʼuk li svolsaike,
23 li snenik ti oy stsakobile,+ li skʼuʼ spokʼik ti pasbil ta linoe,*
li stsʼotobil sjolike xchiʼuk li xpix satike.
24 Akʼo mi xmuetik ta muil aseite+ li avie, ta sok yikʼik kʼuchaʼal ti kʼusi kʼaʼeme;
akʼo mi oy lek xchukik li avie, chʼojon xa ta xchukinik;
akʼo mi kʼupil sba tstus sjolik li avie, stuk xa xbochil sjol ta xkomik;+
akʼo mi toyolik stojol li skʼuʼ spokʼik avie, chʼixal kʼuʼil*+ xa ta slapik;
akʼo mi kʼupil sbaik li avie, ta xichʼ smarkailik ta kʼakʼal takʼin.
25 Li viniketik avuʼune chlajik ta espada
xchiʼuk li tsatsal viniketik avuʼune chchamik ta paskʼop.+
26 Li ochebaletik yuʼun Sione solel ch-okʼik xchiʼuk mu x-echʼ chaʼiik li at-oʼontone,+
te chchoti ta lumtik+ ti bu muʼyuk kʼusi x-ayane».
4 Li vaʼ kʼakʼale, oy vukvoʼ antsetik ta spakʼalin sbaik ta stojolal jun vinik+ xchiʼuk xi chalbeike:
«Jaʼ ta jveʼ li jpan jtukutike
xchiʼuk jaʼ ta jlap li jkʼuʼ jpokʼ jtukutike;
jaʼ noʼox akʼo kichʼkutik abi sventa jechuk xkichʼkutik ojtikinel,
2 Li vaʼ kʼakʼale, li kʼusi chakʼ vokʼuk li Jeovae toj labal sba xchiʼuk jun yutsil. Li buchʼu kuxul chkomik ta Israele chmuyubajik xchiʼuk xkuxet yoʼontonik ta skoj li kʼusi chakʼ li balumile.+ 3 Buchʼuuk noʼox ti te oy-o ta Sione xchiʼuk ti te chkom-o ta Jerusalene chʼul chichʼ biiltasel, skotol li buchʼutik te oyik ta Jerusalene chichʼ tsakbel sbiik sventa kuxlejal.+
4 Li Jeovae chakʼ ta ilel skʼakʼal yoʼonton xchiʼuk ta xchapan+ li Jerusalene, vaʼun jech tspokbe lokʼel yikʼobal* li stsebetak Sione+ xchiʼuk jaʼ jech ta spok Jerusalen ta skoj ti malbil chʼichʼ tee. 5 Jech xtok, li Jeovae ta xakʼ tok xchiʼuk chʼail* li ta kʼakʼaltike xchiʼuk ta xakʼ kʼokʼ ti xtiltun* sventa sakjamanuk ta akʼobaltik+ ta sjunul li vits Sione xchiʼuk ta skotol ti butik tstsob sbaike; yuʼun skotol ti butik jun yutsile ta x-ayan nakʼobbail. 6 Xchiʼuk ch-ayan axibalna sventa oyuk axinal* li ta kʼakʼaltik kʼalal kʼixin tajeke+ xchiʼuk sventa te snakʼ* sbaik xchiʼuk xchabi sbaik kʼalal jaʼo oy tsatsal ikʼaloʼe xchiʼuk kʼalal chakʼ voʼe.+
5 Avokolikuk, akʼbeikun jkʼejinta li buchʼu jkʼanoje,
ta jkʼejinta jun son ta sventa li buchʼu jkʼanoje xchiʼuk ta sventa ti bu tsʼunajtik s-uvae.+
Li buchʼu jkʼanoje oy toʼox stsʼunoj s-uva ta vitstikaltik ti bu lek xchʼi kʼusitike.
2 La slokbe li yosilale xchiʼuk la stsobbe lokʼel li stanaltake.
Te la stsʼun batsʼi lekil tsajal uva,
la svaʼan jun tayal kʼelob osil ta oʼlol ti bu stsʼunoj s-uvae
xchiʼuk la sjokʼbe spitsʼobil s-uva+ te ta yut.
Vaʼun, la smala sventa xakʼ sat li s-uvae,
pe jaʼ noʼox laj yakʼ teʼtikal uva.+
3 Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Jnaklejetik ta Jerusalen xchiʼuk viniketik ta Juda,
avokolikuk, chapanunkutik xchiʼuk li steʼeltak j-uvae.+
4 ¿Kʼusi to ti muʼyuk jpasojbe
li steʼeltak j-uvae?+
¿Kʼu yuʼun ti kʼajomal noʼox teʼtikal uva laj yakʼ
ti jmalaoj ox chakʼ batsʼi uvae?
5 Avokolikuk, avi une, chkalboxuk avaʼiik
li kʼusi ta jpasbe li steʼeltak j-uvae:
ta jlokʼesbe li smokale,
vaʼun ta xichʼ chikʼel.+
Ta jinesbe li smuroal ti pasbil ta tone,
vaʼun ta xichʼ pechʼilanel ta tekʼel.
6 Ta jkʼatajes ta takixokol balumil;+
muʼyuk ta xichʼ tuchʼbel skʼobkʼobtak xchiʼuk muʼyuk chichʼ akʼintael,
mas natik chchʼi li chʼixetike xchiʼuk li chopol tsʼiʼleletike+
xchiʼuk ta jpas ta mantal toketik ti mu xakʼik tal voʼ ta stojolale.+
7 Voʼon Jeovaun ti bankilalun yuʼun soltaroetike,* li Israele jaʼ li steʼeltak j-uvae;+
li viniketik ta Judae jaʼik li kʼusi tsʼunbil ti jkʼanoj toʼox tajeke.
La jmala ti oyuk tukʼilale,+
pe chʼabal tukʼilal;
la jmala ti xtukʼib li krixchanoetike,
pe jaʼ noʼox x-avlajetik li buchʼutik oy svokolike».+
8 ¡Abol sbaik li buchʼutik chuʼuninik epal naetike+
xchiʼuk li buchʼutik chuʼuninik epal osiletik+
jaʼ to mi laj yuʼuninik xa skotole
xchiʼuk ti stuk xa nakalik li ta jteklume!
9 Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike laj kaʼi ti laj yal ta jamal
ti solel chakʼ xiʼel ti kʼu yelan chkom li epal naetike,
akʼo mi jun yutsikil xchiʼuk mukʼtik,
chʼabal jnaklejetik te chkom.+
10 Yuʼun li chanib ektaria ti bu tsʼunajtik uvae kʼajomal noʼox chlokʼ jun bato*
xchiʼuk li jpʼis jomer* sbekʼ tsʼunobile kʼajomal noʼox chlokʼ jun efa.*+
11 ¡Abol sbaik li buchʼutik sob tajek chlikik ta yuchʼel poxe+
ti jaʼ to chkechanik mi ikʼ xa ox osil kʼalal yakubemik xa oxe!
12 Oy s-arpaik, stijobil sonik ti oy yakʼiltake,
spanderetaik,* s-amaik* xchiʼuk oy svinoik li ta skʼinike;
pe muʼyuk tsnopbeik skʼoplal li kʼusitik spasoj Jeovae
xchiʼuk mu xilik li yabteltak skʼobe.
13 Jaʼ yuʼun, ta skoj ti mu xojtikinikune,+
ta xichʼik chukel batel li jteklumale;
li viniketik ti tsots skʼoplalike ta xilik viʼnal+
xchiʼuk sjunul li jteklume ta xilik takitiʼil.
14 Jech oxal, solel mukʼibem tajek li Mukinale*
xchiʼuk solel muʼyuk xa noʼox spajeb ti kʼu yelan sjamoj yee;+
li bankilaletik ta jteklume, li epal krixchanoetik ti xvochlajetike* xchiʼuk li jpaskʼinetike
te chyalik batel.
15 Li vinike ta sbikʼtajes sba,
li vinike ta xichʼ nijanel
xchiʼuk li jtoybaetike skʼan snijan sbaik.
16 Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike chichʼ toybel skʼoplal ta skoj ti kʼu yelan chchapanvane,*
li melel Diose, li Buchʼu chʼule,+ ta xchʼultajes sba ta skoj li stukʼilale.+
17 Li chʼiom chijetike te chveʼik jech kʼuchaʼal kʼalal te oyik li ta yaxaltike;
te chveʼik jyanlumetik ti bu toʼox chveʼik li jupʼem chonbolometik ti chʼabal xa kʼusi x-ayan tee.
18 ¡Abol sbaik li buchʼutik tsjutik kʼope!*
Ta skoj ti tsjutik kʼope, chjoch batel spaltailik* xchiʼuk smulik jech kʼuchaʼal chjoch batel ta chʼojon kareta li jkot chonbolome,
19 ti jaʼik li buchʼutik xi chalike: «¡Aniluk akʼo spas yabtel li Diose;
taluk ta anil sventa xkiltik;
20 ¡Abol sbaik li buchʼutik chalik ti jaʼ lek li kʼusi chopole xchiʼuk ti chopol li kʼusi leke,+
li buchʼu tsjelik ta ikʼal osil li sakil osile xchiʼuk tsjelik ta sakil osil li ikʼal osile,
li buchʼutik tspʼisik ta chʼa li kʼusi chiʼe xchiʼuk ti tspʼisik ta chiʼ li kʼusi chʼae!
21 ¡Abol sbaik li buchʼutik pʼij chaʼi sba stukike
xchiʼuk ti lek xtojob chaʼi sba stukike!+
22 ¡Abol sbaik li buchʼutik solel ep snaʼ xuchʼik vinoe
xchiʼuk li viniketik ti lek xtojobik skapel li jeltos poxetike!+
23 ¡Abol sbaik li buchʼutik chchon sbaik ta takʼin* sventa chalik ti chʼabal smul li buchʼutik toj chopolike+
xchiʼuk ti chalik ti jaʼ oy smul li buchʼutik tukʼike!+
24 Jaʼ yuʼun, chlajik jech kʼuchaʼal chkʼakʼ ta sleb kʼokʼ li jobele
xchiʼuk li takin tsʼiʼlele.
Ta xkʼaʼ li yibelike
xchiʼuk chtanij batel kʼuchaʼal pukuk* li xnichik
ta skoj ti la spʼajbeik smantal* li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike
xchiʼuk ti muʼyuk laj yichʼbeik ta mukʼ skʼop li Buchʼu chʼul yuʼun Israele.+
25 Jech oxal, chtil skʼakʼal yoʼonton Jeova ta stojolal li steklumale
xchiʼuk tsyeʼ batel skʼob sventa xakʼanbe kastigo.+
Ta xnik li vitsetike
xchiʼuk ta xkʼot kʼuchaʼal kʼaʼep ta kayeetik li sbekʼtalike.+
Ta skoj taje, muʼyuk pajem-o skʼakʼal yoʼonton li Diose,
yuʼun syeʼoj to li skʼob sventa chmajvane.
26 Svaʼanoj jun senyail* ta sventa jun namal mukʼta lum;+
ta spiobta* tal sventa xtalik li krixchanoetik kʼalal to ta spajeb balumile;+
¡kʼelavil!, solel anil chtalik.+
27 Mi junuk buchʼu lubem yuʼunik xchiʼuk muʼyuk buchʼu ti xtamlajete.
Mi junuk ti buchʼu chnikave* xchiʼuk ti chvaye.
Li xchukobil xchʼutike muʼyuk yochol
xchiʼuk muʼyuk tuchʼem li yakʼil xonobike.
28 Lek juxbil sniʼ skotol li sflechaike,
lek xa lapʼujem* skotol li s-arkoike.
Li svoy skaʼike xkoʼolaj kʼuchaʼal tsatsal ton
xchiʼuk li syantailtak skaretaike jech chjoyibaj kʼuchaʼal li tsatsal ikʼe.+
Xloket snukʼik* xchiʼuk tstsak li sveʼelike,
vaʼun chichʼik batel xchiʼuk muʼyuk xa buchʼu xpojbatik.
30 Li vaʼ kʼakʼale, x-avlajetik ta skoj li sveʼelike
xkoʼolaj kʼuchaʼal nab ti tsots chbakʼe.+
Buchʼuuk noʼox ti tukʼ skʼeloj-o batel li balumile ta xil ikʼal osil ti chakʼ at-oʼontone;
yuʼun li sakil osile ta x-ikʼub ta skoj li toketike.+
6 Li ta sjabilal kʼalal cham li ajvalil Usiase,+ te chotol laj kil Jeova ta jun chotlebal sventa ajvalil ti lek toyole,+ jech xtok, li yok snatil kʼuʼe noj yuʼun li temploe. 2 Te vaʼal serafinetik ta spat xokon; oy vakib xikʼik ta jujuntal. Li chib xikʼike smakoj-o satik, li chibe smakoj-o yakanik, li yan chib xikʼike jaʼ ta xvilik-o ti xtal xbatik noʼoxe.
3 Xi chalbe sbaik ta jujuntale:
«Chʼul, chʼul, chʼul li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*+
Noj ta smukʼulal spʼejel li balumile».
4 Ta skoj li tsatsal yechʼomal eile,* li spostealtak ochebale nik xchiʼuk noj ta chʼail* li nae.+
5 Vaʼun, xi laj kale: «¡Abol jba!
¡Jpʼel skʼoplal chamemun,*
yuʼun chopol li kʼusi chlokʼ ta kee
xchiʼuk te nakalun xchiʼuk krixchanoetik ti chopol kʼusi chlokʼ ta yeike;+
yuʼun laj xa yil jsat li Ajvalile, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike!».
6 Laj une, vil tal ta jtojolal jun li serafine, stsakoj talel jpʼej tsanem akʼal+ ta slatsʼobil, te la slokʼes tal li ta skajleb matanale.+ 7 La snapʼanbun ta ke xchiʼuk xi laj yale:
«¡Kʼelavil! Liʼe laj xa yichʼ napʼanel li ta avee.
Chʼabal xa apaltail*
xchiʼuk chʼay xa skʼoplal li amule».
8 Vaʼun, laj kaʼibe yechʼomal ye Jeova ti xi chale: «¿Buchʼu ta jtak batel xchiʼuk buchʼu chbat kuʼuntik?».+ Laje, xi laj kale: «¡Liʼ oyun voʼone! ¡Takun batel!».+
9 Xi la stakʼe: «Batan xchiʼuk xi xavalbe li jteklum liʼe:
‹Ep ta velta chavaʼiik,
pe muʼyuk chavaʼibeik smelolal;
ep ta velta chavilik,
pe muʼyuk chavojtikinik›.+
10 Akʼo yijubuk yoʼonton li jteklum liʼe,+
akʼo muʼyukuk ta yoʼontonik xchikintael+
xchiʼuk makbo li satike,
sventa mu kʼusi xilik ta satik,
sventa mu kʼusi xaʼiik li ta xchikinike,
sventa mu xaʼibeik smelolal ta yoʼontonik
xchiʼuk sventa mu sutik tal ta jtojolal xchiʼuk ti jech xichʼik poxtaele».+
11 Jaʼ yuʼun, xi laj kale: «Kajval Jeova, ¿bakʼin to van ti jech yelane?». Vaʼun, xi laj yale:
«Jaʼ to mi lilijem xa kom li jteklumetike, mi chʼabal xa ox li jnaklejetike,
mi muʼyuk xa ox yajval li naetike,
mi lajem xa ox li lume xchiʼuk mi muʼyuk xa ox kʼusi x-ayane;+
12 jaʼ to mi la snamajes xa ox batel viniketik li Jeovae+
xchiʼuk mi xokol xa ox kom li balumile.
13 »Pe oy to juteb* krixchanoetik ti te chkom nakiikuk li ta jteklume xchiʼuk chichʼ chikʼel yan velta, xkoʼolaj kʼuchaʼal jpets mukʼta teʼ xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal jpets sedro teʼ ti chkom xchumanil mi laj xa ox yichʼ tuchʼele; jaʼ jun chʼul nitilulal chkʼot li xchumanile».
7 Li ta skʼakʼalil Akas+ ti jaʼ ajvalil ta Juda, ti jaʼ xnichʼon Jotan xchiʼuk ti jaʼ smom li Usiase, li ajvalil Resin ta Siriae xchiʼuk li Peka+ ti jaʼ xnichʼon Remalias xchiʼuk ti jaʼ ajvalil ta Israele muy stsakik ta kʼop li Jerusalene, pe muʼyuk tsal yuʼunik.+ 2 Xi laj yichʼ albel jun aʼyej li snitilulal ajvalil Davide: «Li Siria xchiʼuk Efraine la skoʼoltas sjolik sventa stsakvanik ta kʼop».
Vaʼun, lik nikuk ta xiʼel yoʼonton li Akase xchiʼuk lik nikuk ta xiʼel yoʼonton li steklumal jech kʼuchaʼal chnik ta ikʼ li teʼetike.
3 Vaʼun, xi albat yuʼun Jeova li Isaiase: «Avokoluk, lokʼan batel, bat nupo ta be li Akase, ikʼo batel li akerem Sear-Jasube,*+ te xabat ti bu chbein lokʼel li voʼ ti chlik talel ta tanke ti ta toyol oye,+ ta xokon li sbelel yosilal jchukʼometike. 4 Skʼan xi xavalbee: ‹Kʼelo me lek aba sventa junuk noʼox avoʼonton. Mu me xaxiʼ xchiʼuk mu me xalubtsaj ta skoj li chib chumanteʼ ti tsanem skʼakʼale, ti xtiltun skʼakʼal yoʼonton li Resin ti jaʼ ajvalil ta Siria xchiʼuk li xnichʼon Remaliase.+ 5 Yuʼun li Siria, li Efrain xchiʼuk li xnichʼon Remaliase oy kʼusi chopol snopoj tspasbot, xi chalike: 6 «Muy jtsaktik ta kʼop li Judae, bat jlilintik* xchiʼuk bat jtsaltik,* jaʼ jbiiltastik ta ajvalil yuʼun li xnichʼon Tabeele».+
7 »›Xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale:
«Muʼyuk chkuch yuʼunik,
muʼyuk chkʼot ta pasel li kʼusi snopojike.
8 Yuʼun li jolil yuʼun Siriae jaʼ li Damaskoe,
li jolil yuʼun Damaskoe jaʼ li Resine.
Jaʼ noʼox mi jelav 65 jabile,
chichʼ lilinel ta j-echʼel li Efraine xchiʼuk maʼuk xa jun jteklum chkom.+
Mi muʼyuk tsots lek xchʼunel avoʼontonike,
muʼyuk jun avoʼontonik»›».
10 Xi to albat yuʼun Jeova li Akase: 11 «Kʼanbo junuk senyail li Jeova ti jaʼ Adiose;+ xuʼ van toj nat xyal kʼuchaʼal li Mukinale* o toj toyol xmuy kʼuchaʼal li vinajele». 12 Pe xi laj yal li Akase: «Muʼyuk ta jkʼan, muʼyuk chkakʼ ta preva li Jeovae».
13 Vaʼun, xi laj yal li Isaiase: «Avokolikuk, chikintaik, snitilulal David. ¿Mi mu baluk noʼox chavaʼiik ti chavakʼik ta preva li smalael yuʼun li viniketike? ¿Mi yuʼun chavakʼik ta preva xtok li smalael yuʼun Diose?+ 14 Jaʼ yuʼun, chakʼboxuk jun senyail li Jeovae: ¡kʼelavilik! Li tsebe* ta xchiʼin yol, vaʼun ta svokʼes jun kerem+ xchiʼuk Emanuel* chakʼbe sbi.+ 15 Kʼalal mi snaʼ xa ox spʼajel li kʼusi chopole xchiʼuk mi snaʼ xa ox stʼujel li kʼusi leke, slajesoj xa ox mantekiya xchiʼuk pom. 16 Yuʼun kʼalal skʼan toʼox snaʼ spʼajel kʼusi chopol xchiʼuk kʼalal skʼan toʼox snaʼ stʼujel li kʼusi leke, solel stsʼijlan* ta xkom slumalik li chaʼvoʼ ajvaliletik ti axiʼtaojik tajeke.+ 17 Akas, li Jeovae chakʼ taluk tsots vokolil ta atojolal, ta stojolal li alumale xchiʼuk ta stojolal li yutsʼ yalal atot ti muʼyuk jech kʼotem-o ta pasel leʼ xa tal ta skʼakʼalil Efrain kʼalal la xchʼak sba ta stojolal Judae,+ yuʼun ta xikʼ talel li ajvalil ta Asiriae.+
18 »Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae ta spiobta* tal vovetik* li ta namal ukʼum Nilo ta Ejiptoe xchiʼuk ta spiobta tal li chanul pometik ta yosilal Asiriae. 19 Chtal skotolik xchiʼuk te chkomik li ta stenlejaltik* ti vaʼaltik jutuke, li ta sjavbenal tayal tonetike, ta skotol li chʼixtikaltike xchiʼuk ta skotol li yaxaltike.*
20 »Li vaʼ kʼakʼale, ta stojolal jun navaja ti xchʼamunoj tal Akas ta yosilal Ukʼume,* ta stojolal ajvalil ta Asiria,+ li Jeovae ta xjuxbe stsotsil sjol xchiʼuk stsotsil yakan, jech xtok, ta xjuxbe lokʼel li yisime.
21 »Li vaʼ kʼakʼale, oy jun vinik ti muʼyuk chakʼ chamuk chaʼkot xchij xchiʼuk jkot xchʼiom meʼ vakaxe. 22 Ta skoj ti oy tajek lechee, li vinike ta slajes mantekiya, yuʼun skotol li buchʼutik kuxul chkomik li ta mukʼta lume ta slajesik mantekiya xchiʼuk pom.
23 »Li vaʼ kʼakʼale, ti bu toʼox oy jmil ta tekʼ uva ti jmil ta sep plata stojole, jaʼ xa noʼox chʼixtik xchiʼuk chopol tsʼiʼleletik chchʼi. 24 Kʼalal chbatik te li viniketike, chichʼ batel sflechaik xchiʼuk s-arkoik, yuʼun sjunul li mukʼta lume chnoj ta chʼixtik xchiʼuk ta chopol tsʼiʼleletik. 25 Muʼyuk xa chanopaj batel ta skotol li vitsetik ti chichʼ toʼox chʼubael ta asadone, muʼyuk xa chanopaj batel te ta skoj ti chaxiʼ yuʼun li chʼixtik xchiʼuk chopol tsʼiʼleletike, yuʼun ta xkʼot ta sveʼeb tot vakaxetik xchiʼuk chijetik».
8 Xi laj yalbun li Jeovae: «Tsako jun mukʼta pechpech teʼ+ xchiʼuk te xatsʼiba letraetik ti kʼun ta kʼelele:* ‹Maer-Salal-As-Bas›.* 2 Ta jkʼan ti teuk skʼelojik tukʼil testigoetik li kʼusi chichʼ tsʼibaele, jaʼuk li Urias+ ti jaʼ palee xchiʼuk li Sakarias ti jaʼ xnichʼon Jeberekiase».
3 Vaʼun, la jchiʼin ta vayel* li meʼ j-alkʼope,* laje la xchiʼin yol, ta tsʼakale vokʼ yuʼun jun kerem.+ Xi to laj yalbun li Jeovae: «Maer-Salal-As-Bas xavakʼbe sbi, 4 yuʼun kʼalal mu toʼox xlokʼ yuʼun ta alel ‹¡kuni tot!› xchiʼuk ‹¡kuni meʼ!› xi li kereme, li kʼusitik oy yuʼun li Damaskoe xchiʼuk li kʼusitik spojoj tal li Samariae chichʼ ichʼel batel ta stojolal li ajvalil ta Asiriae».+
5 Xi to la skʼoponun yan velta li Jeovae:
6 «Ta skoj ti xmuyubajik ta stojolal Resin xchiʼuk xnichʼon Remalias li jteklume+
xchiʼuk ta skoj ti la spʼajik komel li voʼ ta Siloe* ti kʼun chanav yoke,+
7 jaʼ yuʼun li Jeovae tstak talel ta stojolalik
li ajvalil ta Asiria+ xchiʼuk sjuʼel sventa stsakatik ta kʼope.
Ta anil chtal xchiʼuk li yajsoltarotak ti tsots xuʼ yuʼunike,
jech kʼuchaʼal li Ukʼum* kʼalal tsatsubem tajek yok
ti chmal xa lokʼel ta stiʼiltake
8 xchiʼuk ch-echʼ sbekʼ* batel li Judae.
Xkoʼolaj kʼuchaʼal nojelal ta voʼ ti tsmutʼi* li Judae xchiʼuk chjelav to batel, chkʼot kʼalal to ta snukʼ.+
¡Xkoʼolaj kʼuchaʼal jkot mut, ta xlichʼ xikʼ sventa chpix sjunul li alumale,
9 Jteklumetik, akʼik vokolil, pe chavichʼik lilinel.
¡Akotolik ti oyoxuk ta namal balumile, chikintaik!
¡Chapano abaik ta sventa li paskʼope,* pe chavichʼik lilinel!+
¡Chapano abaik ta sventa li paskʼope, pe chavichʼik lilinel!
10 ¡Chapanik kʼusi chapasik, pe chichʼ chʼayel ta be!
¡Alik ti kʼusi chakʼan chavalike, pe muʼyuk chkʼot ta pasel,
11 Liʼ oy ta jtojolal li skʼob Jeova ti lek tsotse, xi laj yalbun sventa mu jaʼuk jtam batel li be bu stamoj batel li jteklume:
12 «Mu me xavalik ti oy kʼusi chopol chapanbil ta mukul ta skoj noʼox ti jech chal li jteklume.
Mu xaxiʼtaik li kʼusi xiʼtaojike;
mu xanikik ta xiʼel yuʼun.
13 Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike...* jaʼ noʼox stuk skʼan chʼul xavilik,+
jaʼ li buchʼu skʼan xaxiʼtaike*
xchiʼuk jaʼ li buchʼu skʼan xanikik ta xiʼel yuʼune».+
14 Jech chkʼot kʼuchaʼal ti bu chʼule,
pe jech chkʼot kʼuchaʼal jpʼej ton ti tsmak* akanile
xchiʼuk kʼuchaʼal jpʼej ton ti chyalesvan ta lum+
ta sventa li chib ajvalilal* ta Israele,
xkoʼolaj kʼuchaʼal petsʼ xchiʼuk chʼojon
ta stojolal li jnaklejetik ta Jerusalene.
15 Ep buchʼutik ta smak* yakanik, chyalik ta lum xchiʼuk chyayijik;
chichʼik yakel ta chʼojon xchiʼuk mu xa xkolik lokʼel.
16 ¡Pixo li kʼusi laj xa yichʼ tsʼibaele;
akʼbo seyoal li mantal* ta yeloval li kajchankʼoptake!
17 Ta sjunul koʼonton ta jmala li Jeova+ ti snakʼoj* sat ta stojolal li snitilulal Jakobe+ xchiʼuk jaʼ jpatoj koʼonton ta stojolal.
18 ¡Kʼelavilik! Li voʼon xchiʼuk jnichʼnab ti yakʼoj Jeovae+ xikoʼolajkutik kʼuchaʼal senyailtak+ xchiʼuk skʼelobil juʼelal ta Israel ti likem tal ta stojolal Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike xchiʼuk ti te nakal ta vits Sione.
19 Mi xi chavichʼik albele: «Bat jakʼbeik j-espiritistaetik xchiʼuk li buchʼu chalbe skʼoplal kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti xmixmun* xchiʼuk ti kʼun chkʼopojike», ¿mi mu jaʼuk skʼan staik ta kʼoponel Sdiosik li jun jteklume? ¿Mi yuʼun jaʼ chbat skʼoponik animaetik sventa xichʼik koltael li buchʼutik kuxulike?+ 20 Li kʼusi skʼan spasik jechuke, ¡jaʼ ti xbat sjakʼbeik skʼoplal li mantale xchiʼuk ti kʼusi laj xa yichʼ tsʼibaele!
Kʼalal mu jechuk chkʼopojik kʼuchaʼal chal mantale, muʼyuk sakil osil yuʼunik.*+ 21 Ta jujuntal chviʼnajik xchiʼuk chat yoʼontonik kʼalal ch-echʼik li ta steklumalike;+ vaʼun ta skoj ti chviʼnajik xchiʼuk ti ch-ilinike, chchopol kʼoptaik li ajvalil yuʼunike xchiʼuk li Sdiosik kʼalal tskʼelik muyel ta toyole. 22 Vaʼun, tskʼelik li spat xokonike, pe jaʼ noʼox chilik at-oʼonton, ikʼal osil, pimil ikʼal* osil, yorail vokolil xchiʼuk solel ikʼmutsʼan* chilik, mi jutebuk kʼusi xojobinaj.
9 Akʼo mi jech, li ikʼal osil taje mu xkoʼolaj kʼuchaʼal echʼ ta voʼne kʼalal laj yichʼ pʼajel xchiʼuk laj yil svokol li yosilal Sabulon xchiʼuk yosilal Neftalie.+ Pe li ta mas jelavele, li Diose chakʼ ta ichʼel ta mukʼ li sbelel nabe, ti te ta yosilal Jordane, li Galilea ti bu nakal jyanlumetike.
2 Li jteklum ti chanavik toʼox ta ikʼal osile
yilojik xa sakil osil.
Li buchʼutik te nakalik li ta jteklum ti oy tajek ikʼal osile
xojobinaj xa sakil osil ta stojolalik.+
3 Epajem avuʼun jnaklejetik li ta mukʼta lume;
solel xkuxet tajek yoʼonton avuʼun.
Xkuxet yoʼonton ta atojolal
jech kʼuchaʼal xkuxet tajek yoʼontonik li krixchanoetik kʼalal jaʼo yorail tstsob li stsʼunobike,
jech kʼuchaʼal xmuyubajik tajek kʼalal chchʼakbe sbaik li kʼusi spojojik tale.
4 Yuʼun alilinojbe li skʼatlom teʼal yikatsike,
li teʼ ta snekebike, li xvachʼ buchʼu tsujvan ta abtele,
jech kʼuchaʼal li ta skʼakʼalil kʼalal laj yichʼ tsalel li Madiane.+
5 Skotol li svota soltaroetik ti tsnikes balumil kʼalal chchan yakanike
xchiʼuk skotol li skʼuʼ spokʼik ti balal* ta chʼichʼe
chkʼot ta stilesobil kʼokʼ.
Xi chichʼ biiltasele: Pʼijil Jtojobtasvanej,+ Dios ti oy sjuʼele,+ Totil sbatel osil, Bankilal J-akʼ-jun-oʼontonal.
7 Solel muʼyuk spajeb ti bu to chkʼot li ajvalilal yuʼune*
xchiʼuk muʼyuk spajeb li jun oʼontonale,+
jaʼ chlik chotiuk li ta xchotleb ajvalil Davide+ xchiʼuk jaʼ ch-och ta skʼob li ajvalilale,
lek nakal chkom+ xchiʼuk ta xichʼ tsatsubtasel
ta skoj tukʼilal+
li avie xchiʼuk kʼalal to ta sbatel osil.
Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* ta sjunul yoʼonton tspas taje.
8 Li Jeovae oy kʼusi laj yal tal sventa tspʼijubtas li Jakobe
xchiʼuk vul ta stojolal li Israele.+
9 Ta xkʼot ta xchikin li Efrain xchiʼuk li jnaklejetik ta Samariae,
ta sjunul li jteklume,
muʼyuk xkʼexlalik xchiʼuk xtoyet xi chalike:
10 «Jin xa yalel li sladriyoal jnakutike,
pe ta jvaʼankutik ta ton.+
Yichʼoj xa tuchʼel li sikomoro teʼetike,
pe ta jkʼextakutik ta sedro teʼetik».
11 Li Jeovae ta stijbe tal sjol li yajkontratak Resin sventa stsakat ta kʼope
xchiʼuk ta stijbe yoʼonton li yajkontratak Israel sventa xkontrainate,
12 jaʼ li Siria ta slokʼeb kʼakʼale xchiʼuk li jfilisteaetik ta smaleb kʼakʼale,+
solel xjachʼoj lek yeik sventa slilinik ta tiʼel li Israele.+
Ta skoj taje, muʼyuk pajem-o skʼakʼal yoʼonton li Diose,
yuʼun syeʼoj to li skʼob sventa chmajvane.+
13 Yuʼun li jteklume muʼyuk sutem ta stojolal li buchʼu ch-akʼbat svokolike;
muʼyuk saʼojik li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.+
14 Li Jeovae ta jun noʼox kʼakʼal chtuchʼ lokʼel ta Israel
li jolile xchiʼuk li neile, li yok tsʼiʼlele xchiʼuk li tayal jobele.*+
15 Li mole xchiʼuk li buchʼu lek ichʼbil ta mukʼe jaʼ li jolile,
li j-alkʼop ti chakʼ jecheʼ chanubtasele jaʼ li neile.+
16 Li buchʼutik ta sbeiltasik li jteklum liʼe xtal xbat noʼox yuʼunik
xchiʼuk li buchʼutik chichʼik beiltasele mu xa snaʼ bu chbatik.
17 Jaʼ yuʼun, muʼyuk xmuyubaj Jeova ta stojolal li keremetike
xchiʼuk muʼyuk ta xkʼuxubaj ta yoʼonton li buchʼutik chamem stotike* xchiʼuk li buchʼutik chamem smalalike,
yuʼun skotolik valopatinvanik komel xchiʼuk la spasik kʼusitik chopol+
xchiʼuk naka bolik li kʼusi chlokʼ ta yeike.
Ta skoj taje, muʼyuk pajem-o skʼakʼal yoʼonton li Diose,
yuʼun syeʼoj to li skʼob sventa chmajvane.+
18 Yuʼun li choplejale chchikʼvan kʼuchaʼal kʼokʼ,
chchikʼ li chopol tsʼiʼleletike xchiʼuk li chʼixetike.
Ta stsanbe skʼakʼal li chʼixtikaltik ta teʼtikaltike
xchiʼuk xtomet noʼox muyel li xchʼailale.*
19 Ta skoj skapemal sjol li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
tsanem skʼakʼal li balumile
xchiʼuk chkʼot ta stilesobil kʼokʼ li jteklume.
Mi junuk buchʼu chkʼuxubaj ta yoʼonton li xchiʼil ta vokʼele.
20 Li june ta sboj bekʼet ti te oy ta batsʼikʼobe,
pe chviʼnaj to;
xchiʼuk li june tstiʼ bekʼet ti te oy ta tsʼetkʼobe,*
pe muʼyuk ta xnoj xchʼut.
Ta jujuntal ta stiʼ li sbekʼtal skʼob stukike,
21 li Manasese ta slilin ta tiʼel li Efraine,
li Efraine ta slilin ta tiʼel li Manasese.
Koʼol ta skontrainik li Judae.+
Ta skoj taje, muʼyuk pajem-o skʼakʼal yoʼonton li Diose,
yuʼun syeʼoj to li skʼob sventa chmajvane.+
10 ¡Abol sbaik li buchʼutik chakʼik mantaletik ti chakʼ vokolile,+
li buchʼutik nopajtik noʼox tstsʼibaik mantaletik ti chakʼbe svokol krixchanoetike,
2 ti jaʼ sventa mu stsakik ta mukʼ li buchʼutik povreik ti tskʼanik chapanele,
sventa mu xchapanik li buchʼutik abol sbaik ta jteklume,+
sventa spojbeik kʼusitik oy yuʼunik li buchʼutik chamem smalalike
xchiʼuk sventa chelkʼanbeik kʼusitik oy yuʼunik li buchʼutik chamem stotike!*+
3 ¿Kʼusi chapasik mi kʼot skʼakʼalil chavichʼik kastigoe,+
kʼalal mi vul ta atojolalik li lajelal ti chlik tal ta nome?+
4 Muʼyuk kʼusi stakʼ xapasik, jaʼ xa noʼox te xanijet chakomik ti bu oy jchukeletike
o te chayalik ta lum ti bu telajtik li animaetike.
Akʼo mi jech, muʼyuk pajem-o skʼakʼal yoʼonton li Diose,
yuʼun syeʼoj to li skʼob sventa chmajvane.+
5 «¡Kʼelavilik! Li j-asiria vinike+
jaʼ li vachʼ sventa xkakʼ ta ilel li skʼakʼal koʼontone+
xchiʼuk ta jtunes li teʼ stsakoj sventa xkakʼ kastigoe.
6 Ta jtak batel sventa stsak ta kʼop jun mukʼta jteklum ti valopatinvaneme,+
sventa stsak ta kʼop li jteklum ti la saʼ skʼakʼal koʼontone;
chkalbe mantal sventa epuk kʼusi spoj batel xchiʼuk ti epuk kʼusi xelkʼan batele
xchiʼuk sventa xpechʼilanat ta tekʼel kʼuchaʼal achʼel ta kayeetik.+
7 Pe mu jechuk tskʼan tspas taje
xchiʼuk mu jechuk oy ta yoʼonton taje;
yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti chlajesvan ta j-echʼele,
jaʼ ti tslajes epal mukʼtik lumetike, maʼuk jayib noʼox.
8 Yuʼun xi chale:
‹¿Mi mu jaʼuk ajvaliletik skotol li bankilal j-abteletik kuʼune?+
9 ¿Mi mu xkoʼolajuk tajek li Kalno+ xchiʼuk li Karkemise?+
¿Mi mu xkoʼolajuk li Amat+ xchiʼuk li Arpade?+
¿Mi mu xkoʼolajuk li Samaria+ xchiʼuk li Damaskoe?+
10 Stsakoj lek jkʼob li ajvalilaletik* ti chichʼik ta mukʼ diosetik ti muʼyuk kʼusi xtun-oe,
¡ti mas to ep spasojik lokʼoletik yuʼunike, ti jaʼ mu sta li Jerusalen xchiʼuk li Samariae!+
11 ¿Mi mu jechuk ta jpasbe li Jerusalen xchiʼuk li lokʼoletik yuʼunik
jech kʼuchaʼal la jpasbe li Samaria xchiʼuk li diosetik yuʼunik ti muʼyuk kʼusi xtun-oe?›.+
12 »Kʼalal mi tsuts yuʼun Jeova skotol li kʼusi skʼan spas ta vits Sion xchiʼuk ta Jerusalene, chakʼbe* kastigo li ajvalil ta Asiria ta skoj ti muʼyuk xkʼexlale, ti xtoyete xchiʼuk ti stuk xa noʼox chaʼi sbae.+ 13 Yuʼun xi chale:
‹Jech ta jpas ta skoj ti lek tsots li jkʼobe
xchiʼuk ta jpʼijil jech ta jpas, yuʼun pʼijun.
Ta jlokʼesbe stsʼakiltak li jteklumetike,+
ta jpojbe li skʼulejalike+
xchiʼuk ta jpas ta mantal li jnaklejetik jech kʼuchaʼal tspas li buchʼu echʼem xuʼ yuʼune.+
14 Li jteklumetike xkoʼolajik kʼuchaʼal stas mut.
Ta xkichʼbe skʼulejal li jteklumetike,
ta jtsak kʼuchaʼal ston mut ti iktabil komele,
ta xkichʼ skotol li kʼusitik oy ta balumile.
Mi jkotuk mut ta xlichʼulan xikʼ te mi jaʼuk ta xjachʼ ye xchiʼuk mi jaʼuk xchʼivlajet›».
15 Li ekʼele, ¿mi tstoy van sba ta stojolal li buchʼu tstunesat sventa oy kʼusi xtuchʼe?
Li sierrae, ¿mi tstoy van sba ta stojolal li buchʼu tstunesat sventa oyuk kʼusi sboje?
Li namteʼile,+ ¿mi xuʼ van stoy muyel li buchʼu chtoyat muyele?
O li vachʼe, ¿mi xuʼ van stoy muyel li buchʼu maʼuk pasbil ta teʼe?
16 Jech oxal, li Kajvaltik ta melele, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*
chakʼ ti xbakubik li jupʼem viniketik yuʼun Asiriae.+
Muʼyuk xa smukʼulal chkom li Asiriae, xkoʼolaj ti chichʼ chikʼel ta kʼokʼ skotole.+
17 Li Sakil osil yuʼun Israele+ chkʼot ta kʼokʼ+
xchiʼuk li Buchʼu chʼul yuʼune chkʼot ta leb kʼokʼ;
xlomlij* to tstsak skʼakʼal xchiʼuk ta jun noʼox kʼakʼal chchikʼ li chopol tsʼiʼleletik xchiʼuk li chʼixtikaltik yuʼun j-asiria vinike.
18 Li Diose ta slajesbe ta jyalel li kʼupil sba teʼtikaltik yuʼune xchiʼuk li kʼusitik stsʼunoje;
jaʼ jech chkom kʼuchaʼal jun vinik ti chkʼunib batel ta skoj chamele.+
19 Uni jaytekʼ xa noʼox teʼetik chkom yuʼun,
xchap xa noʼox yuʼun jun kʼox kerem.
20 Li buchʼutik te chkomik ta Israel li vaʼ kʼakʼale
xchiʼuk li buchʼutik kuxul chkomik ta snitilulal Jakobe
muʼyuk xa tspat yoʼontonik ta stojolal li jteklum ti tsakatik ta kʼope;+
tspat xa yoʼontonik ta stojolal Jeova,
jaʼ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele, ta sjunul yoʼonton* jech ta spasik.
21 Juteb xa noʼox tsutik tal ta stojolal li Dios ti oy sjuʼele,
23 Jech, li lajebal ti snopoj xa li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
chkʼot ta pasel ta sjunul li mukʼta lume.+
24 Jaʼ yuʼun, xi chal li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike: «Mu xaxiʼ, kuni teklumal ti te nakalot ta Sione, mu xaxiʼ yuʼun li j-asiriae, ti tsjisbot toʼox vachʼe+ xchiʼuk ti tstoy toʼox snamteʼ ta atojolal sventa tskontrainot jech kʼuchaʼal la spas li Ejiptoe.+ 25 Yuʼun jlikel xa skʼan xlaj li skʼakʼal koʼontone, jaʼo chlaj kʼalal mi laj xa ox yichʼik lajesele.+ 26 Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike tsjisbe nukul+ jech kʼuchaʼal la stsal li Madian ta stsʼel li mukʼta ton yuʼun Orebe.+ Li snamteʼe te chakʼ ta sba nab xchiʼuk tstoy batel jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Ejiptoe.+
27 Li vaʼ kʼakʼale, chichʼ lokʼesel ta anekeb li yikats ajvalil ta Asiriae+
xchiʼuk li skʼatlom teʼ ti te oy ta anukʼe+
29 Echʼ xa xtuchʼik li ukʼum ti bu komkom noʼoxe,
te echʼ yuʼunik akʼobal ta Gueba;+
ta xnik ta xiʼel li Ramae, jatav xa li Guibea+ ti jaʼ slumal Saule.+
30 Jnaklejetik ta Galim, ¡tsots xa-avanik!
¡Tsʼet chikintao, Laisa!
¡Toj abol aba, Anatot!+
31 Jatav xa batel li Madmenae.
Li jnaklejetik ta Guebime laj xa saʼ snakʼobbailik.
32 Avi ta kʼakʼaltike, te chpaj ta Nob.+
Xmichʼoj xa skʼob tsyeʼilanbe li jnaklejetik ta vits Sione,
li ta bikʼit vits ta Jerusalene.
33 ¡Kʼelavilik! Li Kajvaltik ta melele, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
solel xibal sba ti kʼu yelan xkʼavlajet tskʼas li kʼob teʼetike;+
yakal chichʼ lomesel li tayal teʼetike
xchiʼuk ti bu toyolik tajeke chyalik ta lum.
34 Li chʼixtikaltik ta teʼtikaltike ta stsʼet ta jun abtejebal ti pasbil ta takʼine*
xchiʼuk li teʼetik ta Libanoe jaʼ tslomes li buchʼu tsots xuʼ yuʼune.
11 Ta xchʼi talel jun yuni kʼelom+ li xchumanil Jesee+
xchiʼuk li skʼelom+ chlokʼ talel ta yibele tsatin lek.
2 Te chkom-o ta stojolal li s-espiritu Jeovae,+
jech oxal chpʼijub+ xchiʼuk ep kʼusi chaʼibe lek smelolal,
chtojobtasvan lek xchiʼuk tstsatsub lek,+
oy lek yojtikinobil yuʼun xchiʼuk chichʼ lek ta mukʼ li Jeovae.
3 Ta skʼupin xiʼtael* li Jeovae.+
Maʼuk noʼox jech chchapanvan ti kʼu yelan chil ta sate
xchiʼuk maʼuk jech chtukʼibtasvan ti kʼu yelan chaʼi ta xchikine.+
Li vachʼ chlokʼ ta yee ta smaj-o li balumile+
xchiʼuk ta skoj li yikʼal yee,+ chakʼbe-o slajeb li buchʼutik toj chopolike.
6 Li loboe* koʼol ta xnakiik kʼuk sjalil xchiʼuk li chʼiom chije,+
li leopardo xchiʼuk li chʼiom tentsune koʼol chkux yoʼontonik,
jmoj oy skotolik li chʼiom tot vakaxe, li leone* xchiʼuk li chonbolometik ti jupʼesbilike;*+
jaʼ tsbeiltasatik yuʼun jun kʼox kerem.
7 Li meʼ vakax xchiʼuk li meʼ osoe jmoj chveʼik
xchiʼuk jmoj bu chkux yoʼontonik li yalabike.
Li leone jobel tsloʼ jech kʼuchaʼal li tot vakaxe.+
8 Li olol ti chchuʼun toe te chtajin ti bu oy xchʼen li kovrae
xchiʼuk li jun olol ti yiktaoj xa xchuʼe tstikʼ ochel skʼob ta xchʼen li chon ti oy svenenoale.
xchiʼuk mi jaʼuk kʼusi chopol tspasik ta sjunul li chʼul vits kuʼune;+
yuʼun li balumile jpʼel skʼoplal chnoj ta krixchanoetik ti xojtikinik li Jeovae,
jech kʼuchaʼal nojem ta voʼ li nabe.+
10 Li vaʼ kʼakʼale, li yibel Jesee+ ta xvaʼi kʼuchaʼal jun senyail* ta sventa li jteklumetike.+
Li mukʼta jteklumetike chbat saʼik sventa sbeiltasatik*+
xchiʼuk jun yutsil chkʼot ti bu chkux yoʼontone.
11 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae chchaʼyeʼ skʼob yan velta sventa tskʼan sutel li skomenal* steklumal ti te oyik ta Asiria,+ ta Ejipto,+ ta Patros,+ ta Kus,+ ta Elam,+ ta Sinar,* ta Amat xchiʼuk li ta lumetik ti joyol ta nabe.+ 12 Ta stoy jun senyail* ta sventa li mukʼta lumetike xchiʼuk tstsob sutel tal ti bu tanpuk batemik li j-israeletike+ xchiʼuk tstsob sutel tal ti bu tanpuk batemik li judaetik ta xchanjotal stiʼiltak balumile.+
13 Chlaj skʼoplal yitʼixal yoʼonton li Efraine+
xchiʼuk chichʼik lajesel li buchʼutik tskontrainik li Judae.
Li Efraine muʼyuk ch-itʼixaj ta stojolal li Judae,
jech ek li Judae muʼyuk tskontrain li Efraine.+
14 Xlametik* yalel ta anil ta smaleb kʼakʼal ta yalebaltik yuʼun* jfilisteaetik;
koʼol ta spojbeik kʼusitik oy yuʼunik li jteklumetik ta Slokʼeb Kʼakʼale.
Ta stoy batel skʼobik ta skontrainel* li Edom+ xchiʼuk Moabe+
xchiʼuk chlik spasik ta mantal li j-ammonetike.+
Li yikʼal ye ti chchikʼvane ta stakijes* li vukub yoktak ukʼume
xchiʼuk slapoj xonobik ch-echʼ xtuchʼik ukʼum li krixchanoetike.
16 Jech xtok, chchapanbatik jun be+ ti chlokʼ talel ta Asiria li steklumal Dios ti te to oyike,+
jech kʼuchaʼal chapanbatik jun be li Israel kʼalal lokʼik talel li ta yosilal Ejiptoe.
