Okwerikumi
Kyakasathu, Okwerikumi 1
Amenge awakalhua endatha . . . akowa lhuba.—Yak. 3:17.
Kine kyathakukalira eribya mwowa? Ekyo mukyabya oku Mwami Dawudi, neryo mwasaba Nyamuhanga athi: “Wunyihanganaye omo kirimu ky’eriowa.” (Esy. 51:12) Dawudi aby’anzire Yehova. Nomwabine, ihakanayira ikyakalira Dawudi eribya mwowa, nethu kuthya. Busana naki? Eky’erimbere, thwabirisighalya omubere ow’obuthowa. Ekyakabiri, mughulhu wosi Sitani akalengaho erithuhiramo omuthima w’eriyisamambulha, ngoku anakolha. (2 Kor. 11:3) Ekyakasathu, thuthimbirweko n’abandu abali mw’omuthima w’eriyisamambulha, “ekirimu ekikasondolha abandu abathiowa Nyamuhanga.” (Efe. 2:2) Sithutholere thukasubulira okw’irwanisya omubere wethu w’erianza erikolha ekibi aliwe kandi thutholere ithwaghana akahathikano ako Diabolo n’ekihugho kino bakathuhirako erianza thubye bathowa. Thutholere ithwahiraho akaghalha eriowa Yehova n’abo abiriha obuthoki. w23.10 6 enu. 1
Kyakani, Okwerikumi 2
Iwe wabiribika ebinyu byowene erihulhukyabyo lino.—Yn. 2:10.
Thwang’ighaki okwa kithiko-thiko kya Yesu eky’erihindulha amaghetse mwa vini? Thuk’igha erisomo erihambire okw’iyikehya. Yesu mwathayihalhamba busana n’ekithiko-thiko eki; kandi nibya, syali athayihalhamba busana n’ebyo abirithakolha. Omwakanya k’ekyo, omw’iyikehya kandi mughulhu wosi iniakasubuliraya Thatha wiwe y’olhukengerwa n’erisima eryosi. (Yn. 5:19, 30; 8:28) Thwamagherererya Yesu omw’ilholha embere eriyikehya, isithwendi yihalhamba busana n’ebya thukathoka. Sithutholere thukayihalhambirakyo, aliwe ithwayihalhamba busana na Nyamuhanga oyo thuwithe olhusunzo lhw’erikolera. (Yer. 9:23, 24) Kwesi thumuhe olhukengerwa olhumutholere. Kundi nibya, ni kibuya kyahi ekya thwanga thoka ahathe obuwathikya bwa Yehova? (1 Kor. 1:26-31) Thwamabya ithunayikehirye, isithwendi yipipa busana n’ebibuya ebyo thukakolera abandi. Thukatsema thukaminya ngoku Yehova akalhangira ebya thukakolha mwa by’obughuli. (Thasyalebaya na Matayo 6:2-4; Ebr. 13:16) Ahathe erithika-thika, thukatsemesaya Yehova thukagherererya Yesu omw’ibya abakayikehaya.—1 Pet. 5:6. w23.04 4 enu. 9; 5 enu. 11-12
Kyakathano, Okwerikumi 3
Mutheghaye ebindu by’abandi butsira erilhwira ebyawu bisa.—Fil. 2:4.
Omw’isondolibwa n’omulimu, omukwenda Paulo mwahira omwa Bakristayo mw’omuhwa w’eritsomana ebiyithawa by’abandi. Thwanga ghendera thuthi okw’ihabulha eryo omwa mihindano? Omw’ibuka ngoku abandi, nabu ng’ithwe banzire erisangira muyo. Thakilengekaniako omo nzira eno. Wamabya iwunemukanirania n’abanywani bawu, iwunemwendi yighangira omukania? Eyihi nahake! Iwukendianza nabu basangire omo mukania. Kuthya, oko mihindano, thwanzire n’abangyi ibabana akaghisa k’erisubirya ngoku kyanga thokekana. Erithwalira haghuma, enzira eyuwene kutsibu ey’erihimbiramo balikyethu ly’eribaha akaghisa k’erikanganiryamo erikirirya lyabu. (1 Kor. 10:24) Neryo subiraya omo bikuhi, ni bugha ambu eriha abangyi b’endambi y’erisubirya. Nibya n’omughulhu wukasubiraya omo bikuhi, yihighule okw’ikania oko syonzumwa nyingyi. Wamabugha ebyosi ebiri omo nungu, abandi isibendi thasyabana eby’eribugha. w23.04 22-23 enu. 11-13
Kyamukagha, Okwerikumi 4
Ngakolha emyasi yosi busana n’engulhu yuwene, inathoka erisangira omo mughisa wayo.—1 Kor. 9:23.
Thutholere ithwibuka ku ni kikulhu erilholha embere eriwathikya abandi, kutsibu-tsibu erilhabira omwa mubiiri wethu w’Ekikristayo. Omw’ithulira lyethu, thukayithagha erighenda-ghendania n’emibere eyiriho. Thukabana abandu abawithe esyonyikirirya n’amalengekania muthina-muthina kandi abalhuire omwa mibere eyithasosene. Omukwenda Paulo iniakaghenda-ghendanaya n’emibere eyiriho, kandi thwangan’ighira okwa ky’erileberyako kiwe. Yesu mwasombolha Paulo ‘ng’omukwenda w’ebihanda.’ (Abar. 11:13) Omwa mubiiri oyo, Paulo mwathulira Abayuda, Abagiriki, ab’amenge, abalimi, abathabali, n’abami. Erithoka erihika okwa mithima y’abandu muthina-muthina abo, ‘omo myatsi yosi, Paulo mwalenga eribya hakuhi n’abandu b’emisindo yosi.’ (1 Kor. 9:19-22) Mwalengekania okwa kalikya, emibere, n’esyonyikirirya sy’abahulikiriri biwe n’eribathulira erikwamana n’emibere eyabalimu. Nethu kuthya thwangan’ongera erithulira lyethu thwamaghenda-ghendania n’emibere eyiriho n’erithulira abahulikiriri bethu erikwamana n’ebiyithawa byabu. w23.07 23 enu. 11-12
Kyasande, Okwerikumi 5
Omughombe w’Omukama syatholere erineghena, nikwa abye mubuya oko bosi.—2 Tim. 2:24.