12 Li vaʼ kʼakʼale, xi chaval ta melele:
«Kajval Jeova, kolaval chkalbot,
yuʼun akʼo mi ilinemot toʼox ta jtojolal,
ta kʼunkʼun chʼay batel li skʼakʼal avoʼontone xchiʼuk la apatbun koʼonton.+
2 ¡Kʼelavil! Li Diose jaʼ jkoltavanej kuʼun.+
Ta jpat koʼonton ta stojolal xchiʼuk muʼyuk kʼusi ta jxiʼta;+
yuʼun jaʼ kipal li Jeovae* xchiʼuk jaʼ juʼel li Jeovae
xchiʼuk jaʼ kʼotem ta jkoltavanej kuʼun».+
3 Xkuxet avoʼontonik chalokʼesik voʼ
li ta nioʼetik ti chakʼ kolebale.+
4 Xi chavalik li vaʼ kʼakʼale:
«Albeik kolaval li Jeovae, kʼupil kʼoptabeik li sbie,
¡akʼik ta ojtikinel ta stojolal jteklumetik li kʼusitik spasoje!+
Alik batel ti toybil skʼoplal li sbie.+
5 Kʼupil kʼoptaik ta kʼejimoletik* li Jeovae,+ yuʼun toj labalik sba li kʼusitik spasoje.+
Akʼo yichʼ akʼel ta ojtikinel ta spʼejel balumil taje.
6 Jnaklej ta Sion, tsots xa-avan ta muyubajel,
yuʼun mukʼ li Buchʼu chʼul yuʼun Israel ti te oy ta atojolale».
13 Li Isaias+ ti jaʼ xnichʼon Amose akʼbat yil li kʼusi chkʼot ta stojolal li Babiloniae:+
2 «Vaʼanik junuk senyail*+ ta jun vits ti naka tontikaltike.
Ikʼik tal, velkʼobtaik tal
sventa x-ochik li ta ochebaletik yuʼun bankilaletike.
3 Kalojbe xa mantal li buchʼutik jtʼujoje.*+
Laj xa jtak ta ikʼel li kajsoltarotak sventa chkakʼ ta ilel li skʼakʼal koʼontone,
li buchʼutik jpʼel xalik ti xmuyubajike.
4 ¡Chikintaik! ¡Oy epal krixchanoetik ta vitstik;
jech x-avlajetik kʼuchaʼal jun jteklum ti mu albajuk yepalike!
¡Chikintaik! ¡Xvochlajetik li lumetike,
li mukʼtik lumetik ti stsoboj sbaike!+
Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* yakal tstsob li soltaroetik sventa chbatik ta paskʼope.+
5 Li Jeova xchiʼuk li yabtejeb tstunes sventa chakʼ ta ilel skʼakʼal yoʼontone
ta namal lum to chlikik tal,+
ta yibel vinajel to chlikik tal,
jaʼ tslilin-o sjunul li balumile.+
6 Avetanik ta okʼel, ¡yuʼun poʼot xa li skʼakʼalil Jeovae!
Li vaʼ kʼakʼale, li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune tslajes skotol li kʼusi oy ta avosilalike.+
7 Jech oxal, jecheʼ xa majajtik* skʼob skotol li krixchanoetike
xchiʼuk chnik ta xiʼel yoʼontonik skotolik.+
8 Solel chbat xchʼulelik ta xiʼel li krixchanoetike.+
Jech chlik tʼelajetikuk* xchiʼuk oy kʼusi kʼux chaʼiik
kʼuchaʼal jun ants ti yakal chvokʼ yole.
Solel xiʼemik kʼalal tskʼelbe sba satik ta jujuntale,
solel xvinaj xa ta satik ti chat yoʼontonike.
9 ¡Kʼelavilik! Chtal xa li skʼakʼalil Jeovae,
muʼyuk buchʼu chkʼuxubaj ta yoʼonton li vaʼ kʼakʼale, xkapet tajek sjol chtal xchiʼuk xtiltun li skʼakʼal yoʼonton
sventa xibaluk sba ti kʼu yelan chkom li balumile+
xchiʼuk sventa xichʼ lajesel li jpasmuliletik ti te oyike.
10 Yuʼun li kʼanaletik ta vinajele xchiʼuk li jaytsop kʼanaletik te oye*+
muʼyuk xa chakʼ xojobalik;
solel ikʼ kʼalal chlokʼ tal li kʼakʼale,
xchiʼuk muʼyuk xa chakʼ xojobal li lunae.*
11 Ta xkakʼbe kastigo li jnaklejetik ta balumil ta skoj li kʼusitik chopol tspasike+
xchiʼuk ta skoj spaltailik* li buchʼutik toj chopolike.
Ta jlajesbe skʼoplal stoyobbailik li buchʼutik jpʼel xalike
xchiʼuk chkakʼ ta kʼexlal li j-ilbajinvanejetike.+
12 Mas to juteb chkom kuʼun li krixchano ti snaʼ xchame, jaʼ mas to oy ta tael li lekil oroe+
xchiʼuk mas to juteb chkom kuʼun li krixchanoetike, jaʼ mas to oy ta tael li oro ti talem ta Ofire.+
13 Voʼon li Jeova ti bankilalun yuʼun soltaroetike ta xkakʼ nikuk li vinajele
xchiʼuk kʼalal mi kʼot yorail xtiltun li skʼakʼal koʼontone,
ta skapemal jol ta jbakʼes lokʼel ta yavil li balumile.+
14 Ta sutik batel ta slumalik ta jujuntal,
ta jujuntal chjatavik sutel ta yosilalik+
xkoʼolaj kʼuchaʼal jkot gasela ti nutsbile xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal jtsop chij ti muʼyuk buchʼu stsobatike.
15 Ti buchʼu chichʼ taele chichʼ pajbel espada
xchiʼuk ti buchʼu chichʼ tael ta tsakele chichʼ milel ta espada.+
16 Te skʼelojik chichʼ bojilanel li yalab xnichʼnabike,+
chichʼik pojbel batel li kʼusitik oy ta snaike
xchiʼuk chichʼ tsatsal tsakel li yajnilike.
17 Ta jtijbe tal yoʼonton li jmediaetik sventa xtal kontrainatikuke,+
ti muʼyuk sbalil chilik li platae
xchiʼuk ti muʼyuk kʼupil sba chilik li oroe.
18 Tstunes sflechaik sventa chchʼochʼobtaik-o* li keremetike;+
muʼyuk abol sba chilik li ololetike
mi jaʼuk chkʼuxubaj ta yoʼontonik li kʼoxetike.
19 Li Babilonia ti mas mukʼ skʼoplal* ta skotol li mukʼtik lumetike,+
ti alakʼ sba chilik li jkaldeaetike xchiʼuk ti jaʼ stoyobbailik kʼoteme,+
jaʼ jech chkʼot kʼuchaʼal li Sodoma xchiʼuk Gomorra kʼalal laj yichʼik lajesel yuʼun li Diose.+
Mi junuk j-arabia krixchano te chbat svaʼan skarpana
xchiʼuk muʼyuk chbat slaman xchijik te li jchabichijetike.
21 Te chbat xkux yoʼontonik li teʼtikal chonbolometike;
li snaike chnoj ta kuxkuxetik,*
22 Li ta tayal kʼelob osiletik yuʼun Babiloniae, te ch-avanik li chonbolometike
xchiʼuk li teʼtikal tsʼiʼetike te chbat avanikuk ta spasob mantal ajvalil ti kʼupilik sbae.
Nopol xa li yoraile xchiʼuk poʼot xa li skʼakʼalile».+
14 Yuʼun li Jeovae chkʼuxubin li Jakobe+ xchiʼuk tstʼuj yan velta li Israele.+ Te chakʼ nakiuk* ta slumalik+ xchiʼuk chbat chiʼinatikuk yuʼun li jyanlumetike, tsnapʼan sbaik ta stojolal li snitilulal Jakobe.+ 2 Li krixchanoetik ta yantik lume jaʼ chikʼik lokʼel li Israele xchiʼuk jaʼ chikʼik sutel li ta slumalike. Vaʼun, li jteklum Israele chkʼot ta smosoik xchiʼuk ta skiaraik+ li ta yosilal Jeovae; xchiʼuk tspasik ta smosoik li buchʼutik mosoinatik toʼoxe xchiʼuk jaʼ ta sventainik li buchʼutik tsujatik toʼox ta abtele.
3 Kʼalal mi kʼot skʼakʼalil ti chakʼ akux Jeova ta sventa li avokole, li at-oʼontone xchiʼuk ti tsots laj avichʼ mosoinele,+ 4 xi chlik aval jun loʼil sventa chalaban li ajvalil ta Babiloniae:
«¡Kʼelavil kʼu xa noʼox yelan laj skʼoplal li buchʼu tsuj toʼox ta abtel li yantike!
¡Kʼelavil kʼu xa noʼox yelan laj skʼoplal li ilbajinele!+
5 Li Jeovae laj xa skʼasbe xvachʼ li buchʼutik toj chopolike,
li xvaxton ajvaliletike,+
6 jaʼ li buchʼu muʼyuk spajeb la smaj li jteklumetik ta skapemal sjole,+
li buchʼu ilinem la spas ta mantal li mukʼtik lumetik ti muʼyuk xkʼuxul yoʼonton la skontraine.+
7 Li avie, chkux spʼejel li balumile, muʼyuk xa chil svokol.
X-avetik noʼox ta muyubajel li krixchanoetike.+
8 Solel xmuyubajik avuʼun ek li enebro teʼetike
xchiʼuk li sedro teʼetik ta Libanoe.
Xi chalike: ‹Muʼyuk xa xmuy talel jtuchʼsiʼetik ta jtojolalkutik
ti kʼu xa sjalil layal ta lume›.
9 Li Mukinal* ti te oy ta olone solel mu xa snaʼ kʼusi tspas
sventa xtal snupot ta be kʼalal mi lakʼote.
Voʼot ta akoj ti chbat stij talel li buchʼutik mu xa kʼusi stakʼ spasik ta lajelale,
skotol li jnitvanejetik* ti ilbajinvanik ta balumile.
Li Mukinale chal mantal ti akʼo xtotsik talel ta xchotlebik li ajvaliletik ta mukʼtik lumetike.
10 Skotol chlik kʼopojikuk xchiʼuk xi chalbeikote:
‹¿Mi yuʼun lakʼunib xa jech kʼuchaʼal li voʼonkutike?
¿Mi jaʼ xa jechot kʼuchaʼal li voʼonkutike?
Li xuvite jaʼ chkʼot kʼuchaʼal atem*
xchiʼuk jaʼ pixilot-o li ta xuvite›.
Voʼot ti la atsal mukʼtik lumetike,+
¡kʼuxi xa noʼox ti laj avichʼ tuchʼel ta balumile!
13 Voʼot ti xi laj aval ta avoʼontone: ‹Chimuy batel ta vinajel.+
Te chkakʼ ta yakʼol kʼanaletik yuʼun Dios li jchotleb sventa ajvalile+
xchiʼuk te chichoti ta sba li vits sventa tsobobbaile,
li ta norte ti bu mas to nome.+
14 Chimuy batel ta ba toktik;
jech ta jpas jba kʼuchaʼal li Buchʼu toj toyol oye›.
15 Pe mu jechuk chkʼot ta atojolal, yuʼun chavichʼ jipel yalel ta Mukinal,*
te ta yutil to chʼen.
16 Li buchʼutik tskʼeloxuke te chakʼ-o satik ta atojolal;
solel chchajikot ta kʼelel xchiʼuk xi chalike:
‹Li vinik liʼe, ¿mi jaʼ li buchʼu la snikes li balumile,
ti laj yakʼ nikuk li mukʼtik lumetike,+
17 ti jaʼ li buchʼu la spas ta takixokol lum li balumile
xchiʼuk ti la sjines li lumetik ta balumile,+
ti mu xakʼ sutuk batel ta snaik li buchʼutik te xchukoje?›.+
18 Skotol li yan ajvaliletik yuʼun mukʼtik lumetike
lek laj yichʼik mukel ta skoj ti ichʼbilik ta mukʼe,
ta jujuntal te mukatik ta xchʼenalik.*
19 Pe li voʼote chʼabal chavichʼ mukel ta chʼen, jaʼ noʼox chavichʼ jipel batel,
xakoʼolaj kʼuchaʼal kʼob teʼ ti muʼyuk kʼanbile,
netʼbil chakom li ta animaetik ti laj yichʼik pajbel espadae
xchiʼuk ti laj yichʼik jipel yalel ti bu noj ta tontike,
xakoʼolaj kʼuchaʼal jun anima ti chichʼ pechʼilanel ta tekʼele.
20 Muʼyuk chavichʼ mukel xchiʼuk li ajvaliletike,
yuʼun la alajes atuk li avosilale,
la amil atuk li ateklumale.
Li snitilulal buchʼutik toj chopolike muʼyuk xa chichʼ albel sbiik yan velta.
21 Chapanik ti bu xuʼ xichʼ milel li yalab xnichʼnab
ta skoj li spaltail* smoltotakike,
sventa mu xlikik xchiʼuk xuʼuninik li balumile
xchiʼuk ti snojesik balumil li ta mukʼtik lumetik yuʼunike».
22 Xi chal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:* «Chlik jkontrainik».+
Xi to laj yal xtok li Jeovae: «Ta jtupʼbe skʼoplal ta Babilonia li sbie, li skomenale,* li snitilulale xchiʼuk li kʼusi tspas ta tsʼakale».+
23 Xi chal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike: «Li Babiloniae chkakʼ ti akʼo xuʼuninik li chʼix-uchetike xchiʼuk chkakʼ kʼotuk ta stsʼanleb voʼ, jech xtok, ta xkakʼbe slajeb ta j-echʼel».+
24 Xi yaloj ta jamal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:
«Jech kʼuchaʼal oy ta koʼontone jech chkʼot ta pasel
xchiʼuk jech kʼuchaʼal kʼotem ta nopel kuʼune persa chkʼot ta pasel.
25 Ta jlilin ta kosil li j-asiria krixchanoe
xchiʼuk ta jpechʼilan ta tekʼel li ta vitsetik kuʼune.+
Ta xichʼ lokʼesbel li skʼatlom teʼik ti te oy ta stojolal li jteklumale
xchiʼuk ta xichʼ lokʼesbel li yikatsik ta snekebike».+
26 Taje jaʼ li kʼusi kʼotem xa ta nopel ta stojolal li spʼejel balumile
xchiʼuk jaʼ li kʼobil ti yeʼel xa* sventa chichʼ tsakel ta kʼop skotol li mukʼtik lumetike.
27 Yuʼun li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike kʼot xa ta nopel yuʼun,
¿mi oy van buchʼu xuʼ smak ta be?+
Yeʼel xa li skʼobe,
¿mi oy van buchʼu xuʼ snitbe yalel?+
28 Li ta sjabilal kʼalal cham li ajvalil Akase,+ xi la stak tal aʼyej li Diose:
29 «Filistea, akʼo mi kʼas xa li teʼ ti tsmajot toʼoxe,
mu xamuyubaj, mi junuk buchʼu xmuyubaj avuʼunik.
Yuʼun li ta snitilulal li chone+ chlokʼ talel jkot chon ti oy svenenoale+
xchiʼuk li snitilulale chkʼot ta chon ti xjipet ta anile xchiʼuk ti xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼokʼ li svenenoale.
30 Li xnichʼnab ti buchʼutik abol sbaike lek xa noj xchʼutik
xchiʼuk li buchʼutik povreike jun xa yoʼonton ta xvayik,
pe li ateklumale ta jmil ta viʼnal
xchiʼuk li buchʼu te to chkom avuʼunike ta xichʼik milel.+
31 ¡Avanan, ochebal! ¡Avetan ta okʼel, jteklum!
Filistea, ¡mi jutebuk chkom spatobil avoʼonton!
Yuʼun te xa xtal li chʼail* ta nortee
xchiʼuk mi junuk soltaro ta xkom ta patil».
32 ¿Kʼusi skʼan stakʼbeik sutel li j-almantaletik yuʼun li mukʼta lume?
Jaʼ ti yakʼojbe xa snakleb Sion+ li Jeovae
xchiʼuk ti te chbat snakʼ* sbaik li buchʼutik abol sbaik ta steklumale.
15 Liʼe jaʼ jun aʼyej ta sventa li Moabe:+
Yuʼun ta jun noʼox akʼobal laj yichʼ lajesel,
li Kir+ yuʼun Moabe solel stsʼijlan kom.
2 Li jnaklejetike muyik batel li ta Nae* xchiʼuk li ta Dibone,+
bat okʼikuk li ta tayal kʼopojebaletike.*
Li Moabe ch-okʼ ta skoj li Neboe+ xchiʼuk ta skoj li Medebae.+
Skotolik juxbil li stsotsil sjolike,+ skotolik lokʼbil li yisimike.+
3 Li ta skayealtak Moabe slapojik chʼixal kʼuʼil.*
jaʼ yuʼun li soltaroetik ta Moabe jech-o ch-avanik.
Solel chnik ta xiʼel li krixchanoetik ta jteklume.
5 Kʼux tajek ta koʼonton li Moabe.
Li buchʼutik jatavik lokʼele batik kʼalal to ta Soar+ xchiʼuk kʼalal to ta Eglat-Selisiya.+
X-okʼoletik kʼalal chmuyik batel li ta Luite;
kʼalal yakal chanavik batel li ta Oronaime, solel x-avetik ta skoj li vokolile.+
6 Yuʼun takij xa ta jyalel li ukʼumetik ta Nimrime,
li tsʼiʼlel ti yox toʼoxe takij xa,
takij xa li yaxaltike xchiʼuk chʼabal xa kʼusi yox.
7 Jaʼ yuʼun, yakal chichʼik batel li kʼusitik te to oy yuʼunik li ta skʼejobile* xchiʼuk ti kʼu to yepal oy skʼulejalike;
yakal ch-echʼ xtuchʼik li stenlejaltik* ti bu oy alamo teʼetike.
8 Yuʼun ti kʼu yelan x-avetik ta okʼele xaʼiik to ta sjunul yosilal Moab.+
Ti x-okʼoletike chkʼot kʼalal to ta Eglaim;
ti x-avetik ta okʼele chkʼot kʼalal to ta Beer-Elim.
9 Akʼo mi noj xa ta chʼichʼ li voʼ ta Dimone,
oy to kʼusi yan jchapanoj ta stojolal:
jchapanoj jkot leon ta sventa li buchʼutik chjatavik lokʼel ta Moabe
xchiʼuk li buchʼutik te chkomik ta yosilalike.+
16 Takbeik batel jkotuk tot chij li ajvalil ta jteklume,
li ta vits yuʼun jteklum Sione,
te to xavikʼik tal ta Sela xchiʼuk echʼ tuchʼik li takixokol balumile.
2 Kʼalal te oyik li jnaklejetik ta Moab li ta ukʼum Arnon+ ti bu komkom noʼoxe,
jech chkʼotik kʼuchaʼal jkot mut ti chichʼ sibtasel lokʼel ta stase.+
3 «Tojobtasvananik, pasik li kʼusi kʼot xa ta nopele.
Kʼalal jaʼo oʼlol lek kʼakʼale, jechuk avaxinalik* kʼuchaʼal li akʼobale.
Chabiik li buchʼutik tanpuk batemike xchiʼuk mu xaloʼlaik li buchʼutik yakal chjatavike.
4 Moab, teuk xnakiik ta atojolal li buchʼutik tanpuk batemike.
Kʼotan ta nakʼobbail yuʼunik ta skoj li jlajesvaneje.+
Tsta slajeb li j-ilbajinvaneje,
chkʼot yorail chichʼ lajesel li lajebale
xchiʼuk chichʼ tupʼbel skʼoplalik ta balumil li buchʼutik chpechʼilanik ta tekʼel yantike.
5 Vaʼun, chichʼ nakanel lek jun chotlebal sventa ajvalil ta skoj li tukʼil kʼanelale.
Li chotlebal taje te oy ta skarpana David, tukʼ chakʼ sba li buchʼu te chchotie;+
muʼyuk chtʼujvan kʼalal chchapanvane xchiʼuk ta anil noʼox tukʼ chchapanvan».+
6 Kʼotem ta jchikintik li stoyobbail Moabe... li stuke toj echʼ xa noʼox jtoyba,+
kʼotem ta jchikintik ti stuk xa noʼox chaʼi sbae, ti jpʼel xale xchiʼuk li skapemal sjole;+
pe li kʼusi jecheʼ chlokʼ ta yee muʼyuk sbalil.
7 Jaʼ yuʼun, li Moabe ta x-okʼ ta skoj li svokole;
skotolik li jnaklejetik ta Moabe ta x-okʼik.+
Li buchʼutik ta xil svokolike ta x-okʼik ta skoj li pan ti pasbil ta takin sat uva ta Kir-Aresete.+
8 Yuʼun takijem xa li tsʼunbil uvaetik ta Esbone,+
li tsʼunbil uvaetik ta Sibmae,+
niʼil* xa ox batel kʼalal ta Jaser;+
li skʼobkʼobtake slinoj toʼox sba batel ta takixokol balumil.
Batem xa ox tajek, kʼotem xa ox kʼalal ta nab,
pe li ajvaliletik ta mukʼtik lumetike la xpechʼilanik ta tekʼel li skʼobkʼobtak ti pim tajek sate.*
9 Jaʼ yuʼun, ta xkokʼita li tsʼunbil uvaetik ta Sibma jech kʼuchaʼal chi-okʼ ta skoj li Jasere.
Li Eleale+ xchiʼuk Esbone ta jtʼuxubtas ta yaʼlel jsat,
yuʼun laj xa ti kʼu yelan x-avet ta muyubajel ta skoj li sat stsʼunob ta veranoe* xchiʼuk li stsobbel sat stsʼunobe.*
10 Muʼyuk xa muyubajel xchiʼuk kuxetel oʼontonal li ta tsʼunobaltike;
chʼabal xa buchʼu chkʼejin ta muyubajel xchiʼuk muʼyuk xa ch-avanik ta muyubajel ti bu tsʼunajtik uvae.+
Muʼyuk xa buchʼu tspas vino li ta spitsʼobiltak uvae,
yuʼun laj xa kuʼun skʼoplal ti x-avetik toʼox ta muyubajele.+
11 Jech oxal, solel xniknun li koʼonton kʼuchaʼal jun arpa kʼalal chichʼ tijele,
xniknun ta skoj li Moabe+
xchiʼuk xniknun ta skoj li Kir-Aresete.+
12 Akʼo mi te xbat slubtsan sba ta tayal kʼopojebaletik* li Moabe xchiʼuk ti xbat spas orasion ti bu chʼul yuʼune, muʼyuk kʼusi tstabe sbalil.+
13 Taje jech xa onoʼox yaloj Jeova ta stojolal li Moabe. 14 Avi une, xi chal li Jeovae: «Leʼ batel ta oxib jabile, ti lek chapbil jech kʼuchaʼal chchap jun jsaʼabtele,* li smukʼulal Moabe chichʼ akʼel ta kʼexlal ta skoj ti solel xvochlajetike.* Jech xtok, toj juteb ti buchʼu te chkomike xchiʼuk muʼyuk sbalilik».+
17 Liʼe jaʼ jun aʼyej ta sventa li Damaskoe:+
«¡Kʼelavilik! Li Damaskoe maʼuk xa jun jteklum chkom
xchiʼuk busul chkom slilijemal.+
2 Ta xichʼ komtsanel li jteklumetik yuʼun Aroere;+
jaʼ xa noʼox te chbat sluban sba* chijetik
ti muʼyuk buchʼu tsibtasatike.
3 Chchʼay skʼoplal ta Efrain+ li jteklumetik ti joyobtabil ta muroe
xchiʼuk li ajvalilal* yuʼun Damaskoe;+
jech xtok, chchʼay skʼoplal yutsilal li buchʼutik kuxul to chkomik ti likemik ta Siriae,
jech chkʼot kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li j-israeletike»,* xi li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*
4 «Li vaʼ kʼakʼale, chjutukaj yutsilal li Jakobe
xchiʼuk ta xbakub akʼo mi xkuxoj lek li sbekʼtale.*
5 Jaʼ jech chkʼot kʼuchaʼal li buchʼu tstsob li kʼusitik tsʼunbil ta osiltike
xchiʼuk ti chtuchʼ ta skʼob li trigoe,
xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu chkʼuxkʼulta* trigo ta stenlejaltik Refaime.+
6 Jaʼ xa noʼox chkom li kʼusi xuʼ xichʼ kʼuxkʼultaele,
jech kʼuchaʼal jtekʼ oliva teʼ ti yichʼoj jisbel teʼe:
jaʼ xa noʼox chaʼpʼej o oxpʼej sat te tʼuyul* chkom li ta skʼob ti mas toyol oye,
jaʼ xa noʼox chanpʼej o voʼpʼej sat li ta skʼobtak ti lek tsatine»,+ xi li Jeova ti jaʼ li Dios yuʼun Israele.
7 Li vaʼ kʼakʼale, li vinike tskʼel batel li Jpasvanej yuʼune xchiʼuk tukʼ chakʼ batel sat ta stojolal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele. 8 Maʼuk xa te chakʼ batel sat li ta skajleb matanaletik+ ti jaʼ yabteltak skʼob stuke;+ maʼuk xa te tukʼ tskʼel batel li yabteltak sniʼ skʼobe mi jaʼuk li chʼul posteetike* xchiʼuk li skajleb pometike.
9 Li vaʼ kʼakʼale, li jteklumetik yuʼun ti joyobtabil ta muroe ta xkʼotik kʼuchaʼal osil ti jipbil komel ta teʼtike,+
jech chkʼotik kʼuchaʼal jun kʼob teʼ ti iktabil komel ta yeloval li j-israeletike,
ta xkʼot kʼuchaʼal jun osil ti iktabil komele.
10 Yuʼun la achʼay ta avoʼonton li Dios+ ti jaʼ jkoltavanej avuʼune;
muʼyuk la avules ta ajol li Mukʼta Ton+ ti jaʼ atsatsal nakʼobbaile.
Jech oxal, li kʼupil sba* tsʼunobiletik chatsʼune
koʼol chatsʼun xchiʼuk li skʼelom steʼ yan krixchanoe.*
11 Kʼalal chavakʼbe lek smokal li kʼusi atsʼunoje,
chavakʼ ti akʼo xvokʼ tal sbekʼ atsʼunob li ta sobe,
pe te noʼox chchʼay batel li sat kʼalal ipot tajeke xchiʼuk kʼalal muʼyuk xpoxil li xkʼuxul achamele.+
12 ¡Chikintao! ¡Xvochetik tajek li epal jteklumetike,
jechik kʼuchaʼal nab ti xvoʼoʼet tajeke!
¡X-avetik tajek li mukʼta lumetike,
ti kʼu yelan x-avetike jechik kʼuchaʼal voʼ ti tsots xvoʼoʼete!
13 Ti kʼu yelan ta x-avanik li mukʼta lumetike jaʼ jech kʼuchaʼal xvoʼoʼet li epal voʼe.
Ta stsak ta utel, vaʼun nom ta xjatavik batel,
nutsbil ta xbatik, xkoʼolajik kʼuchaʼal solepal* kʼusitik ta vitstik ti nutsbil ta ikʼe,
xkoʼolajik kʼuchaʼal tomalchʼix* ti xbalalet* batel ta tsatsal ikʼe.
14 Li ta mal kʼakʼale, oy kʼusi xibal sba,
pe chʼabal xa ox li ta sobe.
Taje jaʼ tsparteinik li buchʼutik tspojik batel li kʼusitik oy kuʼuntike
xchiʼuk jaʼ jech chkʼot ta stojolal li buchʼutik chelkʼanik batel li kʼusitik oy kuʼuntike.
18 ¡Abol sba li mukʼta jteklum ti xjananet* xikʼ kʼuchaʼal li bikʼtal chonetike,
ti te oy ta yosilal ukʼumetik ta Etiopiae!+
2 Tstak batel j-almantaletik ta nab,
te ch-echʼ xtuchʼik voʼ ta varko ti pasbil ta papiroe,* xi chalbe yaʼiike:
«Batanik j-almantaletik ti anil xanaʼ xaxanavike,
batanik ta stojolal li mukʼta jteklum ti natik tajek yajvale xchiʼuk ti lek kʼun li snukulilike,*
jun jteklum ti ta buyuk noʼox xiʼtabile,+
ta stojolal jun jteklum ti tsotse xchiʼuk ti tstsalvane,*
ti chichʼ bekʼel* batel ta ukʼum li yosilale».
3 Akotolik jnaklejetik ta jteklum xchiʼuk voʼoxuk jnaklejetik ta balumil,
ti kʼusi chavilike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun senyail* ti vaʼanbil ta sba vitsetike
xchiʼuk oy kʼusi chavaʼiik chbakʼ ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chichʼ jupanel jun kachue.
4 Yuʼun xi laj yalbun li Jeovae:
«Tsʼijilun noʼox xchiʼuk ta jkʼel batel* ti bu oy li kavil ti lek nakanbile,
jech kʼuchaʼal xojobal kʼakʼal ti kʼixine,
jech kʼuchaʼal job osil ti chyal ta yorail kʼepelaltik kʼalal chichʼ tsobbel sat tsʼunobile.
5 Kʼalal skʼan toʼox xichʼ tsobbel sat li tsʼunobile,
kʼalal mi laj xa ox li xniche xchiʼuk mi kʼataj xa talel ta uva ti chyijub xa batele,
li skʼelomtake ta xichʼ tuchʼel lokʼel ta jos*
xchiʼuk ta xichʼ chʼulbel lokʼel li skʼelomtak ta skʼobkʼobtake.
6 Skotolik jaʼ chichʼ akʼbel komel ta sveʼel li xulemetik ta vitstike
xchiʼuk li chonbolometik ta balumile.
Li xulemetike te ch-echʼ yuʼunik verano*
xchiʼuk skotol li chonbolometik ta balumile te ch-echʼ yuʼunik li yorail kʼalal chichʼ tsobbel sat li tsʼunobiletike.
7 Li vaʼ kʼakʼale, chichʼbeik tal smoton li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*
jaʼ chakʼ talel li mukʼta jteklum ti natik tajek yajvale xchiʼuk ti lek kʼun li snukulilike,*
jun jteklum ti ta buyuk noʼox xiʼtabile,
jun jteklum ti tsotse xchiʼuk ti tstsalvane,*
ti chichʼ bekʼel* batel ta ukʼum li yosilale,
te to chkʼot li ta vits Sion+ ti bu yichʼojbe sbi li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike».
19 Liʼe jaʼ jun aʼyej ta sventa li Ejiptoe:+
¡kʼelavilik! Li Jeovae te kajal batel ta sba tok ti anil chanave xchiʼuk ch-och batel ta Ejipto.
Li diosetik yuʼun Ejipto ti muʼyuk sbalilike ta xnikik ta xiʼel ta yeloval li Diose+
xchiʼuk chnik yoʼontonik ta xiʼel li j-ejiptoetike.
2 «Ta jtijbe yoʼonton li j-ejiptoetik sventa skontrain sbaik ta jujuntale,
tstsak sbaik ta kʼop ta jujuntal,
ta stsak sbaik ta kʼop akʼo mi yitsʼin sbankil noʼox sbaik xchiʼuk akʼo mi xchiʼil noʼox sbaik,
tskontrain sbaik ta jujun jteklum xchiʼuk tskontrain sbaik ta jujun ajvalilal.*
3 Chʼayal to chkʼot yoʼontonik li j-ejiptoetike
xchiʼuk ta jsokesbe li kʼusi snopoj tspasike.+
Vaʼun, chbat skʼoponik li diosetik ti muʼyuk sbalile,
li buchʼutik tsvovijesbeik sjol chonetike, li j-espiritistaetike xchiʼuk li jtʼunoletike.*+
4 Li Ejiptoe chkakʼ ta stojolal jun jventainvanej ti muʼyuk xkʼuxul yoʼontone
xchiʼuk ti x-ajvalilaj ta stojolalik jun ajvalil ti toj chopole»,+ xi li Kajvaltik ta melele, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*
5 Ta xtakij yaʼlel li nabe;
ta x-ul xchiʼuk ta xlaj yaʼlel li ukʼume.+
6 Jech xtok, ta xtuib li ukʼumetike;
li Nilo ta Ejiptoe ta xbikʼtaj yoktak xchiʼuk ta xtakij.
Li ajetike xchiʼuk li pujetike* ta xnukultaj.+
7 Li tsʼiʼleletik ti te oy ta stiʼiltak Niloe xchiʼuk ti bu chchʼak sba batel yoktak li Niloe
xchiʼuk skotol li kʼusitik tsʼunbil ta osiletik ta xokon Niloe+ ta xtakij.+
Ta xichʼ bekʼel* batel ta ikʼ, vaʼun chchʼay batel skʼoplal.
8 Ch-okʼik ta at-oʼonton li jtsakchoyetike,
chat tajek yoʼontonik li buchʼutik tsjipik ochel s-ansueloik ta ukʼum Niloe
xchiʼuk chjutukajik li buchʼutik tsjip ochel ta ba voʼ li snutiʼik sventa tsakob choye.
9 Chichʼik kʼexlaltasel li buchʼutik chabtelanik lino ti lek xa tusbile+
xchiʼuk li buchʼutik tsjalik sakil pokʼe.
10 Ta xichʼik vochʼel* li buchʼutik chjalavik yuʼun j-ejiptoetike;
skotol li jsaʼabteletike chat tajek yoʼontonik.
11 Li bankilaletik ta Soane+ toj bolik.
Li jtojobtasvanejetik yuʼun faraon ti mas pʼijike muʼyuk smelol li tojobtasel chakʼike.+
¿Kʼuxi xa noʼox ti xi chalbeik li faraone:
«Jaʼ snitilulalun li buchʼutik pʼijike,
jaʼ snitilulalun li ajvaliletik ta voʼnee»?
12 ¿Bu oy ti pʼijil viniketik avuʼun une?+
Akʼo yalboxuk mi snaʼik li kʼusi snopoj tspas ta stojolal Ejipto li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.
13 Li bankilaletik ta Soane toj bol li kʼusitik spasojike,
li bankilaletik ta Nofe*+ lajemik ta loʼlael;
li bankilaletik ta jujuvokʼ nitilulal yuʼun Ejiptoe ta yan-o be bu laj yikʼik batel li xchiʼiltakike.
14 Li Jeovae la syanijesbe* yoʼonton sventa mu xa snaʼ kʼusi tspas;+
li bankilaletike la skʼejpʼunik* batel Ejipto sventa mu xkʼot ta pasel li kʼusi snopoje,
jech kʼuchaʼal jun jyakubel ti te xtamlajet ti bu oy xete.*
15 Muʼyuk xa yabtel li Ejiptoe,
jech ek li jolile, li neile, li yok tsʼiʼlele xchiʼuk li tayal jobele* muʼyuk xa kʼusi stakʼ spasik.
16 Li vaʼ kʼakʼale, ta skoj ti xmichʼoj xa skʼob li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetik sventa tskontrain li j-ejiptoetike,+ ta xtʼelik* xchiʼuk chiʼik kʼuchaʼal antsetik. 17 Vaʼun, li j-ejiptoetike ta xiʼik tajek ta skoj li yosilal Judae. Solel chiʼik-o jaʼ noʼox mi laj yaʼibeik skʼoplale, yuʼun li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike oy xa kʼusi kʼot ta nopel yuʼun sventa tskontrain li j-ejiptoetike.+
18 Li vaʼ kʼakʼale, oy voʼob jteklumetik ta yosilal Ejipto ti ta xkʼopojik ta skʼop Kanaane+ xchiʼuk ti chalik ta jamal ti tukʼ yoʼonton chakʼ sbaik ta stojolal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike. Li jun jteklume ta sbiin Jteklum ti chichʼ Lajesele.
19 Li vaʼ kʼakʼale, ta xichʼ pasel jun skajleb smoton Jeova li ta oʼlol yosilal Ejiptoe xchiʼuk ta xichʼ akʼel jun oy ta stsʼakiltak sventa yichʼobil ta mukʼ li Jeovae. 20 Chkʼot ta jun senyail xchiʼuk chkʼot ta sventa xichʼ tael-o ta naʼel ta yosilal Ejipto li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike; yuʼun tskʼanbeik vokol Jeova sventa xpojatik lokʼel ta skʼob li j-ilbajinvanejetike, vaʼun chtakbatik tal jun mukʼul jkoltavanej ti chpojatike. 21 Li Jeovae chakʼ sba ta ojtikinel ta stojolal li j-ejiptoetike, li j-ejiptoetik eke chojtikinik Jeova li vaʼ kʼakʼale. Vaʼun, ta xakʼbeik milbil chonbolometik xchiʼuk matanaletik, oy kʼusi jamal chalbeik Jeova xchiʼuk chkʼot ta pasel yuʼunik. 22 Li Jeovae chakʼbe kastigo li Ejiptoe,+ ta smaj, laje ta xpoxta; ta tsʼakal une, tsutik batel ta stojolal Jeova, li stuk eke ta stakʼbe ti xvokolet tskʼanik koltaele xchiʼuk ta xpoxta.
23 Li vaʼ kʼakʼale, chlokʼ tal jun be+ ta Ejipto ti chkʼot ta Asiriae. Vaʼun, ch-ochik batel ta Ejipto li j-asiriaetike, li j-ejiptoetik eke ch-ochik batel ta Asiria. Koʼol chtunik ta stojolal Dios li Ejipto xchiʼuk Asiriae. 24 Li vaʼ kʼakʼale, li Israele tskoʼoltas sjol xchiʼuk li Ejipto xchiʼuk Asiriae,+ chkʼot ta jun bendision ta stojolal li balumile. 25 Yuʼun li vaʼ kʼakʼal kʼalal yakʼojbe xa ox bendision li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike, xi chale: «Akʼo yichʼ bendision li Ejipto ti jaʼ jteklumale, li Asiria ti jaʼ yabtel jkʼobe xchiʼuk li Israel ti jaʼ jrextoe».*+
20 Li ajvalil Sargon ta Asiriae la stak batel tartan* ta stojolal Asdod,+ vaʼun lik stsak ta kʼop li Asdode xchiʼuk laj yuʼunin li vaʼ jabile.+ 2 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae kʼopoj ta stojolal Isaias+ ti jaʼ xnichʼon Amose, xi laj yale: «Batan, bat lokʼo li achʼixal kʼuʼ* alapoje xchiʼuk li axonobe». Vaʼun, jaʼ jech la spas, tʼanal* xchiʼuk chʼabal xonob ti bu xtal xbate.
3 Laje, xi to laj yal li Jeovae: «Li kajtunel Isaiase oxib jabil tʼanal xchiʼuk chʼabal xonob bu xtal xbat, taje chkʼot kʼuchaʼal jun senyail+ xchiʼuk spʼijubtasobilik li Ejipto+ xchiʼuk Etiopiae,+ 4 jaʼ jech chchukatik batel yuʼun ajvalil ta Asiria li Ejipto+ xchiʼuk Etiopiae, ta keremetik xchiʼuk ta moletik, tʼanalik, chʼabal xonobik xchiʼuk tʼanajtik xchakik, taje kʼexlal sba ta stojolal li Ejiptoe. 5 Ta xchʼay xchʼulelik ta xiʼel xchiʼuk chkʼexavik ta stojolal li Etiopia ti jaʼ toʼox spatoj-o yoʼontonike xchiʼuk li Ejipto ti jaʼ toʼox stoyoj-o sbaike.* 6 Li vaʼ kʼakʼale, xi chalik li jnaklejetik liʼ ta tiʼtiʼ nabe: ‹¡Kʼelavil kʼusi kʼot ta stojolal li buchʼu jpatoj toʼox koʼontontik yuʼun ti ay jkʼanbetik koltaele xchiʼuk ti la spojutik lokʼel ta skʼob li ajvalil ta Asiriae! ¿Buchʼu xa noʼox chbat jkʼanbetik koltael un?›».
21 Jun aʼyej ta sventa li nab ta takixokol balumile:*+
li aʼyeje chtal kʼuchaʼal tsatsal ikʼ ti te chlik talel ta sure,
ti chlik talel ta takixokol balumile, ta jun lum ti xibal sbae.+
2 Oy kʼusi laj kichʼ akʼbel kil ti chakʼ at-oʼontone:
li jloʼlavaneje naka loʼlavanej tspas
xchiʼuk li jlajesvaneje yakal chlajesvan.
¡Muyan talel, Elam! ¡Joyobtavanan, Media!+
Chkakʼbe slajeb skotol li jikʼ oʼonton laj yakʼe.*+
3 Jech oxal, ta jvul tajek koʼonton.*+
Solel kʼux chkaʼi
jech kʼuchaʼal chaʼibe xkʼuxul kʼalal chvokʼ yol jun antse.
Mu xa xkaʼi ta skoj ti ta jvul koʼontone;
mu xa xkil ta skoj ti mu xa jnaʼ kʼusi ta jpase.
4 Solel xpʼitpʼun li koʼontone; solel chinik ta xiʼel.
Oy toʼox tajek ta koʼonton ti xchʼay batel li kʼakʼale, avie, chinik xa yuʼun ta xiʼel.
5 ¡Akʼo li kʼusitik chtun ta mexae xchiʼuk chapano li chotlebaletike!
¡Veʼan xchiʼuk uchʼbolajan!+
¡Likanik, bankilaletik, akʼbeik aseite li eskudoe!*
6 Yuʼun xi laj yalbun li Jeovae:
«Batan, bat vaʼano jun jchabivanej, vaʼun albo ti akʼo yal li kʼusi chile».
7 Vaʼun, laj yil jun kareta sventa paskʼop ti nitbil ta kaʼetike,
jkot kareta sventa paskʼop ti nitbil ta vuroetike
xchiʼuk jkot kareta sventa paskʼop ti nitbil ta kameyoetike.
Lek tajek skʼeloj batel, solel laj yakʼ ta yoʼonton skʼelel.
8 Vaʼun, xi avan kʼuchaʼal jkot leone:
«Kajval Jeova, te oyun-o li ta tayal kʼelob osile, te vaʼalun-o skotol kʼakʼal
xchiʼuk te oyun-o ta kavil sventa chichabivan skotol akʼobal.+
9 Kʼelavil li kʼusi leʼ xtale:
¡viniketik ti kajajtik ta jun kareta sventa paskʼop ti nitbil tal ta kaʼetike!».+
Vaʼun, lik kʼopojuk xchiʼuk xi laj yale:
«¡Lom xa! ¡Lom xa li Babiloniae!+
¡Skotol li slokʼoltak sdios spasoje laj xa yichʼ lilinel ta lumtik!».+
10 Kuni teklumal ti laj xa avichʼ majel jech kʼuchaʼal chichʼ majel li sat tsʼunobile,
li sat tsʼunobil* ti te oy ta yikʼaobil jtsʼunobe,+
kalojboxuk xa ti kʼusi kaʼioj ta stojolal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,* li Dios yuʼun Israele.
11 Jun aʼyej ta sventa li Dumae:*
oy buchʼu chaptaun tal te to ta Seir:+
«Jkʼel-osil ta toyol, ¿mi jal to skʼan x-echʼ li akʼobale?
Jkʼel-osil ta toyol, ¿mi jal to skʼan x-echʼ li akʼobale?».
12 Xi laj yal li jkʼel-osil ta toyole:
«Poʼot xa sakub, jech xtok, poʼot xa x-ikʼub.
Mi chakʼan chajakʼike, jakʼik.
¡Te xatalik yan velta!».
13 Jun aʼyej ta sventa li stenlejaltik takixokol balumile:
jtsop jxanviletik yuʼun Dedan+ ti oy akameyoike,
te ch-echʼ avuʼunik akʼobal li ta stenlejaltik takixokol balumil ti oy bikʼtal teʼetike.
14 Voʼoxuk jnaklejetik ta yosilal Tema,+
ichʼik tal voʼ sventa xbat yichʼ nupel ta be li buchʼu takin yoʼontone
xchiʼuk ichʼik tal pan ta sventa li jatvile.
15 Yuʼun jatavemik ta skoj li espadae, li espada ti lokʼesbil xa ta yavile,
jatavemik xa ta skoj li arko ti lek xa lapʼujeme xchiʼuk ta skoj li paskʼop ti chakʼ epal vokolile.
16 Yuʼun xi laj yalbun li Jeovae: «Leʼ batel ta jun jabile, jech kʼuchaʼal chchap lek jun jsaʼabtele,* chlaj skʼoplal skotol li smukʼulal Kedare.+ 17 Jutuk xa kuxul chkomik li jayvoʼ j-akʼflechaetik oy ta yajsoltarotak Kedare, yuʼun jech xa lokʼem ta ye li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele».
22 Jun aʼyej ta sventa li stenlejaltik ti bu ep kʼusitik chakʼ ta ilel Diose:*+
¿kʼusi kʼot ta atojolalik ti lamuy akotolik ta sjol anaike?
2 Solel ep toʼox buchʼutik te x-avlajetik avuʼun,
jun jteklum ti xvochlajete, jun jteklum ti xmuyubaje.
Li avanimatake maʼuk ta espada chamik
mi jaʼuk ta paskʼop chamik.+
3 Li buchʼutik tsots tspasik mantal ta atojolalike jmoj xa jatavik batel.+
Mu persauk la stunesik arko kʼalal laj yichʼik chukel batele.
Skotol li buchʼutik taatike laj yichʼik chukel batel,+
akʼo mi nom tajek jatavemik batel.
4 Jaʼ yuʼun, xi laj kale: «Mu xa xakʼelikun,
vaʼun ta jmil jba ta okʼel.+
5 Yuʼun li ta stenlejaltik ti bu ep kʼusitik chakʼ ta ilel Diose,
jaʼ skʼakʼalil ti mu xa aʼibaj kʼusi chichʼ pasele, jaʼ skʼakʼalil tsalel xchiʼuk xiʼel+
ti likem tal ta stojolal li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*
Chichʼ jinesel li muroe+
xchiʼuk chkʼot kʼalal to ta vits ti x-avet tskʼanik koltael li jteklume.
6 Li Elame+ ta stsak li yav flecha
kʼalal te xa ox oy li ta karetaetik ti nitbil ta kaʼetik ti noj ta viniketike
7 Li stenlejaltik avuʼun ti mas lekike
ta xnoj ta karetaetik sventa paskʼop
xchiʼuk li kaʼetike* te chkotiik ta yeloval ochebal,
8 li muro ti chchabi-o sba li Judae chichʼ lokʼesel.
«Li vaʼ kʼakʼale, chakʼel batel li snail abtejebal sventa paskʼop ti Teʼtikal Na+ sbie, 9 vaʼun chavilik ti ep bu jomajtik li smuroal Steklumal Davide.+ Chatsobik voʼ li ta tanke ti ta olon oye.+ 10 Chakʼelik lek li naetik ta Jerusalene, vaʼun chajinesik jaypʼejuk sventa chatsatsubtasik-o li muroe. 11 Jech xtok, li yaʼlel voʼneal tankee chapasbeik yan yavil ta oʼlol li ta xchibal muroe, pe jaʼ muʼyuk chasaʼik li Mukʼul Jpasvanej ti jaʼ la xchapan ta voʼne li vokolile.
12 Li vaʼ kʼakʼale, li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
chal ti akʼo x-okʼike xchiʼuk ti xat yoʼontonike,+
ti xjux li stsotsil sjolike xchiʼuk ti slapik li chʼixal kʼuʼile.*
13 Pe mu jechuk tspasik, jaʼ noʼox tspasik kʼin xchiʼuk chmuyubajik,
tsmilik vakaxetik xchiʼuk tsmilik chijetik,
tstiʼik bekʼet xchiʼuk chuchʼik vino.+
Xi chavalike: ‹Veʼkutik, uchʼbolajkutik, yuʼun chijcham okʼom›».+
14 Vaʼun, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike xi laj yalbun ta jchikine: «‹Muʼyuk chavichʼ chʼaybel li amulik jaʼ to mi lachamike›,+ xi li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike».
15 Xi chal li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike: «Och kʼelo li jchabina Sebna+ ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae* xchiʼuk xi xavalbee: 16 ‹¿Kʼusi tal apas liʼe xchiʼuk mi oy liʼ avutsʼ avalal ti chtal ajom achʼenal liʼe?›. Te tsjom xchʼenal ti bu mas to toyole; ta sjom jun tayal ton sventa te xkux yoʼonton.* 17 ‹¡Kʼelavil, vinik! Li Jeovae tstsatsal jipot yalel xchiʼuk ta sjunul yip ta xmichʼot. 18 Jpʼel skʼoplal ta svolot lek xchiʼuk ta sjipot batel kʼuchaʼal pelota ta jun jamal balumil. Te chacham xchiʼuk te chkom li akaretatak ti kʼupilik sbae, j-akʼvanej ta kʼexlal chakʼot li ta sna avajvale. 19 Ta jlokʼesot li ta avabtele xchiʼuk ta jipot lokʼel li ta avavile.
20 »›Li vaʼ kʼakʼale, ta jtak ta ikʼel li kajtunel Eliakim+ ti jaʼ xnichʼon Ilkiase, 21 jaʼ chkakʼbe slap li anatil kʼuʼe, ta jchukbe ta xchʼut li achuke+ xchiʼuk chkakʼbe ta skʼob li avabtele. Jaʼ chkʼot kʼuchaʼal totil ta stojolal li jnaklejetik ta Jerusalene xchiʼuk ta stojolal li jteklum Judae. 22 Li voʼon une ta xkakʼbe sbain* li syaveal sna Davide.+ Muʼyuk buchʼu xuʼ smak mi la sjame; jech xtok, muʼyuk buchʼu xuʼ sjam mi la smake. 23 Ta jbaj lek kʼuchaʼal jun laux ta jun yavil ti te oy-oe xchiʼuk chkʼot kʼuchaʼal jun kʼupil sba chotlebal sventa ajvalil ta stojolal li yutsʼ yalal stote. 24 Te tsjokʼanik li kʼusitik jun yutsil ta sna stote, li nitilulale xchiʼuk li alab nichʼnabiletike, skotol li bikʼtal setsʼetike,* li pulajtik* setsʼetike xchiʼuk skotol li mukʼta kʼibetike›.
25 »Xi chal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike: ‹Li vaʼ kʼakʼale, li laux ti te toʼox tsʼapal lek li ta yavil ti te oy-oe ta xichʼ lokʼesel,+ chichʼ tuchʼel xchiʼuk chpʼaj* yalel, jech xtok, li kʼusi toʼox te jokʼole ta xlilij, yuʼun jech lokʼem ta ye li Jeovae›».
23 Jun aʼyej ta sventa li Tiroe:+
¡avananik ta okʼel, varkoetik ta Tarsis!+
Yuʼun laj xa yichʼ lajesel li skotleb varkoe, muʼyuk xa buchʼu xuʼ x-och batel te.
Kʼot xa ta xchikinik kʼalal to ta yosilal Kitim.+
2 Jnaklejetik ta tiʼtiʼ nab, tsʼijlanik.
Epajem xa akʼulejalik yuʼun li jpʼolmajeletik ta Sidon+ ti chtuchʼik nabe.
3 Ta ba voʼ chjelav batel li sat stsʼunob Siore,*+
li kʼusitik chlokʼ ta xokontak Niloe jaʼ skanal li Tiroe,
chichʼbe tal skanal li mukʼtik lumetike.+
4 Kʼexavan, Sidon, ti voʼot tsatsal pojobbailot ta nabe,
yuʼun xi laj yal li nabe:
«Muʼyuk xkaʼibe xkʼuxul alajel, muʼyuk jvokʼesoj olol,
muʼyuk jtsʼitesoj keremetik mi jaʼuk jtsʼitesoj tsebetik».*+
5 Jech kʼuchaʼal laj yat yoʼontonik kʼalal laj yaʼibeik skʼoplal li Ejiptoe,+
jaʼ jech solel chat yoʼontonik li krixchanoetik ta skoj ti chaʼibeik skʼoplal li Tiroe.+
6 ¡Batanik ta Tarsis!
¡Avananik ta okʼel, jnaklejetik ta tiʼtiʼ nab!
7 Leʼe, ¿mi jaʼ li ateklumal ti xmuyubaj toʼox ta voʼne ti kʼuxi lik tale?
Xanav batel ta yakan sventa bat nakiuk ta namal lumetik.
8 ¿Buchʼu ti jech kʼot ta nopel yuʼun ti xichʼ kontrainel li Tiroe,
ti jaʼ li buchʼu chakʼ koronaetike,
ti jaʼ toʼox bankilaletik li jpʼolmajeletik yuʼune,
ti ichʼbilik toʼox ta mukʼ ta spʼejel balumil li jchonolajeletik yuʼune?+
9 Jaʼ jech kʼotem ta nopel yuʼun li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*
sventa slajesbe skʼoplal li stoyobbail ta skoj ti kʼupil sbae,
sventa xkʼexlaltas skotol li buchʼutik ichʼbilik toʼox ta mukʼ ta spʼejel balumile.+
10 Stseb Tarsis, echʼan batel ta alumal jech kʼuchaʼal li ukʼum Niloe.
Chʼabal xa ti bu tsmeltsanik varkoetike.*+
11 Li Diose syeʼoj batel skʼob ta ba nab;
snikesoj li mukʼtik lumetike.
Li Jeovae yaloj xa mantal ti chichʼ akʼbel slajeb li tsatsal pojobbailetik yuʼun Fenisiae.+
12 Xi chale: «Stojol tseb Sidon, voʼot ti ilbajinbilote,
muʼyuk xa chamuyubaj.+
Likan, echʼan batel ta Kitim.+
Akʼo mi te xa-echʼ, muʼyuk chata xkuxobil avoʼonton».
13 ¡Kʼelavilik li yosilal jkaldeaetike!+
Jaʼ jkaldeaetik ti la skʼatajesik* li jteklum ta yavil chonbolometik
ti nakalik ta takixokol balumile, maʼuk li Asiriae.+
Svaʼanoj xa tayal luchlebaletik yuʼunik sventa stsakvanik ta kʼop,
laj xa sjinesik li tsatsal tayal kʼelob osiletik yuʼune,+
jaʼ xa noʼox xchʼuchʼulil te kom.
14 Avananik ta okʼel, varkoetik ta Tarsis,
yuʼun laj yichʼ lajesel li tsatsal pojobbailetik avuʼunike.+
15 Li vaʼ kʼakʼale, 70 jabil chichʼ chʼayel ta jolil li Tiro+ jech kʼuchaʼal ti kʼu sjalil chkuxi* jun ajvalile. Vaʼun, mi echʼ li 70 jabile, li Tiroe jaʼ jech chkʼot ta stojolal kʼuchaʼal li kʼejimol ta sventa jchonbail antse:
16 «Jchonbail ants ti chʼaybilot ta oʼontonale, tsako jun arpa xchiʼuk bat xanavan ta sjunul li jteklume.
Lek tajek xatij li a-arpae;
kʼejintao epal sonetik
sventa xlik svulesoxuk ta sjolik».
17 Mi tsuts li 70 jabile, li Jeovae chlik yakʼ batel sat yan velta ta stojolal li Tiroe, vaʼun chlik stsak yan velta stojol xchiʼuk chlik xchon sba ta stojolal skotol li mukʼtik lumetik ti oy ta sba balumile. 18 Pe li skanal ta stae xchiʼuk li stojole chʼul ta xil li Jeovae. Muʼyuk chichʼ tsobel xchiʼuk muʼyuk chichʼ kʼejel,* yuʼun li stojole jaʼ chichʼ li steklumal Jeova sventa lek xveʼik jaʼ to mi noj xchʼutike xchiʼuk sventa slapik kʼupil sba kʼuʼil pokʼiletik.+
24 ¡Kʼelavil! Li Jeovae ta xokobtas li jteklume* xchiʼuk muʼyuk kʼusi te chikta.+
Ta stsʼukanbe* sjol+ xchiʼuk tanpuk chbat yuʼun li jnaklejetik tee.+
2 Koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal skotolik:
li krixchanoetik ta jteklume koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal xchiʼuk li palee,
li jtunele xchiʼuk li yajvale,
li kiarae xchiʼuk li smeʼ ajvale,
li jmanolajele xchiʼuk li jchonolajele,
li buchʼu chakʼ ta chʼome xchiʼuk li buchʼu tskʼan ta chʼome,
li buchʼu oy kʼusi chakʼ ta kʼexe xchiʼuk li buchʼu oy kʼusi chkʼexe.+
3 Solel xokol chkom li lume;
chichʼ pojbel skotol li kʼusitik oy yuʼune,+
yuʼun jech lokʼem ta ye li Jeovae.
4 Solel chat yoʼonton* li lume,+ tsakchʼay xa batel.
Chtakij xa li balumil ti bu lek xchʼi kʼusitike; tsakchʼay xa batel.
Li buchʼutik tsots skʼoplalik ta lume ta xjutukajik xa batel.
5 Solel sokesbil xa yuʼun jnaklejetik li lume,+
yuʼun muʼyuk la stsakik ta venta li mantaletike,+
la sjelik li mantaletike+
6 Jaʼ yuʼun, li jteklume lilijem chkom ta skoj ti laj yichʼ chopol kʼoptaele+
xchiʼuk oy smul ta x-ilatik li buchʼutik te nakalike.
Jech oxal, jutebik xa li jnaklejetik ta lume
xchiʼuk toj jutuk xa kom li viniketike.+
7 Chtakij xa li achʼ vinoe, yuʼun takij xa li steʼel uvae+
xchiʼuk skotol li buchʼutik xkuxet toʼox yoʼontonike tsjikʼ yoʼontonik.+
8 Chʼabal xa ti jun yutsil stsʼinlajet li panderetae;*
muʼyuk xa xchʼeʼlajetik li jpaskʼinetike;
chʼabal xa ti jun yutsil chbakʼ li arpae.+
9 Muʼyuk sonik kʼalal chuchʼik vinoe
xchiʼuk li buchʼutik chuchʼik poxe chʼa xa ta xaʼiik.
10 Chichʼ jinesel li jteklum+ ti muʼyuk kʼusi x-ayan tee;
chichʼ makel skotol li naetik sventa muʼyuk buchʼu x-och tee.
11 X-avetik ta kayetik sventa tsaʼik vino.
Chʼay xa batel skotol li muyubajele;
chʼay xa batel xkuxetel yoʼonton li lume.+
12 Solel lilijem kom li jteklume;
laj yichʼ lilinel li tiʼ nae, jaʼ xa noʼox xchʼuchʼulil busul kom.+
13 Yuʼun jaʼ jech chkʼot ta pasel li ta jteklume, ta stojolal li krixchanoetike:
jech kʼuchaʼal steʼel oliva ti jisbil teʼe,+
xkoʼolaj kʼuchaʼal xkʼuxkʼultael* sat uva kʼalal yichʼoj xa ox tsobbel li sate.+
14 Chlik avanikuk,
ta x-avanik ta muyubajel.
Te to ta nab* chlik yalbeik smukʼulal li Jeovae.+
15 Jaʼ yuʼun, ta skʼupil kʼoptaik Jeova li ta slokʼeb kʼakʼale;+
li ta lumetik ti joyol ta nabe tskʼupil kʼoptabeik li sbi Jeovae, li Dios yuʼun Israele.+
16 Xi laj kaʼitik kʼejimoletik kʼalal to ta spajeb balumile:
«¡Kʼupil kʼoptabiluk* li Buchʼu tukʼe!».+
Pe xi ta xkale: «¡Chilubtsaj xa batel, chilubtsaj xa batel!
¡Toj abol jba! Li jloʼlavanejetike* naka loʼlavanej tspasik.
17 Jnaklejetik ta jteklum, te smalaojoxuk li kʼusi chakʼ xiʼele, li chʼene xchiʼuk li petsʼetike.+
18 Buchʼuuk noʼox ti chjatav ta skoj li kʼusi xibal sbae chpʼaj* yalel ta chʼen
xchiʼuk buchʼuuk noʼox ti chlokʼ tal ta chʼene yakbil chkʼot ta petsʼ.+
Yuʼun chjam li smaktak voʼ ta vinajele
xchiʼuk chnik li snaklebtak balumile.
20 Li lume solel xtamlajet jech kʼuchaʼal li jun jyakubele
xchiʼuk xvuylajet noʼox jech kʼuchaʼal jun vakaxna* ti xvuyvun ta ikʼe,
solel ol tajek chaʼi li smule,+
ta xyal ta lum, vaʼun muʼyuk xa chlik tal yan velta.
21 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae jaʼ te chakʼ batel sat ta stojolal li soltaroetik ta vinajele
xchiʼuk ta stojolal li ajvaliletik ta balumile.
22 Ta xichʼik tsobel
kʼuchaʼal jchukeletik ta jun chʼen
xchiʼuk ta xichʼik bajel ta jun chukinab,
vaʼun mi jelav epal kʼakʼale, ta xichʼik chapanel.
23 Li luna* ti lek xa setele ta xkʼexav
xchiʼuk li kʼakʼal ti lek xojobinaje ta xkʼexav ek,+
yuʼun li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* kʼot xa ta Ajvalil+ li ta vits Sione+ xchiʼuk li ta Jerusalene,
xojobinaj noʼox yutsil ta x-ajvalilaj ta yeloval li moletik ta steklumale.*+
25 Kajval Jeova, voʼot li Diosot kuʼune.
Ta jtoybot akʼoplal, ta jkʼupil kʼopta li abie,
yuʼun toj labalik sba li kʼusitik apasoj+
ti jaʼ li kʼusitik la anop la apas* ta voʼne+
ta skoj ti tukʼote+ xchiʼuk ta skoj ti xuʼ jpat koʼontonkutik ta atojolale.
2 Yuʼun naka xa stanal lamal kom avuʼun li jun jteklume,
kʼajomal xa xchʼuchʼulil kom li jun jteklum ti oy lek smuroale.
Li steklumal jyanlume maʼuk xa jun jteklum kom;
muʼyuk xa bu chichʼ-o chaʼvaʼanel sbatel osil.
3 Jech oxal, tstoybot akʼoplal jun tsatsal jteklum;
4 Yuʼun kʼotemot ta stsatsal pojobbail li buchʼu abol sbae,
jun tsatsal pojobbail ta stojolal li buchʼu povre kʼalal chil svokole,+
jun nakʼobbail kʼalal oy tsatsal ikʼaloʼe,
Kʼalal chlik skʼakʼal yoʼonton li j-ilbajinvanejetik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tsatsal ikʼaloʼ ti makal chkʼot ta jun muroe,
5 ti xkoʼolaj kʼuchaʼal xkʼixnal kʼakʼal li ta takin lume,
jech chapajtsan ti kʼu yelan xvochlajetik* li yan krixchanoetike.
Jech kʼuchaʼal tspajes xkʼixnal kʼakʼal li yaxinal* toke,
jaʼ jech chichʼ pajesel li skʼejimol j-ilbajinvanejetike.
6 Li ta vits liʼe,+ li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* ta xchapanbe skotol jteklumetik
epal lekil veʼlil,+
epal lekil vino,*
epal veʼlil ti naka lekil bekʼete*
xchiʼuk lekil vino ti chijbil leke.
7 Li ta vits liʼe, ta slokʼes* li pokʼ ti pixil-o skotol li jteklumetike
xchiʼuk li kʼusi te lichʼil ta stojolal* skotol li mukʼtik lumetike.
8 Li Diose ta slajesbe skʼoplal* ta sbatel osil li lajelale+
xchiʼuk ta skus lokʼel skotol yaʼlel satil+ li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale.
Ta slokʼes ta balumil skotol li chopol kʼoptaele,
yuʼun jech yaloj stuk li Jeovae.
9 Li vaʼ kʼakʼale, xi chalike:
«¡Kʼelavilik! ¡Liʼe jaʼ li Dios kuʼuntike!+
¡Liʼe jaʼ li Jeovae!
Jaʼ jpatoj koʼontontik ta stojolal.
Kuxetuk noʼox koʼontontik xchiʼuk muyubajkutik, yuʼun jaʼ tskoltautik».+
10 Yuʼun li skʼob Jeovae chchabi li vits liʼe+
xchiʼuk chichʼ pechʼilanel ta tekʼel te ta yavil li Moabe,+
jech kʼuchaʼal chichʼ pechʼilanel ta tekʼel li jobel ti bu busul ikʼobale.*
11 Ta syeʼ li skʼobe xchiʼuk ta smaj li Moabe,
jech kʼuchaʼal tsmaj voʼ ta skʼob kʼalal chnuxinaj li jun jnuxinajele
xchiʼuk ta slajesbe skʼoplal li stoyobbaile,+
lek xtojob ti kʼu yelan tsbakʼes skʼob kʼalal jech tspase.
12 Ta sjines yalel li jteklum ti oy lek smuroale,
ti toyolik lek smuroal sventa chchabi-o sbaike,
ta sjip yalel ta lum, ta sjip yalel ta pukuktik.*
26 Li vaʼ kʼakʼale, li ta yosilal Judae+ ta xichʼ kʼejintael li kʼejoj liʼe:+
«Oy kuʼuntik jun jteklum ti lek tsotse.+
Li Diose la skʼatajes ta pojobbail li smuroaltake xchiʼuk li yiktak muroe.+
2 Jamik li ochebaletik+ sventa x-och li tukʼil mukʼta lume,
li jun mukʼta lum ti lek tukʼ-o stalelale.
3 Voʼot chachabi li buchʼutik jaʼ noʼox te tsaʼik koltael ta atojolale;*
chavakʼbe-o jun oʼontonal,+
yuʼun jaʼ noʼox ta atojolal la spat yoʼontonik.+
4 Pato avoʼonton ta stojolal Jeova ta sbatel osil,+
yuʼun li Jeovae,* li Jeovae jaʼ li Mukʼta Ton ti te oy-o sbatel osile.+
5 Yuʼun sjipoj xa yalel ta olon li jnaklejetik ta toyole, li jteklum ti ta toyol oye.
6 Ta xichʼik pechʼel ta tekʼel,
ta xpechʼatik ta tekʼel yuʼun li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike xchiʼuk li buchʼutik abol sbaike».
7 Li buchʼu tukʼe lek tukʼ* li sbee.
Yuʼun li voʼote tukʼot,
chapasbe ta parejo sbe li buchʼu tukʼe.
8 Kajval Jeova, kʼalal te chixanavkutik batel li ta sbelel tukʼilal avuʼune,
ta jpat koʼontonkutik ta atojolal.
Oy tajek ta koʼontonkutik li abie xchiʼuk ta jvules ta jolkutik.*
9 Li ta akʼobaltike, solel oyot tajek ta koʼonton,
ta melel, jech-o yakal ta jsaʼot ta sjunul koʼonton,+
yuʼun kʼalal mi la achapan li balumile,
li jnaklejetik ta balumile ta xchanik ta sventa li tukʼilale.+
10 Akʼo mi xichʼ akʼbel ta ilel slekil oʼontonal li buchʼu toj chopole,
muʼyuk ta xchan li kʼusi tukʼe.+
Akʼo mi te oy li ta balumil ti bu oy tukʼilale,* toj chopol kʼusi tspas+
xchiʼuk muʼyuk ta xilbe smukʼulal li Jeovae.+
11 Kajval Jeova, atoyoj muyel li akʼobe, pe li buchʼutik toj chopolike mu xilik.+
Kʼalal mi laj yilik ti oy tajek ta avoʼonton li ateklumale, ta kʼexlal ta xkomik.
Li akʼokʼe ta xakʼbe slajeb li avajkontratake.
12 Kajval Jeova, voʼot chavakʼbunkutik jun oʼontonal,+
yuʼun skotol li kʼusi jpasojkutike
voʼot avakʼoj kipalkutik sventa spas kuʼunkutik.
13 Jeova Dios kuʼunkutik, spasojunkutik ta mantal yan ajvaliletik,+
akʼo mi jech, jaʼ noʼox ta xkalbekutik skʼoplal li abie.+
14 Chamemik xa, muʼyuk xa chkuxiik tal.
Mu xa kʼusi stakʼ spasik ta lajelal, muʼyuk xa ta xtotsik tal.+
Yuʼun laj xa achapan
sventa chalajes xchiʼuk sventa chatupʼbe skʼoplalik.
15 Kajval Jeova, mukʼib xa avuʼun li mukʼta lume,
mukʼib xa avuʼun li mukʼta lume;
laj xa amukʼibtas akʼoplal.+
Laj xa amukʼibtas batel li jujujot stsʼakiltak mukʼta lume.+
16 Kajval Jeova, kʼalal jaʼo oy svokolike, tal skʼanik koltael ta atojolal;
kʼalal la atukʼibtase, solel xvokoletik la spasik orasion.+
17 Jech kʼuchaʼal jun ants ti jutuk xa skʼan xvokʼ yole,
ti oy xkʼuxul ta xaʼi xchiʼuk ti x-avet ta yipale,
Kajval Jeova, jaʼ jech laj kaʼi jbakutik avuʼun.
18 La jchiʼin kolkutik, laj kaʼibekutik xkʼuxul alajel,
pe xkoʼolaj kʼuchaʼal ikʼ noʼox vokʼ kuʼunkutik.
Muʼyuk bu la sta skolebal kuʼunkutik li jteklume
xchiʼuk muʼyuk buchʼu vokʼ sventa xnaki li ta balumile.
19 Xi chal li Diose: «Ta xkuxiik li buchʼutik chamem avuʼune.
Ta xtotsik talel li animaetik ta jteklumale.*+
Yuʼun li tsʼujul avuʼune xkoʼolaj kʼuchaʼal tsʼujul ta sob,*
li balumile chakʼ ti xchaʼkuxiik tal li buchʼutik mu xa kʼusi stakʼ spasik ta lajelale.*
20 Kuni teklumal, batan, ochan li ta yutil to akuartotake
xchiʼuk mako lek li stiʼtak akuarto kʼalal mi la-oche.+
21 Yuʼun li Jeovae chtots talel ti bu oye
sventa xtal yakʼbe stoj smul li jnaklejetik ta balumile,
li balumile ta xakʼ ta ilel li chʼichʼ te malbile
xchiʼuk muʼyuk xa tsnakʼ* li buchʼutik yichʼojik milele».
27 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae tstunes smukʼta espada ti oy lek ye+
sventa xakʼbe kastigo li Leviatane,* li chon ti xkilet ta anile, li chon ti xotoj sbae.
Ta smil li mukʼta chanul nabe.
2 Li vaʼ kʼakʼale, xi xakʼejintaik li jteklume:*
«¡Lek chakʼ vino ti bu tsʼunajtik uvae!+
3 Voʼon li Jeovaune lek jchabioj.+
Jujulikel chkakʼbe yaʼlel.+
Ta kʼakʼal akʼobal ta jchabi
sventa muʼyukuk buchʼu xilbajin.+
4 Chʼabal xa kapem jol ta stojolal.+
Mi oy jun kajkontra ti tsmakbun jbe ta chʼixtik xchiʼuk ta chopol tsʼiʼlel li ta paskʼope,
ta jpechʼ ta tekʼel xchiʼuk ta jtsanbe skʼakʼal skotol.
5 Jaʼ yuʼun, akʼo stsak lek yikob li ta tsatsal pojobbail kuʼune.
Akʼo saʼun sventa junuk koʼontonkutik;
akʼo saʼun sventa lekuk xkil jbakutik».
6 Li kʼakʼaletik ta xtale, li Jakobe ta xakʼ yibel,
li Israele ta xnichin xchiʼuk ta xakʼ sat,+
vaʼun chlik nojuk yuʼun balumil li satake.+
7 ¿Mi yuʼun skʼan xichʼ majel jech kʼuchaʼal yakal chichʼ majele?
¿Mi yuʼun skʼan xichʼ milel jech kʼuchaʼal laj yichʼik milel li buchʼutik lajemik ta milel yuʼune?
8 Toj xibal sba ti kʼu yelan ch-avan kʼalal mi la stsak ta utel sventa stak batele.
Ta stsatsal yikʼal ye ta snuts-o lokʼel kʼalal jaʼo xjumumet li ikʼ ta slokʼeb kʼakʼale.+
9 Liʼe jaʼ jech ta xichʼ chʼaybel-o spaltail* li Jakobe,+
jaʼ jech chkʼot ta pasel kʼalal mi chʼaybat li smule:
ta slilin kʼuchaʼal kʼunil ton
skotol li skajleb matanaletik ti pasbil ta tone
xchiʼuk chʼabal xa chkom junuk chʼul poste* o xchikʼobil pom.+
10 Yuʼun li jteklum ti joyol lek ta muroe solel stsʼijlan* chkom;
li yaxaltike solel stuk ta xkom xchiʼuk ta xichʼ jipel komel kʼuchaʼal takixokol balumil.+
Te ta xveʼ xchiʼuk te ta xkux yoʼonton li chʼiom tot vakaxe
xchiʼuk jaʼ ta slajes li skʼobtak teʼ ti te oye.+
11 Kʼalal mi takij xa ox li yuni bikʼtal kʼobkʼobtake,
ta xtal li antsetike xchiʼuk ta skʼasik,
vaʼun jaʼ ta stsan-o skʼokʼik.
Yuʼun li jteklum liʼe mu xaʼibeik smelolal.+
Jech oxal, muʼyuk chkʼuxubinatik yuʼun li Jpasvanej yuʼunike
xchiʼuk li buchʼu pasatik yuʼune muʼyuk ch-akʼbatik ta ilel slekil yoʼonton.+
12 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae ta stsobbe ta jujupʼej li sat teʼe, te chlik stsob li ta Ukʼum* ti tsots lek yoke xchiʼuk te to chpaj ta beoʼtik ta stenlejaltik* Ejipto.+ Li voʼoxuke, jteklum Israel, jaʼ jech chavichʼik tsobel ta jujuntal.+ 13 Li vaʼ kʼakʼale, ta xichʼ jupanel jun mukʼta kachu,+ vaʼun li buchʼutik jutuk xa skʼan xchamik ta yosilal Asiriae+ xchiʼuk li buchʼutik tanpuk batemik ta yosilal Ejiptoe+ chtalik xchiʼuk tskejan sbaik ta yeloval Jeova li ta chʼul vits ta Jerusalene.+
28 ¡Abol sba li kʼupil sba* korona* ti jaʼ yuʼun li jyakubeletik ta Efraine+
xchiʼuk li nichim ti jun yutsil ti chtakij xa batele,
ti te oy ta sba li stenlejaltik ti lek yox ti jaʼ yuʼunik li buchʼutik echʼem xuchʼik vinoe!
2 ¡Kʼelavil! Li Jeovae oy buchʼu yuʼun ti lek tsots xchiʼuk ti oy sjuʼele.
Xkoʼolaj kʼuchaʼal voʼ ti oy xchaukal xchiʼuk sbotale, tsatsal ikʼ ti chlajesvane,
xkoʼolaj kʼuchaʼal tsatsal ikʼaloʼ ti oy xchaukal ti chmukivane,
solel tsots ta sjip yalel tal ta balumil li koronae.
4 Li nichim ti jun yutsil ti chtakij xa batele
xchiʼuk ti te oy ta sba li stenlejaltik ti lek yoxe
ta xkʼot kʼuchaʼal li sba sat igo kʼalal skʼan toʼox xkʼot li veranoe.*
Mi oy buchʼu laj yile, chbat stul sloʼ ta anil.
5 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* ta xkʼot kʼuchaʼal kʼupil sba korona xchiʼuk ta kʼupil sba xotbil nichim ta stojolal li buchʼutik chkomik ta steklumale.+ 6 Ta stijbe yoʼonton jchapanvanejetik sventa tukʼ xchapanvanik xchiʼuk chakʼbe stsatsal yoʼonton li buchʼutik chchabiik ochebal ta skoj ti tstsakvan ta kʼop li yajkontraike.+
7 Jech xtok, ta xkʼejpʼujik* ta be ta skoj li vinoe,
jecheʼ xa xtamlajetik ta skoj li xpoxike.
Li paleetik xchiʼuk li j-alkʼopetike chʼayemik ta be ta skoj li poxe;
chʼayem sjolik ta skoj li vinoe
xchiʼuk jecheʼ xa xtamlajetik ta skoj li xpoxike.
Jaʼ xa chkʼejpʼujik-o ta be ta skoj li kʼusi ch-akʼbat yilike
xchiʼuk muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta nopel yuʼunik kʼalal chchapanvanike.+
8 Yuʼun li xmexaike noj ta xetik* ti chakʼ ib oʼontone,
solel yatinoj sjunul li xmexaike.
9 Xi chalike: «¿Mi yuʼun jaʼ chchanubtasutik
xchiʼuk mi yuʼun jaʼ chalbutik smelolal li aʼyeje?
¿Mi yuʼun jaʼ to lij-iktabat jchuʼtik chil?
¿Mi yuʼun jaʼ to lijpojbat jchuʼtik chil?
10 Yuʼun ‹oy mantal akʼo mi oy xa mantal, oy mantal akʼo mi oy xa mantal,
oy jlik chʼojon sventa spʼisobil akʼo mi oy xa jlik chʼojon sventa spʼisobil, oy jlik chʼojon sventa spʼisobil akʼo mi oy xa jlik chʼojon sventa spʼisobil,+
juteb liʼe, juteb leʼe›».*
11 Jaʼ yuʼun, jaʼ tstunes li buchʼu xmaklajet chkʼopoj* xchiʼuk ti jelel skʼopojel sventa tskʼopon li jteklum liʼe.+ 12 Xi albatik jun veltae: «Liʼe jaʼ li xkuxobil oʼontonale. Akʼo xkuxik li buchʼutik lubemike; jaʼ te xuʼ sikubtas yoʼontonik», pe muʼyuk la skʼan la xchikintaik.+ 13 Jaʼ yuʼun, xi ch-albatik yuʼun li Jeovae:
«Oy mantal akʼo mi oy xa mantal, oy mantal akʼo mi oy xa mantal,
oy jlik chʼojon sventa spʼisobil akʼo mi oy xa jlik chʼojon sventa spʼisobil, oy jlik chʼojon sventa spʼisobil akʼo mi oy xa jlik chʼojon sventa spʼisobil,+
juteb liʼe, juteb leʼe».
Pe muʼyuk la xchikintaik.
Jech oxal, ta xyalik ta lum xchiʼuk ta valopat tsutik batel,
chichʼik tsalel, chichʼik yakel ta chʼojon xchiʼuk chichʼik chukel.+
14 Jaʼ yuʼun, chikintaik kʼusi chal li Jeovae, voʼoxuk ti jtoybaoxuke,
voʼoxuk li ajvaliloxuk liʼ ta jteklum Jerusalene,
15 yuʼun xi chavalike, viniketik:
Kʼalal mi echʼ li tsatsal voʼ ti chtal ta anile,
muʼyuk tstaunkutik,
yuʼun kʼotem ta jnakʼobbailkutik li jutbil kʼope*
xchiʼuk te jnakʼoj* jbakutik ta stojolal li kʼusi mu meleluke».+
16 Jaʼ yuʼun, xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale:
«Li voʼone te ta xkakʼ jpʼej ton ti kuchem xa yuʼun ti jaʼ chkʼot ta snakleb na te ta Sione,+
Muʼyuk bu ta xiʼ ti buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale.+
17 Li tukʼilale chkʼot kuʼun ta chʼojon sventa chpʼisvan+
xchiʼuk li kʼusi tukʼe ta jpas ta jun abtejebal ti tspasvan ta parejoe.*+
Li bote ta sbekʼ* batel li nakʼobbail ti jaʼ li jutbil kʼope*
xchiʼuk li voʼe ta smutʼi* li nakʼobbaile.
18 Li trato la apasik xchiʼuk li Lajelale ta xchʼay skʼoplal,
li trato la apasik xchiʼuk li Mukinale* chlaj noʼox skʼoplal.+
Kʼalal mi echʼ li tsatsal voʼ ti chtal ta anile,
ta slajesot ta j-echʼel.
19 Ti jayib velta ta x-echʼe
yuʼun ta jujun sob ta x-echʼ,
ta kʼakʼaltik xchiʼuk ta akʼobaltik.
Jaʼ to chaʼibeik smelolal kʼusi laj yichʼ aʼyel kʼalal mi nikik ta xiʼele».*
20 Yuʼun toj bikʼit li teme,* mu xij-och-o sventa jxachʼ jbatik tey
xchiʼuk toj bikʼit li jalbil pokʼe, mu xijpix yuʼun.
21 Yuʼun li Jeovae ta xtots tal jech kʼuchaʼal tots li ta vits Perasime;
ta xtots tal jech kʼuchaʼal tots li ta stenlejaltik ti nopol xil Gabaon+
sventa spas li kʼusi tspase, li kʼusi tspas ti yan-o ta kʼelele
xchiʼuk sventa xkʼot ta pasel yuʼun li yabtele, li yabtel ti labal sbae.+
22 Avi une, mu xalabanvanik+
sventa mu stsin sba mas li achukobilike,
yuʼun li Ajvalil ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike, kaʼioj ti kʼotem xa ta nopel yuʼun
23 Tsʼet chikintaik xchiʼuk aʼiik li yechʼomal kee;
tsʼetano lek achikinik xchiʼuk aʼiik li kʼusi chkale.
24 ¿Mi sjunul kʼakʼal tslok osil li jlokbalumil kʼalal skʼan to stsʼun li sbekʼ stsʼunobe?
¿Mi ta skʼunibtas xchiʼuk tspas ta parejo skotol ora li yosile?+
25 Kʼalal parejo xa ox yuʼun li yosile,
¿mi mu tauk svij li ikʼal kominoe xchiʼuk mi mu tauk stsʼun li kominoe?
¿Mi mu tauk stsʼun trigo, mijo* xchiʼuk sevada li ta yosiltake?
27 Yuʼun li ikʼal kominoe muʼyuk chichʼ vochʼel li ta pechpech teʼ sventa smajobil sat tsʼunobile*+
xchiʼuk muʼyuk chichʼ balalinel syantail kareta ta sba li kominoe.
Mu jechuk chichʼ pasbel, yuʼun chichʼ jisbel teʼ li ikʼal kominoe
xchiʼuk chichʼ jisbel vachʼ li kominoe.
28 ¿Mi oy buchʼu chvochʼ sat tsʼunobil sventa tspas pan?
Muʼyuk, muʼyuk tsmajilan skotol ora;+
jech xtok, kʼalal tsbalalinbe ta sba li syantail kareta ti nitbil ta kaʼe,
muʼyuk ta xvochʼ yuʼun.+
29 Taje likem tal xtok ta stojolal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,
ti labal sba li tojobtasel chakʼe*
xchiʼuk ti skotol ora lek chkʼot ta pasel li kʼusitik tspase.*+
29 «¡Abol sba li Ariele,* jaʼ li jteklum Ariel ti bu la spas skarpana li Davide!+
Jechuk-o me xapasik jujun jabil li kʼine;+
jechuk-o me jujun jabil.
2 Pe chkakʼ tal vokolil ta stojolal li Ariele,+
chlik yat yoʼontonik xchiʼuk chlik okʼikuk+
xchiʼuk jech chkʼot kuʼun kʼuchaʼal yavil xchikʼobil smoton Dios.+
3 Ta jpas karpanaetik ta apat axokon sventa ta jkontrainot,
ta jsetuot ta teʼetik ti tsʼubajtik sniʼe
xchiʼuk chlik jvaʼan muro sventa ta joyobtaot.+
4 Chavichʼ yalesbel akʼoplal;
te to ta lumtik chakʼopoj tal,
li kʼusi chavale te chchʼay skʼoplal ta pukuktik.*
Li yechʼomal ave ti te chlik tal ta polvoe+
xkoʼolaj kʼuchaʼal yechʼomal ye j-espiritistaetik
xchiʼuk li kʼusi chavale smelol xmixmun* te chlik talel ta pukuktik.
5 Li avajkontratak* ti solel epik tajeke xkoʼolaj kʼuchaʼal ninal pukuk*+
xchiʼuk li j-ilbajinvanejetik ti epik tajeke xkoʼolaj kʼuchaʼal jobel ti kuchbil chbat ta ikʼe.+
Ta anil noʼox xchiʼuk ta ora noʼox jech chkʼot ta pasel.+
6 Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike* chakʼ tal sat ta atojolal sventa tskoltaot.
Kʼalal mi jech kʼot ta pasel taje, chtal chauk, chtal nikel, oy kʼusi tsots tajek chbakʼ,
chtal tsatsal ikʼ, sutub ikʼ xchiʼuk leb kʼokʼ ti chchikʼvane».+
7 Vaʼun, skotol li epal krixchano ta skotol mukʼtik lumetik ti tstsakik ta kʼop li Ariele,+
skotol li buchʼutik tspasik kʼop xchiʼuke,
li tayal luchlebaletik sventa tstsakvanik-o ta kʼope
xchiʼuk li buchʼutik chakʼbeik svokole
ta xkoʼolajik kʼuchaʼal jun vaychil, xkoʼolajik kʼuchaʼal oy kʼusi chichʼ ilel ta akʼobaltik.
8 Ta melel, jaʼ jech chkʼotik kʼuchaʼal li buchʼu chviʼnaj ti chveʼ xa yilel ta xvayiche,
pe chviʼnaj-o kʼalal chjulave,
xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu takin yoʼonton ti oy xa kʼusi chuchʼ yilel ta xvayiche,
pe takin yoʼonton xchiʼuk lubem kʼalal chjulave.
Jaʼ jech chkʼot ta stojolal li epal krixchanoetik ta skotol mukʼtik lumetik
ti tstsakik ta kʼop li vits Sione.+
9 Mu xa xabakʼ xakomik xchiʼuk chʼayaluk to xkʼot avoʼontonik;+
mutsʼo asatik xchiʼuk pasanik ta maʼsat.+
Chayakubik, pe maʼuk ta skoj li vinoe;
xatamlajetik, pe maʼuk ta skoj li poxe.
10 Yuʼun li Jeovae laj yakʼ ti akʼo ochuk tajek avayelike;+
smakojbe satik li j-alkʼopetike+
xchiʼuk xpixojbe sjolik li viniketik ti oy kʼusi ch-akʼbat yilike.+
11 Skotol li kʼusi laj yichʼ akʼel ta ilele xkoʼolaj chavilik kʼuchaʼal li kʼusi tsʼibabil ta jlik livro ti pakʼbil lek seyoale.+ Kʼalal oy buchʼu chakʼbeik skʼel ti xtojob skʼelel vune xchiʼuk mi xi chalbeike: «Avokoluk, aptao tal liʼe», vaʼun xi tstakʼ tale: «Mu stakʼ jkʼel ta skoj ti pakʼbil lek seyoale». 12 Jech xtok, kʼalal chakʼbeik li livro li buchʼu mu xtojob skʼelel vune xchiʼuk ti xi chalbeike: «Avokoluk, aptao tal liʼe», vaʼun xi tstakʼ tale: «Mu jnaʼ skʼelel jsetʼuk».*
13 Xi chal li Jeovae: «Li jteklum liʼe ta ye noʼox chnopajik ta jtojolal
xchiʼuk ta yeik noʼox chichʼikun ta mukʼ,+
pe li yoʼontonike nom tajek oy ta jtojolal;
xchiʼuk ti xiʼtaojikune* jaʼ noʼox ta skoj li smantaltak krixchanoetik akʼbil xchanike.+
14 Jaʼ yuʼun, voʼon ta jpas yan velta li kʼusitik labalik sba ta stojolal li jteklum liʼe,+
ep ta velta ta jpas li kʼusitik labalik sbae;
chlaj spʼijil li buchʼutik pʼijik yuʼunike
xchiʼuk chchʼay spʼijil li buchʼu xaʼibe smelolal yuʼunike».+
15 ¡Abol sba li buchʼutik yakʼojik persa tsnakʼik* ta stojolal Jeova li kʼusi snopoj tspasike!+
Ta ikʼal osil oyik kʼalal oy kʼusi tspasike
xchiʼuk xi chalike: «¿Buchʼu yilojutik?
¿Buchʼu snaʼoj li kʼusi ta jpastike?».+
16 ¡Toj echʼ xa noʼox chasokesbeik skʼoplal kʼusitik li voʼoxuke!*
¿Mi koʼol van chichʼ ilel li achʼel xchiʼuk li jpatpʼine?+
¿Mi xi van chalbe skʼoplal jpasvanej yuʼun li kʼusi pasbile:
«Maʼuk la spasun maʼ leʼe»?+
¿Mi xi van chal ta stojolal jpasvanej yuʼun li kʼusi pasbile:
«Leʼe mu kʼusi snabe skʼoplal»?+
17 Mu xa jaluk skʼan ti chkʼataj ta tsʼunobaltik li Libanoe,+
vaʼun li tsʼunobaltik taje teʼtikaltik xa chichʼ ilel.+
18 Li vaʼ kʼakʼale, li buchʼutik makal xchikinike ta xaʼiik li kʼusitik tsʼibabil ta livroe
xchiʼuk li maʼsatetik ti te oyik ti bu ikʼmutsʼan* xchiʼuk ikʼ osile ta xilik osil.+
19 Li manxoetike chmuyubajik tajek ta stojolal Jeova
xchiʼuk li buchʼutik povreike ta xmuyubajik ta stojolal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele.+
20 Yuʼun chlaj skʼoplal li j-ilbajinvaneje,
chtupʼ skʼoplal li buchʼu jpʼel xale,
chichʼ lajesel skotol li buchʼutik chapalik ta yakʼel vokolile,+
21 li buchʼutik ta sjutbeik* smul yantik ta jpʼel noʼox kʼope,
li buchʼutik tstimanbeik syakobil li buchʼu chpojvan* ta yochebal jteklume+
xchiʼuk li buchʼu jecheʼ kʼusi chal sventa mu lekuk xichʼ chapanel li buchʼu tukʼe.+
22 Jech oxal, li Jeova ti jaʼ la skolta li Abraane+ xi chalbe li snitilulal Jakobe:
23 Yuʼun kʼalal chil li xnichʼnab
ti te oy ta spat xokon ti jaʼik yabtel jkʼobe,+
ta xchʼultajesbeikun li jbie;
ta melel, ta xchʼultajesik li Buchʼu chʼul yuʼun Jakobe
xchiʼuk chvaʼiik ta skoj ti labal sba chilik li Dios yuʼun Israele.+
24 Li buchʼutik tstoy sbaike* chlik sta spʼijilik
xchiʼuk li buchʼutik chbikʼtal kʼopojike chlik xchʼamik chanubtasel».
30 Xi chal li Jeovae: «Abol sba li jtoyba nichʼoniletik+
ti jaʼ tspasik li kʼusi snopoj stukike, maʼuk li kʼusi ta jnope,+
ti tspas ta jmoj sjolik xchiʼuk li yantike,* pe maʼuk jech kʼuchaʼal tskʼan koʼontone,
ti jech tspasike, chakʼbeik to mas stsʼak li smulike.
2 ¡Muʼyuk tsjakʼbeikun*+ kʼalal chyalik batel ta Ejipto+
sventa chbat saʼik chabiel ta stojolal li faraone*
3 Pe li chabiel chakʼ faraone chakʼoxuk ta kʼexlal
xchiʼuk tsbikʼtajes akʼoplalik ti chasaʼ anakʼobbailik li ta yaxinal* Ejiptoe.+
4 Yuʼun li bankilaletik yuʼune te oyik ta Soan+
xchiʼuk li j-ichʼ-aʼyejetik yuʼune kʼotemik kʼalal ta Anes.
5 Skotolik ta xichʼik akʼel ta kʼexlal
ta stojolal jun jteklum ti muʼyuk kʼusi sbalil ta stabeike,
ti muʼyuk chkoltavane xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chakʼe,
li j-ejiptoetike chakʼik ta kʼexlal li j-israeletike».+
6 Jun aʼyej ta sventa li chonbolometik ti te oyik ta sure:
li j-ichʼ-aʼyejetike te ch-echʼik li ta yosilal at-oʼonton xchiʼuk vokolile,
li ta yosilal leone, li leon ti x-avete,
li ta yosilal kiletel chone, li chon ti xjipet ta anile xchiʼuk ti xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼokʼ li svenenoale,*
skajanojik batel ta spat vuroetik li skʼulejalike
xchiʼuk ta svujvujil spat kameyoetik skajanojik batel li kʼusitik oy yuʼunike.
Skotol taje muʼyuk ta stabeik sbalil li jteklume.
7 Yuʼun muʼyuk kʼusi xtun-o ta jyalel li koltael chakʼ Ejiptoe.+
Jaʼ yuʼun, xi kakʼojbe sbie: «Raab,+ li buchʼu te noʼox chotol smeyoj skʼobe».
8 «Avi une, batan, bat tsʼibao ta pechpech ton* ta yelovalik
xchiʼuk tsʼibao ta jlik livro+
sventa xtun ta mas jelavel,
ti xkʼot kʼuchaʼal jun sprevail ti te chkom-oe.+
10 Xi chalbeik li j-alkʼopetike: ‹Mu xa xakʼelik li kʼusi cha-akʼbat avilike›,
xchiʼuk xi chalbeik li buchʼutik oy kʼusi ch-akʼbat yilike: ‹Mu xavalik li kʼusi cha-akʼbat avilik ti melelike.+
Albunkutik li kʼusitik lek chkaʼikutike;* jaʼ kʼelik li kʼusitik mu meleluke.+
11 Kʼejo abaik lokʼel li ta bee; chʼako abaik lokʼel li ta bee.
Mu xa xavalbunkutik skʼoplal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele›».+
12 Jaʼ yuʼun, xi chal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele:
«Ta skoj ti chapʼajik li jkʼope,+
ti jaʼ apatoj avoʼontonik li ta loʼlaele, li ta jutbil kʼope*
xchiʼuk ti jaʼ avakʼoj ta avoʼontonike,+
13 li amulik taje xkoʼolaj kʼuchaʼal stsikʼemal pakʼbal na,*
xkoʼolaj kʼuchaʼal jun tayal muro ti tsʼeʼel xae.
Ta anil noʼox xchiʼuk ta ora noʼox ta xlilij yalel.
14 Jaʼ jech chichʼ vokʼel kʼuchaʼal jun mukʼta jarra ti pasbil ta lume,
ta xichʼ lilinel ta j-echʼel, yuʼun muʼyuk xa chkom jsetʼuk* sjepelul
ti xuʼ xichʼ luchel-o lokʼel akʼal li ta stsanobil kʼokʼe
o ti xichʼ lupel-o lokʼel voʼ ti bu tsʼanale».*
15 Yuʼun xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, li Buchʼu chʼul yuʼun Israele:
«Mi lasutik talel ta jtojolale xchiʼuk mi chakuxike, ta xakolik;
jaʼ chkʼot ta avipalik mi tsʼijiloxuk noʼoxe xchiʼuk mi apatoj avoʼontonik ta jtojolale».+
Pe mu jechuk la apasik.+
16 Kʼajomal xi laj avalike: «¡Moʼoj, chijatavkutik batel ta kaʼetik!».
Jaʼ yuʼun, chajatavik batel.
«¡Ta xikajikutik batel ta kaʼetik ti solel anil chanavike!».+
Jaʼ yuʼun, solel xjipetik ta anil li buchʼutik tsnutsoxuke.+
17 Ta skoj noʼox jun krixchano ti tsibtasvane, ta xtʼelik* ta xiʼel jmil,+
ta skoj noʼox voʼob krixchano ta sibtasvanik, chajatavik-o batel,
jaʼ to mi jech lakomik kʼuchaʼal jun poste ti stuk te vaʼal ta sba jpʼej vitse,
kʼuchaʼal jun poste sventa senyail ta jol vits.+
18 Pe li Jeovae te smalaoj sventa xakʼboxuk ta ilel slekil yoʼonton+
xchiʼuk chtots talel sventa xakʼboxuk ta ilel xkʼuxul yoʼonton.+
Yuʼun li Jeovae jaʼ jun tukʼil Dios.+
Xmuyubajik noʼox skotol li buchʼutik smalaojik* ta stojolale.+
19 Kʼalal mi te xa ox oyik ta Jerusalen li jnaklejetik yuʼun Sione,+ muʼyuk ta xa-okʼ jsetʼuk.*+ Jpʼel skʼoplal ta xkʼuxubinot mi laj yaʼi ti xavokolet ta skʼanel koltaele; kʼalal mi laj yaʼi li akʼope, ta stakʼbot ta ora.+ 20 Akʼo mi chakʼboxuk Jeova li vokolil ti xkoʼolaj kʼuchaʼal pane xchiʼuk li ilbajinel ti xkoʼolaj kʼuchaʼal voʼ ta xavuchʼike,+ muʼyuk xa tsnakʼ* sba ta atojolal li Mukʼul Jchanubtasvanej avuʼune xchiʼuk ta xavil ta asat atuk li Mukʼul Jchanubtasvanej avuʼune.+ 21 Mi oy bu lakʼejpʼujik* batel ta batsʼikʼobe o mi oy bu lakʼejpʼujik batel ta tsʼetkʼobe,*+ chavaʼiik jun yechʼomal eil ta apatik ti xi chale: «Liʼ me li bee,+ jaʼ xatamik batel».