Obwolho ni kaghalha, si butseke. Kikayithagha akaghalha eribya iwunathekene wukabya omwa mibere eyikalire. Obwolho ni mubere mughuma w’okwa “mikolere eyikalhua oko mulimu.” (Gal. 5:22, 23) Ekinywe ky’Ekigiriki ekyahindulhawamo “omuthima mwolho” ihakanayira ikyakolesibwa erisoborera esabayiri y’omoli eyabirithungwa eka. Thathera akasasani k’esabayiri y’omoli iyabiribya nyolho. Yabiribya nyolho aliwe yikinawithe akaghalha. Nethu ng’abandu, thwanga kulha-kulhania thuthi omubere w’obwolho kandi ithune n’akaghalha? Sithwanga thoka ekyo ahabwethu. Ekikulhu ly’erisaba Nyamuhanga y’omulimu, erimusaba thuthi athuwathikaye thukulha-kulhanaye omubere mubuyanga oyu. Ebyalholirweko bikakanganaya ngoku eki kyangana kolhwa. Abema bangyi babirikangania obwolho abahakani bakabaponesya, ekindu ekyabirileka abandi ibathunga okwa Bema kw’amalengekania awuwene.—2 Tim. 2:24, 25. w23.09 15 enu. 3
Kyabbalaza, Okwerikumi 6
Munasaba busana n’omwana oyu; neryo Omwami Mukulhu abirimba erisaba lyaghe eryo namusaba.—1 Sam. 1:27.
Omwa syonzoli esikaswekaya, omukwenda Yoane mwalhangira abakulhu 24 ibanemuramya Yehova omwa lhubulha. Mubapipa Nyamuhanga, eriligha ngoku yutholere “eribana olhukengerwa, n’erisikya, n’obuthoki.” (Erib. 4:10, 11) Abamalaika abathaleghulha nabu bawithe esyonzumwa nyingyi esyanga leka ibapipa Yehova n’erimusikya. Bane nayu elhubulha kandi babirimuminya ndeke. Bakalhangira emibere yiwe yikabisulhwa omwa by’akakolha. Bakabya bakalhangira ebyo Yehova akakolha, kikabahira mw’omuhwa w’erimupipa. (Yobu 38:4-7) Nethu thwanzire ithwapipa Yehova omwa misabe yethu, erikangania ebikaleka ithwamwanza n’erimusima. Wukasoma n’eriyeghesya e Biblia, lengaho erilhangira emibere eyikakutsemesaya kutsibu eyo Yehova abirikangania. (Yobu 37:23; Abar. 11:33) Neryo bwira Yehova nga wukayowa wuthi okwa mibere yiwe eyo. Kandi thwangana pipa Yehova busana n’erithuwathikya, ithwe n’erihiika lyethu lyosi ly’obunyakirimu. Mughulhu wosi akathutsomana n’erithutheya.—1 Sam. 2:1, 2. w23.05 3-4 enu. 6-7
Kyakabiri, Okwerikumi 7
Lendera ngoku Omukama anzire.—Kol. 1:10.
Omwa 1919, e Babeli Mukulhu muyabya isyanga thasyakakirya abandu ba Nyamuhanga. Omwa mwaka oyo, muhabya “omughombe oyutheleghulha n’ow’amenge,” oyuwasira okwa buthuku nuku athangirire ab’emithima myolho omwa “mbalhu y’eribuyirire” embyaka. (Mt. 24:45-47; Isa. 35:8) Thukasima n’abathaleghulha abakera “abatheghekanaya enzira,” kundi mukyawathikya abakalendera muyo eryongera eriminya ebighendererwa bya Yehova. (Emi. 4:18) Kandi mubabya ibangana thoka erighendera okwa bihano bya Yehova. Yehova syali bugha athi abandu biwe bakolere murundi mughuma esyombinduka esikayithaghisibawa. Aliwe abiribya inianemwerya abandu biwe. Ka thukendi syatsema ithwe bosi thukathoka eritsemesya Nyamuhanga wethu omwa buli kindu ekyathukakolha! Obuli nzira yikayithagha eribya iyinemusuwa. Eritsuka 1919, eritheghekanibwa ‘ery’embalhu y’eyibuyirire’ lyabiribya irinemulholha embere, nuku kithokekane abandu bangyi erilhua omwa Babeli Mukulhu. w23.05 17 enu. 15; 19 enu. 16
Kyakasathu, Okwerikumi 8
Sindiendi syakusighania n’ahake.—Ebr. 13:5.
Ahabw’emyaka, Akathunga Akakasondolha kabiribya ikane muyithendekera abawathikya okwa sya komiti muthina-muthina esy’Akathunga Akakasondolha. Lino abawathikya aba banemukolha buthaleghulha olhukwamirwa olhulithohire. Banayitheghekire ndeke erilholha embere n’omubiiri w’eritsomana esyombuli sya Kristo. Ab’erighunzerera okwa bahakabibwa bakendisyabya bakathwalhwa elhubulha obulighe bunene ibukisiya ibwahwa, eriramya ly’okwenene likendisyabya irinemulholha embere hano h’okwa kihugho. Thukasima eribya omwa busondoli bwa Yesu Kristo, abaramya ba Nyamuhanga bakendi syabya ibanemusondolhwa. Ni kwenene, okwa buthuku obo, Gogi owe Magogi, ebihanda ebiyiyungire haghuma ebitsurumire bikendi syathubambira. (Eze. 38:18-20) Aliwe eribambira ly’akathuku kake eryo likendi syalemwa; siryendisyalemesya abandu ba Nyamuhanga eriramya Yehova. Ahathe erithika-thika akendisya balhamya! Omwa syonzoli, omukwenda Yoane mwalhangira “endeko nene” y’esindi mbuli sya Kristo. Yoane mwabwirwa indi “endeko nene” eyi ‘yikalhua omw’endererya [obulighe] linene.’ (Erib. 7:9, 14) Omo kwenene bakendi syabya omwa butheya! w24.02 5-6 enu. 13-14
Kyakani, Okwerikumi 9
Simukuba-kubanaye omulimu abuyirire.—1 Tes. 5:19.