22 Li voʼoxuke ta xavikʼubtasik li plata ti jaʼ pixil-o asantoike xchiʼuk li oro ti jaʼ pixil-o li lokʼoletik avuʼunik ti pasbil ta unijesbil takʼine.+ Ta xajipik batel kʼuchaʼal tsjip batel yikʼal kʼuʼ jun ants kʼalal chil xchamele xchiʼuk xi chavalbeike: «¡Batanik xa!».*+ 23 Li Diose ta xakʼ talel voʼ ta sventa li sbekʼ tsʼunobil ti chatsʼunik ta osile+ xchiʼuk solel ep xchiʼuk toj echʼ xa noʼox lekik li kʼusitik chchʼi ta osile.+ Li vaʼ kʼakʼale, te ta xveʼ ta jamal yaxaltik li atsʼunbal chonbolomike.+ 24 Li vakaxetik xchiʼuk li vuroetik ti ch-abtejik ta osile ta slajesik lekil veʼlil ti yichʼoj lek ikʼael ta pala xchiʼuk ta chavchav teʼe.* 25 Li ta sba skotol li tayal vitsetike xchiʼuk li ta sba skotol bikʼtal vitsetike, ta x-ayan ukʼumetik xchiʼuk beoʼetik+ li ta skʼakʼalil mukʼta milbail kʼalal mi lom li tayal kʼelob osiletike. 26 Li xojobal luna* kʼalal lek xa yije ta xkoʼolaj kʼuchaʼal xojobal kʼakʼal; li kʼakʼale vukub to velta mas tsakub li xojobale,+ ta xkoʼolaj kʼuchaʼal sakil osil ta vukub kʼakʼal, li ta skʼakʼalil ti chpixbe skʼasemal steklumal li Jeovae+ xchiʼuk ti chpoxtabe ti bu ep yayijem tajek ta skoj ti la smaje.+
27 ¡Kʼelavil! Ta xtal li Jeovae,* ta nom chlik tal,
xtiltun tal skʼakʼal yoʼonton xchiʼuk joyol tal ta pimil tok.
Li yee nojem ta skʼakʼal yoʼonton
xchiʼuk li yokʼe xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼokʼ ti chchikʼvane.+
28 Li yikʼal yee xkoʼolaj kʼuchaʼal tsatsal ukʼum ti chmutʼivan* kʼalal to ta jnukʼtike,
li Diose ta xchij li mukʼtik lumetike, pe muʼyuk kʼusi lek tsta, jaʼ yuʼun chʼabal xa kʼusi chkom
xchiʼuk li jteklumetike ta xichʼik akʼbel sfrenoal yeik+ sventa xichʼik kʼejpʼunel* lokʼel li ta bee.
29 Pe li asone ta xkoʼolaj kʼuchaʼal li kʼusi chichʼ kʼejintael ta akʼobaltik
kʼalal chachapan aba* ta sventa junuk kʼine+
xchiʼuk xkuxet noʼox avoʼonton jech kʼuchaʼal li buchʼu
chokʼes ama*
kʼalal chbat li ta vits yuʼun Jeovae, li Mukʼta Ton yuʼun Israele.+
30 Li Jeovae chakʼ ta aʼiel li yechʼomal ye ti tsots tajeke+
xchiʼuk chakʼ ta ilel skʼob+ kʼalal anil tsyales ta skʼakʼal yoʼontone,+
kapal ta leb kʼokʼ ti chchikʼvane,+
32 Ta jujumoj vachʼ sventa kastigo
ti chichʼ akʼbel yuʼun Jeova li Asiriae
ta xichʼ tijel li arpae xchiʼuk li panderetae,*+
jaʼo tsyeʼ skʼob kʼalal tspas kʼop xchiʼuke.+
Nat xyal ti bu xchapanoj sventa te tsbusan li siʼe,
oy ep siʼ xchiʼuk solel chchikʼvan ta jyalel li kʼokʼe.
Li yikʼal ye Jeovae xkoʼolaj kʼuchaʼal asufre ti chbein tale,
ta stsanbe skʼakʼal.
31 Abol sbaik li buchʼutik chyal skʼanik koltael ta stojolal li Ejiptoe,+
li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta stojolal kaʼetike,+
ti spatoj yoʼontonik ta stojolal karetaetik sventa paskʼop ta skoj ti ep tajeke
xchiʼuk ti spatoj yoʼontonik ta stojolal kaʼetik sventa paskʼop* ta skoj ti tsotsike.
Pe maʼuk te chakʼ batel satik ta stojolal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele
xchiʼuk muʼyuk tsaʼik li Jeovae.
2 Pe pʼij li Diose xchiʼuk chakʼ tal vokolil
xchiʼuk persa chkʼot ta pasel li kʼusi chale.
Chlik stsak ta kʼop li jtsop jpaschoplejaletike
xchiʼuk tstsak ta kʼop li buchʼutik tskoltaik li jpaschoplejaletike.+
3 Pe li j-ejiptoetike jaʼ noʼox krixchanoetik, maʼukik Dios;
li skaʼike jaʼik noʼox bekʼet, maʼukik kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele.+
Kʼalal mi la syeʼ tal skʼob li Jeovae,
chmak* yakan li buchʼu chkoltavane,
chyal ta lum li buchʼu chichʼ koltaele,
skotolik ta jun noʼox yorail chlajik.
4 Yuʼun xi laj yalbun li Jeovae:
«Jech kʼuchaʼal jkot leon, jkot chʼiom tsatsal leon* ti x-avet ta sba li kʼusi staoj ta tsakele,
ti akʼo mi ch-ikʼatik tal epal jchabichijetik sventa tsibtasike,
muʼyuk ta xiʼo yuʼun li yechʼomal yeike
xchiʼuk muʼyuk chiʼo ta skoj ti xvochlajetike,
jaʼ jech chyal tal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetik* sventa tspas kʼop
li ta vits Sione xchiʼuk li ta bikʼit vits yuʼune.
5 Jech kʼuchaʼal jkot mut ti xvilet ta xchabiel li yalabe, jaʼ jech ta xchabi Jerusalen+ li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.
Ta spakbe skʼoplal xchiʼuk ta spoj.
Ta skolta xchiʼuk kuxul ta xikta».
6 «Jteklum Israel, sutanik ta stojolal li buchʼu muʼyuk akʼexlalik la atoy abaik ta stojolale.+ 7 Yuʼun li vaʼ kʼakʼale, ta jujuntal ta spʼajik li sdiosik ta plata ti muʼyuk kʼusi xtun-oe xchiʼuk li sdiosik ta oro ti muʼyuk sbalile, taje jaʼ yabtel skʼobik xchiʼuk la sta-o smulik ti jech la spasike.
8 Li j-asiriaetike chyalik ta lum ta espada, maʼuk ta s-espada jun vinik;
chlajik ta espada, maʼuk ta s-espada jun krixchano.+
Chjatavik batel ta skoj li espadae
xchiʼuk li keremetik yuʼunike ta sujatik ta spasel tsatsal abtelal.
9 Li tayal ton yuʼune tsakchʼay ta skoj noʼox xiʼel
xchiʼuk li bankilaletik yuʼune ta xiʼik ta skoj li poste sventa senyaile», xi li Jeovae,
ti te oy xojobal* li ta Sione xchiʼuk ti te oy ta Jerusalen li s-ornoe.
32 ¡Kʼelavil! Oy jun ajvalil+ ti tukʼ ta spas mantale+
xchiʼuk oy bankilaletik ti tukʼ ta xventainvanike.
2 Ta jujuntal chkʼotik kʼuchaʼal nakʼobbail kʼalal oy ikʼe,
jun nakʼobbail kʼalal oy tsatsal ikʼaloʼe,
chkʼotik kʼuchaʼal ukʼum li ta balumil ti bu takin tajeke,+
kʼuchaʼal yaxinal* mukʼta tayal ton li ta takixokol balumile.
3 Vaʼun, li satik buchʼutik xilike muʼyuk xa makal
xchiʼuk li xchikinik buchʼutik xaʼiike ta xaʼiik lek.
4 Li yoʼonton buchʼutik ta anil kʼusi chalike chlik snopbeik skʼoplal li yojtikinobile
xchiʼuk li yokʼ buchʼu xmaklajet chkʼopoje lek xa jamal xchiʼuk xpʼejlajet xa chkʼopoj.+
5 Li buchʼu bole muʼyuk xa chichʼ albel skʼoplal ti tskʼupin yakʼel li kʼusitik oy yuʼune
xchiʼuk li buchʼu mu xichʼ smelole maʼuk xa bankilal chichʼ albel skʼoplal.
6 Yuʼun li buchʼu bole muʼyuk smelolal kʼusi chal
xchiʼuk li yoʼontone tsnop tspas li kʼusi chakʼ vokolile:+
tstijbe yoʼonton yantik sventa xvalopatinvanik,* sventa xalik jutbil kʼopetik* ta stojolal Jeova,
sventa mu xichʼ makʼlinel li buchʼu chviʼnaje
xchiʼuk sventa mu kʼusi xichʼ akʼbel yuchʼ li buchʼu takin yoʼontone.
7 Li kʼusitik tsnop tspas li buchʼu mu xichʼ smelole naka chopol;+
tstijbe yoʼonton yantik sventa toj kʼexlaluk sba stalelalik
yoʼ xakʼbe svokol ta jutbil kʼop* li buchʼu abol sbae,+
akʼo mi tukʼ li kʼusi chale.
8 Yan li buchʼu lek yoʼontone oy ta yoʼonton yakʼel li kʼusitik oy yuʼune
xchiʼuk muʼyuk chikta yakʼel li kʼusitik oy yuʼune.*
9 «¡Antsetik ti jaʼ noʼox chapas li kʼusi xal avoʼontonike, likanik xchiʼuk chikintaik li yechʼomal kee!
¡Tsebetik ti muʼyuk kʼusi chavul-o avoʼontonike,+ tsʼet chikintaik li kʼusi chkale!
10 Leʼ batel mas jutuk ta jun jabile, li voʼoxuk ti muʼyuk kʼusi chavul-o avoʼontonike, chatʼelik* ta xiʼel,
yuʼun mi jpʼejuk sat uva yichʼoj tsobel kʼalal mi echʼ xa ox yorail chichʼ tsobbel sate.+
11 ¡Antsetik ti jaʼ noʼox chapas li kʼusi xal avoʼontonike, tʼelanik!*
¡Voʼoxuk ti muʼyuk kʼusi chavul-o avoʼontonike, xiʼanik!
12 Majo stiʼ avoʼontonik ta skoj at-oʼonton,
ta skoj li kʼusi kʼot ta stojolal li tsʼunobaltike xchiʼuk ti bu tsʼunajtik uva ti lek chakʼ sate.
13 Yuʼun li yosil jteklumale noj chkom ta chʼixtik xchiʼuk ta tsʼiʼleletik ti oy xchʼixale;
ta xpix skotol li naetik ti bu oy toʼox muyubajele,
jech, ta xpix li jteklum ti bu xkuxet toʼox yoʼontonike.+
14 Yuʼun laj xa yichʼ iktael komel li tsatsal tayal kʼelob osile,
Li Ofel+ xchiʼuk li tayal kʼelob osile pas xa ta xokol balumil ta sbatel osil,
jun yoʼontonik te li teʼtikal vuroetike,
kʼotem xa ta sveʼeb chijetik,+
15 jaʼ to mi laj yakʼ tal s-espiritu Dios ta jtojolaltike,+
jaʼ to mi kʼataj ta tsʼunobaltik li takixokol balumile
xchiʼuk jaʼ to mi teʼtikaltik xa ox chichʼ ilel li tsʼunobaltike.+
16 Vaʼun, oy xa likel tukʼilal li ta takixokol balumile
xchiʼuk te ta xkom ta tsʼunobaltik li kʼusi tukʼe.+
17 Li sbalil chichʼ tabel li melel tukʼilale jaʼ li jun oʼontonale,+
li kʼusi chakʼ kʼotuk ta pasel li melel tukʼilale jaʼ ti muʼyuk kʼusi jnaʼtik xchiʼuk ti jun koʼontontik ta sbatel osile.+
18 Li jteklumale te chnakiik ti bu jun yoʼontonike,
mu kʼusi snaʼik ti bu chnakiike xchiʼuk muʼyuk kʼusi chiʼik-o ti bu chkux yoʼontonike.+
19 Pe chlaj ta bot li teʼtikaltike
xchiʼuk solel nelbil chkom li jteklume.
20 Xamuyubajik noʼox voʼoxuk ti chatsʼunolajik ta xokon ti bu oy voʼe,
ti chakoltaik batel li tot vakaxe xchiʼuk li vuroe».+
33 ¡Abol aba, voʼot ti jlajesvanejot ti muʼyuk avichʼoj lajesele;+
voʼot ti jloʼlavanejot ti muʼyuk avichʼoj loʼlaele!
Mi lalajesvan xa oxe, chavichʼ lajesel ek.+
Mi laloʼlavan xa oxe, chavichʼ loʼlael ek.
2 Kajval Jeova, kʼuxubinunkutik.+
Jpatoj koʼontonkutik ta atojolal.
3 Kʼalal chaʼiik yechʼomal ave li krixchanoetike, chjatavik batel.
Kʼalal chatots tale, tanpuk chbat li mukʼtik lumetike.+
4 Jech kʼuchaʼal tstsob sbaik li kʼulubetik ti toj echʼ noʼox kʼusi slajesike, jaʼ jech ta xichʼ tsobel li kʼusitik apojojik talele;
li krixchanoetike solel anil chtal svoliik* li kʼusitik apojojik jech kʼuchaʼal li epal kʼulubetike.
5 Chichʼ toybel skʼoplal li Jeovae,
yuʼun te nakal ta akʼol, te oy ta toyol.
Ta snojes ta kʼusitik tukʼ xchiʼuk ta kʼusitik lek li Sione.
6 Jaʼ chakʼ ti junuk noʼox avoʼonton xavaʼi abae;
ep kʼusitik spasoj sventa chkoltavan,+ chakʼ pʼijilal, yojtikinobil xchiʼuk kʼuxi ta xiʼtael* li Jeovae,+
taje jaʼ skʼulejal.
7 ¡Kʼelavil! X-avetik ta kayetik li sviniktak ti tsots yoʼontonike;
li j-almantaletik sventa jun oʼontonale solel tsmil sbaik ta okʼel.
8 Chʼabal kʼusi x-ayan li ta beetike;
muʼyuk buchʼu chanav li ta beetike.
Laj xa sokes* li tratoe;
laj xa spʼaj li jteklumetike,
9 Li balumile chat yoʼonton* xchiʼuk chtakij xa.
Li Libanoe chkʼexav,+ sok xa.
Li Sarone xkoʼolaj xa kʼuchaʼal takixokol balumil,
jech xtok, tslilin yanal li Basan xchiʼuk Karmeloe.+
10 Xi chal li Jeovae: «Li avie, ta xitots talel,
li avie, ta jtoy jkʼoplal,+
li avie, ta jmukʼibtas jkʼoplal.
11 Li kʼusi chanop chapasike xchiʼuk li avabtelike muʼyuk sbalil, xkoʼolaj kʼuchaʼal takin jobel xchiʼuk takin tsʼiʼleltik.
Li achopol talelalike jaʼ tslajesoxuk jech kʼuchaʼal li kʼokʼe.+
12 Li jteklumetike ta xkʼotik kʼuchaʼal stanil kʼokʼ.
Chkʼotik kʼuchaʼal chʼixetik ti kʼokbile, ta xichʼ tsanbel skʼakʼalik.+
13 ¡Voʼoxuk ti nom oyoxuke, chikintaik li kʼusi ta jpase!
¡Voʼoxuk ti nopol oyoxuke, taik ta ojtikinel li juʼele!
‹¿Buchʼu xa noʼox xuʼ kuxul chkom kuʼuntik ti bu oy kʼokʼ ti chchikʼvane?+
¿Buchʼu xa noʼox xuʼ kuxul chkom kuʼuntik ti bu oy leb kʼokʼ ti mu stakʼ tupʼele?›.
15 Li buchʼu tspas-o li kʼusi tukʼe,+
ti chalbe skʼoplal li kʼusi tukʼe,+
ti tspʼaj li loʼlavanej sventa spasel kanal takʼine xchiʼuk ti kʼu yelan chopol chichʼ tael takʼine,
ti muʼyuk xyeʼet skʼob sventa chchon sba ta takʼine,*+
ti tsmak xchikin kʼalal chaʼi ti oy buchʼu tsnop tsmal chʼichʼe
xchiʼuk ti tsmak sat sventa mu sta ta ilel li kʼusi chopole
16 jaʼ te chnaki li ta tayal vitsetike;
jaʼ te tsaʼ lek snakʼobbail li ta tayal tonetike,
ch-akʼbat li spane,
muʼyuk chlaj yaʼal li ta yavile».+
17 Li asate ta xil jun ajvalil ti jun yutsile;
chil batel jun namal balumil.
18 Chtʼab ta avoʼonton* li kʼusi xibal sbae:
«¿Bu oy li sekretarioe?
¿Bu oy li buchʼu la stoj li patane?+
¿Bu oy li buchʼu la xchap li tayal kʼelob osiletike?».
19 Muʼyuk xa chavil li jteklum ti jtoybae,
jun jteklum ti toj vokol ta aʼibel skʼope,
ti mu xavaʼibe smelolal ta skoj ti xmaklajet chkʼopoje.+
20 ¡Kʼelavil li Sione, li jteklum ti bu ta jpastik kʼinetike!+
mi jaʼuk bu chichʼ botsʼel-o lokʼel li steʼel karpanae,
mi jaʼuk bu ta xtuchʼ jlikuk li xchʼojonale.
21 Ti bu taje, li mukʼul Jeovae
chchabiutik kʼuchaʼal ukʼumetik xchiʼuk jamal beoʼtik
ti muʼyuk te ch-echʼik li varkoetik ti ta teʼ tsmajik batel li voʼe
xchiʼuk muʼyuk te chjelav mi jkotuk varko ti labal sbae.
22 Yuʼun jaʼ Jchapanvanej kuʼuntik li Jeovae,+
jaʼ J-akʼmantal kuʼuntik li Jeovae,+
jaʼ Ajvalil kuʼuntik li Jeovae,+
jaʼ li buchʼu tspojutike.+
23 Li xchʼojonal svarkoik li jkontrainvanejetike yocholik noʼox,
muʼyuk vaʼal lek li steʼel varkoe mi jaʼuk lichʼil lek li spokʼale.
Li vaʼ kʼakʼale, ta xchʼakbe sbaik li kʼusitik ep yichʼoj pojele;
li koxoetik eke ep ta xichʼik batel li kʼusitik yichʼoj pojele.+
24 Jech xtok, mi junuk jnaklej ta balumil xi chale: «Toj ipun».+
Li krixchanoetik ti te nakalike jaʼik li buchʼutik chʼaybil xa smulike.+
34 Mukʼtik lumetik, nopajanik tal sventa xachikintaik,
jteklumetik, tsʼet chikintaik.
Akʼo yaʼiik ek li balumil xchiʼuk li kʼusitik te oye,
li osile xchiʼuk li kʼusitik te kuxajtike.
2 Yuʼun li Jeovae kapem sjol ta stojolal skotol li mukʼtik lumetike+
xchiʼuk oy skʼakʼal yoʼonton ta stojolal skotol li yajsoltarotakike.+
Ta xakʼbe slajeb ta j-echʼel skotolik;
chakʼ ta milel skotolik.+
3 Te noʼox telajtik chkom li yanimaike
xchiʼuk chlokʼ tal stuil li yanimaike;+
4 Ta xkʼaʼ skotol li yajsoltarotak vinajele
xchiʼuk li vinajele tsbal sba jech kʼuchaʼal li balbalvune.
Skotol li yajsoltarotake ta xtakijik,
jech kʼuchaʼal kʼalal chlilij stakin anal li steʼel uvae
xchiʼuk jech kʼuchaʼal chlilij yalel li sat igo ti takin xae.
5 «Yuʼun ta xtʼuxij li j-espada ta vinajele.+
Ta jyeʼ tal ta stojolal Edom sventa xichʼ chapanel,+
jun jteklum ti jnopoj xa chkakʼbe slajeb ta j-echʼele.
6 Oy s-espada li Jeovae; balom* chʼichʼ chkom.
Balal ta xepuʼ chkom,+
balal chkom ta xchʼichʼel chʼiom tot chijetik xchiʼuk tentsunetik,
balal chkom ta xepuʼal srinyon tot chijetik.
Yuʼun li Jeovae chakʼ milbil matanal ta Bosra,
ep kʼusitik chichʼ milel li ta yosilal Edome.+
7 Koʼol ta xyal batel xchiʼukik li teʼtikal tot vakaxetike,
li chʼiom tot vakaxetike koʼol chyalik batel xchiʼuk li tsatsal tot vakaxetike.
8 Yuʼun li Jeovae oy jun skʼakʼalil yuʼun sventa tspak sutel,+
jun jabil ti chakʼ kastigo sventa tspakbe skʼoplal li Sione.+
9 Li yukʼumtake* ta xjoypʼij ta chachapote
xchiʼuk ta xjoypʼij ta asufre li pukuktik* yuʼune;
jech xtok, li yosile ta xkʼot kʼuchaʼal chachapote ti xtiltun* skʼakʼale.
10 Ta kʼakʼal akʼobal muʼyuk ta xtupʼ-o;
xtoket-o xchʼailal* sbatel osil.
Akʼo mi x-echʼ jaykʼol kuxlejal, jech-o lilijem chkom;
muʼyuk buchʼu te chjelav ta sbatel osil.+
11 Jaʼ te ta xnaki li pelikano mute xchiʼuk li chʼix-uche,
te chnakiik ek li kuxkuxetike* xchiʼuk li joj mutetike.
Li Diose ta spʼis lek ta chʼojon sventa spʼisobil xchiʼuk ta plomo* li lum taje
sventa chakʼ ta ilel ti xokol xchiʼuk ti jinem chkome.
12 Mi junuk ch-och ta ajvalil li bankilaletik yuʼune
xchiʼuk chlaj skʼoplal skotol li bankilaletik yuʼune.
13 Chchʼi chʼixetik li ta tsatsal tayal kʼelob osiletik
yuʼune,
chchʼi laetik* xchiʼuk chʼixetik ti butik joyol lek ta muroe.
Chkʼot ta sna teʼtikal tsʼiʼetik+
xchiʼuk te chnaki li avestrusetike.
14 Li chonbolometik ta takixokol balumile koʼol te tsta sbaik xchiʼuk li chonbolometik ti ch-avanike,
li teʼtikal tentsune* xmeʼet chikʼ tal li xchiʼile.
Jech, te ta xnaki li chotakavra mute xchiʼuk te chkux yoʼonton.
15 Te tspas stas li kiletel chone xchiʼuk te chakʼ ston,
te tslutsʼ li stone xchiʼuk chchabi.
Ta melel, te tstsob sbaik li milano mutetike, oy xchiʼilik jujukot.
16 Chajik ta saʼel li ta slivro Jeovae xchiʼuk tsots xavaptaik:
tsʼakal lek skotolik,
mi jkotuk ti muʼyuk xchiʼil chkome,
yuʼun jaʼ jech lokʼem ta ye stuk li Jeovae
xchiʼuk jaʼ tsobbilik yuʼun li xchʼul espiritue.
17 Jaʼ kʼotem ta nopel yuʼun kʼu yepal sparte ta staik
xchiʼuk jaʼ spʼisoj lek ta skʼob stuk ti bu ta staike.*
Chuʼuninik ta sbatel osil;
te chnakiik-o akʼo mi x-echʼ jaykʼol kuxlejal.
35 Li takixokol balumile xchiʼuk li takin balumile ta xmuyubajik,+
li stenlejaltik ti takin tajeke xkuxet noʼox yoʼonton likel xchiʼuk chnichin kʼuchaʼal li asafran nichime.+
2 Persa ta xnichin;+
xkuxet yoʼonton xchiʼuk ta x-avan ta muyubajel.
Chichʼ akʼbel sutel yutsilal li Libanoe,+
chichʼ akʼbel sutel yutsilal li Karmeloe+ xchiʼuk li Sarone.+
Li krixchanoetike ta xilbeik smukʼulal Jeova, ta xilbeik yutsilal li Jdiostike.
3 Tsatsubtasbeik skʼob li buchʼu kʼun skʼobe
xchiʼuk tukʼibtasbeik sjol yakan li buchʼu chtʼel* sjol yakane.+
4 Xi xavalbeik li buchʼutik tsvul yoʼontonike:
«Tsotsanik. Mu xaxiʼik.
¡Kʼelavilik! Li Adiosike chtal spak sutel,
li Diose chtal yakʼ kastigo.+
Chtal xchiʼuk ta spojoxuk».+
6 Li vaʼ kʼakʼale, ta xpʼitomajik kʼuchaʼal teʼtikalchij li koxoetike+
xchiʼuk ch-avanik ta muyubajel li umaʼetike.+
Ta xlik lokʼuk tal voʼ li ta takixokol balumile
xchiʼuk ch-ayan ukʼumetik li ta stenlejaltik ti takin tajeke.
7 Li balumil ti takin tajek ta kʼakʼale chkʼataj ta yavil ajtik
xchiʼuk li osil ti takin tajeke chkʼot ta nioʼtik.+
Ti bu toʼox chkux yoʼonton li teʼtikal tsʼiʼetike,+
chchʼi tal yaxal tsʼiʼleletik, ajetik xchiʼuk papiroetik.*
Muʼyuk te chanav li buchʼu ibal sbae.*+
Jaʼ noʼox te ta xanavik li buchʼutik xuʼ xanavik tee;
mi junuk buchʼu bol te chanav batel.
9 Mi jkotuk leon chtal te
xchiʼuk mi jkotuk jtiʼvanej chonbolom chtal te.
10 Li buchʼutik manbilik yuʼun Jeovae tsutik tal+ xchiʼuk x-avetik ta muyubajel chtalik ta Sion.+
Xkuxet noʼox yoʼontonik ta sbatel osil.+
Ta xmuyubajik xchiʼuk xkuxet yoʼontonik,
li at-oʼonton xchiʼuk li jikʼ oʼontone ta xchʼay batel.+
36 Kʼalal 14 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Esekiase, li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae+ muy batel sventa stsak ta kʼop skotol li jteklumetik ta Juda ti lek joyajtik ta muroe, vaʼun och ta skʼob.+ 2 Laje, li ajvalil ta Asiriae la stak batel li rabsakee*+ xchiʼuk epal soltaroetik ti likik batel ta Lakis+ sventa xbatik ta stojolal li ajvalil Esekias ti te oy ta Jerusalene. Te la svaʼan sbaik ta xokon li beoʼ ti te chlik tal yaʼlel li ta tanke ti ta toyol oye,+ ti te oy li ta sbelel yosilal jchukʼometike.+ 3 Laje, li Eliakim+ ti jaʼ xnichʼon Ilkias, ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna+ ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li buchʼu jaʼ yabtel stsʼibael skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel ti jaʼ li Joa xnichʼon Asafe lokʼik batel sventa xbat snupik ta be.
4 Jech oxal, xi albatik yuʼun li rabsakee: «Avokolikuk, xi xavalbeik li Esekiase: ‹Xi chal li mukʼul ajvalile, jaʼ li ajvalil ta Asiriae: «¿Kʼusi ti apatoj-o avoʼontone?+ 5 Xi chavale: ‹Oy jpʼijil xchiʼuk oy juʼel sventa xibat ta paskʼop›, pe mu meleluk li kʼusi chavale. ¿Buchʼu xa noʼox apatoj avoʼonton ta stojolal ti chatoy aba ta jtojolale?+ 6 ¡Kʼelavil! Jaʼ apatoj avoʼonton ti tskoltaot li jtel aj ti vochʼeme, ti jaʼ li Ejiptoe, mi chikobin jun vinike, ch-och ta yut skʼob xchiʼuk toj jelavel ta jot. Jaʼ jech chkʼot ta stojolal skotol li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta stojolal li faraon ta Ejiptoe.+ 7 Mi xi chavalbune: ‹Jpatoj koʼontonkutik ta stojolal Jeova ti jaʼ Jdioskutike›, ¿mi mu jaʼuk yuʼun li tayal kʼopojebaletik* xchiʼuk li skajlebtak matanal ti la slokʼes li Esekiase+ xchiʼuk ti xi laj yalbe li Juda xchiʼuk Jerusalene: ‹Jaʼ xa noʼox jun li skajleb matanal ti bu skʼan xakejan abaik ta yelovale›?»›.+ 8 Avi une, jkʼeltik kik buchʼu spas kanal avuʼunik xchiʼuk li kajval ti jaʼ ajvalil ta Asiriae:+ ta xkakʼbot chaʼmil ta kot kaʼetik, vaʼun jkʼeltik kik mi xatabe yajval buchʼutik tskajlebin. 9 Li voʼote apatoj avoʼonton ta stojolal Ejipto sventa xata karetaetik xchiʼuk viniketik ti tskajlebinik kaʼe, pe taje maʼuk tskoltaot sventa xmak ta be avuʼun junuk ajvalil ti mas to itsʼinal yuʼun li ta yajtuneltak kajvale. 10 Jech xtok, ¿mi yuʼun maʼuk ta smantal Jeova ti tal jtsak ta kʼop sventa jlajes li lum liʼe? Xi laj yalbun stuk li Jeovae: ‹Muyan batel sventa xatsak ta kʼop li lum liʼe xchiʼuk akʼbo slajeb›».
11 Jaʼ yuʼun, li Eliakim, Sebna+ xchiʼuk Joae xi laj yalbeik li rabsakee:+ «Avokoluk, kʼoponunkutik ta arameo* kʼop+ ti avajtunelunkutike, yuʼun xkaʼikutik. Mu xakʼoponunkutik ta skʼop judaetik, yuʼun chaʼiik li buchʼutik oyik ta sba muroe».+ 12 Pe xi laj yal li rabsakee: «¿Mi yuʼun jaʼ noʼox la stakun tal kajval sventa xtal jkʼel li avajval xchiʼuk li voʼoxuk sventa xtal kalboxuk liʼe? ¿Mi mu jaʼuk tal kalbeik ek li viniketik ti chotajtik ta sba muro ti koʼol chlik aloʼ avikʼobal* atukike xchiʼuk ti koʼol chavuchʼ akʼab atukike?».
13 Vaʼun, li rabsakee vaʼi xchiʼuk xi tsots laj yal ta skʼop judaetike:+ «Chikintaik kʼusi chal li mukʼul ajvalile, jaʼ li ajvalil ta Asiriae.+ 14 Xi chal li ajvalile: ‹Mu xavakʼ abaik ta loʼlael yuʼun li Esekiase, yuʼun mu xuʼ spojoxuk.+ 15 Jech xtok, mu xlik apat avoʼontonik ta stojolal Jeova+ ta skoj ti xi chalboxuk li Esekiase: «Jpʼel skʼoplal ta spojutik li Jeovae xchiʼuk muʼyuk ch-och ta skʼob ajvalil ta Asiria li jteklum liʼe». 16 Mu xachikintaik kʼusi chal li Esekiase, yuʼun xi chal li ajvalil ta Asiriae: «Akʼo xa pajuk li kʼop kuʼuntike xchiʼuk akʼo abaik ta jkʼob, vaʼun ta jujuntal chalobeik sat li a-uvaike, chalobeik sat li steʼel a-igoike xchiʼuk chavuchʼbeik yaʼlel li aposoike, 17 vaʼun mi litale, chkikʼoxuk batel ta jun lum ti xkoʼolaj kʼuchaʼal alumalike,+ jun osil ti chakʼ trigo, sevada xchiʼuk uva sventa chameltsanik-o pan xchiʼuk vinoe. 18 Mu me sloʼlaoxuk li Esekias kʼalal xi chalboxuke: ‹Jaʼ tspojutik li Jeovae›. ¿Mi oy junuk sdios mukʼtik lumetik ti spojoj lokʼel slumal ta skʼob li ajvalil ta Asiriae?+ 19 ¿Bu oy li sdiostak Amat xchiʼuk Arpade?+ ¿Bu oy li sdiostak Sefarvaime?+ ¿Mi kuch yuʼunik spojel lokʼel ta jkʼob li Samariae?+ 20 Ta skotol li diosetik yuʼun mukʼta lumetik taje, ¿bu junukal la spoj lokʼel ta jkʼob li slumal sventa xanopik ti tspoj lokʼel ta jkʼob Jerusalen li Jeovae?»›».+
21 Pe mu kʼusi la stakʼik jpʼeluk xchiʼuk te tsʼijajtik-o, yuʼun xi albilik mantal yuʼun li ajvalile: «Mu me xatakʼbeik».+ 22 Vaʼun, li Eliakim ti jaʼ xnichʼon Ilkias, ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna+ ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li buchʼu jaʼ yabtel stsʼibael skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel ti jaʼ li Joa xnichʼon Asafe bat skʼelik li Esekiase. Bat yalbeik kʼusi laj yal li rabsakee xchiʼuk sliʼoj xa ta jatel skʼuʼ spokʼik kʼalal kʼotik tee.
37 Kʼalal laj yaʼi ajvalil Esekias taje, ta anil noʼox la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe, la slap chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk och batel li ta sna Jeovae.+ 2 Vaʼun, la stak batel li Eliakim ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li moletik yuʼun paleetike, slapojik batel chʼixal kʼuʼil sventa xbat skʼelik li j-alkʼop Isaias+ ti jaʼ xnichʼon Amose. 3 Xi kʼot yalbeike: «Xi chal li Esekiase: ‹Li avie, jaʼ skʼakʼalil at-oʼonton, tukʼibtasel* xchiʼuk kʼexlal, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal jutuk xa skʼan xvokʼ yol jun ants, pe muʼyuk yip sventa svokʼes.+ 4 Li Jeova ti jaʼ Adiose yikʼal van xaʼi li kʼusi laj yal rabsakee, ti jaʼ takat talel yuʼun li yajval ti jaʼ li ajvalil ta Asiria sventa xchopol kʼopta* li kuxul Diose,+ akʼo akʼbatuk kastigo yuʼun Adios Jeova ta skoj li kʼusi laj yale. Jaʼ yuʼun, paso orasion+ ta stojolal li buchʼutik liʼ to oyik ta jteklume›».+
5 Vaʼun, li yajtuneltak ajvalil Esekiase ochik batel ti bu oy li Isaiase+ 6 xchiʼuk xi albatik yuʼun li Isaiase: «Xi skʼan xavalbeik li avajvalike: ‹Xi chalbot li Jeovae: «Mu xaxiʼ+ ta skoj li kʼusi laj avaʼie, ti la xchopol kʼoptaikun li yajtuneltak ajvalil ta Asiriae.+ 7 Kʼelavil, oy kʼusi ta jtikʼbe ta snopben, vaʼun ta xaʼi jun aʼyej xchiʼuk tsut batel li ta slumale,+ te chkakʼ lajuk ta espada li ta slumale»›».+
8 Kʼalal laj yaʼi rabsake ti lokʼ xa batel ta Lakis li ajvalil ta Asiriae, bat saʼ, vaʼun te yakal tstsak ta kʼop Libna+ la sta. 9 Laje, li ajvalile laj yaʼi ti chtal tsakatuk ta kʼop yuʼun li Tiraka ti jaʼ ajvalil ta Etiopiae. Kʼalal laj yaʼi taje, la stak batel yan velta j-almantaletik ta stojolal li Esekiase,+ xi laj yal batele: 10 «Xi skʼan xavalbeik li Esekias ti jaʼ ajvalil ta Judae: ‹Mu xavakʼ sloʼlaot li Adios ti jaʼ apatoj-o avoʼonton ta stojolale, ti xi chalbote: «Muʼyuk chichʼ akʼbel ta skʼob ajvalil ta Asiria+ li Jerusalene». 11 ¡Kʼelavil! Avaʼioj skotol kʼusi la spasik li ajvaliletik ta Asiria sventa xakʼbeik slajeb ta j-echʼel skotol li jteklumetike,+ ¿mi voʼot xa noʼox van atuk chavichʼ pojel? 12 ¿Mi laj yichʼik pojel yuʼun sdiosik li mukʼta lumetik ti lajesatik yuʼun li jmoltotake?+ ¿Bu oy li Gosan, Aran,+ Resef xchiʼuk li krixchanoetik ta Eden ti te toʼox oyik ta Tel-Asare? 13 ¿Bu oy li ajvalil ta Amate, li ajvalil ta Arpade xchiʼuk li ajvaliletik ta jteklumetik yuʼun Sefarvaime,+ ta Enae xchiʼuk ta Ivae?›».
14 Li Esekiase la stsak li kartaetik ti yichʼojik kʼotel li j-almantaletike xchiʼuk la skʼel. Vaʼun, muy batel ta sna Jeova li Esekiase xchiʼuk te la xlichʼanan* ta yeloval li Jeovae.+ 15 Li Esekiase lik skʼopon li Jeovae,+ xi laj yalbee: 16 «Kajval Jeova ti bankilalot yuʼun soltaroetike,*+ ti voʼot Diosot yuʼun Israele, ti te chotolot ta chotlebal sventa ajvalil ta yakʼol* li keruvinetike, voʼot noʼox atuk ti melel Diosot ta skotol li mukʼtik lumetik ta balumile. Voʼot la apas li vinajele xchiʼuk li balumile. 17 ¡Kajval Jeova, tsʼetano achikin xchiʼuk aʼio!+ ¡Kajval Jeova, jamo li asate xchiʼuk kʼelo tal!+ Chikintao skotol li kʼusi chal Senakerib sventa xchopol kʼoptaot* voʼot li kuxul Diosote.+ 18 Kajval Jeova, jnaʼojkutik ta melel ti slajesoj xa skotol lumetik li ajvaliletik ta Asiriae+ xchiʼuk jech slajesojik xtok li slumal stukike. 19 La sjipbeik ochel ta kʼokʼ li sdiosike,+ yuʼun maʼuk melel diosetik, jaʼ noʼox yabtel skʼob krixchanoetik+ ti pasbil ta teʼ xchiʼuk ta tone. Jech oxal, laj skʼoplal yuʼunik. 20 Pe li avie, Jeova Dios kuʼunkutik, pojunkutik lokʼel ta skʼob sventa snaʼik skotol mukʼtik lumetik ta balumil ti voʼot noʼox atuk Diosote, Kajval Jeova».+
21 Vaʼun, li Isaias ti jaʼ xnichʼon Amose xi laj yalbe batel aʼyej li Esekiase: «Xi chal li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele: ‹Ta skoj ti laj avalbun ta a-orasion ti kʼusi tspas li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae,+ 22 xi laj yal Jeova li kʼusi chkʼot ta stojolale:
«Li stojol tseb Sione spʼajojot, tsnaʼleot.
Li stseb Jerusalene ta sjimulan sjol sventa tslabanot.
23 ¿Buchʼu ti la achopol kʼoptae*+ xchiʼuk ti la alabane?
¿Buchʼu ti la atoy ave ta stojolale+
xchiʼuk ti jpʼel xa xaval ti kʼu yelan la akʼele?
¡Jaʼ jech la apasbe li Buchʼu chʼul yuʼun Israele!+
24 Ta stojolal avajtuneltak la achopol kʼopta* li Jeovae,+ xi laj avale:
‹Ta skoj ti jun yepal li jkaretatak sventa paskʼope,
chimuy batel li ta vitsetik ti bu mas toyolike,+
ti bu mas to nom li ta Libanoe.
Ta jtsʼet li tayal sedro teʼetik ti te oye xchiʼuk li lekikil enebro teʼetike.
Te chi-och batel ti bu mas to vitstikaltik yuʼune, li ta pimilal teʼetik yuʼune.
25 Ta jokʼ posoetik, vaʼun ta xkuchʼ voʼ;
ta jtakijesbe ta xpachʼomal kakan li yoktak yaʼal* Ejiptoe›.
26 ¿Mi yuʼun muʼyuk avaʼioj? Voʼne xa tajek ti kʼotem ta nopel* kuʼune.
Voʼne xa onoʼox jchapanoj* talel.+
Li avie, chkakʼ kʼotuk ta pasel:+
solel busul chkom slilijemal avuʼun li jteklumetik ti lek joyol ta muroe.+
27 Li jnaklejetik tee mu xa snaʼ kʼuxi tspoj sbaik;
ta xchʼay xchʼulelik ta xiʼel xchiʼuk chichʼik akʼel ta kʼexlal.
Ta xkʼotik kʼuchaʼal tsʼiʼleletik ta osiltik xchiʼuk yaxal ti lek yoxe,
xkoʼolajik kʼuchaʼal tsʼiʼlel ti chʼiem ta jol na ti chtakij ta ikʼ ti chlik talel ta slokʼeb kʼakʼale.
28 Pe jnaʼoj lek bakʼin chachoti, bakʼin chalokʼ, bakʼin cha-och+
xchiʼuk bakʼin kapemot ta jtojolal,+
29 yuʼun kʼot xa ta jchikin ti kapemot ta jtojolale+ xchiʼuk ti xajajet noʼoxe.*+
Jaʼ yuʼun, ta jtikʼbot xotxot takʼin ta aniʼ xchiʼuk ta jtikʼbe sfrenoal+ li avee
xchiʼuk te chkikʼot sutel li ta be ti bu latale».
30 »›Liʼe jaʼ li senyail chkakʼbote:* li jabil liʼe, jaʼ chalajes li kʼusi chchʼi tal stuke, li ta xchibal jabile, jaʼ chalajesbe sat xtok li kʼusi te chchaʼchʼi tale; pe li ta yoxibal jabile, chatsʼun sbekʼ tsʼunobil xchiʼuk chatsobbe sat, chatsʼun uva xchiʼuk chalajesbe sat.+ 31 Li buchʼutik kuxul chkomik li ta jteklum Judae, li skomenale,*+ ta stsʼun sba yalel yibelik xchiʼuk ta xakʼ satik. 32 Yuʼun te to chkom jlom krixchanoetik li ta Jerusalene xchiʼuk oy buchʼu kuxul chkom li ta vits Sione.+ Ta skoj ti oy tajek ta yoʼonton jech tspas li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike, chkʼot ta pasel yuʼun.+
33 »›Jaʼ yuʼun, xi chal Jeova ta stojolal li ajvalil ta Asiriae:+
«Muʼyuk ta x-och li ta jteklume,+
muʼyuk ta sjip batel junuk sflecha te,
muʼyuk te chkʼot xchiʼuk s-eskudo*
xchiʼuk muʼyuk te chbat yakʼ stekʼobik sventa stsakik ta kʼop»›.+
34 Xi chal li Jeovae: ‹Te tsut batel li ta be bu tale;
muʼyuk ch-och li ta jteklume.
35 Voʼon ta jpakbe skʼoplal li jteklum liʼe+ xchiʼuk ta jkolta ta skoj li jbie+
xchiʼuk ta skoj li kajtunel Davide›».+
36 Vaʼun, lokʼ tal li yaj-anjel Jeovae xchiʼuk la smil 185 mil j-asiriaetik ti bu spasoj skarpanaike. Kʼalal sob tajek likik li krixchanoetike, laj yilik ti te telajtik li animaetike.+ 37 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae xchiʼuk sut batel ta Ninive,+ vaʼun te kom.+ 38 Kʼalal jaʼo te tsnijan sba li ta sna* sdios ti Nisrok sbie, milat ta espada+ yuʼun li xnichʼnabtak ti Adramelek xchiʼuk Sareser sbiike, laje jatavik batel ta yosilal Ararat.+ Ta tsʼakale, jaʼ och ta ajvalil li xnichʼon ti Esar-Adon sbie.+
38 Li vaʼ kʼakʼale, ipaj li Esekiase xchiʼuk jutuk xa mu cham.+ Li j-alkʼop Isaias+ ti jaʼ xnichʼon Amose bat skʼel xchiʼuk xi laj yalbee: «Xi chal li Jeovae: ‹Albo komel mantal li avutsʼ avalale, yuʼun chacham; muʼyuk xa ch-echʼ avuʼun›».+ 2 Kʼalal jech laj yaʼie, la sjoypʼin batel sat ta pakʼbal na* li Esekiase xchiʼuk xi lik skʼopon li Jeovae: 3 «Kajval Jeova, ta jkʼanbot vokol, avokoluk, vuleso ta ajol+ ti kʼu yelan tukʼ kakʼoj jba tal ta atojolale xchiʼuk ti ta sjunul koʼonton laj kakʼ jba ta atojolale,+ jech xtok, jaʼ jpasoj li kʼusi lek chavile». Vaʼun, lik smil sba ta okʼel li Esekiase.
4 Laje, li Isaiase xi albat yuʼun li Jeovae: 5 «Sutan batel xchiʼuk xi xbat avalbe li Esekiase:+ ‹Xi chalbot li Jeova ti jaʼ Sdios li David ti jaʼ amoltote: «Laj kaʼi li a-orasione.+ Laj kil ti la amal li yaʼlel asate.+ Kʼelavil, ta to jnatubtasbot 15 jabil li akuxlejale,*+ 6 ta jpojot lokʼel ta skʼob li ajvalil ta Asiriae xchiʼuk ta jpoj lokʼel li jteklume xchiʼuk ta jpakbe skʼoplal.+ 7 Liʼe jaʼ li senyail likem tal ta stojolal Jeova sventa chakʼbot avil ti tspas onoʼox li kʼusi yaloj Jeovae:+ 8 kʼelavil, ta xkakʼ ti sut muyel lajunkojuk ta s-eskalera* Akas li xojobal kʼakʼale»›».+ Jaʼ yuʼun, sut muyel lajunkoj ta eskalera li xojobal kʼakʼal ti yalem xa ox talele.
9 Liʼe jaʼ la stsʼiba Esekias ti jaʼ ajvalil ta Juda kʼalal ipaje xchiʼuk kʼalal echʼ yuʼun li xchamele.
10 Xi laj kale: «Kʼalal j-oʼlol to xbat li jkuxlejale,
chi-och batel li ta stiʼ Mukinale.*
Muʼyuk xa chi-akʼbat ti jayib to jabil jkuxlejale».
11 Xi laj kale: «Muʼyuk xa chkil li Jeovae,* muʼyuk xa chkil Jeova li ta balumil ti bu oy li buchʼutik kuxajtike.+
Muʼyuk xa chkil yan velta li krixchanoetike,
yuʼun jaʼ xa te ta jchiʼin li buchʼutik chamemike.
12 Yuʼun ti bu nakalune xkoʼolaj kʼuchaʼal skarpana jchabichij
ti laj yichʼ pojbel xchiʼuk ti laj yichʼ jochbel batele.+
Jbaloj jkuxlejal jech kʼuchaʼal tsbal sjolob* li j-abtel kʼalal tsutsem xa yuʼune;
li Diose ta xtuchʼun kʼuchaʼal snaul jolobil.
Ta kʼakʼal akʼobal jech-o chakʼbun jvokol.+
13 Chkakʼ persa ti junuk koʼonton kʼalal to ta sobe.
Jech-o chvochʼbun skotol jbakil jech kʼuchaʼal tspas li jkot leone;
ta kʼakʼal akʼobal jech-o chakʼbun jvokol.+
Solel lubem li jsat kʼalal ta jtoy muyele:+
15 ¿Kʼusi van stakʼ xkal?
Oy kʼusi laj yalbun xchiʼuk kʼot ta pasel yuʼun.
Ta skoj ti toj tsots laj kil li jvokole,
bikʼit chkakʼ jba ti jayib jabil kuxulune.
16 ‹Kajval Jeova, jaʼ kuxul-o skotol krixchanoetik ta skoj li kʼusitik taje*
xchiʼuk jaʼ te oy li yip jkuxlejale.*
Voʼot chapoxtaun xchiʼuk kuxul chaviktaun.+
17 ¡Kʼelavil! Ep tajek laj kil jvokol, muʼyuk la jta jun oʼontonal;
pe ta skoj ti akʼanojune,
la achabiun sventa mu xibat li ta xchʼenal lajelale.+
Laj xa ajip batel ta apat skotol li jmultake.*+
Li buchʼutik chyalik batel ta chʼene muʼyuk xa chilik li stukʼil avoʼontone.+
19 Jaʼ noʼox xuʼ skʼupil kʼoptaot li buchʼutik kuxulik
jech kʼuchaʼal xuʼ jkʼupil kʼoptaot li avi kʼakʼale.
Li jun totile xuʼ xchanubtas xnichʼnab ta sventa li stukʼil avoʼontone.+
20 Kajval Jeova, koltaun,
vaʼun ti jayib kʼakʼal kuxulunkutike,
ta jtijkutik sonetik ta arpa xchiʼuk yantik+ li ta sna Jeovae›».+
21 Laje, xi laj yal li Isaiase: «Sventa xpoxtaje, ichʼik tal noybil takin sat igo* xchiʼuk te xajaxbeik ta sba li xchinale».+ 22 Xi xa onoʼox sjakʼoj li Esekiase: «¿Kʼusi senyail ti chimuy batel li ta sna Jeovae?».+
39 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalil ta Babilonia ti jaʼ Merodak-Baladan ti jaʼ xnichʼon Baladane la stakbe batel kartaetik xchiʼuk matanal li Esekiase,+ yuʼun laj yaʼi ti ipaj toʼoxe xchiʼuk ti echʼ xa yuʼune.+ 2 Li Esekiase xmuyubaj xa la xchʼam* li buchʼutik takbilik tal yuʼun ajvalile, laj yakʼbe yil li snail skʼulejale:+ li platae, li oroe, li muil aseitee xchiʼuk li yan lekil aseitee, skotol li yabtejebtak sventa paskʼope xchiʼuk skotol li kʼusitik oy ta snail skʼulejale. Laj yakʼanbe yil skotol li kʼusitik te ta snae* xchiʼuk ti bu to kʼalal sventainoje.
3 Ta tsʼakal une, li j-alkʼop Isaiase bat skʼel li ajvalil Esekiase xchiʼuk xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi laj yalik li viniketik ti ayike xchiʼuk bu likemik tal?». Jaʼ yuʼun, xi la stakʼ li Esekiase: «Likemik tal ta namal balumil, ta Babilonia to».+ 4 Laje, xi to la sjakʼe: «¿Kʼusi laj avakʼbe yilik li ta anae?».* Xi la stakʼ li Esekiase: «Laj yilik skotol li kʼusitik oy ta jnae.* Muʼyuk kʼusi jtosuk ti muʼyuk laj kakʼbe yilik li ta snail jkʼulejale».
5 Vaʼun, li Isaiase xi laj yalbe li Esekiase: «Chikintao li kʼusi chal Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:* 6 ‹¡Kʼelavil! Chkʼot skʼakʼalil ti chichʼ ichʼel batel ta Babilonia skotol li kʼusitik oy ta anae* xchiʼuk skotol li kʼusitik stsobojik tal amoltotak kʼalal to avie. Muʼyuk xa kʼusi chkom jsetʼuk›,*+ xi li Jeovae.+ 7 ‹Jech xtok, chichʼik ikʼel batel junantik anichʼnab ti jaʼ to chvokʼike xchiʼuk chkʼotik ta bankilal j-abteletik li ta spasob mantal ajvalil ta Babiloniae›».+
8 Jaʼ yuʼun, li Esekiase xi laj yalbe li Isaiase: «Oy lek srasonal li kʼusi laj yal Jeova ti laj avalbune». Xi to laj yale: «Yuʼun ti kʼu sjalil* kuxulune oy-o jun oʼontonal xchiʼuk muʼyuk kʼusi xibal sba».+
40 Xi chal li Dios avuʼunike: «Patbeik yoʼonton, patbeik yoʼonton li jteklumale.+
2 Ta yutsiluk avoʼonton xakʼoponik li Jerusalene
xchiʼuk albeik ti laj xa yichʼ pasel li abtelal ti persa skʼan spasike,
ti laj xa yichʼ tojel ta j-echʼel li smulike.+
Li Jeovae laj yakʼbe epal* kastigo ta skoj skotol li smulike».+
3 Oy buchʼu xi tsots ch-avan ta takixokol balumile:
Pasik jun tukʼil be+ sventa Jdiostik ti te chjelav ta takixokol balumile.+
4 Akʼo yichʼ nojesel skotol li stenlejaltike
xchiʼuk akʼo yichʼ jemel yalel skotol li mukʼta vitsetike xchiʼuk li bikʼtal vitsetike.
Li balumil ti lomolpotsʼole skʼan xichʼ pasel ta parejo
xchiʼuk li balumil ti muʼyuk parejoe skʼan stenlejaltik xkom.+
5 Ta skoj ti oy kʼusi yaloj li Jeovae,
chichʼ akʼel ta ilel smukʼulal li Jeovae+
xchiʼuk ta xilik skotol li krixchanoetike».+
6 ¡Chikintao! Oy buchʼu xi chale: «¡Oyuk kʼusi tsots xaval!».
Xi tsjakʼ li yane: «¿Kʼusi ti tsots chkale?».
«Skotol li krixchanoetike jaʼik yaxal tsʼiʼlel,
skotol li tukʼil kʼanelal yuʼunike xkoʼolaj kʼuchaʼal nichim ta osiltik.+
7 Chtakij li yaxal tsʼiʼlele,
chnukultaj li nichime,+
Ta melel, li krixchanoetike jaʼik noʼox yaxal tsʼiʼleletik.
9 Ants ti avichʼoj talel lekil aʼyej ta sventa li Sione,+
muyan ta jun tayal vits.
Ants ti avichʼoj talel lekil aʼyej ta sventa li Jerusalene,
tsots xa-avan.
Mu xaxiʼ, tsots xa-avan.
Xi xavalbe li jteklumetik ta Judae: «Liʼ oy li Adiosike».+
10 ¡Kʼelavil! Li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale chtal xchiʼuk sjuʼel,
jech xtok, li skʼobe jaʼ ta x-ajvalilaj.+
¡Kʼelavil! Te yichʼoj li matanal chakʼe
xchiʼuk te oy ta yeloval li tojolil ta xakʼe.+
11 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jchabichij ta xchabi* li xchijtake.+
Ta stsob* batel li neneʼ chijetike
xchiʼuk te chakʼ batel ta stiʼ yoʼonton.
Lek tajek ta stukʼulan batel li meʼ chijetik ti chakʼ to chuʼunuk yolike.+
12 ¿Buchʼu x-och ta yut skʼob skotol li yaʼlel nabe?+
¿Buchʼu stsoboj ta jun spʼisobil li spukukal* balumile+
o buchʼu spʼisoj ta kilo li vitsetike
xchiʼuk li bikʼtal vitsetike?
13 ¿Buchʼu yaʼiojbe smelolal* li s-espiritu Jeovae
xchiʼuk buchʼu xuʼ xkʼot ta yajtojobtasvanej sventa xchanubtasat?+
14 ¿Buchʼu la sjakʼbe sventa sta li spʼijile
o buchʼu tsbeiltasat batel li ta sbelel tukʼilale
o buchʼu ch-akʼbat yil li yojtikinobile
o ti ch-akʼbat yil sbelel li batsʼi yaʼiobil smelolale?+
15 ¡Kʼelavil! Li mukʼtik lumetike xkoʼolajik kʼuchaʼal jpʼaj uni voʼ ta jun valte
xchiʼuk xkoʼolajik kʼuchaʼal pukuk* ch-ilatik ti te lamal ta sba li kiloe.+
¡Kʼelavil! Li lum ti joyol ta nabe ta stoy muyel kʼuchaʼal ninal pukuk.
16 Li teʼetik ta Libanoe mu xlokʼ-o sventa tsanemuk-o yuʼun li kʼokʼe*
xchiʼuk li teʼtikal chonbolometik te oye mu xlokʼ-o sventa xichʼ akʼel ta chikʼbil matanal.
17 Xkoʼolaj kʼuchaʼal chʼabal chil li mukʼtik lumetike,+
xkoʼolaj kʼuchaʼal muʼyuk stu ta xil, xkoʼolaj kʼuchaʼal muʼyuk sbalil.+
18 ¿Buchʼu van xuʼ xakoʼoltasik-o li Diose?+
¿Buchʼu van slokʼol ti xkoʼolaj xchiʼuke?+
19 Li buchʼu xtojob spasel kʼusitike ta spas jun lokʼol,
li buchʼu chabtelan takʼine ta xpix lek ta oro+
xchiʼuk tsmeltsan kadenaetik ta plata.
20 Tstʼuj jtekʼ teʼ sventa xakʼ ta matanal,+
jtekʼ teʼ ti muʼyuk chkʼaʼe.
Chbat saʼ junuk krixchano ti xtojob spasel kʼusitike
sventa spas junuk lokʼol ti mu xbalchʼuje.+
21 ¿Mi yuʼun mu xanaʼik?
¿Mi yuʼun muʼyuk avaʼiojik?
¿Mi yuʼun muʼyuk laj avichʼik albel ta slikebal?
¿Mi yuʼun muʼyuk avaʼiojbeik tal smelolal ta slikebal balumil?+
22 Oy buchʼu ti te nakal ta yakʼol li balumil ti volvole,+
li jnaklejetik tee xkoʼolajik kʼuchaʼal pʼilixetik.*
Li Diose ta xlichʼan batel kʼuchaʼal jayal pokʼ li vinajele
xchiʼuk jech ta skʼi batel kʼuchaʼal spokʼal karpana ti stakʼ naklebinele.+
23 Ta sbikʼtajesbe skʼoplal li bankilal j-abteletike
xchiʼuk muʼyuk sbalil chikta li jchapanvanejetik* ta balumile.
24 Muʼyuk yichʼojik lek tsʼunel,
muʼyuk yichʼojik lek pajel,
muʼyuk yakʼoj lek yibelik ta balumil li yoktakike,
chichʼik vuchʼtael,* vaʼun chtakijik
xchiʼuk chkuchatik batel ta ikʼ kʼuchaʼal jobel.+
25 Xi chal li Buchʼu chʼule: «¿Buchʼu xuʼ xakoʼoltasikun-o? ¿Buchʼu xikoʼolaj-o xchiʼuk?
26 Toyo muyel asatik li ta vinajele xchiʼuk kʼelavilik.
¿Buchʼu spasoj li kʼusitik te oye?+
Jaʼ li buchʼu tsbeiltas kʼuchaʼal soltaroetik li kʼusitik tee xchiʼuk ti xchapoj lek kʼu yepal oye;
ta skʼopon ta sbi skotolik.+
Ta skoj ti toj echʼ noʼox yipe xchiʼuk ti toj labal sba li sjuʼele,+
mi jpʼejuk ta xchʼay batel.
27 Jakob, ¿kʼu yuʼun ti xi chavale xchiʼuk kʼu yuʼun ti xi chavale, Israel:
‹Muʼyuk yakʼoj venta Jeova ti kʼu yelan li jkuxlejale*
xchiʼuk mu stsak ta mukʼ li kʼusi chopol chkʼot ta jtojolale›?+
28 ¿Mi yuʼun mu xanaʼ? ¿Mi yuʼun muʼyuk to avabinoj?
Li Jeova ti jaʼ Jpasvanej yuʼun skotol li kʼusitik oy ta balumile jaʼ jun Dios ti te oy-o sbatel osile.+
Mu snaʼ xlub xchiʼuk mi jaʼuk chkʼunib.+
Mu xa noʼox tabaj ta naʼel* li kʼusi xaʼibe smelolale.+
30 Li chex keremetike chlubik xchiʼuk chkʼunibik,
li keremetike tsmak* yakanik xchiʼuk chyalik ta lum,
31 pe li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta stojolal Jeovae ta stsatsubik yan velta.
Toyol ta xvilik jech kʼuchaʼal li aguilaetike.+
Ta x-anilajik, pe muʼyuk ta xkʼunibik;
ta xanavik, pe muʼyuk ta xlubik».+
41 «Lumetik ti joyibtabiloxuk ta nabe, tsʼijlanik* xchiʼuk chikintaik;
mukʼtik lumetik, tsako lek avipik yan velta.
Nopajanik tal ta jtojolal, vaʼun kʼopojanik.+
Laʼik ta keloval sventa jchapanoxuk.
2 ¿Buchʼu ti svaʼanoj jun vinik ti te to chlik tal ta slokʼeb kʼakʼale,+
ti chikʼ tal sventa spas li kʼusi tukʼe xchiʼuk sventa xtun ta stojolale,
sventa xakʼbe ta skʼob li mukʼtik lumetike
xchiʼuk sventa spas ta mantal li ajvaliletike?+
¿Buchʼu ti tslilin ta jyalel ta s-espada li mukʼtik lumetike
xchiʼuk ti tstani batel ta s-arko jech kʼuchaʼal jobel ti kuchbil chbat ta ikʼe?
3 Snutsojan batel, muʼyuk kʼusi chmakat-o, chjelav noʼox batel,
te chanav batel ta be ti bu muʼyuk echʼem-oe.
4 ¿Buchʼu ti jech spasoj xchiʼuk ti jech yakʼoj kʼotuk ta pasele,
ti tstak ta ikʼel li jaykʼol kuxlejal ta slikebale?
Voʼon li Jeovaune, voʼon li Baʼyelune+
xchiʼuk muʼyuk chijel-o ta stojolal li buchʼutik chkuxiik ta slajebe».+
5 Li lumetik ti joyol ta nabe laj yilik li kʼusitik kʼot ta pasele, vaʼun xiʼik-o.
Li krixchanoetik ta spajeb balumile lik nikikuk ta xiʼel.
La stsob sbaik li mukʼtik lumetike.
6 Ta jujuntal tskolta sbaik
xchiʼuk xi chalbe li xchiʼilike: «Tsotsan me».
7 Jaʼ yuʼun, li buchʼu xtojob lek spasel kʼusitike tstsatsubtas li buchʼu chabtelan takʼine;+
li buchʼu tsten ta martiyo li takʼine
tstsatsubtas li buchʼu tsten takʼin ta stenobile.
Xi chalbe li buchʼu tspakʼ takʼine: «Lek chkil une».
Vaʼun, oy buchʼu tsbaj lek ta laux sventa mu xlom.
8 «Pe li voʼote, Israel, jaʼot kajtunel,+
li voʼote, Jakob, voʼot jtʼujojot+
ti jaʼ snitilulalot li Abraan ti jaʼ kamigoe,+
9 voʼot ti la jlokʼesot tal li ta spajeb balumile+
xchiʼuk voʼot ti la jtakot lokʼel tal ta ikʼel ta namal balumile.
10 Mu xaxiʼ, yuʼun liʼ jchiʼinojote.+
Mu xavul avoʼonton, yuʼun voʼon Adiosun.+
Voʼon ta jtsatsubtasot, jech, voʼon ta jkoltaot,+
ta melel, ta xkikot* lek ta jbatsʼikʼob ti tukʼ kʼusi tspase›.
11 ¡Kʼelavil! Skotol li buchʼutik xkapet sjolik ta atojolale chichʼik akʼel ta kʼexlal xchiʼuk chichʼik bikʼtajesbel skʼoplalik.+
Li buchʼutik tstsakoxuk ta kʼope ta xtupʼ skʼoplalik xchiʼuk chlaj skʼoplalik.+
12 Li voʼote chasaʼ viniketik ti stsakoxuk ta kʼope, pe muʼyuk xa chata;
li viniketik ti tsaʼoxuk ta kʼope muʼyuk xa kʼusi stu chkʼotik, mi jsetʼuk* xa sbalil chkʼotik.+
13 Yuʼun jtsakoj lek abatsʼikʼob voʼon ti Jeovaune, voʼon li Adiosune,
xi chkalbote: ‹Mu xaxiʼ. Voʼon ta jkoltaot›.+
14 Jakob ti xakoʼolaj kʼuchaʼal xuvite,*+ mu xaxiʼ,
viniketik ta Israel, voʼon ta jkoltaoxuk», xi li Jeova ti jaʼ Jchaʼmanvanej avuʼune,+ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele.
15 «¡Kʼelavil! Kʼotemot kuʼun ta pechpech teʼ sventa smajobil sat tsʼunobil,*+
jun achʼ pechpech teʼ ti oy lek yee.
Ta xapechʼ ta tekʼel li vitsetike xchiʼuk chalilin
xchiʼuk li bikʼtal vitsetike jech chavikta kʼuchaʼal solepal* kʼusitik.
16 Ta xavij batel,
vaʼun chkuch batel li ikʼe,
jaʼ ta spuk batel li tsatsal ikʼe.
Li voʼote xkuxet noʼox avoʼonton ta stojolal li Jeovae,+
ta xamuyubaj ta stojolal li Buchʼu chʼul yuʼun Israele».+
17 «Li buchʼutik abol sbaike xchiʼuk li buchʼutik povreike yakalik ta saʼel voʼ, pe mu staik.
Takin xa stiʼil yeik ta takitiʼil.+
Voʼon ta jkoltaik, voʼon li Jeovaune.+
Muʼyuk ta xkiktaik,+ voʼon li Diosun yuʼun Israele.
18 Chkakʼ beinuk ukʼumetik ta sba li bikʼtal vitsetik ti muʼyuk kʼusi xchʼi tee+
xchiʼuk chkakʼ ayanuk nioʼetik li ta stenlejaltike.+
Li takixokol balumile ta jpas ta yavil voʼ ti noj ta ajtike
xchiʼuk ta jkʼatajes ta nioʼetik li takin balumile.+
19 Li ta takixokol balumile, ta jtsʼun sedro teʼ,
akasia teʼ, mirto nichim xchiʼuk toj.+
Li ta stenlejaltik ti takin tajeke, ta jtsʼun enebro teʼ,
20 sventa xilik xchiʼuk snaʼik skotol li krixchanoetike,
ti stsʼet chikintaik xchiʼuk ti xaʼibeik smelolal
ti jaʼ yabtel skʼob Jeova taje
xchiʼuk ti jaʼ spasoj li Buchʼu chʼul yuʼun Israele».+
21 Xi chal li Jeovae: «Alik tal kʼusi ti akʼopike».
Xi chal li Ajvalil yuʼun Jakobe: «Akʼik ta ilel li sprevailtake.
22 Akʼik ta ilel li sprevailtake xchiʼuk albunkutik tal li kʼusitik ta xkʼot ta pasele.
Albunkutik tal li kʼusitik kʼotemik xa ta pasel ta voʼnee*
sventa jnopbekutik skʼoplal* xchiʼuk jnaʼkutik li kʼusitik kʼot ta pasele,
o moʼoje, albunkutik li kʼusitik chtal ta tsʼakale.+
23 Albunkutik tal li kʼusitik chkʼot ta pasel ta jelavele
sventa jnaʼkutik ti jaʼ diosoxuke.+
Ta melel, pasik kʼusi lek o pasik kʼusi chopol
sventa chʼayaluk to xkʼot koʼontonkutik mi laj kilkutike.+
24 ¡Kʼelavilik! Li voʼoxuke muʼyuk kʼusi xatunik-o
xchiʼuk muʼyuk sbalil li kʼusi apasojike.+
Li buchʼutik chichʼoxuk ta mukʼe pʼajbil chkʼotik ek.+
25 Oy buchʼu jvaʼanoj te to ta norte, vaʼun chtal,+
oy buchʼu jvaʼanoj ta slokʼeb kʼakʼal+ ti tskʼupil kʼopta li jbie.
Ta xpechʼ ta tekʼel kʼuchaʼal achʼel li ajvaliletike,*+
jech kʼuchaʼal jpatpʼin ti tsvotsʼilan ta tekʼel li achʼel ti tʼuxul toe.
26 ¿Buchʼu laj yalbe skʼoplal ta slikebal sventa jnaʼkutik taje
o ti laj yalbe skʼoplal ta voʼne sventa xi xkalkutike: ‹Oy srason›?+
Ta melel, ¡muʼyuk buchʼu jech laj yal!
¡Muʼyuk buchʼu laj yakʼ ta aʼiel!
¡Muʼyuk buchʼu avakʼojbeik yaʼi!».+
27 Voʼon baʼyel xi laj kalbe li Sione: «¡Kʼelavil! ¡Liʼ xa oyike!»,+
xchiʼuk ta jtak batel jun j-al lekil aʼyej ta stojolal li Jerusalene.+
28 La jsaʼilan, pe muʼyuk buchʼu la jta;
muʼyuk buchʼu junuk yuʼunik ti x-akʼ yuʼun tojobtasele.
Te xivulvun ta stojolalik, pe muʼyuk buchʼu la stakʼbun.
29 ¡Kʼelavil! Skotolik leʼe xkoʼolaj ti chʼabalike.
Muʼyuk sbalil li kʼusi spasojike.
Li lokʼoletik yuʼunik ti pasbil ta unijesbil takʼine xkoʼolajik kʼuchaʼal ikʼ xchiʼuk muʼyuk sbalilik.+
42 ¡Kʼelavil li kajtunel+ ti jkoltaoje!
¡Li buchʼu jtʼujoj+ ti ximuyubaj yuʼune!+
2 Muʼyuk tsots chkʼopoj mi jaʼuk tstoy yechʼomal ye
xchiʼuk muʼyuk chakʼ ta aʼiel ta kaye li yechʼomal yee.+
3 Muʼyuk bu tskʼas junuk aj ti vochʼem xae
xchiʼuk muʼyuk bu tstupʼ junuk mecha ti smelol xa te xleblune.+
Chakʼ ta ilel li melel tukʼilale.*+
4 Muʼyuk ta xjutukaj li yutsilale xchiʼuk mi jaʼuk ta xichʼ vochʼel.* Ta snakan tukʼilal li ta balumile;+
li lumetik ti joyol ta nabe ta smalabeik-o li smantale.*
5 Li melel Dios Jeovae,
li Jpasvanej yuʼun vinajele xchiʼuk li buchʼu la xlichʼan batele,+
li buchʼu la xlichʼan batel li balumile xchiʼuk ti la spas skotol li kʼusitik te oye,+
li buchʼu chakʼbe yichʼik ikʼ li krixchanoetik ti te oyike+
xchiʼuk ti chakʼbe yip xkuxlejal* li buchʼutik te chanavike+ xi chale:
6 «Voʼon li Jeova ti la jtakot ta ikʼel ta skoj ti tukʼune;
xchiʼuk jtsakojbot li akʼobe.
Voʼon ta jchabiot xchiʼuk chakʼot kuʼun kʼuchaʼal jun trato ta stojolal li jteklume+
xchiʼuk chakʼot kuʼun kʼuchaʼal sakil osil ta stojolal li mukʼtik lumetik+
7 sventa xajambe sat li maʼsatetike,+
sventa xalokʼes ta chʼen li jchukele
xchiʼuk sventa xalokʼes ta chukinab li buchʼutik te chotajtik ta ikʼal osile.+
8 Voʼon Jeovaun, taje jaʼ jbi;
muʼyuk chkakʼ ta yan li jmukʼulale,*
muʼyuk chkakʼ ti jaʼ xichʼ kʼupil kʼoptael li lokʼoletike.+
9 Kʼelavilik, kʼot xa ta pasel li kʼusitik kaloj ta voʼnee,
li avie yakal chkal kʼusitik achʼ.
Yoʼ to mu xkʼot ta pasele, chkalboxuk skʼoplal».+
10 Kʼejintabeik junuk achʼ kʼejoj li Jeovae,+
jnaklejetik kʼalal to ta spajeb balumil, kʼupil kʼoptaik,+
voʼoxuk ti chayalik batel ta nabe xchiʼuk xchanul nabetik,
lumetik ti joyoloxuk ta nabe xchiʼuk li jnaklejetik tee.+
11 Akʼo stoy yechʼomal ye li takixokol balumile, li jteklumetik yuʼune+
xchiʼuk li karpanaetik ta Kedare.+
Akʼo avanikuk ta muyubajel li buchʼutik te nakajtik ta tayal tone;
akʼo avanikuk tal te to ta jol vitsetik.
12 Akʼo yalbeik smukʼulal li Jeovae
xchiʼuk akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael li ta lumetik ti joyol ta nabe.+
13 Li Jeovae chlokʼ tal kʼuchaʼal jun tsatsal vinik,+
xkoʼolaj kʼuchaʼal junuk jpaskʼop ti mu xa xuʼ yuʼun spajes sbae.+
Ta x-avan, jech, tsots tajek ta x-avan;
chakʼ ta ilel ti mas to xjelav sjuʼele, jaʼ xkom to li yajkontratake.+
14 Xi chale: «Jal xa tajek ti muʼyuk kʼusi xkale,
te tsʼijilun noʼox xchiʼuk la jpajtsan jba.
Jech kʼuchaʼal jun ants ti yakal chvokʼ yole,
xi-ijet* likel, xitastun likel xchiʼuk xjachʼjun likel ke xtok.
15 Ta jlilin yalel li vitsetike xchiʼuk li bikʼtal vitsetike
xchiʼuk ta jtakijes skotol li tsʼiʼleletik tee.
Jech xtok, ta jpas ta takin balumil li ukʼumetike
xchiʼuk ta jtakijes li yav voʼetik ti noj ta ajtike.+
16 Li maʼsatetike ta jbeiltas batel ta jun be ti bu mu xojtikinike+
xchiʼuk chkakʼ akʼo xanavikuk batel li ta be ti bu muʼyuk yilojik-oe.+
Ta jpas ta sakil osil li ikʼal osil te oy ta yelovalike+
xchiʼuk ta jpas ta pachʼaltik* li balumil ti lomolpotsʼole.+
Jaʼ jech ta jpas ta stojolalik xchiʼuk muʼyuk ta xkiktaik».
17 Li buchʼutik jaʼ spatoj yoʼontonik ta stojolal li lokʼoletike,
li buchʼutik xi chalbeik li lokʼoletik ti pasbil ta unijesbil takʼine: «Voʼoxuk jdiosotkutik»,+
ta valopat ta sutik batel xchiʼuk solel chichʼik akʼel ta kʼexlal.
19 ¿Mi mu jaʼuk noʼox stuk maʼsat li kajtunele,
mi mu jaʼuk noʼox stuk pakʼchikin* li j-almantal ta jtak batele?
¿Mi oy buchʼu jech solel makem sat kʼuchaʼal li buchʼu chichʼ stojole,
mi oy buchʼu jech solel makem sat kʼuchaʼal li yajtunel Jeovae?+
20 Ep kʼusitik chavil, pe muʼyuk chatsak ta mukʼ.
Chavaʼi, pe jelavel noʼox chjelav avuʼun.+
21 Ta skoj stukʼilal li Jeovae,
skʼupinoj tajek smukʼibtasbel skʼoplal li mantale* xchiʼuk ti labaluk sbae.
22 Pe li jun jteklum liʼe yichʼoj pojel batel xchiʼuk yichʼojik ikʼel batel;+
skotolik te tikʼajtik ta chʼenetik xchiʼuk te nakʼajtik* ta chukinabetik.+
Yichʼojik ikʼel batel, muʼyuk buchʼu xuʼ xpojatik+
xchiʼuk elkʼanbilik batel, muʼyuk buchʼu xi chale: «¡Ikʼik sutel tal!».
23 ¿Buchʼu van junukal avuʼunik ti chchikinta taje?
¿Buchʼu van tstsʼet chikinta xchiʼuk chaʼi sventa stabe sbalil li ta mas jelavele?
24 ¿Buchʼu van yakʼoj batel ta pojel li Jakobe
xchiʼuk buchʼu van ti yakʼojbe ta skʼob j-elekʼetik li Israele?
¿Mi mu jaʼuk li Jeovae, li buchʼu la saʼ smulik ta stojolale?
25 Jaʼ yuʼun, li Diose jech-o te la smal skapemal sjol ta stojolal li Israele,
li skʼakʼal yoʼonton xchiʼuk li stiʼemal sjol ta paskʼope.+
Taje jaʼ la xchikʼ skotol li kʼusitik oy ta spat xokone, pe muʼyuk la stsak ta mukʼ.+
Tsak skʼakʼal li Israele, pe muʼyuk laj yakʼ ta yoʼonton.+
43 Jakob, Israel, li Jeova
ti jaʼ Jpasvanej avuʼun xchiʼuk ti jaʼ la smeltsanote xi chale:+
«Mu xaxiʼ, yuʼun voʼon jchaʼmanojot.+
La jtakot ta ikʼel ta abi.
Kuʼunot xa.
Kʼalal mi la-echʼ ta sba li kʼokʼe, muʼyuk ta xakʼakʼ
xchiʼuk muʼyuk chchikʼot li sleb kʼokʼe.
3 Yuʼun voʼon Jeovaun, voʼon Adiosun,
li Buchʼu chʼul yuʼun Israele, li Jpojvanej avuʼune.
Jaʼ kakʼoj ti xkʼot ta akʼexol li Ejiptoe,
jaʼ laj kakʼ ti xkʼot ta ajelobil li Etiopia xchiʼuk Sebae.
Jaʼ yuʼun, ta xkakʼ ta akʼexol li krixchanoetike
xchiʼuk jaʼ chkʼot ta xkʼexol akuxlejal li mukʼtik lumetike.
5 Mu xaxiʼ, yuʼun liʼ jchiʼinojote.+
Ta xkikʼ talel anitilulal ti te to oyik ta slokʼeb kʼakʼale
xchiʼuk ta jtsobik talel ti te to oyik ta smaleb kʼakʼale.+
6 Xi ta xkalbe li nortee: ‹¡Akʼo sutikuk tal!›,+
xchiʼuk xi chkalbe li sure: ‹Mu teuk xavikʼ-o komel.
Ikʼo sutel talel li jnichʼnab ti nom to oyike xchiʼuk li jtsebetak ti te to oyik li ta spajeb balumile,+
7 skotol li buchʼutik yichʼojik jbie+
xchiʼuk li buchʼu jpasoj sventa xkichʼ mukʼibtasbel jkʼoplale,
ti buchʼu jmeltsanoj xchiʼuk jpasoje›.+
8 Lokʼeso tal jun jteklum ti maʼsat akʼo mi oy sate
xchiʼuk lokʼeso tal li pakʼchikinetik* akʼo mi oy xchikinike.+
9 Akʼo stsob sbaik ta jun yavil skotol li mukʼtik lumetike
xchiʼuk akʼo stsob sbaik li jteklumetike.+
¿Buchʼu junukal yuʼunik xuʼ xalbe skʼoplal taje?
¿Mi xuʼ xalik tal kaʼitik li kʼusitik poʼot xa xkʼot ta pasele?*+
Akʼo yikʼ tal stestigoik sventa xakʼik ta ilel ti oy srasonike
o ti xaʼiik yantik xchiʼuk ti ‹¡melel yaʼuk!›+ xiikuke».
10 Xi ta xal li Jeovae: «Voʼoxuk jtestigooxuk,+
jech, voʼoxuk li kajtuneloxuk ti jtʼujojoxuke,+
jaʼ yuʼun chavojtikinikun xchiʼuk chavakʼ xchʼunel avoʼontonik* ta jtojolal
xchiʼuk chavaʼibeik smelolal ti mu jnaʼ xijele.+
Muʼyuk laj yichʼ pasel mi junuk dios kʼalal chʼabalun toʼoxe
xchiʼuk muʼyuk x-ayan yan dios kʼalal oyun xa oxe.+
11 Voʼon noʼox jtuk Jeovaun,+ muʼyuk yan jkoltavanej, voʼon noʼox jtuk».+
12 Xi chal li Jeovae: «Voʼon ti laj kal li kʼusi chkʼot ta pasele, ti la jkoltaoxuke xchiʼuk voʼon laj kakʼ ta naʼel
kʼalal chʼabal toʼox yan dios ta atojolalike.+
Jaʼ yuʼun, voʼoxuk jtestigooxuk ti voʼon Diosune.+
¿Buchʼu xuʼ spajtsanun kʼalal oy kʼusi ta jpase?».+
14 Xi chal li Jeovae, ti jaʼ li Jchaʼmanvanej avuʼunike,+ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele:+
«Voʼoxuk ta akojik ta jtak batel soltaroetik li ta Babiloniae xchiʼuk ti ta jtots lokʼel li stakʼinaltak ochebaletike,+
vaʼun li jkaldeaetike ta x-avanik ta at-oʼonton
li ta svarkoike.+
15 Voʼon li Jeovaune, li Buchʼu chʼul avuʼunike,+ li Jpasvanej yuʼun Israele,+ li Ajvalil avuʼunike».+
16 Li Jeova
ti jaʼ li buchʼu tspol batel jun be ta nabe
xchiʼuk ti tspol batel jun be li ta voʼ ti xyukʼlajete,+
17 ti jaʼ li buchʼu tslokʼes tal kareta sventa paskʼope, li kaʼe,+
li soltaroetike xchiʼuk li tsatsal jpaskʼopetike xi chale:
«Te telajtik chkomik xchiʼuk muʼyuk xa chtotsik talel.+
Chichʼ tupʼbel skʼoplalik jech kʼuchaʼal chichʼ tupʼel jun mecha ti tsanem skʼakʼale».
18 «Mu xavules ta ajolik li kʼusitik echʼem xae
xchiʼuk mu jaʼuk te xanopnunik-o yuʼun li kʼusitik jelavem xae.
19 ¡Kʼelavil! Oy kʼusi achʼ yakal ta jpas;+
avie, ta xa xlik vinajuk tal.
¿Mi mu xavakʼik venta?
Ta jpas jun be ti ch-echʼ li ta takixokol balumile+
xchiʼuk chkakʼ beinuk ukʼumetik li ta takixokol balumile.+
20 Ta xlik yichʼikun ta mukʼ li teʼtikal chonbolometik ta osiltike,
li teʼtikal tsʼiʼetike xchiʼuk li avestrusetike,
yuʼun chkakʼ ayanuk voʼ ta takixokol balumil,
chkakʼ ayanuk ukʼumetik ta takixokol balumil+
sventa xuchʼ li jteklumale, li buchʼu jtʼujoje,+
21 li jteklum ti la jpas sventa kuʼun jtuk
yoʼ skʼupil kʼoptaune.+
23 Muʼyuk avikʼojbun tal chijetik sventa xavakʼ li skotlej chikʼbil matanale
xchiʼuk muʼyuk chakʼupil kʼoptaun ta milbil matanaletik.
Muʼyuk jsujojot sventa xavichʼbun talel junuk matanal,
24 Muʼyuk la amanbun ta atakʼin valeʼ ti xmuet yikʼe
xchiʼuk muʼyuk jun koʼonton yuʼun li xepuʼal milbil matanal chavakʼe.+
26 Laʼ jchapan li jkʼoptike, vulesbun ta jol;
alo talel kʼusi kʼot ta pasel sventa xavakʼ ta ilel ti oy arasone.
28 Jaʼ yuʼun, ta jsokesbe skʼoplal li bankilaletik ti te oyik ta temploe;
chkakʼ ti akʼo xichʼ lajesel li Jakobe
xchiʼuk chkakʼ ti akʼo xichʼ chopol kʼoptael li Israele.+
44 »Chikintao, kajtunel Jakob,
chikintao, Israel, voʼot ti jtʼujojote.+
2 Xi chal li Jeova
ti jaʼ li Jpasvanej avuʼune xchiʼuk ti jaʼ Jmeltsanvanej avuʼune,+
ti jaʼ la skoltaot tal kʼalal te toʼox oyot ta yalajeb ameʼe:*
3 Yuʼun voʼon ta jmal talel voʼ li ta takin balumile+
xchiʼuk chkakʼ beinuk ukʼum li ta takin lume.
Ta jmal talel j-espiritu ta stojolal li anitilulale+
xchiʼuk chkakʼ talel bendision ta stojolal li anitilulale.
4 Ta xlik chʼiikuk jech kʼuchaʼal chchʼi li tsʼiʼleltik ti lek yoxike,+
jech kʼuchaʼal alamo teʼetik ti te chchʼi ta xokon ukʼumetike.
5 Oy jun ti xi ta xale: «Jaʼ yuʼunun li Jeovae».+
Oy jun xtoke ta xichʼbe sbi Jakob
xchiʼuk oy to yan xtok ti xi ta stsʼiba ta skʼobe: «Jaʼ yuʼunun li Jeovae».
Vaʼun, ta xichʼbe sbi li Israele›.
6 Xi chal li Jeova
ti jaʼ Ajvalil yuʼun Israele+ xchiʼuk ti jaʼ Jchaʼmanvanej yuʼune,+ li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:*
‹Voʼon li baʼyelune xchiʼuk voʼon li slajebune.+
Voʼon noʼox jtuk Diosun, muʼyuk yan.+
7 ¿Mi oy buchʼu ti xikoʼolaj xchiʼuke?+
¡Akʼo kʼopojuk, akʼo yal tal xchiʼuk akʼo yakʼbun ta ilel!+
Akʼo yal tal li kʼusitik kʼot ta pasel kʼalal la jlikes tal li jteklum ta voʼne tajeke,
li kʼusitik jaʼ to chtale
xchiʼuk li kʼusitik jaʼ to chkʼot ta pasele.
¿Mi mu baʼyeluk xa onoʼox kalojboxuk xchiʼuk kakʼoj anaʼik ta jujuntal?
Voʼoxuk jtestigooxuk.+
¿Mi oy van yan Dios jech kʼuchaʼal voʼone?
Muʼyuk, muʼyuk yan Mukʼta ton;+ mi junuk bu kiloj›».
9 Skotolik li buchʼutik tspasik lokʼoletike muʼyuk sbalilik
xchiʼuk li lokʼoletik yuʼunik ti skʼanojike muʼyuk sbalil jsetʼuk* ta xkom.+
Li stukike* mu xuʼ xkʼotik ta testigo, yuʼun mu kʼusi xilik xchiʼuk mu kʼusi snaʼik,+
jaʼ yuʼun, chichʼik akʼel ta kʼexlal li buchʼutik tspasik lokʼoletike.+
10 ¿Buchʼu van tspas jun dios o chunijes takʼin sventa tspas jun lokʼol
ti mu kʼusi xtun-oe?+
11 ¡Kʼelavil! ¡Skotol li xchiʼiltak ta spasel lokʼoletike chichʼik akʼel ta kʼexlal!+
Li buchʼutik xtojobik lek spasel kʼusitike jaʼik noʼox krixchanoetik.
Akʼo stsob sba skotolik xchiʼuk teuk tsʼijil xkomik.
Ta xchʼay xchʼulelik ta xiʼel xchiʼuk ta xichʼik akʼel ta kʼexlal.
12 Li jtentakʼine stsakoj yabtejeb sventa tskʼakʼubtas ta sba akʼal li takʼine.
Ta sten ta martiyo,
xkechet ta stukʼibtas batel ta skʼob ti lek tsotse.+
Laje, chlik viʼnajuk xchiʼuk chʼabal xa yip chkom;
muʼyuk chuchʼ voʼ, vaʼun ta xlub.
13 Li buchʼu ta xan teʼe ta stimanbe chʼojon sventa tspʼis li teʼe, chakʼbe batel senyail ta tsajal jis.
Xkechet ta stukʼibtas batel ta xjuxobil teʼ xchiʼuk ta spʼis ta jun abtejebal* sventa chakʼbe senyail.
Jech tslokʼta kʼuchaʼal slokʼol vinik,+
jech kʼupil sba tspas kʼuchaʼal jun vinik
14 Oy jun ti jaʼ yabtel xtuchʼel sedro teʼe.
Tstʼuj jtosuk teʼ, jtekʼ tulan
xchiʼuk chakʼ chʼiuk lek te ta yut teʼtikaltik.+
Ta stsʼun jtekʼ tsij-uch,* vaʼun chchʼi kʼalal chakʼ voʼe.
15 Vaʼun, chkʼot ta siʼ sventa tstsan-o skʼokʼ jun krixchano.
Tstunes jlom sventa chkʼatin-o;
ta stsan-o skʼokʼ xchiʼuk tstaʼajes-o span.
Pe tspas-o jun dios xtok xchiʼuk chichʼ ta mukʼ.
Ta spas ta jun lokʼol xchiʼuk tsnijan sba ta stojolal.+
16 Li j-oʼlole jaʼ siʼil skʼokʼ;
jaʼ tsvo-o bekʼet stiʼ xchiʼuk lek noj xchʼut chkom.
Jech xtok, jaʼ tskʼatin xchiʼuk xi chale:
«Jun xa noʼox yutsil xkʼixnal li kʼokʼe».
17 Pe li skomenal* teʼe jaʼ tspas-o jun sdios, ta spas-o jun lokʼol.
Tsnijan sba ta stojolal xchiʼuk chichʼ ta mukʼ.
Tspas orasion xchiʼuk xi chalbee:
«Koltaun, yuʼun voʼot jdiosot».+
18 Muʼyuk kʼusi snaʼik li jpaslokʼoletike xchiʼuk muʼyuk kʼusi xaʼibeik smelolal,+
yuʼun makal li satike xchiʼuk mu xilik
xchiʼuk chʼabal spʼijil li yoʼontonike.
19 Mi junuk buchʼu tsnop ta yoʼonton
o muʼyuk yojtikinobil yuʼun o muʼyuk spʼijil sventa xi chale:
«Li j-oʼlole kʼot ta siʼil jkʼokʼ
xchiʼuk li yakʼalile jaʼ la jtaʼajes-o jpan xchiʼuk jaʼ la jvo-o bekʼet jtiʼ.
Vaʼun chaʼa, ¿mi ta jpas-o kʼusi toj chopol li ta skomenal* teʼe?+
¿Mi ta van xkichʼ ta mukʼ li jpʼos teʼe?».*
20 Xkoʼolaj kʼuchaʼal puro tan tsloʼ yaʼeluk.
Li yoʼonton ti lajem ta loʼlaele kʼejpʼunat* lokʼel ta be.
Mu xpoj yuʼun sba stuk
xchiʼuk muʼyuk chal ta jamal ti muʼyuk sbalil li lokʼol te stsakoje.
21 «Jakob, vuleso ta ajol li kʼusitik taje; Israel, vuleso ta ajol ek,
yuʼun voʼot kajtunelot.
Voʼon la jpasot xchiʼuk voʼot kajtunelot.+
Muʼyuk ta jchʼayot ta jol, Israel.+
22 Ta jtupʼ amultak, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jpix ta tok+
xchiʼuk ta jtupʼ apaltailtak,* xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jpix ta pimil tok.
Sutan tal ta jtojolal, yuʼun voʼon ta jchaʼmanot.+
23 Vinajel, ¡avanan ta muyubajel,
yuʼun oy xa kʼusi spasoj li Jeovae!
Yutil to balumil, ¡xkuxetuk avoʼonton xa-avan!
Vitsetik, teʼtikaltik xchiʼuk skotol li teʼetik te oye,
¡avananik ta muyubajel!+
Yuʼun li Jeovae la xchaʼman li Jakobe
xchiʼuk te chakʼ ta ilel yutsilal ta stojolal li Israele».+
24 Li Jeovae, li Jchaʼmanvanej avuʼune,+
li buchʼu la spasot kʼalal te toʼox oyot ta yalajeb ameʼe, xi chale:
«Voʼon Jeovaun, voʼon la jpas skotol li kʼusitik x-ayane.
¿Buchʼu van te jchiʼuk sventa skoltaun?
25 Yakal ta jsokesbe li senyail chakʼik ta ilel li jecheʼ j-alkʼopetike
xchiʼuk voʼon ta jpas ti chuvaj xa tspas sbaik li jtʼunoletike;*+
voʼon yakal ta jpas ti mu xa snaʼ kʼusi tspasik li buchʼutik pʼijike
xchiʼuk yakal chkakʼ bolibikuk akʼo mi oy spʼijilik;+
26 jaʼ li buchʼu chakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi chal li yajtunele
xchiʼuk ti chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi chal yaj-almantaltake;+
jaʼ li buchʼu xi chal ta stojolal li Jerusalene: ‹Chichʼ naklebinel›,+
ti xi chal xtok ta stojolal li jteklumetik ta Judae: ‹Chlik yichʼ chaʼvaʼanel skotol+
xchiʼuk ta jtoybe likel li slilijemaltake›;+
27 jaʼ li buchʼu xi chalbe li natil voʼe: ‹Takijanik
xchiʼuk ta jtakijes skotol li ukʼumetik avuʼune›;+
28 jaʼ li buchʼu xi chal ta stojolal li Siroe:+ ‹Leʼe jaʼ jchabichij kuʼun
xchiʼuk jaʼ chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi tskʼan koʼontone›;+
jaʼ li buchʼu xi chal ta stojolal li Jerusalene: ‹Ta xichʼ chaʼvaʼanel›
xchiʼuk ti xi chalbe li temploe: ‹Chichʼ akʼel yan velta li anaklebe›».+
45 Voʼon li Jeovaune xi chkalbe li buchʼu jtʼujoje, li Siroe,+
ti jtsakojbe lek li sbatsʼikʼobe,+
sventa ta jchapan mukʼtik lumetik ta yeloval,+
sventa ta jlajesbe stsatsal* li ajvaliletike,
sventa ta jam xchaʼpechal tiʼ naetik ta yeloval
xchiʼuk sventa mu makaluk li tiʼ naetike:
Ta jlilin li tiʼ naetik ti pasbil ta kovree
xchiʼuk ta jtuchʼbe li stakʼinaltak ti kʼatajtike.+
3 Ta xkakʼbot li kʼulejaletik ti te oy ta ikʼal osile
xchiʼuk li kʼulejaletik ti lek nakʼajtik* ta snakʼobile,+
sventa xanaʼ ti voʼon Jeovaune,
li Dios yuʼun Israele, ti la stakot ta ikʼel ta abie.+
4 Ta skoj li kajtunel Jakob xchiʼuk li Israel ti jaʼ jtʼujoje,
yakal ta jtakot ta ikʼel ta abi.
Yakal chkakʼbot jun abi ti jaʼ chavichʼ-o ichʼel ta mukʼe akʼo mi mu toʼox xavojtikinun.
5 Voʼon Jeovaun, muʼyuk buchʼu yan.
Muʼyuk yan Dios jech kʼuchaʼal voʼone.+
Voʼon ta jtsatsubtasot* akʼo mi mu toʼox xavojtikinun,
6 sventa snaʼik krixchanoetik
kʼalal to slokʼeb kʼakʼal xchiʼuk kʼalal to smaleb kʼakʼal,
ti chʼabal buchʼu yan jech kʼuchaʼal voʼone.+
Voʼon Jeovaun, muʼyuk buchʼu yan.+
7 Voʼon chkakʼ ayanuk li sakil osile+ xchiʼuk li ikʼal osile,+
voʼon chkakʼ li jun oʼontonale+ xchiʼuk li vokolile;+
voʼon Jeovaun, voʼon ta jpas skotol li kʼusitik taje.
8 Vinajel, akʼo yaluk tal voʼ;+
akʼo smal yalel tal tukʼilal li toke.
Akʼo chʼiuk kʼuchaʼal sbekʼ tsʼunobil ta balumil li kolebal xchiʼuk tukʼilale
xchiʼuk akʼo pʼolikuk batel.+
Voʼon Jeovaun, voʼon kaloj ti jech chkʼot ta pasel taje».
9 ¡Abol sba li buchʼu tstsak ta kʼop li Jpasvanej yuʼune,*
yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal sjepelul lumal pʼin
ti te pechel ti bu lamal li yantik sjepelul lumal pʼine!
¿Mi xi van chalbe Jpatpʼin* li achʼele: «¿Kʼusi yakal chapas?»?+
O ¿mi xi van chal li yabtel akʼobe: «Muʼyuk skʼob»?*
10 Abol sba li buchʼu xi chalbe stote: «¿Kʼu yuʼun ti lakʼot ta jtote?»
xchiʼuk li buchʼu xi chalbe smeʼe: «¿Kʼu yuʼun ti la avokʼesune?».
11 Xi chal li Jeovae, li Buchʼu chʼul yuʼun Israele,+ ti jaʼ li Jpasvanej yuʼune:
«¿Mi yuʼun chachibal kʼoptaikun ta sventa li kʼusi chtal ta mas jelavele
xchiʼuk mi yuʼun chavalbeikun kʼusi skʼan jpas ta stojolal li jnichʼnabe+ xchiʼuk ta sventa li yabteltak jkʼobe?
12 Voʼon la jpas li balumile+ xchiʼuk voʼon la jmeltsan li krixchanoetik ti te oyike.+
Voʼon la jlichʼan batel ta jkʼob jtuk li vinajele+
xchiʼuk laj kalbe mantal li kʼanaletike xchiʼuk skotol li kʼusitik te oye».+
13 Xi chal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:* «Ta skoj ti tukʼune, jvaʼanoj jun vinik+
xchiʼuk voʼon ta jtukʼibtasbe skotol li sbetake.
Jaʼ ta xchaʼvaʼan li jteklumale+
xchiʼuk ta skolta lokʼel tal li buchʼutik ikʼbilik batel kuʼune,+ muʼyuk tskʼan stojol xchiʼuk muʼyuk tstsak takʼin».*+
14 Xi chal li Jeovae:
«Li skanal* Ejiptoe xchiʼuk li spʼolmal* Etiopia xchiʼuk jsebaetik ti jaʼik natil viniketike
chtalik ta atojolal xchiʼuk chavuʼuninan.
Chukajtik ta kadena tijil chtalik ta apat.
Chtalik xchiʼuk tsnijan sbaik ta atojolal.+
Chichʼoxuk ta mukʼ kʼalal xi tskʼoponoxuke: ‹Ta melel, te xchiʼukot li Diose+
xchiʼuk muʼyuk buchʼu yan te xchiʼukot; muʼyuk yan Dios›».