Thwanga kolhaki eribana omulimu abuyirire? Thwangana sabagho, ithw’igha Ekinywe kya Nyamuhanga ekyasondolibawa, n’erisangira omwa mibiiri y’ekithunga. Erikolha ekyo kikendi leka ithwabya ‘n’emikolere eyikalhua oko mulimu.’ (Gal. 5:22, 23) Nyamuhanga akaha omulimu wiwe abuyirire okw’abo abakabya ibane n’amalengekania n’emibere eyihenirye basa. Nyamuhanga syanga lholha embere erithuha omulimu wiwe abuyirire thwamabya ithukinamakirire amalengekania awathuwene n’erighendera kugho. (1 Tes. 4:7, 8) Eribya ithunemubana omulimu abuyirire, sithutholere thukapona “erithulhagho [amaminyereri] erikalhua oku Nyamuhanga.” (1 Tes. 5:20) Hano “amaminyereri” y’emyatsi eyo Nyamuhanga akathuha erilhabira omwa mulimu abuyirire, imwamune awahambire okwa kiro kya Yehova n’obuthuku buke obusighereyo. Sithuli lhusaya ekiro ekyo ky’omwa bulengekania bwethu, erilengekania thuthi e Harmagedoni siyendi syasa omwa buthuku bwethu. Omwakanya k’ekyo, thukabya ithunak’ibukire omw’ibya ithune n’emibere eyuwene n’eribya ithune bbize omwa mibiiri ‘y’erikenga Nyamuhanga.’—2 Pet. 3:11, 12. w23.06 12 enu. 13-14
Kyakathano, Okwerikumi 10
Eryubaha Omwami Mukulhu ni nzuko y’amenge.—Emi. 9:10.
Ithwe ng’Abakristayo thutholere ithwakolhaki ekisasani ky’eponografe kyamasa okwa kyuma kyethu ky’ekielekitroniki? Thutholere ithwakilhusyako aho n’aho. Ithukendi thoka erikolha ekyo thwamibuka ngoku ekindu ky’obughuli bunene ekya thuwithe bw’obughuma bwethu na Yehova. Nibya n’ebisasani ebyo abangyi bakalhangira nga si by’eponografe byangana bukya esyongumbu sy’emyatsi y’engyingo. Busana naki ithwayihighulha kubyo? Kundi sithwanzire erikolha akandu n’akake akangaleka ithwasingira omwa muthima. (Mt. 5:28, 29) Omusyakulhu e Thailand ya David akabugha athi: “Ngayibulhaya: ‘Nomwakine indi ebisasani ebi byanganabya isi by’eponografe, Yehova anemwendi tsema namalholha embere eribisamalira?’ Erighanirya ng’eri likaleka ingathwamu ndeke.” Erisagha erikolha ekyosi-kyosi ekikendi ponesya Yehova likendi leka ithwathwamu ndeke. Eryubaha Nyamuhanga “ni nzuko y’amenge.” w23.06 23 enu. 12-13
Kyamukagha, Okwerikumi 11
Mwase, abandu baghe, mwingire omo manyumba wenyu.—Isa. 26:20.
‘Amanyumba’ anganamanyisya ebithunga byethu. Omwa bulighe bunene, thukendi syabana obutheya obo Yehova akalhaghanisaya thwamalholha embere ithune bughuma n’abalikyethu. Busana n’ekyo, lino thutholere ithwakolha kutsibu erianza balikyethu butsira erikwama kyabaghumira. Erilhama lyethu lyangana seghemera okw’ekyo! “Ekiro kinene ky’Omwami Mukulhu” kikendi syalethera abandu b’obulighe. (Zef. 1:14, 15) Abandu ba Yehova nabo bakendi syabana ebitsibu. Aliwe thwamayithegheka lino, ithukendi syathoka eribya ithunathekene n’eriwathikya abandi. Thukendi syayiyinirya ekitsibu kyosi-kyosi ekyanga thwasira. Balikyethu bamasyaghalhwa, ithukendi syakolha ebyo thwanga thoka eribawathikya omw’ibakwira obulighe n’eribaha ebya bakayithagha. Kandi thukendi syasighalha ithunamakirire balikyethu, abo thwabiribya ithunanzire. Neryo Yehova akendisya thuhemba omw’ithuha engebe y’erikotha omwa kihugho omo ebitsinduli byosi n’amalighe wosi bikendi sy’ibiriranwa.—Isa. 65:17. w23.07 7 enu. 16-17
Kyasande, Okwerikumi 12
[Yehova] asyabasikya, n’eribaha amaaka, n’eribahangania ndeke.—1 Pet. 5:10.