16 Skotolik ta xichʼik akʼel ta kʼexlal xchiʼuk chichʼik bikʼtajesbel skʼoplalik;
li buchʼutik tspasik lokʼoletike xnijetik xa batel ta kʼexlal.+
17 Pe li Jeovae ta skolta Israel sventa sbatel osil.+
Muʼyuk chavichʼik akʼel ta kʼexlal xchiʼuk muʼyuk chavichʼik bikʼtajesbel akʼoplalik ta sbatel osil.+
18 Yuʼun li Jeova
ti jaʼ Jpasvanej yuʼun vinajele,+ ti jaʼ melel Diose,
ti jaʼ li buchʼu la spas li balumile, ti buchʼu la smeltsan ti la snakan leke,+
ti mu jecheʼuk noʼox la smeltsane,* ti la smeltsan sventa xichʼ naklebinele,+ xi chale:
«Voʼon Jeovaun, muʼyuk buchʼu yan.
19 Muʼyuk bu bat jnakʼ* jba kʼalal likʼopoje,+ muʼyuk bat kʼopojkun li ta yosilal ikʼal osile;
muʼyuk xi laj kalbe li snitilulal Jakobe:
‹Saʼikun, pe jecheʼ noʼox chavakʼ avokolik›.
Voʼon Jeovaun ti tukʼ kʼusi chkale xchiʼuk ti melel li kʼusi chlokʼ ta kee.+
20 Tsobo abaik xchiʼuk laʼik.
Jmoj xanopajik tal, voʼoxuk ti jatavemoxuk lokʼel tal li ta mukʼtik lumetike.+
Muʼyuk kʼusi snaʼik li buchʼutik yichʼojik batel lokʼoletike
xchiʼuk ti tskʼoponik jun dios ti mu xuʼ xkoltaatike.+
21 Alik tal li kʼusi kʼot ta pasele, alik tal kʼusi ti akʼopike.
Jmojuk xachap aloʼilik.
¿Buchʼu ti voʼne xa onoʼox laj yal taje
xchiʼuk ti laj yakʼ ta aʼiel ta voʼnee?
¿Mi mu voʼonuk laj kal ti Jeovaune?
Muʼyuk yan Dios kʼuchaʼal voʼon;
jun Dios ti tukʼ kʼusitik tspase xchiʼuk ti Jkoltavaneje,+ muʼyuk buchʼu yan kʼuchaʼal voʼone.+
22 Akotolik kʼalal to ta spajeb balumil, laʼik ta jtojolal, vaʼun chakolik,+
yuʼun voʼon Diosun, muʼyuk buchʼu yan.+
23 Laj kakʼ ke ta skoj li jbie;
oy xa kʼusi lokʼem ta ke ti jaʼ melele,
jaʼ yuʼun persa chkʼot ta pasel:+
tskejan sba skotolik ta jtojolal
xchiʼuk skotolik chalbeikun ta jamal ti tukʼ chakʼ sbaike+
24 xchiʼuk xi chalike: ‹Ta melel, oy melel tukʼilal xchiʼuk juʼelal ta stojolal li Jeovae.
Skotol li buchʼutik chkap sjolik ta stojolale xnijetik xa ta kʼexlal chtalik ta stojolal.
25 Skotol li snitilulal Israele chakʼik venta ti oy srasonik ti chtunik ta stojolal Jeovae+
xchiʼuk chmuyubajik ta stojolal›».
46 Li dios Bele tsnijan sba,+ li dios Neboe tskujan sba.
Li slokʼolike kuchbil batel ta chonbolometik, ta sba j-ikatsnom chonbolometik,+
xkoʼolaj kʼuchaʼal alal ikatsil chaʼiik li chonbolometik ti lubemike.
2 Koʼol ta snijan sbaik xchiʼuk ta skujan sbaik;
mu xpoj yuʼunik tal li ikatsile*
xchiʼuk chichʼik chukel batel ek.
3 «Snitilulal Jakob xchiʼuk akotolik ti jayvoʼ xa oyoxuk li ta jteklum Israele,+ chikintabeikun,
voʼoxuk ti la jchabioxuk tal kʼalal te toʼox oyoxuk ta yalajeb li ameʼike xchiʼuk ti la jkoltaoxuk tal kʼalal lavokʼike.+
4 Li voʼone muʼyuk ta xijel-o akʼo mi xamalub;+
akʼo mi sak xa ox ajol, ta jkuchot-o.
Voʼon ta xkikʼot batel, ta jkuchot xchiʼuk ta jpojot jech kʼuchaʼal jpasoj talele.+
6 Oy buchʼutik ti ixtol ta xaʼiik li oro ti te oy ta yavil yuʼunike;
ta spʼisik ta kilo li platae.
Ta stojik li buchʼu chabtelan takʼine, vaʼun ta spas-o ta jun dios li platae.+
Laje, tskejan tspatan sbaik ta stojolal, ta xichʼik ta mukʼ.*+
7 Ta skajan batel ta snekebik;+
ta xkuchik batel xchiʼuk ta xakʼik ta yavil, vaʼun jecheʼ noʼox te vaʼal chkom.+
Mi jaʼuk tsjel yavil, te chkom ti bu akʼate.
Ta skʼoponik, pe mu xtakʼav;
mu xpoj yuʼun li buchʼu chil svokole.+
8 Voʼoxuk ti jpasmuliloxuke, akʼo ta avoʼontonik liʼe,
vuleso ta ajolik xchiʼuk tsotsanik.
9 Vuleso ta ajolik li kʼusitik kʼotemik ta pasel ta voʼnee,*
ti voʼon Diosune, muʼyuk yan.
Voʼon Diosun, muʼyuk yan kʼuchaʼal li voʼone.+
10 Ta slikebal onoʼox chkal ti kʼu yelan chkʼot ta tsutsele
xchiʼuk ta voʼne laj kal li kʼusitik muʼyuk to kʼotemik ta pasele.+
Xi chkale: ‹Chkʼot ta pasel li kʼusi kʼotem ta nopel kuʼune*+
xchiʼuk ta jpas li kʼusi tskʼan koʼontone›.+
11 Yakal ta jtak ta ikʼel jkot aguila te to ta slokʼeb kʼakʼal,+
yakal ta jtak ta ikʼel ta namal lum jun vinik sventa spas li kʼusi kʼotem ta nopel kuʼune.*+
Jech kaloj xchiʼuk chkakʼ kʼotuk ta pasel.
Jech kʼotem ta nopel kuʼun xchiʼuk jech chkakʼ kʼotuk ta pasel.+
12 Chikintabeikun voʼoxuk ti yijubem* avoʼontonike,
voʼoxuk ti nom oyoxuk ta stojolal li tukʼilale.
13 Poʼot xa chkakʼ ta ilel li tukʼilal kuʼune;
muʼyuk xa chjalij
xchiʼuk chkakʼ xa noʼox talel li kolebale.+
Ta xkakʼ kolebal li ta Sione, chkakʼ ta ilel jmukʼulal li ta Israele».+
Stseb jkaldeaetik,
chotlan ta lumtik ti bu muʼyuk chotlebal sventa ajvalile,+
yuʼun muʼyuk xa chavichʼ albel ti kʼanbilote xchiʼuk ti kʼuxubinbilote.
2 Tsako amolino* xchiʼuk juchʼo arina.
Lokʼeso li xpix asate.
Lokʼo li anatil kʼuʼe, akʼo vinajuk li avoʼe.
Tuchʼo li ukʼume.
3 Chichʼ ilel ti tʼanalote.
Chvinaj li kʼusi chakʼexav-oe.
Ta jpak sutel,+ mi junuk vinik chtal smakun ta be.*
4 «Li buchʼu yakal chchaʼmanutike
jaʼ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele,+
li sbie jaʼ Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike».*
5 Stseb jkaldeaetik,+
tsʼijiluk te xachotan aba xchiʼuk ochan ta ikʼal osil;
muʼyuk xa chavichʼ albel ti meʼ ajvalilot yuʼun mukʼtik lumetike.+
6 Li-ilin ta stojolal li jteklumale.+
Pe li voʼote muʼyuk la akʼuxubin,+
yuʼun kʼalal ta moletik laj avakʼbe xkuch jun alal kʼatlom teʼ.+
7 Xi laj avale: «Meʼ ajvalilun-o ta sbatel osil».+
Muʼyuk xavakʼ ta avoʼonton li kʼusitik taje;
muʼyuk xanopbe skʼoplal ti kʼu yelan chkʼot ta tsutsele.
8 Chikintao liʼe, voʼot ti jaʼ akʼanoj li kʼusi kʼupil sba chavaʼi atuke,+
ti jun avoʼonton chotolote, ti xi chaval ta avoʼontone:
«Jtuk noʼox jechun, muʼyuk buchʼu yan jech.+
Muʼyuk chipas ta meʼon ants.
Muʼyuk chkʼot ta jtojolal ti chcham kalabe».+
9 Pe ta anil noʼox chvul ta atojolal li chaʼtos taje, ta jun noʼox kʼakʼal:+
chcham li avalabe xchiʼuk meʼon ants chakom.
Ta skoj ti* naka akʼchamel chapase xchiʼuk skotol li kʼusi chopol chapas sventa chatuchʼ orae,+
solel tsots chvul ta atojolal li vokoliletik taje.+
10 La apat avoʼonton ta stojolal li kʼusi chopol chapase.
Xi laj avale: «Muʼyuk buchʼu yilojun».
Jaʼ la skʼejpʼunot* lokʼel ta be li apʼijile xchiʼuk li kʼusi xanabe skʼoplale
xchiʼuk xi chaval ta avoʼontone: «Jtuk noʼox jechun, muʼyuk buchʼu yan jech».
11 Pe chvul ta atojolal li vokolile
xchiʼuk mi jtosuk amajia chpaj yuʼun.*
Chvul ta atojolal li kʼusi chopole; muʼyuk kʼusi xuʼ xapas sventa xamak ta be.
Ta anil noʼox chvul tal ta atojolal li lajelal ti muʼyuk bu jech aviloj-oe.+
12 Vaʼun chaʼa, akʼbo xa yipal li tuchʼ ora chapase xchiʼuk li epal akʼchamel+
ti jaʼ avakʼoj persa spasel talel ta achʼiomale.
Xuʼ van xatabe sbalil;
xuʼ van labal sba xil avuʼun li krixchanoetike.
13 Lalub xa ta skoj li epal jtojobtasvanejetik avuʼune.
Avi une, akʼo vaʼiikuk xchiʼuk akʼo skoltaikot,
ti jaʼ li buchʼutik chichʼik ta mukʼ li vinajele,* li buchʼutik tskʼelik li kʼanaletike,+
li buchʼutik chalbeik skʼoplal ta jujun achʼ luna* li kʼusi xojtikinik
ta sventa li kʼusitik chvul ta atojolale.
14 ¡Kʼelavilik! Xkoʼolajik kʼuchaʼal jobel.
Chkʼakʼik ta j-echʼel ta kʼokʼ.
Mu xpoj yuʼun sba stukik li ta leb kʼokʼe.
Li leb kʼokʼ taje mu xkoʼolaj kʼuchaʼal akʼal ti stakʼ kʼatinele
xchiʼuk mu xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼokʼ ti xuʼ xijchoti ta yelovale.
15 Jaʼ jech chkʼot ta stojolal li j-akʼchameletik avuʼun
ti jaʼ li buchʼutik la achiʼin talel ta abtel ta achʼiomale.
Xyal xmuyik noʼox, tanpuk chbatik ta jujuntal.
Muʼyuk buchʼu xuʼ skoltaot.+
48 Snitilulal Jakob, chikintaik liʼe,
voʼoxuk ti chavalik ti j-israeloxuke,+
ti te lalokʼik tal ta snioʼal* Judae,
voʼoxuk ti oy kʼusi jamal laj avalik ta sbi Jeovae+
xchiʼuk ti chataik ta kʼoponel li Dios yuʼun Israele,
akʼo mi mu meleluk xchiʼuk mu tukʼuk ti kʼu yelan chapasike.+
2 Yuʼun yalojik ti te nakalik li ta chʼul jteklume+
xchiʼuk tsaʼik koltael ta stojolal li Dios yuʼun Israele,+
jaʼ li Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetik* sbie.
3 «Ta voʼne xa onoʼox kalojbot li kʼusitik kʼotemik ta pasele.*
Voʼon jtuk lokʼ ta ke
xchiʼuk voʼon laj kakʼ ta naʼel.+
Ta anil noʼox oy kʼusi la jpas, vaʼun kʼot ta pasel.+
4 Ta skoj ti laj kaʼi ti toj pimot ta mantale,
ti teʼtsinan kʼuchaʼal tsatsal takʼin li xchʼuxuvil anukʼe xchiʼuk ti xkoʼolaj kʼuchaʼal kovre li atibae,+
5 voʼne xa onoʼox laj kalbot li kʼusitik taje.
Laj xa onoʼox kakʼ avaʼi kʼalal skʼan toʼox xkʼot ta pasel
sventa mu xiuk xavale: ‹Jaʼ laj yakʼ kʼotuk ta pasel li jdiose;
jaʼ laj yal li jsantoe xchiʼuk li lokʼol kuʼun ti pasbil ta unijesbil takʼine›.
6 Avaʼioj xchiʼuk aviloj skotol taje.
¿Mi muʼyuk van chavalbeik skʼoplal?+
Li avie, chlik kalbot skʼoplal li kʼusitik achʼike,+
li kʼusitik mukul ti muʼyuk avaʼiojbe skʼoplale.
7 Li avie, yakal ta jpas li kʼusitik taje, mu voʼneuk xa la jpas,
jaʼ li kʼusitik muʼyuk toʼox avaʼiojbe skʼoplal ti jaʼ to laj avaʼi avi
sventa mu xiuk xavale: ‹Jnaʼojbe xa onoʼox skʼoplal›.
8 Muʼyuk kʼotem ta achikin,+ muʼyuk avaʼiojbe skʼoplal
xchiʼuk muʼyuk onoʼox la atsʼetan achikin li ta voʼnee.
9 Pe ta skoj li jbie, ta jpajtsan li skʼakʼal koʼontone;+
ta skoj li jmukʼulale, ta jpajtsan jba ta atojolal,
muʼyuk ta jlajesot.+
10 ¡Kʼelavil! Laj xa jlekubtasot, pe mu jechuk la jpas jech kʼuchaʼal li platae.+
Laj kakʼ ti xavil avokolik sventa xalekubik jech kʼuchaʼal chichʼ unijesel ta orno li takʼine.+
11 Ta melel, oy kʼusi ta jpas ta skoj li jbie,+
yuʼun ¿kʼuxi xa noʼox ti chkakʼ ta sokesel li jkʼoplale?+
Muʼyuk chkakʼ ta yan li jmukʼulale.*
12 Chikintabun, Jakob, chikintabun, Israel, ti jtakojot ta ikʼele.
Voʼon li baʼyelune xchiʼuk voʼon li slajebune,+ mu jnaʼ xijel.+
Kʼalal ta jtaik ta ikʼele, jmoj chtalik.
14 Jmoj xatsob abaik akotolik xchiʼuk chikintaik.
¿Buchʼu van junukal jecheʼ diosetik yalojbeik skʼoplal li kʼusitik taje?
Voʼon li Jeovaune jkʼanoj li kajtunel+
sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi oy ta koʼonton ta stojolal li Babiloniae,+
chakʼ talel skʼob sventa skontrain li jkaldeaetike.+
15 Voʼon likʼopoj, voʼon la jtak ta ikʼel.+
Laj kikʼ talel xchiʼuk lek chkʼot ta pasel li kʼusi tspase.+
16 Nopajanik tal ta jtojolal xchiʼuk chikintaik.
Ta slikebal onoʼox muʼyuk kʼusi mukul laj kal.+
Te onoʼox oyun ti kʼalal kʼot ta pasele».
Li avie, la stakun tal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale xchiʼuk laj yakʼbun li s-espiritue.
17 Xi chal li Jeova ti jaʼ Jchaʼmanvanej avuʼune, li Buchʼu chʼul yuʼun Israele:+
«Voʼon Jeovaun, voʼon Adiosun,
voʼon ta jchanubtasot sventa xatabe sbalil* atuk,+
voʼon ta jbeiltasot batel ti bu beal skʼan xatam batele.+
18 ¡Oy ta koʼonton ti xatsʼet chikinta li jmantaltake!+
Vaʼun bi, li jun oʼontonal avuʼune chkʼot kʼuchaʼal jun ukʼum+
xchiʼuk li tukʼilal avuʼune chkʼot kʼuchaʼal li nab ti mu xpaj ta yukʼlajetele.+
19 Li anichʼnabtake ch-epaj tajek jech kʼuchaʼal li jiʼe*
xchiʼuk li anitilulale jech chkʼot kʼuchaʼal li jujupʼej sat jiʼe.+
Li sbie muʼyuk ta xtupʼ-o skʼoplal, muʼyuk ta xchʼay skʼoplal ta sba jsat».
20 ¡Lokʼanik tal li ta Babiloniae!+
¡Jatavanik lokʼel ta stojolal li jkaldeaetike!
¡Kuxetuk avoʼontonik xavalik batel! ¡Pukik batel!+
Alik batel kʼalal to ta spajeb balumil.+
Xi xavalike: «Li Jeovae laj xa xchaʼman li Jakob ti jaʼ li yajtunele.+
21 Muʼyuk xilik takitiʼil kʼalal beiltasatik batel ta takixokol balumile.+
Laj yakʼ ti xlokʼ voʼ li ta mukʼta ton sventa xuchʼike;
la sjav jpʼej mukʼta ton sventa xlokʼ tal tsots voʼ».+
22 Xi chal li Jeovae: «Muʼyuk jun yoʼonton li buchʼutik toj chopolike».+
49 Lumetik ti joyoloxuk ta nabe, chikintabeikun;
namal mukʼta lumetik, tsʼet chikintaik.+
Li Jeovae la stakun ta ikʼel kʼalal chʼabal toʼox vokʼemune,*+
kʼalal te toʼox oyun ta yalajeb jmeʼe, la stabun ta alel li jbie.
La spasun kʼuchaʼal jun flecha ti lek juxbil sniʼe;
la snakʼun li ta yav sflechae.
4 Pe xi laj kale: «Jecheʼ noʼox ti tsots li-abteje.
Altik noʼox la jtunes jtsatsal, muʼyuk kʼusi tun-o.
Pe ta melel, li buchʼu chchapanune jaʼ li Jeovae*
5 Li Jeova ti jaʼ li buchʼu la spasun li ta yalajeb jmeʼ sventa xikʼot ta yajtunele
laj yalbun ti akʼo xkikʼ sutel tal ta stojolal li Jakobe,
sventa stsob sbaik tal ta stojolal li Israele.+
Ta xkichʼ toybel jkʼoplal ta sba sat li Jeovae
xchiʼuk chkʼot ta jtsatsal li Jdiose.
6 Xi laj yale: «Maʼuk noʼox ti jaʼot kajtunel
sventa xatoy likel li snitilulal Jakobe
xchiʼuk sventa xavikʼ sutel tal li skomenal* Israele.
Yuʼun kʼotemot kuʼun xtok kʼuchaʼal sakil osil ta stojolal mukʼtik lumetik+
sventa xkʼot kʼalal to ta spajeb balumil li kolebal kuʼune».+
7 Li Jeova ti jaʼ li Jchaʼmanvanej yuʼun Israele, ti Buchʼu chʼul yuʼune,+ xi chalbe li buchʼu pʼajbile,+ ti buchʼu tenbil yuʼun li mukʼtik lumetike xchiʼuk ti naʼlebil yuʼun yajtunel ajvaliletike:
«Ta skoj ti oy kʼusi ta xilik li ajvaliletike, ta svaʼan sbaik,
li bankilaletike ta snijan sbaik
ta skoj li Jeova ti jaʼ li buchʼu tukʼe,+
ti jaʼ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele, ti jaʼ li buchʼu la stʼujote».+
8 Xi chal li Jeovae:
«Jaʼo la jtakʼbot kʼalal yorail chkakʼ ta ilel slekil koʼontone,+
la jkoltaot li ta skʼakʼalil kolebale;+
la jchabiot-o sventa xakʼot kʼuchaʼal jun trato ta sventa li jteklume,+
sventa xchaʼta yav li balumile,
sventa xuʼuninik li xrextoik* ti jinesbile,+
9 sventa xi xavalbe li jchukeletike: ‹¡Lokʼanik tal!›,+
sventa xi xavalbe li buchʼutik oyik ta ikʼal osile:+ ‹¡Akʼo abaik ta ilel!›.
Te ta xveʼik ta xokon beetik,
oy lek yaxaltik yuʼunik ta skotol li xokon beetike.*
10 Muʼyuk chilik viʼnal xchiʼuk muʼyuk chilik takitiʼil,+
muʼyuk chkʼakʼik kʼalal jaʼo kʼixin tajek kʼakʼale xchiʼuk muʼyuk chyayijesatik.+
Yuʼun jaʼ chbeiltasatik yuʼun li buchʼu ta xkʼuxubinatike+
xchiʼuk te chbeiltasatik batel ti bu oy snioʼal voʼe.+
11 Ta jpas ta beetik skotol li vitsetik kuʼune
xchiʼuk ta jpas lek ta parejo li beetik kuʼune.+
12 ¡Kʼelavil! Ta nom to ta xtalik,+
te to ta norte xchiʼuk ta smaleb kʼakʼal chtalik,
jech xtok, te to ta slumal Sinim».+
13 Vinajel, avanan ta muyubajel; balumil, kuxetuk avoʼonton.+
Vitsetik, kuxetuk avoʼonton ta muyubajel.+
Yuʼun laj xa spatbe yoʼonton steklumal li Jeovae+
xchiʼuk laj xa yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton li buchʼutik abol sbaike.+
14 Pe xi laj yalilan-o li Sione:
«La sjipun komel li Jeovae,+ la xchʼayun ta sjol li Jeovae».+
15 Li jun antse, ¿mi xuʼ van xchʼay ta sjol li yol ti chchuʼun toe
o mi muʼyuk van chkʼuxubaj ta yoʼonton li yol ti jaʼ la svokʼese?
Akʼo mi oy antsetik ti jech chchʼay ta sjol li yolike, li voʼone mi jaʼuk onoʼox ta jchʼayot ta jol.+
16 ¡Kʼelavil! Te jtsʼibaoj ta xpachʼomal jkʼob li abie.
Liʼ oy ta keloval skotol ora li muroetik avuʼune.
17 Li avalabtake tsutik tal ta anil.
Li buchʼutik la sjinesote xchiʼuk la sokesote chlokʼik batel ta atojolal.
18 Toyo muyel asat xchiʼuk kʼelo li kʼusitik oy ta apat axokone.
Skotolik yakal xa tstsob sbaik.+
Chtalik ta atojolal.
Xi chal li Jeovae: «Ta skoj ti kuxulun ta melele, jamal chkal
ti chkʼot kʼuchaʼal akʼuʼ apokʼ skotolik sventa kʼupiluk sba xavinaje
xchiʼuk ti chkʼot kʼuchaʼal anatsʼ jech kʼuchaʼal tskʼupiltas sba ta snatsʼ li jun jnupunel tsebe.
19 Akʼo mi lajem kom li avosilale, akʼo mi muʼyuk kʼusi x-ayan kom xchiʼuk akʼo mi lilijem kom,+
bikʼit xa chkom yuʼunik likel li buchʼutik te chnakiike,+
20 Xi chalbeikot ta achikin li avalabtak ti jaʼo ayan kʼalal chavul toʼox avoʼontone:
‹Toj bikʼit li lum liʼe, mu xa xi-och-o.
Xokobtasbun kavil sventa liʼ xinakie›.+
21 Xi chaval ta avoʼontone:
‹¿Buchʼu stot li ololetik ti laj kichʼ akʼbel liʼe?
Yuʼun jaʼun jun ants ti mu xkil kole xchiʼuk ti mu jnaʼ xi-alaje,
ikʼbilun batel xchiʼuk chukbilun batel.
¿Buchʼu la stsʼites li ololetik liʼe?+
22 Xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale:
«¡Kʼelavil! Ta jtoy jkʼob sventa xilik li mukʼtik lumetike
xchiʼuk ta jtoy jun senyail* kuʼun ta stojolal li jteklumetike.+
23 Jaʼ ta xchabiot li ajvaliletike+
xchiʼuk jaʼ ta stsʼitesot li stsebetak ajvaliletike.
Ta snijan sbaik ta balumil ta aveloval+
xchiʼuk tslekʼik li spukukal* avakane,+
vaʼun ta xanaʼik ti voʼon Jeovaune;
li buchʼutik tspat yoʼontonik ta jtojolale muʼyuk chichʼik akʼel ta kʼexlal».+
24 Li buchʼutik ochem xa ta skʼob jun tsatsal vinike, ¿mi oy to van buchʼu xuʼ skolta lokʼel?
Li buchʼutik chukbilik batel yuʼun li j-ilbajinvaneje, ¿mi xuʼ to van xichʼik pojel lokʼel?
25 Pe xi chal li Jeovae:
«Li buchʼutik yichʼojik chukel batel yuʼun li jun tsatsal vinike xuʼ to xichʼik koltael lokʼel,+
li buchʼutik ikʼbilik batel yuʼun li j-ilbajinvaneje ta xichʼik pojel.+
Ta jkontrain li buchʼutik tskontrainikote+
xchiʼuk ta jkolta li avalabtake.
26 Ta xkakʼ ti akʼo stiʼ sbekʼtal stukik li buchʼutik chilbajinoxuke
xchiʼuk ta xyakub ta xchʼichʼel stukik jech kʼuchaʼal ta xyakubik ta skoj li chiʼil vinoe.
Vaʼun, tsnaʼik skotol krixchanoetik ti voʼon Jeovaune,+
li Jkoltavanej avuʼune,+ li Jchaʼmanvanej avuʼune+
xchiʼuk ti buchʼu oy sjuʼel yuʼun Jakobe».+
50 Liʼe jaʼ li kʼusi chal li Jeovae:
«¿Bu oy li svunal ti chakʼ ta ilel ti la jsutes-o+ li ameʼik kʼalal la jtak batele?
¿O buchʼu ta junukal yajval kil* la jchonoxuk batel?
¡Kʼelavilik! Jaʼ ta skoj apaltail* atukik+ ti laj avichʼik chonel batele
xchiʼuk jaʼ ta skoj amul atukik ti laj yichʼ takel batel li ameʼike.+
2 Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun muʼyuk buchʼu liʼ la jta kʼalal litale?
¿Kʼu yuʼun muʼyuk buchʼu la stakʼbun kʼalal likʼopoje?+
¿Mi yuʼun toj komkom li jkʼob sventa jpojoxuke
o mi yuʼun van chʼabal juʼel sventa jkoltaoxuk?+
¡Kʼelavilik! Kʼalal chkal mantale, chtakij li nabe;+
chkʼataj kuʼun ta takixokol balumil li ukʼumetike.+
Li choyetik teye ta xchamik ta skoj ti chʼabal xa voʼe,
ta xchamik ta takitiʼil.
3 Voʼon ta jpix ta ikʼal osil li vinajele+
xchiʼuk voʼon chkakʼbe skʼuʼin li ikʼal pokʼe.
Jaʼ tstijun jujun sob,
jaʼ ta stijun sventa jtsʼet chikinta li kʼusi yakal chakʼ jchane.+
Muʼyuk bu la jvalopatin komel.+
6 Laj kakʼbe akʼo smajik jpat li buchʼutik tsmajikune
xchiʼuk laj kakʼbe xokon jsat li buchʼutik tsbulik kisime.
Muʼyuk la jnakʼ* jsat ta sventa li chopol kʼoptaele xchiʼuk ta sventa li tubtaele.+
7 Pe ta skoltaun li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale.+
Jech oxal, muʼyuk chikʼexav.
Jech oxal, tsots la jpas jsat kʼuchaʼal tsatsal ton,+
yuʼun jnaʼoj ti muʼyuk chkichʼ kʼexlaltasele.
8 Li buchʼu chal ti tukʼune nopol oy ta jtojolal.
¿Buchʼu van xuʼ stikʼbun jmul?*+
Jmojuk jtsal jbatik.*
¿Buchʼu ti tskontrainune?
Akʼo nopajuk talel ta jtojolal.
9 ¡Kʼelavilik! Ta skoltaun li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale.
¿Buchʼu van xuʼ xal ti oy jmule?
¡Kʼelavilik! Skotolik ta xmolibik kʼuchaʼal jlik kʼuʼil pokʼil.
Ta xlajesatik yuʼun jkot bikʼit chon.
¿Buchʼu junukal xanavem ta ikʼpulan osil ti bu chʼabal jutebuk sakil osile?
Akʼo spat yoʼonton li ta sbi Jeovae xchiʼuk akʼo saʼ koltael* ta stojolal li Sdiose.
11 ¡Kʼelavilik! Akotolik voʼoxuk ti yakal chatsanik kʼokʼe,
ti yakal chavilesik muyel li xnich kʼokʼe,
te xaxanavik li ta xojobal akʼokʼike,
ti bu xchʼitlajet chlokʼ li xnich akʼokʼike.
Liʼe jaʼ li kastigo chkakʼboxuke:
ta skoj ti oy kʼusi solel kʼux chavaʼiike, ta xapuchʼan abaik.
51 »Voʼoxuk ti chasaʼik li kʼusi tukʼe, chikintabeikun,
voʼoxuk ti yakal chasaʼik li Jeovae.
Kʼelavilik li mukʼta ton ti bu lalokʼik tale
xchiʼuk li chʼen ti bu laj avichʼik jokʼel lokʼel tale.
3 Yuʼun li Jeovae tspatbe yoʼonton li Sione.+
Chakʼbe spatobil yoʼonton skotol li sjinemaltake+
xchiʼuk tspas kʼuchaʼal Eden li takixokol balumil tee+
xchiʼuk tspas kʼuchaʼal nichimaltik yuʼun Jeova li stenlejaltik ti takin tajeke.+
Ch-ayan xkuxetel oʼontonal xchiʼuk muyubajel te,
tstojik ta vokol xchiʼuk tstijik sonetik.+
4 Jteklumal, tsʼet chikintabeikun
xchiʼuk chikintabeikun, mukʼta lum kuʼun.+
Yuʼun chkakʼ tal jun mantal+
xchiʼuk chkakʼ kʼotuk kʼuchaʼal sakil osil ta stojolal jteklumetik li jtukʼilale.+
5 Poʼot xa xvul li tukʼilal kuʼune.+
Tspat yoʼontonik ta jtojolal li lumetik ti joyol ta nabe+
xchiʼuk jaʼ tspat-o yoʼontonik li ta jkʼobe.*
6 Toyo muyel asatik li ta vinajele
xchiʼuk kʼelik yalel li balumile.
Yuʼun li vinajele ta spuk sba batel kʼuchaʼal chʼail;*
li balumile ta xlaj batel kʼuchaʼal kʼuʼil pokʼil
xchiʼuk li jnaklejetik tee chchamik jech kʼuchaʼal usetik.
Mu xaxiʼik yuʼun ti tsaʼvanik ta kʼop li krixchanoetik ti snaʼ xchamike
xchiʼuk mu xchʼay achʼulelik ta xiʼel ta skoj ti chchopol kʼoptavanike.
8 Yuʼun chkʼuxatik yuʼun bikʼtal chon jech kʼuchaʼal chlaj ta kʼuxel li jlik kʼuʼil pokʼile;+
chkʼuxatik yuʼun xchanul* kʼuʼil pokʼil jech kʼuchaʼal chlaj ta kʼuxel li tsotse.*
Pe li tukʼilal kuʼune te oy-o ta sbatel osil
xchiʼuk li kolebal kuʼune te oy-o ta skotol li jaykʼol kuxlejale».+
9 ¡Oyuk kʼusi spas li skʼob Jeovae!
Jech, ¡oyuk kʼusi spas li skʼobe xchiʼuk akʼo yakʼ ta ilel li yipe!+
Oyuk kʼusi spas jech kʼuchaʼal la spas ta voʼnee, jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li jaykʼol kuxlejal echʼ ta voʼnee.
¿Mi mu voʼotuk ti la alilin li Raabe,*+
mi mu voʼotuk ti oy kʼusi la apajbe ochel li mukʼta chanul nabe?+
10 ¿Mi mu voʼotuk ti la atakijes li nabe, li voʼ ti jun to snatil xyale?+
¿Mi mu voʼotuk ti la ajam jun be li ta natil nab sventa te x-echʼ xtuchʼik li buchʼutik laj yichʼik chaʼmanele?+
11 Li buchʼutik ta xpojatik yuʼun Jeovae ta sutik tal.+
Naka xa kuxetel oʼontonal xchiʼuk muyubajel ta xaʼiik,
li at-oʼonton xchiʼuk jikʼ oʼontone ta xchʼay batel.+
12 «Voʼon ta jpat avoʼontonik.+
¿Kʼu yuʼun ti chaxiʼik yuʼun li krixchano ti snaʼ xchame+
xchiʼuk li xnichʼon krixchano ti chtakij kʼuchaʼal yaxal tsʼiʼlele?
13 ¿Kʼu yuʼun ti chachʼay ta ajol li Jeova ti jaʼ Jpasvanej avuʼune,+
ti jaʼ la xlichʼan batel li vinajele+ xchiʼuk ti laj yakʼbe snakleb li balumile?
Ta skoj taje, skotol kʼakʼal laxiʼ yuʼun li skapemal sjol j-ilbajinvaneje,*
ti xkoʼolaj chapal xa sventa slajes akʼoplale.
Avi une, ¿bu oy li skapemal sjol j-ilbajinvaneje?
14 Li buchʼu nijil ta skoj ti chukul ta kadenae poʼot xa xichʼ koltael lokʼel;+
muʼyuk ta xcham xchiʼuk muʼyuk chbat ta chʼen
xchiʼuk oy noʼox span.
15 Pe voʼon Jeovaun, voʼon li Adiosune,
voʼon ta jyukʼilan li nabe xchiʼuk xvoʼoʼet kuʼun kʼalal xyukʼlajete,+
16 Ta xkakʼ ta ave li kʼusi chkale
xchiʼuk ta jpixot ta snakʼobal jkʼob+
sventa xkakʼ ta yavil li vinajele xchiʼuk sventa xkakʼbe snakleb li balumile+
xchiʼuk sventa xi xkalbe li Sione: ‹Voʼot jteklumalot›.+
17 ¡Julavan! ¡Julavan! Totsan, Jerusalen,+
voʼot ti laj xa avuchʼbe skopail skʼakʼal yoʼonton li Jeova ti te stsakoje.
Laj xa avuchʼ li vino te oy ta kopae;
xokol xa kom avuʼun li kopa ti xatamlajet yuʼune.+
18 Ta skotol li yalab ayane, mi junuk te oy sventa sbeiltasat
xchiʼuk ta skotol li yalab la stsʼitese, mi junuk te oy sventa xnitbat skʼob.
19 Oy kʼusi chaʼtos chvul ta atojolal.
¡Chavichʼ lajesel xchiʼuk chavichʼ ulesel, chavil viʼnal xchiʼuk chalaj ta espada!+
¿Buchʼu van chakʼuxubaj ta yoʼonton?
¿Buchʼu van ta spat avoʼonton?+
20 Yalik xa ta lum li akeremtake.+
Telajtik ta jujun s-eskinail kayeetik,
xkoʼolajik kʼuchaʼal kolemal chij ti tikʼil ta petsʼe.
Vulem ta stojolalik li skʼakʼal yoʼonton Jeovae, tsots albatik mantal yuʼun li Adiose».
21 Jaʼ yuʼun, avokoluk, chikintao liʼe,
ants ti oy avokole xchiʼuk ti chayakub akʼo mi maʼuk ta skoj vinoe.
22 Xi chal li Jeova ti jaʼ Avajvale, li Adios ti tspakbe skʼoplal li steklumale:
«¡Kʼelavil! Ta jpojbot lokʼel ta akʼob li kopa ti xatamlajet yuʼune,+
li vino te oy ta kopae, li skopail skʼakʼal koʼontone;
muʼyuk xa bu chavuchʼ-o.+
23 Jaʼ xa chkakʼbe ta skʼob li buchʼutik chakʼ avokole,+
li buchʼutik xi laj yalboxuke: ‹¡Patano aba sventa xixanavkutik ta aba!›.
Jaʼ yuʼun, kʼot avuʼun kʼuchaʼal balumil li apate,
kʼot kʼuchaʼal kaye sventa te xanavik».
52 Sion,+ ¡julavan! ¡Julavan! ¡Oyuk me lek avipal!+
Chʼul jteklum Jerusalen, ¡lapo li kʼupilik sba akʼuʼ apokʼe!+
Yuʼun muʼyuk xa ch-och yan velta ta atojolal li buchʼu muʼyuk yichʼoj sirkunsisione* xchiʼuk li buchʼu ibal sbae.*+
2 Jerusalen, likan, lilino li apukukale* xchiʼuk chotlan.
Stseb Sion ti chukbilote, tituno li skadenail* anukʼe.+
3 Yuʼun xi chal li Jeovae:
«Kʼalal laj avichʼik chonele, muʼyuk buchʼu la stojoxuk+
xchiʼuk kʼalal chavichʼik chaʼmanele, muʼyuk buchʼu ta stojoxuk xtok».+
4 Yuʼun xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale:
«Ta slikebale, li jteklumale yal batel ta Ejipto sventa te xnaki kʼuchaʼal jyanlum;+
vaʼun li Asiriae muʼyuk srasonal laj yilbajin».
5 «Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van skʼan jpas liʼe?», xi li Jeovae.
«Yuʼun li jteklumale ta jech noʼox laj yichʼik ikʼel batel.
Ti buchʼutik tspasik ta mantal li jteklumale xtoyetik xa+
xchiʼuk nopolik noʼox muʼyuk chichʼik ta mukʼ li jbie, skotol kʼakʼal jech tspasik»,+ xi li Jeovae.
6 «Ta skoj taje, chojtikin jbi li jteklumale;+
jech xtok, li vaʼ kʼakʼale, tsnaʼik ti voʼon yakal chikʼopoje.
¡Kʼelavil, voʼon chkal!».
7 Toj kʼupil sba yakan ta ba vitsetik li buchʼu chichʼ talel lekil aʼyejetike,+
ti chalbe skʼoplal jun oʼontonale,+
ti chichʼ talel lekil aʼyej ta sventa kʼusi leke,
ti chalbe skʼoplal kolebale,
ti xi chalbe li Sione: «¡Kʼot xa ta Ajvalil li Adiose!».+
8 ¡Chikintao! Li jkʼel-osiletik ta toyol avuʼune tstoy yechʼomal yeik.
Koʼol ta x-avanik ta muyubajel,
yuʼun chil ta sat stukik ti tstsob sutel Jeova li buchʼutik likemik ta Sione.
9 Slilijemal Jerusalen,+ kuxetuk avoʼontonik, koʼoluk xa-avanik ta muyubajel,
yuʼun laj xa spatbe yoʼonton steklumal li Jeovae;+ laj xa xchaʼman li Jerusalene.+
10 Li Jeovae laj xa yakʼ ta ilel xchʼul kʼob ta sba ta sat skotol li mukʼtik lumetike;+
kʼalal to ta spajeb balumil ta xilik li kʼusitik tspas sventa xkoltavan* li Jdiostike.+
11 ¡Chʼako abaik lokʼel, chʼako abaik lokʼel, lokʼanik talel te,+ mu xapikik li kʼusi toj ibal sbae!+
Lokʼanik xa talel te,+ mu xavikʼubtas abaik,
voʼoxuk ti chavichʼik batel li kʼusitik chtun ta sna Jeovae.+
12 Yuʼun muʼyuk xiʼem xa chabatik
xchiʼuk muʼyuk chajatavik,
yuʼun jaʼ jbabe chbat avuʼunik li Jeovae+
xchiʼuk li Dios yuʼun Israele jaʼ chchabioxuk batel ta apatik.+
13 ¡Kʼelavilik! Oy lek spʼijil kʼusitik tspas li kajtunele.+
Chichʼ toyel muyel ti bu mas toyole,
ta xichʼ akʼbel tsots yabtel xchiʼuk solel chichʼ toybel skʼoplal.+
14 Jech kʼuchaʼal ep buchʼutik chʼayal to yoʼonton la skʼelike,
yuʼun sok ta jyalel li sate, maʼuk xa krixchano yilel
xchiʼuk sok ta jyalel li sbekʼtal ti kʼupil toʼox sbae, jaʼ lek to kom yilel li jun krixchanoe,
15 jaʼ jech ep mukʼtik lumetik chiʼ yuʼun xtok.+
Li ajvaliletike ta smak yeik* ta yeloval,+
yuʼun chilik li kʼusitik muʼyuk toʼox albilik skʼoplale
xchiʼuk tsnopbeik skʼoplal li kʼusi muʼyuk toʼox yaʼiojike.+
53 ¿Buchʼu laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta sventa li kʼusi laj kalkutike?+
Li Jeovae,+ ¿buchʼu yakʼojbe yil li sjuʼele?*+
2 Li jtunele chchʼi muyel kʼuchaʼal skʼelom teʼ+ te ta yeloval,* xkoʼolaj kʼuchaʼal yibel teʼ ta takin balumil.
Mu xvinaj mi likem tal ta yutsʼ yalal ajvalil, mi jutebuk yutsilal;+
jech xtok, kʼalal ta jkʼeltike, muʼyuk kʼupil sba ta kʼelel li sate.*
3 Laj yichʼ pʼajel xchiʼuk muʼyuk laj yichʼ kʼanel yuʼun krixchanoetik,+
jaʼ jun vinik ti laj yaʼibe smelolal* li kʼusitik kʼux-ipe xchiʼuk laj yaʼibe smelolal li chamele.
Xkoʼolaj kʼuchaʼal nakʼal* ta jtojolaltik li sate.*
Laj yichʼ pʼajel xchiʼuk muʼyuk sbalil laj yichʼ ilel.+
4 Ta melel, jaʼ laj yichʼ batel li jchameltike+
xchiʼuk jaʼ la xkuch batel li kʼusitik kʼux chkaʼitike.+
Pe li voʼotike la jnoptik ti akʼbil kastigo* yuʼun Diose, ti majate xchiʼuk ti akʼbat svokole.
6 Xijkoʼolaj kʼuchaʼal chijetik ti xijtal xijbat jkotoltike,+
ta jujuntal jtamoj batel jbe jtuktik,
jaʼ yuʼun li Jeovae laj yakʼbe xkuch li jpaltailtik* jkotoltike.+
Laj yichʼ ikʼel batel kʼuchaʼal jkot chij ti chichʼ milele,+
jech kʼuchaʼal jkot chij ti chʼan xi kʼalal chichʼ lokʼbel stsotsile
xchiʼuk muʼyuk kʼusi laj yal.+
8 Ta skoj ti muʼyuk tukʼ laj yichʼ chapanele, laj yichʼ milel;
jech xtok, ¿buchʼu van tsots skʼoplal chaʼi ti bu likem tale?
Yuʼun laj yichʼ tupʼbel skʼoplal xkuxlejal li ta balumil ti bu oy li kʼusitik kuxajtike;+
9 Akʼo mi muʼyuk kʼusi chopol spasoj*
xchiʼuk mi jaʼuk bu loʼlavan ta skʼopojel,+
jmoj xchʼenal laj yichʼ akʼel xchiʼuk li buchʼutik toj chopolike+
xchiʼuk kʼalal chame, jmoj laj yichʼ mukel xchiʼuk li jkʼuleje.*+
10 Pe jaʼ jech la skʼan yoʼonton Jeova* ti laj yil svokol li yajtunele xchiʼuk laj yakʼ ti x-ipaje.
Dios, ti xavakʼ ta matanal ta skoj mulil li xkuxlejale,+
ta xil snitilulal, ta xnatub li skʼakʼalile+
xchiʼuk jaʼ ta stojolal chkʼot ta pasel li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae.+
11 Ta skoj ti laj yil svokole, jun yoʼonton chkom ti chilbe sbalil li kʼusi la spase.
Ta skoj ti ep kʼusitik echʼ ta xkuxlejal* li buchʼu tukʼe, li kajtunele,+
tskolta ep krixchanoetik sventa tukʼ x-albat skʼoplalik+
12 Jaʼ yuʼun, chkakʼbe sparte jech kʼuchaʼal ep buchʼutik tsta sparteike,
vaʼun li stuk eke chchʼakbe sparteik li buchʼutik tsotsike, jaʼ li kʼusitik tabil tal ta paskʼope,
yuʼun laj yakʼ xkuxlejal+
xchiʼuk jpasmulil albat skʼoplal.+
La xkuchbe batel smul epal krixchanoetik+
xchiʼuk kʼot ta jkʼopojel ta stojolal li jpasmuliletike.+
54 Xi chal li Jeovae: «Ants ti mu xanaʼ xa-alaje,+ ¡avanan ta muyubajel!
Voʼot ti mu bakʼinuk avabinojbe xkʼuxul alajele,+ kuxetuk avoʼonton xchiʼuk avanan ta muyubajel,+
yuʼun mas to ep skerem* li buchʼu iktabile,
2 Mukʼibtaso batel li akarpanae.+
Lichʼanbo batel spokʼal li avaxibalna ti jun yutsile.
Ti bu kʼalal xuʼ avuʼune, xachʼbo batel xchʼojonal li akarpanae
xchiʼuk tsinanbo lek li s-estakaile.+
3 Yuʼun chapuk aba batel ta batsʼikʼob xchiʼuk ta tsʼetkʼob.*
Li anitilulale chuʼunin li mukʼtik lumetike
xchiʼuk tsnaklebinik li jinesbil jteklumetike.+
4 Mu xaxiʼ,+ yuʼun muʼyuk chavichʼ kʼexlaltasel;+
mu chopoluk xavaʼi aba, yuʼun muʼyuk chavichʼ labanel.
Yuʼun chchʼay ta ajol li kʼusi lakʼexav yuʼun ta atsebale
xchiʼuk muʼyuk xa chvul ta ajol li avokol ti cham amalale».
5 «Yuʼun li Mukʼul Jpasvanej avuʼune+ xkoʼolaj kʼuchaʼal amalal,*+
li sbie jaʼ Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike*
xchiʼuk li Buchʼu chʼul yuʼun Israele jaʼ Jchaʼmanvanej avuʼun.+
Chichʼ albel skʼoplal ti jaʼ Dios ta sjunul balumile.+
6 Yuʼun li Jeovae la stakot ta ikʼel kʼuchaʼal jun ajnilal ti iktabil xchiʼuk ti chat yoʼontone,+
kʼuchaʼal jun ajnilal ti ta stsebal malije xchiʼuk ti laj yichʼ pʼajel ta tsʼakale», xi li Dios avuʼune.
7 «Laj kiktaot kʼuk yuni jalil,
pe solel ta xkʼuxul koʼonton chkikʼot tal yan velta.+
8 Ta skapemal jol la jnakʼ* jsat ta atojolal uni jlikel,+
pe ta skoj ti te oy-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal kuʼune, chakʼuxubaj ta koʼonton»,+ xi li Jeova ti jaʼ Jchaʼmanvanej avuʼune.+
9 «Taje xkoʼolaj chkil kʼuchaʼal ta skʼakʼalil Noe.+
Jech kʼuchaʼal laj kakʼ ke ta skʼakʼalil Noe ti muʼyuk xa ta jnojes ta voʼ li balumile,+
jaʼ jech ta xkakʼ ke ti muʼyuk xa chi-ilin ta atojolale xchiʼuk ti muʼyuk xa ta xkutote.+
10 Yuʼun li vitsetike xuʼ xichʼ lokʼesel ta yavil
xchiʼuk li bikʼtal vitsetike xuʼ xichʼ nikesel,
pe li tukʼil kʼanelal kuʼune mu xuʼ xichʼ lokʼesel ta atojolal+
mi jaʼuk xuʼ xichʼ nikesel li jtrato sventa jun oʼontonale»,+ xi li Jeova ti jaʼ li buchʼu chkʼuxubinote.+
11 «Ants ti oy avokole,+ ti jipbilot batel ta tsatsal ikʼaloʼe, ti muʼyuk buchʼu spatbot avoʼontone,+
yakal ta jvaʼan amuroal ta ton xchiʼuk ta lekil meskla
xchiʼuk ta safiro ton ta jpas li anaklebtake.+
12 Ta jpas ta rubi tonetik li sjol muroetik avuʼune,
li ochebaletik avuʼune ta jpas ta tonetik ti stsʼaylajete
xchiʼuk skotol li tsʼaketik avuʼune ta jpas ta lekil tonetik.
14 Jaʼ chkʼot lek ta anakleb li tukʼilale.+
Chichʼ namajesel batel ta atojolal li j-ilbajinvaneje,+
muʼyuk kʼusi chaxiʼo yuʼun jutebuk xchiʼuk chʼabal kʼusi ti chchʼay-o achʼulel ta xiʼel yuʼune,
yuʼun muʼyuk chnopaj tal ta atojolal.+
15 Mi oy buchʼu tal stsakot ta kʼope,
maʼuk ta jmantal.