Mughulhu mungyi Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanaya okwa balhume bathaleghulha ng’ab’amaaka. Aliwe kandi n’ow’amaaka mangyi omw’ibo isyalibera eriyowa ngawithe amaaka. Ng’eky’erileberyako, okwa bundi buthuku Omwami Dawudi mwanayowa ng’abiribya n’amaaka “ng’ekithwe,” aliwe kandi ihakanayira iniakwa “obuba.” (Esy. 30:7) Nomwakine indi Samusoni aby’awithe amaaka mangyi kutsibu omughulhu abya kw’omulimu wa Nyamuhanga, mwaminya ngoku ahathe amaaka awakalhua oku Nyamuhanga, angabere “mwolho, iniabya ng’owundi mundu.” (Abat. 14:5, 6; 16:17) Abalhume abathaleghulha aba babya n’amaaka kundi Yehova yuwabahagho. Omukwenda Paulo mwaligha ngoku nayu akayithagha amaaka erilhua oku Yehova. (2 Kor. 12:9, 10) Paulo aby’awithe ebitsibu by’amaghalha. (Gal. 4:13, 14) Okwa bundi buthuku, nayu ikikanamukalira erikolha ekihikire. (Abar. 7:18, 19) Kandi ihakanayira, iniabya omwa maghaniryo n’omwa buba. (2 Kor. 1:8, 9) Aliwe, Paulo iniakabya akabya mwolho kutse mutseke, iniakabya n’amaaka. Athi? Yehova mwaha Paulo y’amaaka agho ayithagha. Mwaghumya Paulo. w23.10 12 enu. 1-2
Kyabbalaza, Okwerikumi 13
Omwami Mukulhu akasamalira omo muthima.—1 Sam. 16:7.
Hamabya ihakanayira ithwayowa mwa babbule, ambi ithw’ibuka ngoku Yehova iyuwene-wene yuwathuletha okw’iyo. (Yn. 6:44) Akathulhangira mw’ebibuya ebya thuthe thwanga yilhangiramo, kandi anasi emithima yethu. (2 Emy. 6:30) Neryo thwangana muyikethera omughulhu akabugha athi thuli b’obughuli. (1 Yn. 3:19, 20) Abaghuma b’okw’ithwe bathe baminya ekwenene, mubanakolha ebindu ebikinaleka ibayowa nabi kutsibu. (1 Pet. 4:3) Nibya n’Abakristayo abathaleghulha bakinarwanisaya emibere mibi. Omuthima wawu akanakuhandikirira? Kyamabya ikwakiri kithya, humulikana omw’iminya ngoku n’abaghombe bathaleghulha ba Yehova banemurwanisya eriyowa ng’eryo. Ng’eky’erileberyako, omukwenda Paulo mwabya omwa bulighe akalengekania okwa bisobyo biwe. (Abar. 7:24) Ni kwenene, Paulo abya iniabiriyisubamo n’eribatizibwa. Aliwe mwayikaniako athi “indi muke oko bakwenda bosi” kandi “indi mukolha-nabi kwilhaba bosi.”—1 Kor. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 27 enu. 5-6
Kyakabiri, Okwerikumi 14
Mubasighania enyumba y’Omwami Mukulhu.—2 Emy. 24:18.
Erisomo lighuma eryo thwang’ighira okw’ithwamu libi ly’Omwami Yoasi liri lithi thutholere ithwasombolha abanywani abakendi thuhambako ndeke—abanzire Yehova kandi abanzire erimutsemesya. Sithutholere thukasubulira okw’inywana ab’emyaka yethu basa. Wibuke, Yoasi abya mulere kutsibu oku munywani wiwe Yehoyada. Bikahika okw’isombolha abanywani, yibulhaye: ‘Bakananyiwathikaya erighumya erikirirya lyaghe omu Yehova? Banemunyihira mw’omuhwa w’erighendera okwa bihano bya Nyamuhanga? Bakanakanaya oku Yehova n’ekwenene yiwe y’obughuli? Bakanasikaya ebihano bya Nyamuhanga? Bakanakwama kyambwira ebya nanganza eriowa, kutse banawithe obuthubaha bw’erinyihengulha namasobya?’ (Emi. 27:5, 6, 17) Ahathe eribisirira, banywani bawu bamabya isibanzire Yehova, siwuli bayithagha. Aliwe wamabya iwunawithe abanywani abanzire Yehova, bamakirire—bakendi kuwathikya mughulhu wosi!—Emi. 13:20. w23.09 9-10 enu. 6-7
Kyakasathu, Okwerikumi 15
Ingye indi Alfa na Omega.—Erib. 1:8.
Enyughuta alfa y’eyikatsuka esyonyughuta sy’Olhugiriki, ne omega y’ey’erighunzerera. Omw’ikolesya ebinywe “Ingye indi Alfa na Omega” akayikaniako, Yehova akakanganaya ngoku amabiritsuka ekindu, akakikolha erihika aho kikendi hwera. Yehova abere abirihangika Adamu na Eva, mwababwira athi: “Nyamuhanga mwatsumulhabo, neryo Nyamuhanga mwabwirabo athi, mubuthe mukanyirire, musulhaye ekihugho, mughondayekyo.” (Enz. 1:28) Okwa buthuku obo, mwabya ng’oyuwamabugha athi “Alfa.” Mwakangania ndeke-ndeke ekighendererwa kiwe: Obuthuku bwangahikire ab’olhubutho lhwa Adamu na Eva abahikene kandi abowa ibusulya ekihugho n’erikihindulhamo Paradiso. Omwa buthuku obukasa obo, Yehova akendisyabya ng’oyukabugha athi “Omega.” Abere abirighunza erihangika ‘olhubulha n’ekihugho n’ebyosi ebirimo,’ Yehova mwaha ebikakanganaya ngoku ekighendererwa kiwe kikendi syabererera. Yehova mwakakasya ngoku syangabere athethaberererya ekighendererwa kiwe busana n’abandu n’ekihugho. Kyangabererere omwa buswire okw’ihwererera ly’ekiro ky’omusanju ekyo.—Enz. 2:1-3. w23.11 5 enu. 13-14
Kyakani, Okwerikumi 16
Mutheghekanaye enzira busana n’Omwami Mukulhu omo mbwarara. Muthungananaye omo mbwarara embalhu nene busana na Nyamuhanga wethu.—Isa. 40:3.