Buchʼuuk noʼox ti xtal stsakot ta kʼope chlaj ta tsalel».+
16 «¡Kʼelavil! Voʼon la jpas li buchʼu xtojob spasel kʼusitike,
li buchʼu tsjubbe skʼakʼal li akʼale
xchiʼuk ti tspas abtejebale.
Jech xtok, voʼon la jpas li j-akʼvokolil vinik ti chmilvane.+
17 Muʼyuk pasbil mi junuk abtejebal ti xuʼ stsalote+
xchiʼuk jamal chaval ti oy smul li buchʼu tskontrainot ta chapanobbaile.
Taje jaʼ sparte chkʼot li yajtuneltak Jeovae
xchiʼuk li stukʼilalike jaʼ likem tal ta jtojolal», xi li Jeovae.+
55 Akotolik ti takin avoʼontonike,+ ¡laʼik, laʼ uchʼanik voʼ!+
Voʼoxuk ti chʼabal atakʼinike, ¡laʼik, manolajanik xchiʼuk veʼanik!
Jech, laʼik, tsakik batel ta moton li vino xchiʼuk lechee,+ muʼyuk tojbil.+
2 ¿Kʼu yuʼun jech-o chalajes atakʼinik ta sventa li kʼusi maʼuk pane
xchiʼuk kʼu yuʼun chalajes akanalik* ta sventa li kʼusi mu xnoj-o achʼutike?
Tsʼet chikintabeikun, vaʼun jaʼ chalajesik li kʼusi leke+
3 Tsʼetano achikinik xchiʼuk laʼik ta jtojolal.+
Chikintaik, vaʼun chakuxiik
xchiʼuk ta sjunul koʼonton ta jpas jun trato ta sbatel osil xchiʼuk voʼoxuk+
jech kʼuchaʼal laj kakʼbe ta ilel melel tukʼil kʼanelal li Davide.+
4 ¡Kʼelavilik! La jvaʼan ta jun testigo+ ta stojolal li mukʼtik lumetike,
ta jun jnitvanej+ xchiʼuk ta jun komandante+ ta stojolal li mukʼtik lumetike.
5 ¡Kʼelavil! Chatak tal ta ikʼel jun mukʼta lum ti mu xavojtikine
xchiʼuk ta anil chtalik ta atojolal li jnaklejetik ta jun mukʼta lum ti mu xayojtikinote,
ti jech taje, jaʼ ta skoj li Jeova ti jaʼ Adiose,+ li Buchʼu chʼul yuʼun Israele,
yuʼun jaʼ ta smukʼibtas akʼoplal.+
6 Saʼik Jeova yoʼ to xuʼ xichʼ taele.+
Taik ta kʼoponel yoʼ to nopol oye.+
7 Akʼo skomtsan sbe li buchʼu toj chopole+
xchiʼuk akʼo yikta kʼusi tsnop li jpaschoplejale;
akʼo sutuk tal ta stojolal li Jeova ti jaʼ chkʼuxubinate,+
akʼo sutuk tal ta stojolal li Jdiostike, yuʼun muʼyuk spajeb ch-akʼvan ta perton.*+
8 Xi chal li Jeovae: «Yuʼun li kʼusitik ta jnope mu jechuk chanopik li voʼoxuke+
xchiʼuk li abeike mu xkoʼolaj xchiʼuk li jbetake.
9 »Yuʼun jech kʼuchaʼal mas toyol oy li vinajele, ti jaʼ mu sta li balumile,
jaʼ jech mas toyol oy li jbetake, jaʼ mu sta li abeike
xchiʼuk mas toyol oy li kʼusitik ta jnope, jaʼ mu sta li kʼusitik chanopik voʼoxuke.+
10 Yuʼun jech kʼuchaʼal li voʼ xchiʼuk taiv ti chyal tal ta vinajel
ti muʼyuk tsut muyel jaʼ to mi tʼuxij yuʼun li balumile, ti chakʼ vokʼuk xchiʼuk chʼiuk li tsʼiʼleletike,
ti chakʼbe sbekʼ stsʼunob li jtsʼunolajele xchiʼuk ti chakʼbe span li buchʼu chveʼe,
Muʼyuk tsut tal ta jtojolal mi muʼyuk kʼotem ta pasele.+
Chkʼot ta pasel ta melel li kʼusi tskʼan koʼontone+
xchiʼuk persa chkʼot ta pasel skotol li kʼusi chkale.
Li vitsetike xchiʼuk li bikʼtal vitsetike xkuxet tajek yoʼontonik kʼalal mi lakʼotike+
xchiʼuk li teʼetik ta osiltike ta xtʼax skʼobik.+
13 Muʼyuk xa chchʼi chʼixetik, jaʼ xa noʼox enebro teʼ,+
muʼyuk xa chchʼi tal la* ti chakʼ chʼininule, jaʼ xa noʼox mirto teʼ.
Jaʼ chpuk-o batel skʼoplal* Jeova,+
jaʼ jun senyail ti te chkom-o sbatel osile, muʼyuk chlaj-o skʼoplal».
56 Xi chal li Jeovae:
«Pakbeik skʼoplal li tukʼilale+ xchiʼuk pasik li kʼusi tukʼe,
yuʼun poʼot xa xtal li kolebal kuʼune
xchiʼuk chichʼ akʼel ta ilel li tukʼilal kuʼune.+
2 Xmuyubaj noʼox li jun vinik ti jech tspas taje
xchiʼuk li xnichʼon krixchano ti te napʼal-o ta stojolale,
ti ta xchabi li savadoe xchiʼuk ti muʼyuk tsokesbe skʼoplale+
xchiʼuk ti spajtsanoj skʼob ta spasel li kʼusitik chopole.
3 Li jyanlum ti chichʼ ta mukʼ Jeovae+ skʼan mu xiuk xale:
‹Ta melel, ta xchʼakun lokʼel ta steklumal li Jeovae›.
Xchiʼuk skʼan mu xiuk xal li kapon vinike:* ‹Jaʼun takin teʼ›».
4 Li Jeovae xi chalbe li kapon viniketik ti chchabiik li savado yuʼune,* ti jaʼ tstʼujik spasel li kʼusi tskʼupin yoʼontone xchiʼuk ti jaʼ stsakojik lek li stratoe:
5 «Chkakʼboxuk jun avavilik li ta jnae xchiʼuk ta jvules-o ta jol li abiik
ti jaʼ x-echʼ to slekil kʼuchaʼal ti x-ayan akerem atsebike.
Ta xkakʼboxuk jun abiik ti chjalij ta sbatel osile,
jun biil ti muʼyuk chlaj-o skʼoplale.
6 Li jyanlumetik ti chtalik ta stojolal Jeova sventa chichʼik ta mukʼe,
sventa tskʼanbeik li sbi Jeovae+
xchiʼuk sventa chkʼotik ta yajtuneltake,
skotol li buchʼutik chchabiik li savadoe, ti muʼyuk tsokesbeik skʼoplale
xchiʼuk ti jaʼ stsakojik lek li jtratoe,
7 ta xkikʼik tal ek li ta chʼul vits kuʼune+
xchiʼuk chkakʼ ti xkuxetuk yoʼontonik te ta yut jna sventa spasobil orasione.
Li skotlej matanal chakʼike xchiʼuk li chikʼbil matanal chakʼike te chichʼ chʼamel li ta skajleb jmotone.
Yuʼun li jnae spasobil orasion sventa skotol jteklumetik chichʼ albel skʼoplal».+
8 Xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale, ti yakal tstsob li buchʼutik tanpuk batemik yuʼun Israele:+
«Ta jtsob to talel yantik ta stojolalik, maʼuk noʼox li buchʼutik yichʼojik xa tsobele».+
9 Akotolik teʼtikal chonbolometik ti oyoxuk ta osiltike, laʼ veʼanik,
akotolik chonbolometik ta teʼtikaltik.+
10 Li jkʼel-osiletik ta toyole jaʼik maʼsatetik,+ muʼyuk chakʼik venta ti oy kʼusi xuʼ xkʼot ta pasele.+
Jaʼik umaʼ tsʼiʼetik, mu snaʼ xtiʼvanik.*+
Te noʼox lukulik* xchiʼuk xlejlajetik,* jun yutsil chaʼiik li vayele.
11 Xkoʼolajik kʼuchaʼal tsʼiʼetik ti chchamik xa ta viʼnale;
solel mu xnoj xchʼutik.
Jaʼik jkʼelchijetik ti muʼyuk kʼusi xaʼibeik smelolale.+
Ta jujuntal stamoj batel sbeik skotolik;
batsʼi skotolik chloʼlavanik sventa spasik kanal takʼin xchiʼuk xi chalike:
12 «Laʼik, laʼ kuchʼtik vino;
kuchʼtik jaʼ to ti kʼuxi xijyakube.+
¡Li okʼome mas to lek kʼuchaʼal li avie, jech, mas to lek tajek!».
57 Laj xa skʼoplal li buchʼu tukʼe,
pe muʼyuk buchʼu laj yakʼ ta yoʼonton.
Laj yichʼik ikʼel batel* li viniketik ti tukʼ yakʼoj sbaike,+
pe muʼyuk buchʼu laj yakʼ venta
ti cham ta skoj vokolil* li buchʼu tukʼe.
2 Chbat xkux yoʼonton.
Te chkux ta sba stemik* skotol li buchʼutik jaʼ stamojik batel sbelel li kʼusi tukʼe.
3 «Pe li voʼoxuke, nopajanik tal,
voʼoxuk ti yalaboxuk meʼ j-akʼchamele,
ti skeremoxuk li buchʼu tsloʼla snup xchiʼile xchiʼuk li jchonbail antse:
4 ¿buchʼu van ti chalabanike?
¿Buchʼu ti chajachʼbe aveike xchiʼuk ti chalokʼesbe avokʼike?
¿Mi mu jaʼuk xnichʼnaboxuk li mulile
xchiʼuk li loʼlavaneje,+
5 ti oy tajek ta avoʼontonik chiʼinejbail ta vayel ta yolon mukʼtikil teʼetike,+
ta yolon skotol teʼetik ti lek pim yanale,+
ti chamil avalab anichʼnabik ta stenlejaltike,*+
li ta yolon sjavbenal tayal tonetike?
6 Jaʼ aparte li chʼulul tonetik ta stenlejaltike.*
Yuʼun la amalbe matanal vino xchiʼuk laj avakʼbe matanaletik.+
¿Mi yuʼun jun koʼonton yuʼun* li kʼusitik taje?
8 Ta spat li tiʼ na xchiʼuk li smarkoal ta xokontake la ajokʼanbe senyail sventa svulesobil ta ajol.
Laj aviktaun xchiʼuk la atʼanan aba;
lamuy xchiʼuk la axokobtas atem* sventa xatikʼ yan.
La apas jun trato xchiʼukik.
9 Layal batel xchiʼuk a-aseite ta stojolal Melek*
xchiʼuk laj avichʼ batel epal perfume.
Nom la atak batel li j-ichʼ-aʼyejetik avuʼune,
jaʼ yuʼun layal batel ta Mukinal.*
10 Avakʼoj persa stamel li epal beetik avuʼune,
pe mu xiuk laj avale: ‹¡Chʼabal xa spatobil koʼonton!›.
La ata yan velta avipal.
Jaʼ yuʼun, muʼyuk xalubtsaj.*
Muʼyuk la avulesun ta ajol.+
Muʼyuk kʼusi laj avakʼ ta avoʼonton.+
Ta skoj ti tsʼijilun noʼox xchiʼuk ti la jmuk li kʼusitik apasoje,+
12 Chkakʼ ta ojtikinel li atukʼilal ta alele+ xchiʼuk li kʼusitik chapase,+
pe muʼyuk chatabe sbalil.+
13 Kʼalal xa-avet chakʼan koltaele,
muʼyuk chtal skoltaot li epal santoetik avuʼune.+
Ta xichʼik kuchel batel skotolik ta ikʼ,
ta yikʼal noʼox sniʼ jun krixchano ta xkuchatik batel,
pe jaʼuk li buchʼu tsaʼ snakʼobbail ta jtojolale jaʼ ta xuʼunin li balumile
xchiʼuk chkʼot ta sparte li chʼul vits kuʼune.+
14 Xi chichʼ alele: ‹¡Meltsanik, meltsanik batel jun be! ¡Chapanik li bee!+
Lokʼesik skotol li kʼusi chmakvan li ta sbe jteklumale›».
15 Yuʼun xi chal li Buchʼu toyol oye xchiʼuk li Buchʼu mas toyol oye,
«Tey nakalun ti bu mas toyole xchiʼuk ti chʼule,+
pe te jchiʼuk xtok li buchʼutik oy svokolike* xchiʼuk li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike,
sventa xichʼik akʼbel yan velta yipik li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike
xchiʼuk sventa xichʼik tsatsubtasbel yoʼontonik yan velta li buchʼutik oy svokolike.*+
16 Yuʼun muʼyuk ta jkontrainik-o sbatel osil
mi jaʼuk ilinemun-o ta stojolalik;+
yuʼun li yip xkuxlejal* jun vinike ta xkʼunib ta jkoj,+
ta xkʼunibik ek li kʼusitik chichʼik ikʼ ti voʼon jpasoje.
17 Li-ilin ta skoj li smule, ti yakʼoj persa chloʼlavan sventa spas kanal takʼine,+
jaʼ yuʼun la jmaj, la jnakʼ* li jsate xchiʼuk li-ilin.
Pe jech-o la stoy sba,+ jaʼ la stam-o batel li kʼusi tskʼan yoʼontone.
18 Kiloj li kʼusitik tspase,*
akʼo mi jech, ta jpoxta+ xchiʼuk ta jbeiltas,+
jech xtok, ta jpatbe yoʼonton yan velta+ xchiʼuk ta jpatbe yoʼontonik li buchʼutik te xchiʼuk ti chat yoʼontonike».+
19 Xi chal li Jeovae: «Voʼon chkakʼ ti akʼo skʼupil kʼoptaikune.
Chkakʼbe ti junuk-o yoʼonton li buchʼu nom oye xchiʼuk li buchʼu nopol oye+
xchiʼuk ta jpoxta.
20 Pe li buchʼutik toj chopolike xkoʼolajik kʼuchaʼal nab ti mu xpaj ta yukʼlajetele
xchiʼuk ti naka achʼel ta sjip lokʼel talele xchiʼuk li tsʼiʼleletik ti chchʼi ta yute».
21 Xi chal li Dios kuʼune: «Muʼyuk jun yoʼonton li buchʼutik toj chopolike».+
58 «¡Ta skotol avip xa-avan; mu xapajes aba!
Toyo yechʼomal ave jech kʼuchaʼal jun kachu.
Albo stoyobbailik li jteklumale,+
albo smulik li snitilulal Jakobe.
2 Tsaʼikun jujun kʼakʼal
xchiʼuk chalik ti kʼupil chaʼiik tajek ta yojtikinel li jbetake,
xkoʼolajik yilel kʼuchaʼal jun jteklum ti tspasik onoʼox li kʼusi tukʼe
xchiʼuk ti muʼyuk onoʼox yiktaojik komel li smantaltak Sdiosike.+
Tskʼupinik ti chnopajik ta stojolal Diose,+
tskʼanbeikun lekil chapanel,
3 xi chalike: ‹¿Kʼu yuʼun mu xavakʼ venta kʼalal ta jpaskutik ayunoe?*+
Xchiʼuk ¿kʼu yuʼun mu xavakʼ venta kʼalal ta jbikʼtajes jbakutike?›.+
Xi la jtakʼbeike: ‹Yuʼun kʼalal chapasik ayunoe, jaʼ noʼox chasaʼik li kʼusi tskʼan avoʼonton* atukike
xchiʼuk chavilbajin avaj-abtelik›.+
4 Kʼalal chapasik ayunoe, ta paskʼop xchiʼuk ta majbail tstsuts avuʼunik
xchiʼuk amichʼoj akʼobik chamajvanik, muʼyuk xkʼuxul avoʼontonik.
Ti kʼu yelan chapasik ayuno avie jaʼ chmakvan sventa mu xkʼot ta vinajel li yechʼomal aveike.
5 ¿Mi yuʼun jech lek chkil li ayuno kʼuchaʼal chapase,
ti kʼotem ta skʼakʼalil chabikʼtajes abae,
ti chanijan ajol kʼuchaʼal li tayal jobele,
ti jaʼ te chavay ta sba li chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk li ta tane?
¿Mi yuʼun jaʼ ayuno avaloj taje xchiʼuk mi yuʼun lek chil avaloj li Jeovae?
6 Moʼoj, li ayuno ti lek chkile jaʼ liʼe:
sventa xichʼ lokʼesel li skadenail ilbajinele,
sventa xichʼ titunel xchʼojonal li teʼ ti chtun ta kʼatlom teʼe,+
sventa kolemuk xkom li buchʼutik ilbajinbilike+
xchiʼuk sventa xichʼ kʼasel ta oʼlol skotol li teʼ ti chtun ta kʼatlom teʼe;
7 jaʼ sventa xavakʼbe apan li buchʼutik chviʼnaje,+
sventa xavikʼ tal ta ana li povreetike xchiʼuk li buchʼutik chʼabal snaike,
sventa xavakʼbe skʼuʼ spokʼ mi oy buchʼu tʼanal laj avile,+
maʼuk sventa xavalopatin komel li avutsʼ avalale.
8 Vaʼun, li sakil osil avuʼune ta xojobinaj kʼuchaʼal kʼakʼal kʼalal jaʼ to chlokʼ tale+
xchiʼuk chapoxtaj noʼox ta anil.
Jaʼ jbabe chbat avuʼun li tukʼilale
xchiʼuk jaʼ chchabiot batel ta apat li smukʼulal Jeovae.+
9 Laj une, chakʼan vokol, vaʼun ta stakʼbot li Jeovae;
xavokolet chlik akʼan koltael, vaʼun xi chale: ‹¡Liʼ oyune!›.
Mi chalokʼes batel ta atojolal li teʼ ti chtun ta kʼatlom teʼe
xchiʼuk mi chavikta ti chabechkʼobtavane* xchiʼuk mi chavikta yalel li kʼusitik toj chopolike,+
10 mi chavakʼbe kʼusi chakʼupin li buchʼu chviʼnaje+
xchiʼuk mi chavakʼbe kʼusi chtun yuʼun li buchʼutik oy svokolike,
vaʼun bi, ta xojobinaj li sakil osil avuʼune akʼo mi ikʼ osil
xchiʼuk ta xkoʼolaj kʼuchaʼal oʼlol kʼakʼal li ikʼmutsʼan* osil avuʼune.+
11 Ta sbeiltasot-o batel li Jeovae
xchiʼuk chakʼbot kʼusi chtun avuʼun akʼo mi ta takin balumil oyot;+
ta stsatsubtas li abakiltake
xchiʼuk jaʼ jech chakʼot kʼuchaʼal jun nichimaltik ti lek atʼesbile,*+
jech kʼuchaʼal jun nioʼ ti mu xlaj yaʼlele.
12 Ta xichʼ chaʼvaʼanel ta akoj li kʼusitik voʼne jinemike+
xchiʼuk voʼot chavaʼanbe li snaklebtak ti jinemik ta sjaykʼolal xa kuxlejale.+
Chavichʼ ojtikinel ti voʼot chameltsan li muroetik ti jinemike,+
ti voʼot chameltsan li be ti bu oy naetike.
13 Mi ta skoj savado chapajtsan aba ta saʼel li kʼusi chakʼan atuk kʼalal jaʼo yorail li chʼul kʼakʼal kuʼune+
xchiʼuk ti chaval ti kʼupil tajek chavaʼi li savadoe, li chʼul kʼakʼal yuʼun Jeovae, jun kʼakʼal ti tsots skʼoplal chavaʼie,+
xchiʼuk ti jaʼ chatoybe skʼoplale, ti maʼuk li kʼusi chakʼan atuke xchiʼuk li kʼusitik jecheʼik chlokʼ ta avee,
14 mi jech chapase, te chata ta stojolal Jeova li kʼusi chakʼupin tajeke
xchiʼuk chkakʼ apas ta mantal ti butik toyol oy ta balumile.+
59 ¡Kʼelavilik! Li skʼob Jeovae mu toj komkomuk sventa mu xkoltavan+
mi jaʼuk makal xchikin ti mu xa xaʼie.+
2 Mu jechuk, yuʼun jaʼ snamajesojoxuk ta stojolal Adiosik li apaltailike.*+
Naka jutbil kʼop* li kʼusi chlokʼ ta aveike+ xchiʼuk atiʼoj xa stanal aveik chavalik li kʼusi muʼyuk tukʼe.
4 Muʼyuk buchʼu oy ta yoʼonton li tukʼilale+
xchiʼuk muʼyuk buchʼu chbat ta snail chapanobbail ti tukʼ xa kʼusi chale.
Jaʼ spatoj-o yoʼontonik li kʼusi mu meleluke*+ xchiʼuk chalik li kʼusi muʼyuk stue.
Chchiʼinik kʼuchaʼal jun olol li choplejale, vaʼun jaʼ chvokʼ yuʼunik li kʼusi chakʼ vokolile.+
5 Li kʼusi chvokʼ yuʼunike jaʼ li ston kiletel chon ti oy svenenoale
xchiʼuk tsjalik sna om sventa tspasik-o ta pokʼ.+
Buchʼuuk noʼox ti tslobe li ston kiletel chone ta xcham
xchiʼuk li ston chon ti chichʼ vochʼele* te ta xlokʼ tal jkot kiletel chon.
6 Li sna om ti la sjalike mu xtun ta kʼuʼil pokʼil
mi jaʼuk xuʼ xpix-o sbaik li kʼusi tspasike.+
Jaʼ noʼox chakʼ vokolil li yabtelike
xchiʼuk chopolik tajek kʼusitik tspasik xchiʼuk li skʼobike.+
7 Xpʼitetik batel ta anil ta spasel li kʼusi chopole
xchiʼuk sujom chbat smalbeik xchʼichʼel li buchʼu muʼyuk smule.+
Chopol li kʼusitik tsnopike;
naka lajelal xchiʼuk vokolil oy li ta sbeike.+
8 Mu xojtikinbeik sbelel li jun oʼontonale
xchiʼuk muʼyuk tukʼilal ti butik echʼemike.+
Ta xotpʼin li sbeike;
li buchʼu te chanav batele muʼyuk ta xojtikin li jun oʼontonale.+
9 Jaʼ yuʼun, nom oy ta jtojolalkutik li tukʼilale
xchiʼuk muʼyuk chvul ta jtojolalkutik li kʼusi tukʼe.
Jech-o ta jmalakutik ti oyuk sakil osile, pe jaʼ noʼox oy ikʼal osil;
jech-o ta jmalakutik ti xojobajuk li sakil osile, pe solel ikʼmutsʼan-o* ti bu yakal chixanavkutike.+
10 Ta jchavchav pikutik* li muro kʼalal chixanavkutike, xikoʼolajkutik kʼuchaʼal maʼsatetik;+
xikoʼolajkutik xchiʼuk li buchʼutik chʼabal sbekʼ satike, jech-o chavchav pikbil chixanavkutik.
Ta jmak* kakankutik ta oʼlol kʼakʼal, xkoʼolaj kʼuchaʼal ch-ikʼub xa osil ta mal kʼakʼal;
kʼalal te oyunkutik xchiʼuk li buchʼutik tsotsike, xikoʼolajkutik kʼuchaʼal anima.
11 Jkotolkutik jech-o xi-avetkutik kʼuchaʼal oso
xchiʼuk xivuʼetkutik* ta okʼel ta at-oʼonton kʼuchaʼal paloma.
Jmalaojkutik ti oyuk tukʼilale, pe jecheʼ noʼox;
jmalaojkutik ti oyuk kolebale, pe solel nom oy ta jtojolalkutik.
12 Yuʼun ep tajek la jtoy jbakutik ta yeloval asat;+
ta jujutos li jpaltailkutike* jaʼ chakʼ ta ilel ti oy jmulkutike.+
Yuʼun jnaʼojkutik ti la jtoy jbakutike;
xkojtikinkutik lek li jpaltailkutike.+
13 Jpasoj jmulkutik xchiʼuk jmukoj ta koʼontonkutik li Jeovae;
laj xa kiktakutik li Jdioskutike.
Kalojbekutik skʼoplal li ilbajinvaneje xchiʼuk li toybaile;+
la jnop ta koʼontonkutik li jutbil kʼope* xchiʼuk jkʼuxoj xa stanal kekutik laj kalkutik batel.+
14 Chichʼ nutsel sutel li tukʼilale+
xchiʼuk nom vaʼal chkom li kʼusi tukʼe;+
yuʼun li kʼusi melele laj xa smak* yakan ti bu oy ep krixchanoetike*
xchiʼuk li kʼusi tukʼe mu xa x-och batel te.
15 Chʼay xa batel skʼoplal li kʼusi melele+
xchiʼuk buchʼuuk noʼox ti chikta spasel li kʼusi chopole chichʼ pojbel li kʼusitik yuʼune.
16 Laj yil ti chʼabal junuk vinik ti chkoltavane
xchiʼuk labal sba laj yil ti muʼyuk buchʼu bat spak kʼope,
jaʼ yuʼun jaʼ pojvan* li skʼobe
xchiʼuk jaʼ koltaat yuʼun li stukʼilale.
17 Vaʼun, la slap kʼuchaʼal smak sbekʼtal* li tukʼilale
La slap li kʼuʼil pokʼil sventa pakob kʼope+
xchiʼuk ti oy tajek ta yoʼonton chtukʼibtasvane la slap kʼuchaʼal natil kʼuʼil ti chʼabal skʼobe.
18 Ta jujuntal ta xakʼbe stojol ta skoj li kʼusi spasojike:+
li buchʼutik chopol ch-ilate chakʼbe ta ilel skapemal sjol, li yajkontratake tspakbe sutel.+
Li lumetik ti joyolik ta nabe jaʼ chakʼbe li kʼusitik staik-oe.
19 Te to ta smaleb kʼakʼal ta xiʼtabeik* li sbi Jeovae
xchiʼuk te to ta slokʼeb kʼakʼal ta xiʼtabeik li smukʼulale,
yuʼun jech chtal kʼuchaʼal yok ukʼum ti tsots tajeke,
ti kuchbil chtal ta yip Jeovae.
20 Xi chal li Jeovae: «Te chkʼot+ ta Sion li Jchaʼmanvaneje,+
te chkʼot ta stojolal li snitilulal Jakob ti chiktaik spasel li kʼusitik chopole».+
21 «Li voʼone xi yelan li jtrato xchiʼukike»,+ xi li Jeovae. «Li kip ti te oy ta atojolale xchiʼuk li kʼusitik kaloj ti kakʼoj ta avee muʼyuk chichʼ lokʼesel li ta avee, li ta ye anichʼnabe mi jaʼuk li ta ye amamobtake, jech-o avi xchiʼuk kʼalal to ta sbatel osil», xi li Jeovae.
60 «Ants, likan xa,+ xojobajan, yuʼun vul xa li sakil osil avuʼune.
Xojobaj xa ta atojolal li yutsilal Jeovae.+
2 Yuʼun li ikʼal osile chpix li balumile
xchiʼuk li pimil ikʼal* osile ta xpix li mukʼtik lumetike;
yan li voʼote te chojobinaj ta atojolal li Jeovae
xchiʼuk te chvinaj ta atojolal li yutsilale.
3 Li mukʼtik lumetike ta xnopajik batel li ta sakil osil avuʼune+
xchiʼuk li ajvaliletike+ ta xnopajik batel li ta sakil osil avuʼun ti xojobaje.*+
4 ¡Toyo li asate xchiʼuk kʼelo ta jujujot li apat axokone!
Skotolik laj xa yichʼik tsobel; yakal xa chtalik ta atojolal.
5 Li vaʼ kʼakʼale, chavil xchiʼuk ta xojobaj asat ta muyubajel,+
xpʼitpʼun xa li avoʼontone xchiʼuk chmuyubaj tajek,
yuʼun chichʼ takel tal ta atojolal li skʼulejal nabe;
chtal ta atojolal li kʼusitik oy yuʼun mukʼtik lumetike.+
Ta xtal skotolik li buchʼutik te ta Sabae;
ta xichʼik tal oro xchiʼuk sakil pom.*
Ta skʼupil kʼoptaik Jeova ta yeloval krixchanoetik.+
7 Ta xavichʼ tsobbel tal skotol li chijetik ta Kedare.+
Li tot chijetik ta Nebayote+ ta xtun avuʼun.
Chtalik li ta skajleb jmotone xchiʼuk lek chichʼik chʼamel+
8 ¿Buchʼutik ti leʼ xviletik tal kʼuchaʼal toketike,
ti xkoʼolajik kʼuchaʼal paloma ti chbat ta snaike?*
9 Tspat yoʼontonik ta jtojolal li lumetik ti joyol ta nabe;+
li varkoetik ta Tarsise jbabe xtalik,
sventa xikʼ tal ta nom li avalabe,+
yichʼoj tal splataik xchiʼuk s-oroik
sventa skʼupil kʼoptabeik li sbi Jeova ti jaʼ Adiose xchiʼuk li Buchʼu chʼul yuʼun Israele,
10 Jyanlumetik ta svaʼanik li amuroale
xchiʼuk li ajvaliletik yuʼunike ta xtunik ta atojolal,+
yuʼun ta skapemal jol la jmajot,
pe ta skoj li slekil koʼontone, ta jkʼuxubinot.+
11 Li ochebaletik avuʼune jamal-o skotol ora;+
mi jaʼuk ta xichʼ bajel ta kʼakʼal akʼobal
sventa xichʼbot tal kʼusitik oy yuʼun li mukʼtik lumetike
xchiʼuk jaʼ jbabe chtalik li ajvaliletik yuʼunike.+
12 Yuʼun chlaj skʼoplal skotol li mukʼtik lumetik xchiʼuk skotol li ajvalilaletik* ti muʼyuk chtunik ta atojolale
xchiʼuk ta xichʼik ulesel ta j-echʼel li mukʼtik lumetike.+
13 Chvul ta atojolal li yutsilal Libanoe:+
li enebro teʼe, li fresno teʼe xchiʼuk li nukulpate,*+
sventa kʼupiluk sba yuʼun li yavil jtemploe;
voʼon ta jtoybe skʼoplal li yavil kakane.+
14 Li xnichʼnab buchʼutik laj yakʼ avokole chtalik ta atojolal xchiʼuk tskejan sbaik ta atojolal;
skotol li buchʼutik muʼyuk laj yichʼikot ta mukʼe tskejan sbaik ta avakan
xchiʼuk steklumal Jeova chalik akʼoplal,
li Sion ti jaʼ yuʼun li Buchʼu chʼul yuʼun Israele.+
15 Akʼo mi laj kiktaot, akʼo mi la spʼajot li krixchanoetike xchiʼuk akʼo mi muʼyuk buchʼu te x-echʼ,+
ta xkakʼ ti toybiluk akʼoplal ta sbatel osile,
ti voʼotuk ta akoj ti xkuxet yoʼontonik skotol li jaykʼol kuxlejal ta x-echʼe.+
16 Ta melel, li mukʼtik lumetik xchiʼuk ajvaliletike ta xakʼbeikot skotol li kʼusi chtun avuʼune,+
jech kʼuchaʼal jun ants ti chakʼbe xchuʼ li yole;*+
vaʼun te chavakʼ venta ta melel ti voʼon Jkoltavanejun avuʼune, ti voʼon li Jeovaune
xchiʼuk ti jaʼ Jchaʼmanvanej avuʼun+ li Buchʼu oy sjuʼel yuʼun Jakobe.
17 Oro chkakʼbot ta xkʼexol li kovree,
plata chkakʼbot ta xkʼexol li tsatsal takʼine,
kovre chkakʼbot ta xkʼexol li teʼe
xchiʼuk tsatsal takʼin chkakʼbot ta xkʼexol li tonetike;
jech xtok, li jun oʼontonale ta jvaʼan kʼuchaʼal jkʼelvanej avuʼun
xchiʼuk li tukʼilale ta jvaʼan kʼuchaʼal jpuk-abtel avuʼun.+
18 Muʼyuk xa chichʼ aʼiel saʼkʼop li ta alumale
mi jaʼuk chichʼ aʼibel skʼoplal lajesel xchiʼuk ti oy kʼusi chichʼ jinesel ti bu kʼalal atsʼakiltake.+
Li amuroaltake Kolebal chavakʼbe sbi+ xchiʼuk li ochebaletik avuʼune Kʼupil kʼoptael chavakʼbe sbi.
19 Li kʼakʼale muʼyuk xa chojobaj ta atojolal li ta kʼakʼaltike
xchiʼuk li lunae* muʼyuk xa chojobaj ta atojolal ta akʼobaltik,
yuʼun jaʼ xa chkʼot ta sakil osil avuʼun ta sbatel osil li Jeovae;+
xchiʼuk jaʼ chkʼot ta avutsilal li Adiose.+
20 Li kʼakʼal avuʼune muʼyuk xa chchʼay batel
xchiʼuk muʼyuk xa chkʼunib batel xojobal li luna* avuʼune,
yuʼun jaʼ xa chkʼot ta sakil osil avuʼun ta sbatel osil li Jeovae+
xchiʼuk chlaj skʼoplal li yorail at-oʼonton avuʼune.+
21 Jech xtok, chtukʼib skotol li ateklumale;
jaʼ chuʼuninik ta sbatel osil li balumile.
22 Ti bu uni jutebe ta xkʼotik ta jmil
xchiʼuk ti bu uni bikʼite ta xkʼot ta mukʼta tsatsal lum.
Voʼon Jeovaun, voʼon chkakʼ ti jechuk xkʼot ta pasel ta anil mi la sta yoraile».
61 Liʼ oy ta jtojolal xchʼul espiritu li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale,+
yuʼun li Jeovae la stʼujun sventa xkalbe lekil aʼyejetik li manxoetike.+
La stakun tal sventa jpixbe syayijemal li buchʼutik vochʼem* yoʼontonike,
sventa xkalbe skʼoplal kolebal li buchʼutik chukbilik batele
xchiʼuk sventa xkalbe skʼoplal ti chjam lek satik li jchukeletike,+
2 sventa xkalbe skʼoplal li sjabilal ti chakʼ ta ilel slekil yoʼonton Jeovae
xchiʼuk li skʼakʼalil ti tspak sutel li Jdiostike,+
sventa ta jpatbe yoʼontonik skotol li buchʼutik chat yoʼontonike,+
3 sventa xkakʼbe kʼusi chtun yuʼunik li buchʼutik chat yoʼontonik ta stojolal Sione,
sventa xkakʼbe sdiademaik yoʼ maʼukuk xa tan oy ta sjolike,
sventa xkakʼbe aseite sventa kuxetel oʼontonal yoʼ mu xa xat yoʼontonike
xchiʼuk sventa xkakʼbe kʼuʼil pokʼil sventa kʼupil kʼoptael yoʼ mu xa svul yoʼontonike.
Mukʼta teʼetik sventa tukʼilal chichʼ albel skʼoplalik,
jaʼ li kʼusitik stsʼunoj Jeova sventa xichʼ toybel-o skʼoplale.*+
4 Ta xchaʼvaʼanik li kʼusitik jinem ta voʼnee;
ta smeltsanik ti butik xokol komem ta voʼnee+
xchiʼuk ta xchaʼmeltsanik li jteklumetik ti jinemike,+
ti butik jecheʼ xokol komem ta jaylajunkʼol kuxlejale.+
5 «Ta xtalik li yan krixchanoetike xchiʼuk chchabiik li achijike,
li jyanlumetike+ jaʼ ta xabtelan li avosilike xchiʼuk ti bu atsʼunoj a-uvaike.+
6 Li voʼoxuke ta xavichʼik albel ti paleoxuk yuʼun Jeovae;+
chalboxuk ti jaʼoxuk yajtunel li Jdiostike.
Voʼoxuk chalajesbeik li kʼusitik oy yuʼunik li mukʼtik lumetike+
xchiʼuk xkuxet avoʼontonik yuʼun li skʼulejalike.*
7 Ta xkʼexol li kʼexlal laj avaʼiike chib to velta chavichʼ aparteik,
ta xkʼexol li labanele ch-avanik ta muyubajel ta skoj li sparte tstaike.
Ta melel, chib to velta chichʼ sparteik li ta yosilalike.+
Tstaik muyubajel ta sbatel osil.+
Tukʼ koʼonton, jaʼ yuʼun chkakʼbe stojolik
xchiʼuk ta jpas jun trato xchiʼukik ta sbatel osil.+
9 Li snitilulalike ta xichʼik ojtikinel ta stojolal li mukʼtik lumetike+
xchiʼuk li xnichʼnabtakike ta xichʼik ojtikinel ta stojolal li jteklumetike.
Skotol li buchʼutik ta x-ilatike
ta snaʼik ti jaʼik li nitilulal ti akʼbilik bendision yuʼun li Jeovae».+
10 Ta ximuyubaj tajek ta stojolal Jeova.
Solel xkuxet tajek koʼonton ta stojolal li Jdiose.+
Yuʼun la slapbun li kʼuʼil pokʼil sventa kolebale;+
la xpixun ta natil kʼuʼil* sventa tukʼilal,
xikoʼolaj kʼuchaʼal jun jnupunel kerem ti yakʼoj stsʼotobil sjol kʼuchaʼal jun palee,+
xikoʼolaj kʼuchaʼal jun jnupunel tseb ti lek smeltsanoj sba ta kʼusitik alakʼik sbae.
11 Yuʼun jech kʼuchaʼal li balumil ti oy kʼusi ch-ayan talel yuʼune
xchiʼuk jech kʼuchaʼal li nichimaltik ti chakʼ chʼiuk li kʼusitik te chichʼ tsʼunele,
jaʼ jech tspas li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale,
chakʼ ayanuk tukʼilal+ xchiʼuk kʼupil kʼoptael+ ta yeloval skotol li mukʼtik lumetike.
62 Ta skoj li Sione, muʼyuk tsʼijil chikom+
xchiʼuk ta skoj li Jerusalene, mu teuk noʼox jmeyoj jkʼob chikom
jaʼ to mi laj kakʼ xojobajuk kʼuchaʼal sakil osil li tukʼilal yuʼune+
xchiʼuk jaʼ to mi tsan skʼakʼal kʼuchaʼal toj li kolebal yuʼune.+
Achʼ biil xa chavichʼ albel,+
ti jaʼ jech chlokʼ ta ye stuk li Jeovae.
3 Chakʼot ta jun kʼupil sba korona ta skʼob li Jeovae
xchiʼuk chakʼot ta jlik stsʼotobil jolil sventa ajvalilal ta xpachʼomal skʼob li Adiose.
4 Muʼyuk xa chavichʼ albel akʼoplal ti komtsanbil antsote+
xchiʼuk li avosilale muʼyuk xa chichʼ albel skʼoplal ti xokol komeme.+
Yuʼun xi chavichʼ albel akʼoplale: ‹Jaʼ Skʼupil Koʼonton›,+
li avosilale xi chichʼ albel skʼoplale: ‹Malijem xa›.
Yuʼun ta xkʼupij yoʼonton ta atojolal li Jeovae
xchiʼuk li avosilale chichʼ albel skʼoplal ti malijem xae.
5 Yuʼun jech kʼuchaʼal jun kerem ti chikʼ jun tojol tsebe,
jaʼ jech chanupun xchiʼuk li avalabtak eke.
Jech kʼuchaʼal xkuxet yoʼonton ta stojolal jun tseb li kereme,
jaʼ jech ta xmuyubaj ta atojolal li Adiose.+
6 Jerusalen, jvaʼanoj jkʼel-osiletik ta toyol li ta sba amuroale.
Skotol ora, sjunul kʼakʼal xchiʼuk sjunul akʼobal muʼyuk tsʼijil ta xkomik.
Voʼoxuk ti chavalbeik skʼoplal li Jeovae,
mu me xakuxik,
7 mu me xavikta abaik ta skʼoponel jaʼ to mi la snakan lek li Jerusalene,
jech, jaʼ to mi laj yichʼ kʼupil kʼoptael li ta balumile».+
8 Li Jeovae xi jamal laj yakʼ ye kʼalal la stoy li sbatsʼikʼobe, li skʼob ti lek tsotse:
«Muʼyuk xa chkakʼbe slajes avajkontratak li sat atsʼunobe
xchiʼuk muʼyuk ta xuchʼik jyanlumetik li achʼ vino avuʼun ti tsots la-abtej sventa la atae.+
9 Yuʼun li buchʼutik ta stsobik li sat tsʼunobile jaʼ ta slajesik xchiʼuk tskʼupil kʼoptaik li Jeovae;
li buchʼutik tstsobik li uvae jaʼ ta xuchʼik vino li ta chʼul amakʼetik* kuʼune».+
10 Jelavanik, jelavanik li ta ochebaletike.
Chʼubabeik sbe li jteklume.+
Meltsanik, meltsanik li bee.
Chʼubabeik lokʼel li stanaltake.+
Vaʼanik junuk senyail* ta sventa li jteklumetike.+
11 Li Jeovae xi yaloj batel kʼalal to ta spajeb balumile:
«Xi xavalbeik li stseb Sione:
‹¡Kʼelavil! Chtal xa li akolebale.+
¡Kʼelavil! Te yichʼoj li matanal chakʼe
xchiʼuk te oy ta yeloval li tojolil ta xakʼe›».+
12 Chichʼ albel skʼoplalik ti jaʼ li chʼul jteklume, li buchʼutik chaʼmanbilik yuʼun Jeovae,+
li voʼote xi chavichʼ albel akʼoplale: «Li Jteklum ti Sabile, jun Jteklum ti Muʼyuk Yichʼoj Iktaele».+
63 ¿Buchʼu ti leʼ chlik tal ta Edome,+
ti stsʼayayet skoloral* skʼuʼ spokʼ te chlik tal ta Bosrae,+
ti toj kʼupil sba li skʼuʼ spokʼe,
ti chakʼ ta ilel ti mu albajuk sjuʼel kʼalal chchan yakane?
«Voʼon, voʼon ti tukʼ chikʼopoje,
ti tsots lek juʼel sventa xikoltavane».
2 ¿Kʼu yuʼun tsoj li akʼuʼ apokʼe
xchiʼuk kʼu yuʼun xkoʼolaj akʼuʼ apokʼ xchiʼuk li buchʼu tspitsʼ uva ta yavile?+
3 «Jtuk la jpechʼ ta tekʼel li yavil vinoe,
muʼyuk buchʼu te la xchiʼinun.
Jech-o la jpechʼik ta tekʼel ta skʼakʼal koʼonton
xchiʼuk jech-o la jtʼusik ta tekʼel ta skapemal jol.+
Chʼitemik ta jkʼuʼ jpokʼ li xchʼichʼelike
xchiʼuk laj xa yatin sliklej li jkʼuʼ jpokʼe.
4 Yuʼun jnopoj xa ti oy jun skʼakʼalil ta jpak sutele+
xchiʼuk ti oy jun jabil ta jchaʼmanik sutel tale.
5 La jkʼel ta jujujot, pe muʼyuk buchʼu xtal skoltaun;
labal sba laj kil ti muʼyuk buchʼu tal koltavanuke.
6 Ta skapemal jol la jpechʼilan ta tekʼel li jteklumetike,
yakubik kuʼun li ta skʼakʼal koʼontone+
xchiʼuk la jmalbe ta lumtik li xchʼichʼelike».
7 Ta xkal li kʼusitik spasoj Jeova ta skoj li tukʼil kʼanelal yuʼune
xchiʼuk li kʼusitik spasoj Jeova ti sta-o kʼupil kʼoptaele,
jaʼ ta skoj skotol li kʼusitik spasoj Jeova ta jtojolaltike,+
ti ep kʼusitik lekik spasoj ta stojolal li jteklum Israel
ta skoj li xkʼuxul yoʼontone xchiʼuk li tukʼil kʼanelal ti mu albajuk oy yuʼune.
8 Yuʼun xi laj yale: «Ta melel, leʼe jaʼik li jteklumale, jaʼik nichʼnabiletik ti tukʼ-o chakʼ sbaike».*+
Jaʼ yuʼun, jaʼ kʼot ta Jkoltavanej yuʼunik.+
9 Ti kʼu sjalil laj yil svokolike, jech laj yil svokol ek.+
Jech xtok, jaʼ koltaatik lokʼel yuʼun li anjel ti te oy ta yelovale.*+
Ta skoj ti kʼanvaneme xchiʼuk ti oy xkʼuxul yoʼontone, la xchaʼman sutel tal,+
la stoy likel xchiʼuk la xchabi ta skotol ora li ta voʼnee.+
10 Pe la stoy sbaik+ xchiʼuk laj yakʼbeik yat yoʼonton li xchʼul espiritue.+
11 Laje, vul ta sjolik li kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne
li ta skʼakʼalil Moises ti jaʼ yajtunele xchiʼuk xi laj yalike:
«¿Bu oy ti buchʼu ikʼatik lokʼel tal ta nab+ ta stojolal li jchabichijetik yuʼune?+
¿Bu oy li buchʼu laj yakʼ xchʼul espiritu ta stojolale?+
12 ¿Bu oy li buchʼu la stunes li skʼob ti kʼupil sba sventa tsbeiltasbe sbatsʼikʼob li Moisese,+
ti buchʼu la xchʼak li voʼ ta yelovalike,+
sventa teuk-o yuʼun sbatel osil li sbie?+
13 ¿Bu oy li buchʼu laj yakʼ xanavikuk ta voʼ ti xyukʼlajete,*
ti muʼyuk la smak* yakanik kʼalal xanavike,
ti xkoʼolajik kʼuchaʼal jkot kaʼ ti chanav ta jamal yaxaltike?*
14 Jech kʼuchaʼal tsʼunbal chonbolometik ti chyalik batel ta stenlejaltik sventa xkuxike,
jech akʼbat xkux yoʼontonik yuʼun li s-espiritu Jeovae».+
Jaʼ jech la abeiltas ateklumal
sventa kʼupiluk sba xkʼot avuʼun li abie.+
15 Te to ta vinajel xavakʼ yalel tal asat xchiʼuk kʼelo yalel,
te to ti bu nakalot ta toyol ti chʼule xchiʼuk ti jun yutsile.
¿Kʼu yuʼun muʼyuk xa chatsʼetan achikin? ¿Kʼu yuʼun muʼyuk xa chavakʼ ta ilel li ajuʼele?
¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xa chakʼuxubinvane+ xchiʼuk ti muʼyuk xa xkʼuxul avoʼontone?+
Taje muʼyuk xa chavakʼ ta ilel ta jtojolalkutik.
16 Yuʼun voʼot Jtototkutik;+
akʼo mi mu xojtikinunkutik li Abraane
xchiʼuk akʼo mi mu xojtikinunkutik li Israele,
voʼot Jtototkutik, Jeova.
Voʼot li Jchaʼmanvanejot kuʼunkutik ta voʼnee.+
17 Jeova, ¿kʼu yuʼun chavakʼ ti xikʼejpʼujkutik* lokʼel* li ta abetake?
¿Kʼu yuʼun chavakʼ* ti xyijub li koʼontonkutik sventa mu xa jxiʼtaotkutike?*+
18 Li achʼul teklumale laj toʼox yuʼunin kʼuk sjalil li osile.
Li kajkontrakutike la xpechʼilanik ta tekʼel ti bu chʼul avuʼune.+
19 Jal xa tajek ti xikoʼolajkutik xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk onoʼox la aventainane,
xikoʼolajkutik xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk onoʼox laj yichʼik biiltasel ta abie.
64 ¡Ati lajuk ajat li vinajele xchiʼuk ti layaluk tale,
ati lajuk anikes li vitsetike,
2 jech kʼuchaʼal li kʼokʼ ti chtil yuʼun jobel
sventa chvokan yuʼun li voʼe,
vaʼun bi, chojtikin abi li avajkontratake
xchiʼuk chnikik ta xiʼel avuʼun li mukʼtik lumetike!
3 Kʼalal oy kʼusitik labalik sba la apas ti muʼyuk jmalaojkutik jeche,+
layal talel, vaʼun nik avuʼun li vitsetike.+
4 Ta voʼne xa onoʼox muʼyuk buchʼu yaʼioj mi jaʼuk buchʼu stsʼetanoj xchikin,
mi junuk buchʼu yiloj yan Dios kʼuchaʼal li voʼote,
ti oy kʼusi lek chapasbe li buchʼutik spatoj yoʼontonik* ta atojolale.+
5 Lokʼ anup ta be li buchʼutik xmuyubajik noʼox tspasik li kʼusitik leke,+
li buchʼutik tstaikot ta naʼele xchiʼuk ti stamojik batel li abee.