Olhughendo lhwonyine-nyine olhukalire olhw’erilhua e Babeli eriya e Israeli lhwangathwere mezi ng’ani, aliwe Yehova mwalhaghanisya athi ekyosi-kyosi ekyangabere nga kikabalemesaya erisubayo kyanga lhusibirweho. Okwa Bayuda abathaleghulha, emighaso y’erisuba e Israeli yabya yilengire kutsibu ekyosi-kyosi ekya bangayitheryeko. Omughisa munene lyabya iry’eriramya lyabu. Omwa Babeli si mwabya ehekalu ya Yehova. Siyabya ekiherero ekyo Abaisraeli banga herereko obuhere ngoku Emighambo ya Musa yabya yikabugha, kandi siyabya abahereri abayithondekenie abangahayo obuhere obo. Eryongera okw’ekyo, abalhume n’abakali abakafiri ababya isibalisikaya Yehova kutse ebihano biwe babya banene kutsibu okwa bandu ba Yehova. Neryo esyongumi sy’Abayuda ababya bakubaha Nyamuhanga babya bakakandira erisuba ewabu eyo banga suba-subanirye eriramya ly’okwenene. w23.05 14-15 enu. 3-4
Kyakathano, Okwerikumi 17
Musibe ng’abana b’ekyakakalha.—Efe. 5:8.
Thukayithagha obuwathikya bw’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga nuku thulhole embere eribya n’emibere ‘y’abaana b’ekyakakalha.’ Busana naki? Kundi sikyolho erisighalha ithunahenirye omwa kihugho ekyoswire mw’eby’obutswatswa kino. (1 Tes. 4:3-5, 7, 8) Omulimu abuyirire anganathuwathikya erirwanisya amalengekania w’ekihugho, imwamune amenge w’abandu n’amalengekania awahukene n’awa Nyamuhanga. Kandi omulimu abuyirire anganathuwathikya erikangania “emisindo yosi y’ebibuya, n’ebithunganene.” (Efe. 5:9) Enzira nguma eyathwanga baniramo omulimu abuyirire ly’erisabagho. Yesu mwabugha athi Yehova akendi syaha “omulimu abuyirire oko bakamubulhaya.” (Lk. 11:13) Kandi thukabya thukapipa Yehova ya haghuma okwa mihindano y’Ekikristayo, thukahebawa omulimu abuyirire. (Efe. 5:19, 20) Obuwathikya bw’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga bukendi thuwathikya eribya omwa ngebe eyikatsemesaya Nyamuhanga. w24.03 23-24 enu. 13-15
Kyamukagha, Okwerikumi 18
Mubulhaye, neryo mwasyahebwakyo; musonda-sondaye, neryo mwasyabanakyo; mukongothe oko lhuyi, neryo mwasyakingulirwalho.—Lk. 11:9.
Wunayithaghire eryongerwa erighumisirizya? Kyamabya ikwakiri kithya, sabalyo. Erighumisirizya ni lighuma ly’okwa mikolere y’omulimu abuyirire. (Gal. 5:22, 23) Neryo ithwangana saba omulimu abuyirire n’erisaba Yehova thuthi athuwathikaye erikulha-kulhania emikolere yagho. Thwamabya omwa mibere eyikalenga okw’ighumisirizya lyethu, thukalholha embere erisaba omulimu abuyirire thuthi athuwathikaye erighumisirizya. (Lk. 11:13) Kandi ithwanga saba Yehova thuthi athuwathikaye erilhangira emyatsi ngoku akalhangirayo. Neryo enyuma w’erisaba, thutholere ithwakolha ngoku thwanga thoka eribya abakaghumisirizaya obuli kiro. Thukabya thukongera erisaba erihebwa erighumisirizya n’erilengaho eribya abakaghumisirizaya, omubere oyu kwakan’ongera athya erihanda emirihi omwa muthima wethu n’eribya mughuma w’okwa mibere yethu. Kandi likaleka ithwaghanirya okwa by’erileberyako bye Biblia. E Biblia yiri mw’eby’erileberyako bingyi by’abandu abaghumisirizaya. Omw’ighanirya okwa by’erileberyako ebyo, ithwangana minya esyonzira sy’erikanganiryamo erighumisirizya. w23.08 22 enu. 10-11
Kyasande, Okwerikumi 19
Muthogherayeho ebisohi byenyu, musohe.—Lk. 5:4.
Yesu mwakakasya omukwenda Petero ngoku Yehova akendi mutsomana. Yesu oyuwabirilhubuka mwakolera Petero n’abandi bakwenda b’ekindi kithiko-thiko eky’erihamba esiswe. (Yn. 21:4-6) Ahathe erithika-thika ekithiko-thiko eki mukyakakasya Petero ngoku kyolhobire Yehova erimuha ebiyithawa biwe by’ekinyamubiri. Neryo obundi omukwenda oyu mw’ibuka ebinywe bya Yesu ebikakanganaya ngoku Yehova iniakendiha abakalholha embere ‘erisondya Obwami’ b’ebiyithawa byabo. (Mt. 6:33) Busana n’ekyo, Petero mwahira omubiiri w’erithulira w’embere, omwakanya k’omubiiri wiwe w’erisoha. Omo buthubaha mwaha obwema oko kiro kye Pentekote 33 E.K., eriwathikya esyongumi sy’abandu eriligha engulhu yuwene. (Emib. 2:14, 37-41) Enyuma waho mwawathikya Abasamaria n’Abanya Bihanda eriligha Kristo. (Emib. 8:14-17; 10:44-48) Ahathe erithika-thika Yehova mwakolesya Petero omwa nzira y’amaaka eriletha abandu b’emisindo yosi omo kithunga. w23.09 20 enu. 1; 23 enu. 11
Kyabbalaza, Okwerikumi 20
Mwamathendi nyiminyisya erilhotha eryo, n’eribikulhalyo mwasyatsutsangwa mo bihande-bihande.—Dan. 2:5.
Enyuma w’emyaka ng’ibiri Abanya Babeli balithoghothirye e Yerusalemu. Omwami Nebukadneza mwalhotha ebilhotho ebyamusurusuthaya ebihambire okwa sanamu nene. Mwahayira abalhume biwe bosi ab’amenge imwamune na Danieli, athi bamathendi mubwira ebyo alyalhotha n’erimukumbulirabyo, iniakendi bitha. (Dan. 2:3-5) Danieli abya w’erikolha omwa byalhuba; bithe bithya, bang’ithibirwe. “Mwingira ew’omwami, mwabulya omwami erimuha endambi, iniathoka erikangya omwami eribikulha eryo.” (Dan. 2:16) Danieli mwakangania obuthubaha n’erikirirya. Sihali ekikakanganaya ngoku erilhua enyuma Danieli mwanakumbulha ebilhotho birebe. Mwasaba banywani biwe “athi, basondaye erighanyira lya Nyamuhanga w’elhubulha busana n’ekibisire eki.” (Dan. 2:18) Yehova mwasubirya emisabe eyo. Omwa buwathikya bwa Nyamuhanga, Danieli mwakumbulha ekilhotho kya Nebukadneza. Danieli n’abanywani biwe mubalhamibwa. w23.08 3 enu. 4
Kyakabiri, Okwerikumi 21
Omundu oyo wasyayiyinia erihika oko nduli yowasyalhamibwa.—Mt. 24:13.
Lebaya emighaso eyiri omw’ibya abakaghumisirizaya. Thwamabya abakaghumisirizaya, thukongera eritsema n’erithekana. Kwesi, erighumisirizya lyangan’uwania amaghalha wethu w’obwongo n’aw’ekinyamubiri. Thwamaghumisirizya abandi, thukabya bughuma nabu. Ekithunga kyethu kikongera eribya bughuma. Omundu amathuponesya, eribya oyuthehithana lhuba-lhuba kyangana leka emyatsi iyithatsandira ighuma. (Esy. 37:8; Emi. 14:29) Aliwe ekikulhu kutsibu, thukagherereraya Thatha wethu w’elhubulha kandi ithwongera eriyithunda hakuhi nayu. Erighumisirizya ka ni mubere owuwene kandi owakaghasa! Nomwakine indi mughulhu wosi kyangana thukalira eribya abakaghumisirizaya, omwa buwathikya bwa Yehova, thwangana lholha embere erikulha-kulhania omubere oyu. Kandi, thukendibya ‘thunemulinda’ ekihugho kihya-kihya omw’ighumisirizya, thwangana yikethera ngoku Yehova akendi thuwathikya n’erithutheya. (Mika 7:7) Ambi ithwe bosi ithwathwamu eribya n’omuthima w’erighumisirizya. w23.08 22 enu. 7; 25 enu. 16-17
Kyakasathu, Okwerikumi 22
[Erikirirya] lyamabya iriri iryolyene butsira mibiiri, iriholire.—Yak. 2:17.
Yakobo mwakangania ngoku omundu ng’oyu iniangana bugha athi awithe erikirirya, aliwe eby’akolha mubithakikangania. (Yak. 2:1-5, 9) Yakobo kandi mwahulha omundu oyuwalhangira ‘mulikyethu oyuwabya butsira esyongyimba kutse eky’erirya’ aliwe mwathamuwathikya. Omundu oyo nomwangabya imwabugha athi awithe erikirirya, mwathakikangania omwa mikolere; busana n’ekyo lyabya isiriwithe mughaso. (Yak. 2:14-16) Yakobo mwakania oku Rahabu ng’eky’erileberyako ekyuwene eky’oyuwakanganaya erikirirya omwa mikolere. (Yak 2:25, 26) Rahabu abya iniabiriowa ebihambire oku Yehova kandi mwaminya ngoku abya inianemusighika Abaisraeli. (Yos. 2:9-11) Mwakangania erikirirya liwe omwa mikolere—mwatheya abalingyi babiri Abaisraeli omughulhu esyongebe syabu syabya omwa kabi. Ekyalhwiririramo, omukali oyuthahikene oyu, oyuthe Muisraeli mwahulhwa mwa muthunganene, ngoku kyanabya oku Abrahamu. Eky’erileberyako ekya Rahabu ahiraho kikahira omuwatho okwa mughaso ow’eribya n’erikirirya eriri mw’emikolere. w23.12 5-6 enu. 12-13
Kyakani, Okwerikumi 23
Muhande emirihi imunasikire.—Efe. 3:17.
Ithwe ng’Abakristayo sithulisubulira okw’iyitheghererya emyatsi y’omusingyi misa ye Biblia. Busana n’obuwathikya b’omulimu abuyirire wa Yehova Nyamuhanga, thwanzire kutsibu erigha “emyatsi ya Nyamuhanga ey’omwakathi.” (1 Kor. 2:9, 10, NWT) Busana naki iwuthatsuka endegheka y’eriyeghesya eyikendi kuthunda hakuhi-kuhi na Yehova? Ng’eky’erileberyako, wangana sekulya nuku wuminye ndeke Nyamuhanga nga mwakangania athi abaghombe biwe abakera b’olhwanzo kandi ekyo nga kikakanganaya kithi ngoku nawu akwanzire. Iwangana lebya ndeke emitheghekere ya Yehova y’eriramya omwa Israeli kandi nga yikahambangana yithi n’emitheghekere y’Ekikristayo munabwire. Kutse obundi iwangan’igha buuli okwa maminyereri agho Yesu aberereraya omwa ngebe yiwe n’omw’ithulira liwe okwa kihugho. Wangana bana etseme nene omw’iyeghesya okwa myatsi ng’eyo erilhabira omwa buwathikya bwe Watch Tower Publications Index kutse Obusondoli obw’Erisekulya Omwa Bitabu eby’Abema ba Yehova. Erigha e Biblia ya buuli lyangana ghumya erikirirya lyawu n’erikuwathikya eribana “eriminya lya Nyamuhanga.”—Emi. 2:4, 5. w23.10 18-19 enu. 3-5
Kyakathano, Okwerikumi 24
Kwilhaba emyatsi yosi, mukwe omuhwa w’erianzana kutsibu, kusangwa olhwanzo lhukakuningira ebibi bingyi.—1 Pet. 4:8.