¡Kʼelavil! La-ilin, yuʼun la jsaʼ jmulkutik,+
jal tajek jech la jpaskutik.
Jaʼ yuʼun, ¿mi jtakutik-o van ti xkichʼkutik pojele?
6 Jkotolkutik xikoʼolajkutik xchiʼuk li buchʼutik ibal sbaike*
xchiʼuk skotol li kʼusitik tukʼ ta jpaskutike xkoʼolaj kʼuchaʼal jlik skʼuʼ spokʼ jun ants kʼalal chil xchamele.+
Jkotolkutik ta xitakijkutik kʼuchaʼal yanal teʼ
xchiʼuk chkuchunkutik batel kʼuchaʼal ikʼ li jpaltailkutike.*
7 Muʼyuk buchʼu tsta ta naʼel li abie,
muʼyuk buchʼu oy ta yoʼonton ti stsak yikob ta atojolale,
yuʼun laj xa anakʼ* asat ta jtojolalkutik+
xchiʼuk chilubtsajkutik* batel avuʼun ta skoj li jmulkutike.
8 Pe li voʼote, Jeova, voʼot Jtototkutik.+
9 Kajval Jeova, mu toj echʼemuk xa-ilin ta jtojolalkutik+
xchiʼuk mu xavules ta ajol ta sbatel osil li jmulkutike.
Avokoluk, vuleso ta ajol ti jkotolkutik jaʼunkutik ateklumale.
10 Li chʼul jteklumetik avuʼune kʼotem xa ta takixokol balumil.
Li Sione kʼot xa ta takin balumil,
li Jerusalene xokol osil xa kom.+
11 Li chʼul templo kuʼunkutik ti toj kʼupil sbae,
ti bu la skʼupil kʼoptaikot li jmoltotakutike,
laj xa yichʼ chikʼel ta kʼokʼ+
xchiʼuk lilijem xa skotol li kʼusitik ep sbalil chkilkutike.
12 Ta skoj taje, Kajval Jeova, ¿mi muʼyuk van kʼusi chapas?
¿Mi te noʼox tsʼijil chakom xchiʼuk mi te noʼox akʼeloj ti chi-akʼbat tajek jvokolkutike?+
65 «Laj kakʼ jba ta saʼel ta stojolal li buchʼutik muʼyuk la sjakʼik jkʼoplale;
laj kakʼ ti staikun li buchʼutik muʼyuk la saʼikune.+
Xi laj kalbe jun mukʼta lum ti muʼyuk la skʼupil kʼoptaik li jbie: ‹¡Liʼ oyune, liʼ oyune!›.+
2 Sjunul kʼakʼal xyeʼet jkʼob ta stojolal jun jteklum ti pim ta mantale,+
ti ta xanav ta chopol bee,+
ti jaʼ tspasilan-o li kʼusi tsnop stuke,+
3 jun jteklum ti nopolik noʼox ta sabun jol ta yeloval jsate+
chakʼ milbil matanal ta nichimaltik+ xchiʼuk xtomet muyel xchʼailal* chakʼ milbil matanal ta sba ladriyoetik.
4 Te chchotiik ti bu oy mukinale,+
te ch-echʼ yuʼunik akʼobal ti butik lek nakʼale,*
yakalik ta stiʼel sbekʼtal chitom+
xchiʼuk te oy ta spʼinik li yaʼlel kʼusitik toj ibalik sbae.*+
5 Xi chalike: ‹Te koman ti bu oyote, mu xanopaj tal ta jtojolal,
yuʼun voʼon mas to chʼulun kʼuchaʼal voʼote›.*
Taje xkoʼolaj kʼuchaʼal chʼail* chkʼot ta jniʼ, kʼuchaʼal kʼokʼ ti xtiltun* sjunul kʼakʼale.
6 ¡Kʼelavilik! Te tsʼibabil ta keloval;
muʼyuk te tsʼijil chikom,
yuʼun chkakʼbe stojolik,+
tsʼakal lek chkakʼbe stojolik,
7 ta skoj li spaltailike* xchiʼuk ta skoj li spaltail smoltotakik eke»,+ xi li Jeovae.
«Yuʼun xtomet muyel xchʼailal* milbil matanal laj yakʼik ta sba vitsetik
xchiʼuk la xchopol kʼoptaikun ta sba bikʼtal vitsetik,+
voʼon baʼyel lek tsʼakal ta jpʼisbeik li stojolike».
8 Xi chal li Jeovae:
«Jech kʼuchaʼal te chichʼ tael achʼ vino li ta jchoj uvae
xchiʼuk ti oy buchʼu xi chale: ‹Mu xachʼayik batel, yuʼun oy to bu lekik›,
jaʼ jech ta jpas ta stojolal li kajtuneltake;
muʼyuk ta jchʼaybe skʼoplal skotolik.+
9 Ta jlokʼes tal jun nitilulal ta stojolal li Jakobe,
te ta jlokʼes tal ta stojolal Juda ti buchʼu ta xuʼunin li vitsetik kuʼune;+
li buchʼutik jtʼujoje jaʼ ta xuʼuninik
xchiʼuk jaʼ te chnakiik li kajtuneltake.+
10 Li Sarone+ chkʼot ta jamal osiltik sventa sveʼeb chijetik
xchiʼuk li stenlejaltik Akore+ chkʼot ta xkuxobil yoʼonton vakaxetik,
jaʼ chuʼunin li jteklumal ti tsaʼune.
11 Pe li voʼoxuke te akʼoplalik xchiʼuk li buchʼutik chiktaik Jeovae,+
ti chchʼay ta sjolik li chʼul vits kuʼune,+
ti chakʼik jun mexa ta sventa li dios yuʼun Lekil Suertee
xchiʼuk ti tsnojesik kapbil vino ta kopaetik sventa li dios ti chal kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale.
12 Jaʼ yuʼun, chkakʼoxuk ta milel ta espada,+
akotolik ta xanijan abaik sventa chavichʼik milel,+
yuʼun la jtakoxuk ta ikʼel, pe muʼyuk la atakʼbeikun,
likʼopoj, pe muʼyuk xachikintaik;+
jaʼ la apasilanik-o li kʼusi muʼyuk lek chkile
xchiʼuk jaʼ la atʼujik spasel li kʼusi chopol chkile».+
13 Jaʼ yuʼun, xi chal li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale:
«Li kajtuneltake ta xveʼik, pe li voʼoxuke chavilik viʼnal.+
Li kajtuneltake oy noʼox kʼusi ta xuchʼik,+ pe li voʼoxuke ta xavaʼiik takitiʼil.
Li kajtuneltake ta xmuyubajik,+ pe li voʼoxuke ta xavichʼik akʼel ta kʼexlal.+
14 Li kajtuneltake ta x-avanik ta muyubajel ta skoj ti mu kʼusi xal yoʼontonike,
yan li voʼoxuke cha-avanik ta skoj ti oy kʼusi kʼux chavaʼiik ta avoʼontonike
xchiʼuk xa-ijetik* ta skoj li avokolike.
15 Li voʼoxuke chopol skʼoplal chkom abiik xchiʼuk jaʼ tstunesik sventa xchopol kʼoptavanik-o li buchʼutik jtʼujoje.
Li Ajvalil Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantale ta smiloxuk ta jujuntal,
pe li yajtuneltake ta xakʼbe yan sbiik.+
16 Jech oxal, buchʼuuk noʼox ti tskʼan ti x-akʼbat bendision li ta balumile
ta x-akʼbat bendision yuʼun li Dios ti melel* snaʼ xkʼopoje
xchiʼuk buchʼuuk noʼox ti oy kʼusi jamal chal ta balumile
jaʼ oy kʼusi jamal chal ta stojolal li Dios ti melel* snaʼ xkʼopoje.+
Yuʼun muʼyuk xa chichʼ tael ta naʼel li vokoliletik oy toʼox ta voʼnee;
ta xichʼ lokʼesel batel ta yeloval jsat.+
17 Yuʼun ta jpas achʼ vinajel xchiʼuk jun achʼ balumil;+
muʼyuk xa chichʼ tael ta naʼel* li kʼusitik kʼotemik ta pasel ta voʼnee
xchiʼuk muʼyuk te chkom-o ta oʼontonal.+
18 Jaʼ yuʼun, muyubajanik xchiʼuk kuxetuk noʼox avoʼontonik ta sbatel osil ta sventa li kʼusi ta jpase.
Yuʼun ta jpas ti jaʼuk sventa xakʼ muyubajel li Jerusalene
xchiʼuk ta jpas ti jaʼuk sventa xakʼ kuxetel oʼontonal li jnaklejetik tee.+
19 Ta ximuyubaj ta stojolal li Jerusalene xchiʼuk xkuxet koʼonton ta stojolal li jteklumale;+
jech xtok, muʼyuk xa chichʼ aʼiel ti oy buchʼu te xviket ta okʼele mi jaʼuk ti oy buchʼu te x-avet ta skoj svokole».+
20 «Maʼuk xa noʼox jayib kʼakʼal chkuxi li ololetik tee,
mi junuk mol ta xcham kʼalal muʼyuk to staoj skʼakʼalile.
Yuʼun buchʼuuk noʼox ti chcham kʼalal sien jabil yichʼoje uni kerem to chichʼ ilel
xchiʼuk li jsaʼmulile ta xcham ta skoj ti chichʼ chopol kʼoptaele akʼo mi sien xa ox jabil yichʼoj.*
22 Muʼyuk bu tsvaʼanik naetik ti yan-o xa buchʼu te chnakie
mi jaʼuk tstsʼunolajik ti yan-o xa buchʼu tslajesbe sate.
Yuʼun ti kʼu sjalil kuxul li jtekʼ teʼe, jaʼ jech sjalil chkuxi li jteklumale+
xchiʼuk ta skʼupinik lek yabtel skʼobik li buchʼutik jtʼujoje.
23 Mu jecheʼuk noʼox ti tsots ch-abtejike+
xchiʼuk mu jecheʼuk noʼox ch-ayan yalab xnichʼnabik sventa xil svokolik;
yuʼun akʼbilik bendision yuʼun Jeova+ xchiʼuk li snitilulalike.+
24 Kʼalal muʼyuk to tskʼanbeikun vokole, yakal xa ta jtakʼbeik;
kʼalal yakal to chkʼopojike, yakal xa ta jchikintabeik.
25 Jmoj chveʼik li lobo* xchiʼuk li neneʼ chije,
li leone jobel tsloʼ jech kʼuchaʼal li tot vakaxe+
xchiʼuk pukuk* tsloʼ li kiletel chone.
Muʼyuk chakʼik vokolil xchiʼuk mi jaʼuk kʼusi chopol tspasik ta sjunul li chʼul vits kuʼune»,+ xi li Jeovae.
66 Xi chal li Jeovae:
«Jaʼ jchotleb sventa ajvalil li vinajele xchiʼuk jaʼ skajleb kakan li balumile.+
Akʼo mi jech, ta jkʼel yalel
li buchʼu bikʼit chakʼ sbae xchiʼuk li buchʼu vochʼem* yoʼonton ti ta xnik ta xiʼel* ta skoj li kʼusi chkale.+
3 Li buchʼu ta smil tot vakaxe xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu tsjip ta lum jun vinike.+
Li buchʼu chakʼ ta milbil matanal jkot chije xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu tskʼasbe steʼel snukʼ jkot tsʼiʼe.+
Li buchʼu chakʼ jun matanale... ¡xkoʼolaj kʼuchaʼal xchʼichʼel chitom!+
Li buchʼu chakʼ ta matanal sakil pom*+ sventa svulesobil ta jolile xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu tsmuyubta lokʼoletike.+
La stʼuj stukik ti bu beal tskʼan chbatike
xchiʼuk kʼupil tajek sba chilik li kʼusi toj chopole.
4 Jaʼ yuʼun, ta jkʼel kʼutik yelan xuʼ xkakʼbeik kastigo+
xchiʼuk chkakʼ taluk ta stojolalik li kʼusitik chiʼik-oe.
Yuʼun kʼalal la jtakik ta ikʼele, muʼyuk buchʼu la stakʼbun;
kʼalal likʼopoje, muʼyuk buchʼu la xchikintabun.+
Jaʼ la spasilanik-o li kʼusi muʼyuk lek chkile
xchiʼuk jaʼ la stʼujik spasel li kʼusi chopol chkile».+
5 Voʼoxuk ti ta xanikik ta xiʼel* ta skoj li kʼusi chale, chikintaik kʼusi chal li Jeovae:
«Li achiʼiltakik ti spʼajojoxuk xchiʼuk ti chopol chiloxuk ta skoj li jbie xi laj yalike: ‹¡Kʼupil kʼoptabiluk li Jeovae!›.+
Chakʼ sba ta ilel ta atojolalik li Diose xchiʼuk chakʼ ti xkuxetuk avoʼontonike,
pe li stukike ta kʼexlal chkomik».+
6 ¡Oy kʼusi xvochlajet* te ta jteklum, oy kʼusi tsots chbakʼ tal te to ta templo!
Yuʼun li Jeovae tal yakʼbe kastigo li yajkontratak ti kʼu yelan staik-oe.
7 Kʼalal skʼan toʼox xlik xkʼuxul li yole, vokʼ yuʼun.+
Kʼalal skʼan toʼox xaʼibe xkʼuxul alajele, vokʼ yuʼun jun kerem.
8 ¿Buchʼu jech yaʼioj taje?
¿Buchʼu yiloj jech taje?
¿Mi ta jun noʼox van kʼakʼal ch-ayan tal jun jteklum?
O ¿mi ta anil noʼox chvokʼ jun mukʼta lum?
Akʼo mi jech, kʼalal lik xkʼuxul yol li Sione, vokʼ noʼox ta anil li yalabtake.
9 Xi chal li Jeovae: «¿Mi ta van jambe yalajeb jun ants pe ti muʼyuk chkakʼ vokʼuk tal li yole?».
Xi chal li Adiose: «¿Mi muʼyuk van chkakʼ vokʼuk yol jun ants ti likem xa xkʼuxul xchʼute?».
10 Kuxetuk avoʼontonik xchiʼuk li Jerusalene, akotolik voʼoxuk ti akʼanojike,+ muyubajanik xchiʼuk.+
Voʼoxuk ti chavat avoʼontonik ta stojolale, kuxetuk tajek avoʼontonik xchiʼuk,
11 yuʼun jech kʼuchaʼal jun meʼil ti chakʼ chuʼunuk yol jaʼ to mi lek xa noj xchʼut chkome, jaʼ jech chchabioxuk li Jerusalene.
Ta melel, chnoj lek achʼutik xchiʼuk ta xamuyubajik tajek, yuʼun laj xa yichʼ akʼbel yutsilal.
12 Yuʼun xi chal li Jeovae:
«Ta xkakʼbe tal jun oʼontonal kʼuchaʼal ukʼum+
xchiʼuk li yutsilal jteklumetike chkakʼbe tal kʼuchaʼal tsatsal ukʼum ti chmutʼivane.*+
Voʼoxuke ta xakʼ chuʼunanik li Jerusalene, tspetoxuk batel
xchiʼuk chchʼipoxuk ta sba yoʼ.
13 Jech kʼuchaʼal jun meʼil ti tspatbe yoʼonton li yole,
jaʼ jech-o ta jpat avoʼontonik;+
xchiʼuk ta xavichʼ patbel avoʼontonik ta skoj li Jerusalene.+
14 Kʼalal chavilik taje, chamuyubajik tajek
xchiʼuk li abakilike ta xchʼi kʼuchaʼal li unin* tsʼiʼlele.
Jech xtok, li sjuʼel* Jeovae ojtikinbil lek chkʼot ta stojolal li yajtuneltake,
pe tstikʼbe smul li yajkontratake».+
15 «Yuʼun li Jeovae chtal kʼuchaʼal kʼokʼ+
xchiʼuk li skaretatake xkoʼolaj kʼuchaʼal tsatsal ikʼ,+
sventa ta skʼakʼal yoʼonton tstojbe sutel li yajkontratake
xchiʼuk sventa xakʼbe kastigo ta leb kʼokʼ.+
16 Yuʼun tstunes kʼokʼ sventa chchapanvan li Jeovae,
ta melel, ta s-espada tslajes skotol li krixchanoetike;
ep tajek buchʼutik chamem chkom yuʼun li Jeovae.
17 »Li buchʼutik chchʼultajes sbaike xchiʼuk ti tsakubtas sbaik sventa ch-ochik batel ta nichimaltik*+ ti jaʼ chbatik ta stojolal li kʼusi te oy ta oʼlole, li buchʼutik tstiʼik chitome,+ li chʼoe+ xchiʼuk li kʼusitik ibalik sbae,* chkʼot slajeb skotolik», xi li Jeovae. 18 «Ta skoj ti jnaʼoj li yabtelike xchiʼuk li kʼusi tsnopike, ta xital sventa jtsob krixchanoetik ta skotol mukʼtik lumetik xchiʼuk ta jeltos kʼopetik, vaʼun chtalik xchiʼuk chilik li kutsilale».
19 «Chkakʼ jun senyail ta stojolalik xchiʼuk ta jtak batel jlomuk jatviletik ta stojolal li mukʼtik lumetike, ta Tarsis,+ ta Pul xchiʼuk ta Lud+ ti jaʼ slumal j-akʼ-arkoetike, ta Tubal, ta Javan+ xchiʼuk li ta namal lumetik ti joyol ta nabe, ti muʼyuk yaʼiojik jkʼoplale o ti muʼyuk yilojik li kutsilale; li jatviletike jaʼ chalik batel kutsilal ta stojolal li mukʼtik lumetike.+ 20 Jaʼ chikʼik lokʼel tal ta mukʼtik lumetik+ li achiʼiltakik ti chkʼotik kʼuchaʼal matanal sventa Jeovae, ta kaʼetik, ta karetaetik, ta karetaetik ti lek makale, ta mulaetik, ta kameyoetik ti anil snaʼ xanavike, chikʼik tal li ta chʼul vits kuʼune, jaʼ li Jerusalene, jech tajek kʼuchaʼal tspas Israel kʼalal chichʼ tal matanal ta sna Jeova ta jun yavil ti lek sake», xi li Jeovae.
21 «Jech xtok, jlome ta xkakʼ kʼotuk ta paleetik xchiʼuk ta yajkoltaobba jlevietik», xi li Jeovae.
22 «Yuʼun jech kʼuchaʼal ta jpas achʼ vinajel xchiʼuk achʼ balumil+ ti te oy-o ta kelovale, jaʼ jech te oy-o li anitilulalike xchiʼuk li abiike»,+ xi li Jeovae.
23 Xi chal li Jeovae: «Ta jujun achʼ luna* xchiʼuk ta jujun savado,
24 Jech xtok, chlokʼik batel xchiʼuk tskʼelik ti bu telajtik sbekʼtal li viniketik ti la stoy sbaik ta jtojolale;
yuʼun mu xcham li xuvitalik ti te xvolvune
xchiʼuk mu xtupʼ li skʼakʼalike+
xchiʼuk toj ibal sba ch-ilatik yuʼun skotol li krixchanoetike».
Jaʼ skʼan xal ‹jaʼ chkoltavan li Jeovae›.
O «mi jaʼuk xojtikin li yajvale».
O «jutebuk».
O «xchopolile».
Literal «pitsʼel».
O «axibalna».
O «oyalna».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «Ajvaliletik».
O «chanubtasel yuʼun».
O «stiʼ jnae». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «achʼ ue».
O «achʼ u».
O «jmuk».
O «balem; bonol ta».
O «li meʼone».
Taje jaʼ stsotsil chij o stsotsil yan chonbolometik.
O «aservesa ti pasbil ta trigoe».
O «stsakik michʼob kʼabal».
O «li meʼone».
Yaʼeluke, jaʼ teʼetik xchiʼuk nichimaltik ti tsakal skʼoplal xchiʼuk li yichʼel ta mukʼ jecheʼ diosetike.
O «chanubtasel».
Jun lukluk natil kuchilu ti jaʼ sventa xtuchʼobil li kʼusitik tsʼunbile o sventa chichʼ tsobbel-o sat.
O «Li jun mukʼta lume muʼyuk xa tstsak s-espada ta skontrainel li yan mukʼta lume».
O «muko».
O «lum».
O «chichʼik kʼexlaltasel».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «chichʼik kʼexlaltasel».
O «musaranyaetike».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
O «ta xikʼot ta jpoxtavanej avuʼun».
O «tʼabem».
O «xchopolilike».
O «jutebuk».
Literal «tslobeik sat li kʼusi tspasike».
Literal «xachʼal noʼox lek snukʼ».
O «xchinaltake».
O «unen».
O «ue».
O «s-amuletoike».
O «li skʼuʼ spokʼik ta yute».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
Jaʼ xkaltik, jaʼ ti kʼexlal sba ti muʼyuk malijemike xchiʼuk ti muʼyuk yalabike.
Literal «stsoʼ».
O «chʼayil».
O «xloklun; xpulpun».
O «keoval».
O «smuk».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Li jun batoe jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
Li jun jomere jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.
Li jun efae jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
O «xchijchij takʼinik».
O «s-amayik; sflautaik».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «x-avlajetike».
O «ti tukʼe».
O «tsnopik kʼope; ch-epal kʼopojike».
O «xchopolilik».
O «kʼusi kʼotem ta nopel yuʼun; tojobtasel yuʼun».
O «tstsakik michʼob kʼabal».
O «lum».
O «li chanubtasel yuʼun».
O «poste sventa senyail».
O «xuxubta».
O «ch-och svayele».
O «chapal».
O «chʼiom leonetik ti xtinlajet sjolike».
O «Xlaket snukʼik; X-avetik».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «stsatsal yechʼomal ye buchʼu kʼopoje».
O «chʼayil».
Literal «chkichʼ tsʼijtsanel».
O «achopolil».
O «jun ta lajunvoʼ».
Jaʼ skʼan xal ‹juteb xa noʼox tsutik tal›.
O jaʼ van skʼoplal «bat jsibtastik».
O «jombetik li smuroike».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «Li tojol tsebe».
Jaʼ skʼan xal ‹liʼ oy ta jtojolaltik li Diose›.
O «tsʼijil».
O «xuxubta».
O «usetik».
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
O «ti bu chichʼ uchʼel voʼe».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
O «te xatsʼiba ti kʼu yelan snaʼ stsʼibaj li krixchanoe».
Li biil taje chakʼ ta aʼiel ti ta anil chbat krixchanoetik ta slumal li yajkontraik sventa tspojbeik li kʼusitik oy yuʼunike.
Literal «linopaj ta stojolal».
Jaʼ xkaltik, li yajnil Isaiase.
Li Siloee jaʼ li bu chbein voʼe.
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
O «smes».
O «tsmuki; tsnojes; tsbutʼi».
Kʼelo Isaias 7:14.
O «Chukino avabtejebik».
Li ta ebreo kʼop kʼalal «liʼ oy ta jtojolalkutik li Diose» xie, jaʼ Emanuel. Kʼelo Isaias 7:14;8:8.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «chtʼab-o».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «ta xtʼab».
O «chanubtasel».
O «smukoj».
O «svisvun; skoskun; stsajtsun».
Literal «muʼyuk xojobal kʼakʼal yuʼunik ti kʼalal jaʼ to chlokʼ tale».
O «ikʼpulan».
O «ikʼpulan».
O «balem; bonol».
O «chventainvan kʼuchaʼal xnichʼon ajvalil». Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «chventainvan kʼuchaʼal xnichʼon ajvalil». Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O jaʼ van skʼoplal «li skʼob xane xchiʼuk li skʼob aje».
O «meʼonetike».
O «xchʼayilale».
O «surtokʼobe».
O «li meʼonetike».
O «amukʼulalike».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «chkakʼbe».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «xloklij».
O «ta melel».
O «skomelal».
O «syiʼal».
Taje jaʼ van skʼoplal li aseite ti chichʼ toʼox tʼujel-o ajvaliletik ta Israele o jaʼ li aseite sventa skʼokʼik li oxib sien sviniktak Jedeone.
O «ta ekʼel».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «Muʼyuk chtʼujvan kʼalal chchapan».
O «xchʼut».
Li loboe xkoʼolajtik kʼuchaʼal okʼil.
O «chʼiom leon ti xtinlajet sjole».
O jaʼ van skʼoplal «jmoj chveʼik li chʼiom tot vakax xchiʼuk li leone».
O «poste sventa senyail».
O «Li mukʼta jteklumetike chbat saʼik».
O «skomelal».
Jaʼ xkaltik, Babilonia.
O «poste sventa senyail».
O «Sbusetik».
Literal «te ta snekeb».
O «Li yip stsatsalike chkʼot ta stojolal».
O jaʼ van skʼoplal «ta stakijesbe».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
O jaʼ van skʼoplal «ta smaj».
Literal «Jae». Taje jaʼ skomkom bi li Jeovae.
O «Tijbeik sonetik».
O «poste sventa senyail».
Literal «li buchʼutik jchʼultajesoje».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «jokʼajtik».
O «nikikuk».
Literal «xchiʼuk li Kesiletik te oye». Jaʼ van skʼoplal li jtsop kʼanal Orione xchiʼuk li jaytsop kʼanaletik te oy ta xokone.
O «ue».
O «xchopolilik».
O «chjomochʼtaik-o».
O «ti mas to jun yutsil».
O «xkujetik».
O jaʼ van skʼoplal «li pukujetik ti xkoʼolajik ta tentsune».
O «ch-akʼbat xkuxik».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Literal «tot tentsunetik».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «avayeb».
O «latsʼuj».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Literal «snaik».
O «li xchopolil».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «skomelale».
O «chapal xa chmajvan».
O «chʼayil».
O «smuk».
O «tsʼijil».
O «Temploe».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «li ta skayetakike; ti bu oy ep krixchanoetike».
O «snakʼobile».
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
O «akeovalik».
O «niʼinem».
O «li skʼobkʼobtak ti pim tajek sat xchiʼuk ti lek tsojike».
Jaʼ xkaltik, yorail kʼepelaltik.
O jaʼ van skʼoplal «yuʼun ti kʼu yelan x-avetik ta paskʼope vul xa ta stojolal li stsʼunobik ta veranoe xchiʼuk li sat stsʼunobike».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
Jaʼ xkaltik, tsʼakal lek oxib jabil.
O «x-avlajetike».
O «xpuchʼan sba».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «li xnichʼnabtak Israele».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «jupʼem lek li sbekʼtale».
Kʼelo Glosario, kʼuxkʼultael.
O «jokʼol; jipil».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «li lekil».
O «jun dios yuʼun jyanlume».
O «spat». Kʼelo Glosario, solepal.
O «chʼix nichim; sakil chʼix».
O «kʼuchaʼal tsʼiʼlel ti xbalalet».
O «stsʼiʼiet».
Kʼelo Glosario, papiro.
Literal «jun mukʼta jteklum ti natike xchiʼuk ti stsʼayayetike».
O «jun jteklum ti xuʼ yuʼun ti chpechʼ ta tekʼel yantike».
O «mesel».
O «poste sventa senyail».
O jaʼ van skʼoplal «Tsʼijilun noʼox te to».
Jun lukluk natil kuchilu ti jaʼ sventa xtuchʼobil li kʼusitik tsʼunbile o sventa chichʼ tsobbel-o sat.
Jaʼ xkaltik, yorail kʼepelaltik.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «jun mukʼta jteklum ti natike xchiʼuk ti stsʼayayetike».
O «jun jteklum ti xuʼ yuʼun ti chpechʼ ta tekʼel yantike».
O «mesel».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Li puje jaʼ jtos natil tsʼiʼlel ti ta tsʼantsʼan voʼtik xchʼie.
O «mesel».
O «tʼusel».
O «Menfise».
O «sokbe».
O «stsʼepʼunik».
O «xee».
O jaʼ van skʼoplal «li skʼob xane o li skʼob aje».
O «xnikik».
O «jpukulale; jpartee».
O «komandante».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «smelol xa skʼuʼ spokʼ slapoj kom».
O «ti labal toʼox sba chilik li stʼujomale».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li yosilal voʼneal Babiloniae.
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li Babiloniae.
Literal «solel kʼux sjunul li jchukbenale».
O «makobbaile».
Literal «nichʼonil».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Jaʼ skʼan xal ‹stsʼijlan›.
Jaʼ xkaltik, tsʼakal lek jun jabil.
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li Jerusalene.
Kʼalal ‹stseb jteklumal› xie, jaʼ jun nichimalkʼop ti chakʼ ta aʼiel xkʼuxul oʼontonal xchiʼuk slekil oʼontonale.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «chchapan».
O «makobbaile».
O «li kaʼetik ti kajajtik yajvale».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «pasob mantale».
Literal «te xnaki».
Literal «ta jokʼanbe ta snekeb».
O «platoetike».
O «puchajtik; lechlech».
O «tstsʼuj».
Jaʼ xkaltik, jun yok li ukʼum Niloe.
Literal «tojol tsebetik».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O jaʼ van skʼoplal «skotleb varkoetike».
Jaʼ van skʼoplal li Tiroe.
Literal «skʼakʼalil».
O «nakʼel».
O «balumile».
O «spajanbe».
O jaʼ van skʼoplal «Chtakij».
O «li trato ti muʼyuk spajebe».
O «chijchij takʼine».
Kʼelo Glosario, kʼuxkʼultael.
O «Te to ta slokʼeb kʼakʼal».
O «Junuk yutsil».
O «jvalopatinvanejetike».
O «jvalopatinvanejetike».
O «tstsʼuj».
O «oyalna».
O «u».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «ta yeloval li moletik yuʼune».
O «li tojobtaseletik laj avakʼ».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «keoval».
O «x-avlajetik».
O «skeoval».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «vino ti te to oy smatsʼile».
O «epal veʼlil ti oy lek xchinabil li sbakile».
Literal «ta sbikʼ».
O «li kʼusi pixil-o».
Literal «ta sbikʼ».
O «tsoʼe».
O «lumtik».
O jaʼ van skʼoplal «li buchʼutik mu stenikot komele».
Literal «Jae». Taje jaʼ skomkom bi li Jeovae.
O «lumtik».
O «parejo».
Jaʼ xkaltik, ti akʼo yichʼ tael ta naʼel li Diose xchiʼuk li sbie, ti xichʼ akʼel ta ojtikinele.
O «ti bu chʼabal loʼlaele».
Literal «li animaetik kuʼune».
O «lume».
O jaʼ van skʼoplal «stsʼujulal tsʼiʼleletik (malva tsʼiʼlel)».
O «tsvokʼes tal li buchʼutik mu xa kʼusi stakʼ spasik ta lajelale».
O «Muko».
O «tsmuk».
Kʼelo Glosario, Leviatan.
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li Israel ti chichʼ koʼoltasel kʼuchaʼal jun ants xchiʼuk ti bu tsʼunajtik uvae.
O «xchopolil».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «tsʼijil».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
Kʼelo Glosario, beoʼtik ta stenlejaltik.
O «jtoyba».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li skapitalil jteklume, jaʼ li Samariae.
O «jtoyba».
Jaʼ xkaltik, yorail kʼepelaltik.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «xkʼejevik; stsʼepʼujik».
O «xeik».
Li aʼyej laj yal Isaiase jaʼ noʼox chchaʼalilan laj yaʼiik li jnitvanejetik ta relijione xchiʼuk sventa ololetik laj yaʼiik.
Literal «yanal ye».
O jaʼ van skʼoplal «oy kʼusi kilojkutik».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «nopbil kʼope; epal kʼope».
O «jmukoj».
O «jlik yakʼil plomo».
O «smes».
O «nopbil kʼope; epal kʼope».
O «smuki; snojes; sbutʼi».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «smesoxuk».
O jaʼ van skʼoplal «Solel chnikik ta xiʼel kʼalal mi laj yaʼibeik smelolale».
O «vayebale».
O «spʼejel li balumile».
Jaʼ jtos tsʼiʼlel ti chakʼ bikʼitik sbekʼ ti jaʼ tspasik-o pane.
Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal jtos trigo ti muʼyuk mas leke xchiʼuk ti te toʼox tstsʼunik ta voʼneal Ejiptoe.
O «ch-utat».
Kʼelo Glosario, smajbel sat tsʼunobil.
O «li kʼusi tskʼan tspase».
O «xchiʼuk ti toj echʼ xa noʼox pʼije».
Jaʼ van skʼan xal ‹li yavil skajleb smoton Diose›. Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal Jerusalen.
O «lumtik».
O «svisvun; skoskun; stsajtsun».
O «jyanlumetik».
O «lum».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «jutebuk».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «tsmukik».
O «¡Toj echʼ xa noʼox chopoloxuk!».
O «ikʼpulan».
O «snopbeik».
O «chtukʼibtasvan».
Jaʼ xkaltik, muʼyuk xa tsakpakʼtaj ta kʼexlal ta skoj ti muʼyuk xkʼot ta pasel li kʼusi snopoje.
Literal «Li buchʼutik jtoyba stalelalike».
Literal «chichʼ malel uchʼbolajel ti chkʼot kʼuchaʼal matanale». Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal kʼalal chichʼ pasel jun tratoe.
O «chichʼbeikun ke».
Literal «sventa chbatik li ta stsatsal pojobbail faraone».
O «smuk».
O «skeoval».
O «skeoval».
O «li chon ti oy svenenoal ti xjipet ta anile».
O «pechpech teʼ».
O «li chanubtasel yuʼun».
Literal «li kʼusitik kʼupilik sba chkaʼikutike».
O «nopbil kʼope; epal kʼope».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
O «jutebuk».
O jaʼ van skʼoplal «li ta tankee».
O «xnikik».
O «smalaojik ta sjunul yoʼontonik».
O «jutebuk».
O «tsmuk».
O «lakʼejevik; latsʼepʼujik».
O «surtokʼobe».
O jaʼ van skʼoplal «xchiʼuk ta xapʼis ta ikʼobal».
Taje chichʼ tunesel sventa chichʼ ikʼael li tsʼunobile xchiʼuk oy jayibuk sniʼ ti lukajtike.
O «u».
Literal «Ta xtal li sbi Jeovae».
O «chmukivan; chbutʼivan».
O «tsʼepʼunel».
O «chachʼultajes aba».
O «amay; flauta».
O «chijchij takʼine».
O «li Tofet yuʼune». Li Tofet liʼe chichʼ tunesel kʼuchaʼal lokʼolkʼop ti bu chichʼ chikʼel kʼusitik ti jaʼ skʼoplal lajebale.
O «viniketik ti kajajtik ta kaʼ».
O «chtʼab».
O «chʼiom leon ti xtinlajet sjol».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «skʼokʼ».
O «skeoval».
O «mu x-ichʼvanik ta mukʼ».
O «nopbil kʼopetik; epal kʼopetik».
O «nopbil kʼop; epal kʼop».
O «yakʼel ta ilel li slekil yoʼontone».
O «chanikik».
O «nikanik».
O «achʼutik».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «x-avlajetike».
O «ajuʼel».
O «stsoboltaik».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
Taje jaʼ skʼoplal li jkontrainvaneje.
O «jutebuk».
O jaʼ van skʼoplal «takiseran chkom».
O «chnikik».
O «tstsak michʼob kʼabale».
O «Chanop».
O «nikesele».
O «chbein yalel vitsetik xchiʼuk».
O «balem; bonol ta».
O «balem; bonol».
O «lumtik».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li Bosrae, jaʼ li skapitalil Edome.
O «lumtik».
O «xloklun; xpulpun».
O «xchʼayilal».
O «xkujetike».
Li plomoe ol xchiʼuk oy yakʼil ti tstunesik sventa lek tukʼ xbat li kʼusi tsvaʼanike.
O «ortiga tsʼiʼleletik».
O jaʼ van skʼoplal «li pukuj ti xkoʼolaj ta tentsune».
Literal «chʼakbil sparteik ta jun chʼojon sventa spʼisobil».
O «chnik».
O «koketike; li buchʼutik makal xchikinike».
Kʼelo Glosario, papiro.
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «li bankilal jpʼis-uchʼbole».
O «pasob mantale».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «sirio».
O «atsoʼ».
O «pasob mantale».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «pasob mantale».
O «utel».
O «saʼ ta kʼop; slaban».
Literal «xlichʼan».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O jaʼ van skʼoplal «ti bu oy».
O «saʼot ta kʼop; slabanot».
O «la asaʼ ta kʼope».
O «la asaʼ ta kʼop; la alaban».
O «beoʼetik yuʼun Nilo ta».
Literal «pasel».
O «jmeltsanoj».
O «ti tsotsik xa ave chakʼopoje».
Jaʼ xkaltik, jaʼ ch-albat li Esekiase.
O «skomelale».
O «smakobbail».
O «stemplo».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
Literal «li akʼakʼalile».
Li eskalera taje jaʼ van tstunesik sventa skʼelik li orae, kʼuchaʼal jun reloj ti ta xojobal kʼakʼal chichʼ kʼelele.
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Literal «Jae». Taje jaʼ skomkom bi li Jeovae.
O «sjalob».
O jaʼ van skʼoplal «gruya».
O «xijuet».
Literal «¡Kʼotan ta jprental!».
Jaʼ xkaltik, li kʼusitik yaloj xchiʼuk li kʼusitik kʼotem ta pasel yuʼune.
O «li jchʼulele».
O «La alokʼes batel ta yeloval asat skotol li jmultake».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Literal «jun pan pasbil ta takin sat igo».
Literal «muyubaj ta stojolal».
O «spasob mantale».
O «apasob mantale».
O «jpasob mantale».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «apasob mantale».
O «jutebuk».
Literal «ti jayib kʼakʼal».
O «chib velta».
O «Chʼubabeik».
O «chjuchʼta».
O «s-espiritu».
O «skʼel».
O «Ta spet».
Jaʼ ti kʼu sjamlej yiloj sba li smeʼ jkʼobtik xchiʼuk li bikʼit sniʼ jkʼobtik kʼalal jlichʼoj lek li jkʼobtike. Kʼelo Apendise B14.
O «tskʼel kʼu smukʼul».
O «slumal».
Literal «spʼisojbe».
O «lum».
O «mu xlokʼ tal yuʼun ep siʼ».
O «saltamonteetik; chiletik».
O «ajvaliletik».
O «juchʼtael».
Literal «li jbee».
O «Mu xa noʼox albajuk».
O «chtʼab».
O «chʼan xianik kʼalal te oyoxuk ta kelovale».
O «ta jtsakot».
O «jutebuk».
Jaʼ xkaltik, mu xpak yuʼun skʼoplal xchiʼuk abol sba.
Kʼelo Glosario, smajbel sat tsʼunobil.
O «spat». Kʼelo Glosario, solepal.
O «sipres».
Literal «ta baʼyele».
O «xkakʼ ta koʼontonkutik».
O «itsʼinal jpasmantaletike».
O «Tukʼ chchapanvan».
O «tʼusel».
O «chanubtasel yuʼune».
O «xchʼulel».
O «mi junuk buchʼu chkakʼbe li jmukʼulale».
O «xi-ajajet».
O «parejo».
O «Koketik; Voʼoxuk ti makal achikinike».
O «kok; makal xchikin».
O «chanubtasele».
O «mukajtik».
O «chanubtasel yuʼune».
O «smukiot; sbutʼiot».
O «koketik; buchʼu makal xchikinik».
Jaʼ van skʼoplal li kʼusitik baʼyel chkʼot ta pasel ta jelavele.
O «chapat avoʼontonik».
Kʼelo Glosario, sakil pom.
O «li achopoliltake».
O «atoyobbailtak».
O «li achopoliltake».
Jaʼ van skʼoplal li jchanubtasvanejetik ta Mantale.
O «kʼalal la-ayane».
Jaʼ skʼan xal ‹jun ti buchʼu tukʼ yoʼontone›. Jech chichʼ albel skʼoplal Israel ti chakʼ ta aʼiel ti tsots skʼoplale.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «jutebuk».
Jaʼ xkaltik, li lokʼoletike.
O «kompas».
O «ti bu chʼule».
O «tsis-uch».
O «skomelal».
O «skomelal».
O «jpʼos takin teʼe».
O «tsʼepʼunat».
O «achopoliltak».
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
Literal «jtitunbe xchʼut».
O «mukajtik».
Literal «ta jtsinbot lek achʼut».
O «li Buchʼu pasat-o yuʼune».
O «li Buchʼu pasat-o yuʼun».
O jaʼ van skʼoplal «O ¿mi xi van chal li achʼele: ‹Muʼyuk stsakobil li avabtele›?».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «tstsak michʼob kʼabal».
O jaʼ van skʼoplal «Li j-abteletik yuʼun».
O jaʼ van skʼoplal «li jpʼolmajeletik yuʼun».
O «amukoj».
O jaʼ van skʼoplal «ti mu jecheʼuk noʼox xokole».
O «jmuk».
Jaʼ xkaltik, li lokʼoletik ti kuchbil chbat ta chonbolometike.
Literal «ta snijan sbaik ta stojolal».
Literal «ta baʼyele».
O «li kʼusi ta jkʼane; li tojobtasel kuʼune».
O «li kʼusi ta jkʼane; li tojobtasel kuʼune».
Literal «tsatsubem».
O «lumtik».
Jaʼ jun kʼox molino ti ta kʼabal chichʼ tunesele. Kʼelo Glosario, stanal molino.
O jaʼ van skʼoplal «muʼyuk buchʼu ta jta ti lek yoʼontone».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «jpukulale; jpartee».
O jaʼ van skʼoplal «Akʼo mi».
O «stsʼepʼunot».
O «xchiʼuk mu xa xanaʼ kʼusi majiail chatunes sventa chapajes».
O jaʼ van skʼoplal «li buchʼutik chchʼakik li vinajele; li jkʼelkʼanaletike».
O «achʼ u».
O jaʼ van skʼoplal «snitilulal».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «li kʼusitik baʼyele»
O «Mi junuk buchʼu chkakʼbe li jmukʼulale».
O «sventa alekilal».
O «yiʼe».
Literal «kʼalal te toʼox oyun ta alajebale».
O «smukun».
O «skeoval».
O «jaʼ chakʼbun tukʼilal li Jeovae».
O «jmotone».
O «skomelal».
O «spukulalik; sparteik».
O jaʼ van skʼoplal «bikʼtal vitsetik ti chʼabal kʼusi xchʼie».
O «poste sventa senyail».
Literal «Ta spetboxuk talel ta stiʼ yoʼontonik».
O «slumal».
O «jchʼom».
O «achopolil».
O «stojobtasojbun lek kokʼ».
O jaʼ van skʼoplal «stsatsubtasel».
O «jmuk».
O «saʼun ta kʼop».
O «Jmojuk xijvaʼi».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «spat yoʼonton».
O «ti laj yaʼibe xkʼuxul kʼalal la svokʼesoxuke».
O «li ta juʼele».
O «chʼayil».
O «chchʼay».
O «li chanubtasel kuʼune».
O jaʼ van skʼoplal «xuvital».
Taje jaʼ stsotsil chij o stsotsil yan chonbolometik.
Kʼelo Glosario, Raab.
O «li buchʼu la sjoyobtaote».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Kʼelo Glosario, sirkunsision.
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «alumale».
O «yakʼil».
O «spas kanal».
O «mu xa snaʼ kʼusi chalik».
Literal «li skʼobe».
Taje jaʼ van skʼoplal buchʼuuk noʼox krixchanoal ti te skʼeloje o jaʼ van skʼoplal li Diose.
O «muʼyuk yan xa sba yutsil sat ti ta jkʼan xa ta jkʼeltike».
O «ti jaʼ sventa».
O «mukul».
O jaʼ van skʼoplal «Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun krixchano ti tsjoypʼin satik ta stojolale».
O «akʼbil xchamel».
O «jchopoliltike».
O «jchopoliltik».
O «milel».
O «saʼoj kʼop».
Literal «jkʼulej vinike».
O «Pe lek laj yil Jeova».
Literal «ti oy yojtikinobil yuʼun».
O «xchopolilike».
O «yalab».
O «yajvale».
O «surtokʼob».
O «avajval».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «jmuk».
O «avalabe».
O «li atakʼinik ti vokol la ataik».
Literal «li sjupʼemale».
O «ta sjunul yoʼonton ch-akʼvan ta perton».
O «jpʼel skʼoplal chkʼot ta pasel».
O «ortiga tsʼiʼlel».
O «chakʼ ta ojtikinel».
Kʼelo Glosario, kapon.
Literal «li savado kuʼune».
O «xvojlajetik».
O «puchʼulik».
O «xjejlajetik».
Jaʼ xkaltik, ta lajelal.
O jaʼ van skʼoplal «sventa xjatav lokʼel ta vokolil».
O «svayebik». Jaʼ xkaltik, ta smukinalik.
O «beoʼtik ta stenlejaltike».
O «beoʼ ta stenlejaltike».
O «apukulal; aparte».
O «tspat koʼonton».
O «avayeb».
O «avayeb».
Jaʼ van skʼoplal li yichʼel ta mukʼ yan diosetike.
O jaʼ van skʼoplal «li ajvalile».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Literal «xalub».
O «anop kʼop; epal kʼopojan».
O «jutebuk».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «nakal-o».
O «buchʼutik sutesoj yoʼontonike».
O «buchʼutik sutesoj yoʼontonike».
O «xchʼulel».
O «jmuk».
Literal «li sbetake».
Kʼelo Glosario, ayuno.
O «chakʼupin».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
Jaʼ van skʼoplal ti chlabanvanike xchiʼuk ti jecheʼ tstikʼik mulile.
O «ikʼpulan».
O «maltabile».
Literal «alajes».
O «spukulal; sparte».
O «achopolilike».
O «smukoj-o».
O «balem; bonol ta».
O «nopbil kʼop; epal kʼop».
O «li kʼusi jecheʼe».
O «tʼusele».
O «ikʼpulan-o».
O «jax pikutik».
O «xtʼab».
O «xijuetkutik».
O «li jchopolilkutike».
O «nopbil kʼope; epal kʼope».
O «tʼab xa».
O «li ta chʼivite; li ta kayee».
Literal «chopol laj yil sat».
O «kuch-o yuʼun».
Jaʼ jtos makobbail tstunesik kʼalal chbatik ta paskʼope.
O «ti kuch yuʼune».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «ikʼpulan».
O «li ta xojobal kʼakʼal avuʼun kʼalal naka to chlokʼ talele».
Literal «snojesikot».
Kʼelo Glosario, sakil pom.
O «li jna ti alakʼ sbae».
O «ta snaik ti bu jomajtike».
O «ta skʼupiltasot».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «siprese».
Literal «ta xachuʼunbe xchuʼ li mukʼtik lumetike xchiʼuk chachuʼunbe xchuʼ li ajvaliletike».
O «ue».
O «u».
O «tʼusem».
O «kʼupiltasel-oe».
O «li smukʼulalike».
O «natil kʼuʼil ti muʼyuk skʼob».
O «tiʼ naetik». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «poste sventa senyail».
O jaʼ van skʼoplal «ti stsʼayayet stsajal».
O «kuch yuʼun».
O «ti muʼyuk chloʼlavanike».
Literal «li j-almantal ti jaʼ yuʼune».
O «ta voʼ ti nat tajeke».
O «muʼyuk tʼab».
O «ta takixokol balumile».
O «xikʼejevkutik; xitsʼepʼujkutik».
O «ti xikʼejpʼujkutik lokʼel avuʼun».
Literal «chapas».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «apukulale; apartee».
O «oy smalael yuʼunik».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «jchopolilkutike».
O «amuk».
Literal «chi-unijkutik».
O «la apasunkutik».
O «xchʼayilal».
O «mukule». O jaʼ van skʼoplal «ta vakaxna ti jaʼ sventa jchabivaneje».
O «kʼusitik toj ikʼike». Kʼelo Glosario, ibal sba.
O jaʼ van skʼoplal «yuʼun chkalbot skʼoplal ti chʼulune».
O «chʼayil».
O «xloklun; xpulpun».
O «xchopolilike».
O «xchʼayilal».
O «xa-ajajetik».
O «tukʼ».
O «tukʼ».
O «muʼyuk xa chtal ta jolil».
O jaʼ van skʼoplal «xchiʼuk ti buchʼu mu to sta sien jabil chchame chopol kʼoptabil chichʼ ilel».
Li loboe xkoʼolajtik kʼuchaʼal okʼil.
O «lum».
O «tʼusem».
O «ti tsvul yoʼonton».
Kʼelo Glosario, sakil pom.
O «ti chavul avoʼontonik».
O «x-avlajet».
O «chmukivane; chbutʼivane».
O «unen».
Literal «li skʼob».
Jaʼ xkaltik, li nichimaltik ti bu chichʼik ta mukʼ lokʼoletike.
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «achʼ u».
O «chtal yichʼikun ta mukʼ».