Ekinywe eky’omukwenda Petero akolesaya ekyahindulhawamo “kutsibu” kyamakolesibwa ngoku kine kikamanyisaya “eriyikakya.” Ekitsweka kyakabiri ky’omulhondo oyo kikasoborera ebikalhwiririra omw’anzana kutsibu. Lhukakuningira ebibi by’abalikyethu. Thwangana kikaniako omwa nzira eno: Thukahamba olhwanzo lhwethu omwa byalha bibiri, eribya nga ni lhukimba olhukayikakaya, kandi ithwalhukakya kutsibu erihika aho lhukendi swikira, butsira ekibi kighuma, butsira ebibi bibiri, aliwe “ebibi bingyi.” Erikuningira ni nzira ey’eribughiramo wuthi erighanyira. Ngoku olhukimba lhwangana swika obulema bulebe, olhwanzo lhwangana swika erilemererwa n’ebisobyo by’abalikyethu. Olhwanzo olho thuwithire abandi lhutholere ilhwabya olhukamathire kutsibu nuku thubye ithwangana ghanyira balikyethu b’ebisobyo byabu—nomukyanga yithaghisya erihiraho akaghalha okwa bundi buthuku. (Kol. 3:13) Omughulhu thukaghanyira abandi, thukakanganaya ngoku olhwanzo lhwethu lhunakamathire kandi ngoku thwanzire ithwatsemesya Yehova. w23.11 11-12 enu. 13-15
Kyamukagha, Okwerikumi 25
Safani mwasoma mukyo embere sy’omwami.—2 Emy. 34:18.
Omwami Yosia abere abirikulha, mwatsuka erisuba-subania ehekalu. Omubiiri oyo abere anemukolhwa, “ekitabu ky’emighambo y’Omwami Mukulhu eyahabawa omo byalha bya Musa” mukyabanika. Abere akowa kikasomwa, omwami mwayira eky’erikolha erighendera okwa byakyamabugha. (2 Emy. 34:14, 19-21) Wunanzire iwasoma e Biblia mughulhu wosi? Wamabya iwunemulengesya, wunemutsemerayo? Wunemubana Amasako awanga kuwathikya ahabwawu? Yosia abere ahikya emyaka nga 39, mwakolha ekisobyo ekyaleka engebe yiwe iyahwaho. Mwayikethera amaaka wiwe omwakanya k’erisaba Yehova y’obusondoli. (2 Emy. 35:20-25) Hane ekya thukamwighirako. Nomuthwangabya ithukulire omwa myaka kutse ithwamabirighunza buthuku ithunemwigha e Biblia, thutholere ithwalholha embere erisondekania Yehova. Ekyo mwamuli erisaba obusondoli bwiwe mughulhu wosi, eriyeghesya Ekinywe kiwe, n’erighasirwa omw’ihabulha ly’Abakristayo abakulire bunyakirimu. Neryo ithwangana ghana erithasyakolha ebisobyo binene-binene kandi ithwangana tsema.—Yak. 1:25. w23.09 12 enu. 15-16
Kyasande, Okwerikumi 26
Nyamuhanga akalwa n’abakayiheka, nikwa akakangaya olhukogo okw’abo bakayikehaya.—Yak. 4:6.
E Biblia yik’ahulha abakali bangyi abathe bang’ibiriranwa ababya banzire Yehova kandi abamukolera. Babya “bayithondekenie omwa by’esyongeso,” kandi “bayisiwa omwa myatsi yosi”. (1 Tim. 3:11) Eryongera okw’ekyo, bali bethu bangana bana omwa bithunga byabu mw’eby’erileberyako by’abakali abakulire bunyakirimu abo banga gherererya. Bali bethu abalere, busana naki imuthalengekania okwa bakali bake abakulire bunyakirimu abo mwasi ku bali ky’erileberyako ekyo mwanga gherererya? Samalira emibere yabo eyikatsemesaya; neryo lengekanaya nawu nga wanga kanganiayo wuthi. Omubere mukulhu ogho Abakristayo bakayithagha erikulha bunyakirimu ly’eriyikehya. Omukali amabya iniayikehirye, iniakendibya n’obughuma obuwene na Yehova kuthya n’abandi. Ngahathya, omukali oyuwanzire Yehova, omw’iyikehya akathwamu erisighika omusingyi owahambire okwa bukulhu ogho Thatha wiwe w’elhubulha abirihiraho. (1 Kor. 11:3) Omusingyi oyo awithe kw’akakolesibawa omwa kithunga n’omwa ndegheka ey’eka. w23.12 18-19 enu. 3-5
Kyabbalaza, Okwerikumi 27
Abiba ko banze abakali babo bo batya ngoko bakanza emibiri yabo.—Efe. 5:28.
Yehova anzire omulhume inianza mukali wiwe n’erimutsomana kinyamubiri, omw’iyowa, na bunyakirimu. Erikulha-kulhania amaaka w’erilengekania, erisikya abakali, n’eribya muyiketherwa, bikendi kuwathikya iwe ng’oyuli omwa butheke. Wamabiryingira omwa butheke, iwanganabya thatha. Ni byahi ebya wang’ighira oku Yehova bikahika okw’ibya thatha mubuya? (Efe. 6:4) Ahathe eribisirira Yehova mwabwira Mughalha wiwe, Yesu, athi amwanzire kandi akamusima. (Mt. 3:17) Wamabya thatha, lhangira wuthi mughulhu wosi wukabya iwunemukakasya abaana bawu ku wubanzire. Ahathe eriyikukumirira basime habw’ebibuya ebyo bakakolha. Abathatha abakagherereraya eky’erileberyako kya Yehova bakawathikaya abaana babu eribya balhume na bakali abakulire bunyakirimu. Lino wangana yitheghekera olhukwamirwa olhu omw’itsomana ab’omw’eka yawu n’ab’omwa kithunga omwa lhwanzo n’omw’igha erikangania ku wubanzire kandi ku wukabasima.—Yn. 15:9. w23.12 28-29 enu. 17-18
Kyakabiri, Okwerikumi 28
[Yehova] asyabya erisika ly’emighulhu yenyu.—Isa. 33:6.
Ithwe ng’abaghombe bathaleghulha ba Yehova, thukabana ebitsibu n’amalhwere ebikahika okwa bandu bosi. Kandi thwanganabya b’eriyiyinirya erihakanisibwa kutse eriendereribwa erikalhua okwa baponire abandu ba Nyamuhanga. Nomwakine indi Yehova syalibugha athi ebitsibu ng’ebyo sibyanga thuhikako, akayilhagha erithuwathikya. (Isa. 41:10) Omwa buwathikya bwiwe, thwangana sighalha ithunatsemire, ithwathwamu ndeke, n’erisighalha bathaleghulha okw’iyo nibya n’omwa mighulhu eyikalire kutsibu. Yehova akayilhagha erithuha ekya Biblia yikahulhamo “obuholho bwa Nyamuhanga.” (Fil. 4:6, 7) Obuholho obu ly’erithekana omwa bulengekania n’omwa muthima ebikasa habw’eribya n’obughuma obuwene nayu. Obuholho obu “bulhabire amenge wosi”; buwene kutsibu kwilhaba ku thwanga lengekania. Wunewathayisanga iwamabirithekana enyuma w’erisaba Yehova erilhua oko muthima? Eriyowa eryo likasa busana ‘n’obuholho bwa Nyamuhanga.’ w24.01 20 enu. 2; 21 enu. 4
Kyakasathu, Okwerikumi 29
Iwe muthima waghe, wupipe Omwami Mukulhu! Ebyosi ebiri omwisi waghe bipipe erina liwe libuyirire.—Esy. 103:1.
Olhwanzo olho abathaleghulha bawithire Nyamuhanga lhukaleka ibapipa erina liwe erilhua oko muthima. Omwami Dawudi abya inianasi ngoku eripipa erina lya Yehova ni pipa Yehova iyuwene-wene. Erina lya Yehova mwamuli ebimuhambireko, neryo eki kikaleka ithwibuka emibere yiwe yosi emibuyanga n’ebyosi eby’abirikolha. Dawudi mwanza erilhangira erina lya Thatha wiwe mwa libuyirire n’eriripipa. Mwanza erikolha ekyo ‘n’ebyosi ebiri omwisi’ wiwe—ni bugha ambu, erilhua oko muthima. Kuthya, Abalawi mubabya eky’erileberyako omw’ipipa Yehova. Omw’iyikehya mubaligha ngoku ebinywe byabu sibyangakangania ndeke eripipa eritholere erihebwa erina lya Yehova eribuyirire. (Neh. 9:5) Ahathe erithika-thika, eripipa eriri mw’eriyikehya kandi erikalhua oko muthima ng’eryo mulyatsemesya Yehova. w24.02 9 enu. 6
Kyakani, Okwerikumi 30
Aho thwabirihika, thusike erikwamiriraho thuthya.—Fil. 3:16.
Yehova isyendi kulhangira ng’oyuwabirilemwa habw’erithendihika okwa kilhubirirwa ekya wuthe wanga thoka. (2 Kor. 8:12) Lhangira ebikakulemesaya ng’eby’erighirako. Ibya iwun’ibukire ebya wabirithathoka. E Biblia yikabugha yithi “Nyamuhanga syalikolha ekithathunganene. Syang’ibirirwa omubiiri wenyu.” (Ebr. 6:10) Neryo nawu isiwibirirawagho. Lengekanaya okwa bya wabirithathoka erikolha—mbulha n’ikulha-kulhania obunywani na Yehova Nyamuhanga, eribwira abandi okw’iyo, kutse eribatizibwa. Ngoku wanakulha-kulhana n’erihika okwa bilhubirirwa by’obunyakirimu kera, wangana lholha embere erikulha-kulhana erihika okwa kilhubirirwa ekya wuwithe lino. Omwa buwathikya bwa Yehova, wangana hika okwa kilhubirirwa kyawu. Wunemulengaho erihika okwa kilhubirirwa kyawu ky’obunyakirimu, ambi isiwibirirawa erilhangira ngoku Yehova anemukuwathikya n’erikutsumulha omwa lhughendo lhwawu, kandi ekyo kikendi leka iwatsema. (2 Kor. 4:7) Wamathendi leghulha, iwukendi bana emighisa minene kutsibu.—Gal. 6:9. w23.05 31 enu. 16-18
Kyakathano, Okwerikumi 31
Thatha abanzire. Abanzire kusangwa munyanzire, kandi kusangwa mwabirikirirya ku nalhua ewa Thatha.—Yn. 16:27.
Yehova anzire iniakangania kw’akatsemera abo anzire. Amasako akakanaya okwa mighulhu ibiri omughulhu Yehova abwira Yesu athi ni Mughalha wiwe mwanzwa, akamutsemera. (Mt. 3:17; 17:5) Wunanzire iwowa Yehova akakukakasya kw’akakutsemera? Yehova syali kanaya nethu omwa mulenge owakowika, aliwe akakanaya nethu erilhabira omwa Kinywe kiwe. Thwangan’owa omulenge wa Yehova ow’erithutsemera thukasoma ebinywe bya Yesu ebiri omwa bitabu by’Enjiri. Yesu mwakangania ndeke-ndeke emibere ya Thatha wiwe. Neryo thukabya thukaminya ngoku Yesu mwakangania kw’akatsemera abigha biwe abathaleghulha kandi abathahikene, ithwangana thera akasasani Yehova inianemuthubwira ebinywe ebyo. (Yn. 15:9, 15) Hamabya ebitsibu, ekyo sikirimanyisaya kithi Nyamuhanga syakithutsemere. Omwakanya k’ekyo, bikathuha ehighisa hy’erikangania nga thwanzire Nyamuhanga ya bungahi kandi nga thukamuyikethera bungahi.—Yak. 1:12. w24.03 28 enu. 10-11